De boodschap van de regenboog

Overzicht van de stof

Op de berg Ararat ligt de ark. De deur zit dicht. Noach kan hem niet opendoen. God heeft de deur gesloten. Noach en zijn gezin moeten nog in de ark blijven. Net als alle dieren. En buiten de ark? Daar is het stil. Héél stil. ledereen is gestorven. Alle mensen. Maar ook de dieren. Verdronken in het water van de zondvloed. Er worden geen stemmen van mensen gehoord. Dieren zijn er niet. Er is alleen maar stilte.
De grote watervlakte lijkt eindeloos. Veertig dagen lang heeft het geregend. Zal de aarde ooit weer droog worden? Ja, heel langzaam zakt het water. Wat duurt het lang! Maar toch, eindelijk is de aarde weer droog. Dan zegt de Heere tegen Noach: "Ga nu uit de ark." Daar gaan ze: Noach en zijn vrouw en hun zonen Sem, Cham en Jafeth met hun vrouwen. Als Noach uit de ark komt, ziet hij rondom zich een chaos van modder en slijk. Veel werk ligt op hem en zijn drie zonen te wachten. Er moeten woningen gebouwd worden, er moet voedsel komen en nog veel meer. Aanpakken dus, zou je denken. Wonderlijk als je dan ziet wat er gebeurt als Noach uit de ark komt. Het eerste wat hij doet is niet het bouwen van een huis of het bewerken van het land, maar het bouwen van een altaar. Het offer dat Noach op het altaar brengt, is een brandoffer. Hij offert van de reine dieren die in de ark waren. Van het beste dat er was. Noach belijdt door het brengen van een brandoffer dat ook hij een zondig mens is, en dat ook hij verzoening nodig heeft. Zijn offer is een gebed om die verzoening: o God, wees mij zondaar genadig; neem dit offer in genade aan, opdat Uw toorn afgewend wordt, laat dit dier sterven in mijn plaats. Tegelijkertijd is er dankbaarheid in zijn hart. Dankbaarheid dat de Heere hem spaarde terwijl hij niet beter is dan al die mensen die buiten de ark verdronken in het water van de zondvloed.

Wat zou jij doen, net wonderlijk gespaard, toen je de weg overstekend bijna geschept werd door een auto. Gauw overeind krabbelen, er niet meer aan denken en fluitend je krantenwijkje doen? Misschien 's avonds in je bed nog even denken: 'Jongens dat was op het randje vanmiddag'. Of denk je: Heere, U hebt mij wonderlijk gespaard vanmiddag. Ik, die zoveel tegen u zondig.

Al snel gaat de rook omhoog. Noach, zijn vrouw en zijn gezin staan erbij. Ze kijken naar het altaar. Ze zien het offerdier dat verbrand wordt. Ze zien de rook die omhoog gaat. Al gauw is er niets meer van te zien. Maar de Heere ziet het nog wel. In de hemel ruikt Hij de lieflijke geur van het offer. De Heere aanvaardt het offer van Noach. En dan belooft de Heere iets. Hij zegt: "Ik zal de aarde nooit meer door water doen vergaan. Het hart van de mensen is weliswaar nog steeds boos en zondig. Toch zal Ik de mensen en de dieren niet meer op deze manier straffen. Er zal geen zondvloed meer komen." Wat is de Heere goed! Hij belooft nog meer. "Deze aarde is voor de mensen. Je mag hier leven en gelukkig zijn. Word talrijk en vervul de aarde. En vergeet nooit wat Ik je nu beloof: voortaan zal er elk jaar zaad gezaaid worden. De zon zal schijnen. Er zal regen vallen. Jullie zullen het koren maaien en dorsen. Er zal brood van gebakken worden. De zomers zullen afgewisseld worden met winters. Donkere nachten zullen worden gevolgd door zonnige dagen. Elk jaar weer."

Dit ritme, deze regelmaat in de natuur hebben we nodig om te kunnen leven. Mensen, planten en dieren zouden doodgaan als het altijd donker was, of als de zon altijd zou schijnen. Wij zijn aan het ritme van de seizoenen gewend. We vinden het vanzelfsprekend. We kunnen verlangen naar de lente en als het te warm is in de zomer, mopperen we. We zijn gewend aan de kou in de winter en we hopen op warmte in de zomer. Wij kunnen ons leven niet indenken zonder de wisseling van dag en nacht; we vinden het gezellig wanneer er lange avonden zijn en aan het eind van de winter verlangen we naar lange dagen. Maar denk je er wel eens aan dat al die dingen niet vanzelfsprekend zijn. Dat die orde in de natuur door de Heere duizenden jaren geleden aan Noach beloofd is, op grond van het offer dat Hij in genade aannam? Die regelmaat in de seizoenen zal duren zolang de aarde zal bestaan. Niet altijd dus. Want ook deze nieuwe aarde zal een keer vergaan. Niet door een zondvloed, dat heeft de Heere beloofd, maar door vuur.

Nadat de Heere de regelmaat in de seizoenen beloofd heeft, zegent de Heere Noach en zijn zonen. Ze krijgen ook dezelfde opdracht die Adam kreeg in het Paradijs voor de zondeval. Ook tot Noach en zijn zonen spreekt de Heere: wees vruchtbaar en vermenigvuldig en vervul de aarde.
Wonderlijk, de zondvloed was een uiting van Gods toorn, van Gods vloek over de zonde. Nu ontvangen Noach en zijn zonen een zegen van God. Met die zegen geeft God ook de kracht die Noach en zijn zonen nodig hebben om de aarde weer te bewerken.

Deze belofte van God aan Noach en zijn nageslacht wordt ook wel het natuurverbond genoemd. Op grond van het natuurverbond wist Noach dat het zin had om een huis te bouwen, om een wijngaard te planten, om aan het werk te gaan. Hij wist dat er toekomst op deze aarde zou zijn voor zijn kinderen. In dit natuurverbond gaat het niet over vergeving van zonden, of over de verzoening met God. Hier spreekt het genadeverbond over.
De Heere weet dat de mensen die na de zondvloed geboren worden nog net zo zondig zijn als de mensen voor die tijd. Hij weet dat datgene wat uit het hart van een mens opkomt nog steeds vol zonde is. En toch zegt de Heere in het natuurverbond: Ik zal mens en dier niet meer straffen door een nieuwe zondvloed.
Waarom wacht de Heere met het oordeel vraag je je af. Waarom geeft de Heere het natuurverbond aan Noach? Wel, na de zondvloed breekt er een nieuwe tijd aan. Het is de tijd van Gods geduld. God ziet de zonde van de mensen, en Hij wacht met het oordeel. Eenmaal zal de wereld vergaan, niet door water maar door vuur. Als de Heere Jezus terugkomt op de wolken. Nu wacht Hij noch om genadig te zijn. Hij roept jou toe: heden, vandaag is het de dag van zaligheid. Wend je naar Mij toe en word behouden. De Heere wacht met het definitieve oordeel over de zonde en geeft je gelegenheid om Hem te zoeken.

Dankzij het natuurverbond kan het gewone leven weer op gang komen. Noach en zijn zonen kunnen weer aan het werk. Maar heeft het wel zin? Zou het wel waar zijn? Zou de wereld toch niet door water vergaan? Het kan soms zo geweldig stormen. Vreselijke onweren kunnen losbarsten. En orkanen en cyclonen immers teisteren bepaalde delen van de wereld toch soms op een ontzettende manier. Vergaat de wereld? Daarom gaat de Heere een teken geven. Daarmee wil Hij Noach garanderen: het is beslist waar wat Ik zeg en aan u in Mijn verbond beloof. Dat teken is de regenboog. En de Heere zegt: als Mijn boog verschijnt in de wolken, dan zal Ik gedenken aan Mijn verbond. Hoor je dat! Er staat niet: dan mag jij denken aan het verbond, dat Ik met Noach heb opgericht. Maar: Ik zal gedenken. Als Noach als eerste mens kijkt naar de regenboog in de lucht, dan weet hij: God gedenkt aan het verbond, dat Hij met mij heeft gesloten. Als wij op de troon van God zouden zitten en de zonde op de wereld zouden zien, dan zouden we aan deze wereld een einde maken. Maar zo is de Heere niet. Als de Heere kijkt naar de regenboog dan denkt Hij aan Zijn verbond. Hij heeft geduld en stelt de straf uit: nog niet en nog niet. Waarom vraag je misschien. Wel, opdat zondige jongens en meisjes, vaders en moeders, opa's en oma's nog mogen komen tot het geloof en zich bekeren van hun boosheid. Wat een bijna eindeloos geduld heeft de Heere met de zondige mensen.

Nu, rond het jaar 2000 is het geslacht van Noach uitgegroeid tot een wereldbevolking van miljarden mensen. Verspreid tot in alle uithoeken van deze aarde. Maar de regenboog is overal. Die boog omspant de hele wereld. En overal moet verteld worden dat die boog in de lucht predikt dat er nog bekering mogelijk is. Nu nog wel, straks niet meer.

De Heere houdt Zijn belofte. Hij wacht met het straffen van de zonde. Hij gaf zelfs Zijn Zoon, de Heere Jezus Christus. Hij zou voor de zonden betalen en mensen vrijspreken van schuld en straf. Dat is genade!
Daar hangt Hij, de Zoon van God. Honderden jaren later. Hij brengt een offer. Een veel groter offer dan Noach eens bracht. De Heere Jezus offert Zichzélf. Hij geeft Zichzélf aan het kruis van Golgotha. Na het offer van Noach beloofde de Heere de aarde te behouden. Maar door het offer van Christus worden zondaren behouden. Voor ééuwig. Jezus sterft om zondaren zalig te maken. Hoor hoe Jezus het aan het kruis met een sterke stem uitroept: "Het is volbracht!" Wat een wonder van genade dat de Heere zó voor zondaren wil zorgen. Wat is Hij getrouw.
Noach was de eerste mens die de regenboog gezien heeft. En nu, zoveel jaren later, kunnen we de regenboog nog zien. Is dat geen wonder? Dat is het teken van de trouw van de Heere. Hij is Dezelfde, ook in het jaar 2000. En Hij blijft Dezelfde: in de natuur en in de genade. Ook al zou de wereld nog tweeduizend jaar bestaan. De regenboog zal blijven stralen. En wat een nog veel groter wonder is: Gods Woord met de boodschap van zonde en genade blijft! De Heere zegt het steeds weer: "Ik ben de Alfa en de Oméga, het Begin en het Einde; de Eerste en de Laatste." Hij heeft Zijn belofte als eerste gegeven. Hij is het Begin. Maar Hij zorgt er ook Zelf voor dat Zijn beloften waar worden. Hij is ook het Einde.

Ken je Hem? De Heere kent jou wel! Hij weet wie je bent. De Heere vraagt Hem je zonden te belijden en je te bekeren. Je laat Hem toch niet wachten? Hij is het waard om gediend te worden. Zoek Hem voordat het te laat is. Eens zal er een einde komen aan het leven op deze aarde. Niet door een zondvloed. Dat heeft de Heere beloofd. Maar toch zal deze wereld eens voorbij gaan. Als je dan zonder de Heere leeft, zul je voor altijd zonder de Heere blijven. Dat is zo erg, dat is de hél. Als de aarde vergaat zal ook de regenboog er niet meer zijn. Weet je waarom niet? Het zal niet meer nodig zijn. Want voor al Gods kinderen begint dan de eeuwige heerlijkheid. Ze zullen altijd bij de Heere zijn. Dat is zo heerlijk, dat is de hémel! Ja, er zal een nieuwe hemel en een nieuwe aarde komen. Ook dat heeft de Heere beloofd. Dan zal alles licht zijn. Wat Gods kinderen hier op aarde gelóófden, zullen ze dan met eigen ogen zien. Dat is zo omdat God het beloofd heeft. Verlang jij ernaar? Vraag Hem om het geloof in de Heere Jezus. Johannes had zo'n groot verlangen naar de Zaligmaker dat hij het uitriep: "Kom, Heere Jezus, ja, kom haastiglijk!" En God gedacht aan Johannes. God gedacht ook aan Noach. En Hij gedenkt nog steeds aan zondaren. Want Hij is Dezelfde, gisteren, heden en tot in eeuwigheid.

Aantekeningen bij de tekst

Genesis 8
Vers 2
De fonteinen des afgronds: Met het openbreken van deze fonteinen schijnt aangeduid te worden dat er grote schokken in de natuur plaats hadden, als bij aard- en zeebevingen (zie ook Habakuk 3: 9).
De sluizen des hemels: een sterke beeldspraak, waarmee het neerzenden van stromen regen uit de wolken des hemels te kennen wordt gegeven, zoals bij een wolkbreuk.

Vers 4
Ararat: In de Bijbel is Ararat de naam van een landstreek. Het is niet aannemelijk dat de hoge berg die nu Ararat wordt genoemd, is bedoeld. Het was waarschijnlijk een gedeelte van het land dat nu Armenië heet. En dan die hoogvlakte vanwaar de rivieren de Eufraat, de Tigris, de Araxes en de Acampsis hun wateren in verschillende richtingen laten wegvloeien. Zie ook 2 Koningen 19: 37 en Jeremia 51: 27.

Vers 14
De tweede maand, op de zeven en twintigsten dag der maand: Dit was in het 601 ^ste levensjaar van Noach (vers 13). Vanuit Genesis 7: 11 kan dus worden geconcludeerd dat Noach en de zijnen ruim een jaar in de ark moeten zijn geweest.

Vers 17
Overvloediglijk voorttelen op de aarde, en vruchtbaar zijn, en vermenigvuldigen op de aarde: hier geeft de Heere deze opdracht aan de dieren, in vers 7 van het 9^e hoofdstuk wordt de opdracht ook aan de mensen gegeven.

Vers 20
Reine vee: Rein naar het bevel van God, waardoor Hij deze dieren van de andere afgezonderd had zodat de mensen ze konden gebruiken voor offers en voedsel. Zie verder onder 'achtergrondinformatie'.

Vers 21
Offerde brandofferen: dankbaar erkent Noach dat alles van God is.
'De Heere rook...': "Menselijkerwijs of bij gelijkenis van God gesproken. Want gelijk een lieflijke reuk de mens zeer aangenaam is, alzo had God een welbehagen aan het geloof en de dankbaarheid van Noach" (kanttekening).
Ik zal voortaan de aardbodem niet meer vervloeken om des mensen wil: niet meer totaal verdelgen in de tijd, zoals Ik nu gedaan heb, vanwege de aangeboren boosheid van de mensen. Die belofte zal gelden tot aan het laatste oordeel, wanneer de HEERE de hemel en de aarde met vuur zal verbranden en definitief een einde zal maken aan de tijd en de wereldgeschiedenis.

Genesis 9
Vers 4
Het vlees met zijn ziel: levend vlees. Met het bloed vloeit het leven weg, daarom heet het bloed 'de ziel' of 'het leven'.
Zult gij niet eten: de HEERE verbiedt het eten van rauw en bloederig vlees van een dier dat net geslacht is en waar het bloed nog niet uit weggelopen is. Het verbod wil de mens van dierlijke vraatzucht en van magische praktijken afhouden. Veel mensen denken namelijk dat ze door het drinken van bloed een bijzondere levenskracht krijgen.

Vers 15
Dan zal Ik gedenken aan Mijn verbond: Ik zal doen wat Ik beloofd heb.

Achtergrondinformatie

Reine en onreine dieren
In Leviticus 11 wordt een uitgebreide lijst gegeven van welke dieren rein zijn en welke onrein. Het onderscheid werd naar het bevel van de Heere gemaakt, zodat de mensen zouden weten welke dieren voor voedsel en offers gebruikt mochten worden en welke niet. De reine dieren worden gekenmerkt door drie dingen:
a. ze 'verdelen de klauw', dat wil zeggen ze hebben een gespleten hoef, in tegenstelling tot bijvoorbeeld paarden
b. bovendien mag deze gespleten hoef slechts in tweeën gespleten zijn en niet in meerdere delen, zoals bij honden en katten bijvoorbeeld wel te zien is.
c. reine dieren herkauwen hun voedsel.

Samenvattend blijven dan, om de bekendste soorten te noemen, onder andere schapen, koeien en runderen over. Van de reine dieren moest Noach er "zeven en zeven" in de ark doen. Dat zijn er niet veertien, maar (kanttekening): "dat is van iedere soort drie paren en een paar bovendien, ter offerande na de zondvloed." Calvijn geeft dit ook aan en zegt het nog duidelijker: "drie paren waaraan één dier is toegevoegd ter offering." Hierin wordt ook de voorzienigheid van God gezien. De mens zou veel meer behoefte hebben aan reine dieren dan aan onreine dieren. Dus werden er meerdere in de ark gebracht.

Het brandoffer
Noach bracht de Heere een brandoffer. Dit is een offer dat in zijn geheel op het altaar werd verbrand. In Leviticus 1 en 6: 8 - 13 wordt er nauwkeurig beschreven waaruit het brandoffer moest bestaan, hoe het bereid moest worden en aan welke voorwaarden de priester moest voldoen. Als offerdieren werden onder andere gebruikt mannelijke schapen, geiten en duiven. Net als in Genesis 8: 21 waarin staat dat de Heere de lieflijke reuk van het offer rook, wordt er in Leviticus 1: 9 gesproken over het brandoffer wat "tot een lieflijken reuk is (voor) de Heere". Bovendien bracht het brandoffer verzoening (Leviticus 1: 4) en het reinigde (Leviticus 14: 20).

De regenboog
Hoewel de regenboog wetenschappelijk kan worden verklaard, mogen we het in de eerste plaats zien als het teken van Gods verbond met Noach en in hem met alle mensen en ook alle dieren (Genesis 9: 10). De regenboog (kleurenboog) wordt in de natuur gevormd door de breking van het licht op waterdruppels. Als een gevolg hiervan zal de regenboog vaak gezien worden als "het regent en de zon schijnt". De Heere maakt ook hier dus gebruik van Zijn eigen, volledige schepping. Dat moet altijd het belangrijkste zijn: we kunnen dan wel veel verklaren, God is het die alles schiep en Die op goddelijke wijze gebruik maakt van Zijn eigen werk!

Het natuurverbond
Het verbond met Noach wordt onderscheiden van de twee bekendere verbonden, namelijk het werkverbond en het genadeverbond. Ds. G.H. Kersten onderscheidt tien verbonden tussen God en de mensen (zie zijn "Gereformeerde Dogmatiek", deel 2, hoofdstuk 15). Het verbond met Noach wordt het verbond van de algemene genade genoemd. Dit is begrijpelijk aangezien de bewarende en voorzienende hand van de Heere over alle mensen en dieren gaat en niet alleen over Zijn kinderen. Deze algemene zorg voor de mensen en dieren wordt in dit verbond met Noach door de Heere beloofd.

Aantekeningen bij het ledenblad

Pagina 1
Het teken van het verbond wil zeggen: de regenboog is een herinnering aan het verbond dat God met Noach sloot. Als je de regenboog ziet, mag je denken aan Gods belofte dat de wereld niet meer door een zondvloed zal vergaan. De regenboog predikt ons ook Gods geduld met zondaren. Ondanks de zonde spaart God ons. Wij zouden een punt zetten bij zoveel zonde in de wereld. Maar God heeft geduld. Hij houdt Zijn verbond, de wereld zal nog blijven bestaan. Elke regenboog is een prediking van Gods lankmoedigheid. Gods definitieve eindgericht wacht nog. Eens zal de wereld niet door water, maar door vuur vergaan. Elke regenboog is een oproep tot bekering. Zolang de regenboog er staat kunnen zondaren zalig worden.

Pagina 2
Het jaar 2000 is een "rond" getal. Het heeft iets "spannends". Mensen zouden iets speciaals doen in zo'n jaar. Maar de gedachten van de Heere zijn anders dan die van ons. Er zijn al veel voorspellingen geweest en daarvan is er niet één uitgekomen. Dat zal ook niet gebeuren. Mensen zullen altijd blijven proberen om deze dingen te voorspellen, maar het allerbelangrijkste is dat we eerst het Koninkrijk van God en Zijn gerechtigheid zoeken (Mattheüs 6: 33).
Voor christenen is het jaar 2000 aan de ene kant een jaar als alle andere. Het is niet bijzonder omdat het een vol, rond getal is. Aan de andere kant is het ook voor christenen een bijzonder jaar. Opnieuw is immers een lange periode van duizend jaar genadetijd volgemaakt. Zal er nog zo'n periode volgemaakt worden? Mattheüs 24: 36 leert ons dat God het moment van de wederkomst voor ons verborgen houdt. Wij weten niet wanneer dat zal zijn. Wij worden aangespoord altijd gereed te zijn. Waakt dan! (Mattheüs 24: 42). Ook moeten wij letten op de tekenen der tijden (Mattheüs 24: 29 - 35).
De overeenkomst tussen de dagen van Noach en de dagen van de wederkomst is dat er niemand is die God zoekt. ledereen is druk bezig met allemaal geoorloofde dingen als eten, drinken, trouwen, werk, maar... niemand denkt aan God.

Pagina 3
• Het water van de zondvloed had een verwoestende werking, terwijl het water van de doop ons wijst op redding.
• Het water van de doop wijst ons op:
- de noodzakelijkheid van onze reiniging; door de zonde zijn wij vuil geworden.
- de mogelijkheid van afwassing van onze zonden door het bloed van Jezus Christus Gods Zoon.

Pagina 4
Het is onbekend of de regenboog al voor de zondvloed bekend was. Sommige wetenschappers nemen aan dat na de zondvloed de wijze waarop planten het water dat nodig is voor de groei op een andere wijze verkrijgen dan voor de zondvloed. Voor de zondvloed was de dauw de voornaamste vochtbron. Denk maar aan Genesis 2: 6 'Een damp was opgegaan uit de aarde, en bevochtigde de ganse aardbodem'. Na de zondvloed ontstaat de dampkring en krijgen de planten door regen hun vocht. Na een overvloedige regen is de lucht vol waterdamp. Zonlicht dat op deze waterdamp valt breekt uiteen in het kleurenspectrum van de regenboog. Belangrijk is te stellen dat God de natuurwetten ingesteld heeft, en deze ook in stand houdt. God heeft de regenboog gegeven als teken van Zijn verbond. Telkens als wij Zijn boog in de wolken zien, zegt God: Ik denk aan Mijn verbond.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen