1. Jong zijn

Dhr. J. van Belzen is maatschappelijk werker bij De Vluchtheuvel. Deze stichting is een hulpverleningsinstelling voor de behandeling van psychosociale hulpvragen. Met dhr. Van Belzen wilden we echter niet praten over de hulpverlening, maar over jong-zijn in het algemeen.

Mijnheer Van Belzen, u bent al geruime tijd werkzaam bij De Vluchtheuvel. Waar bestaat uw werk uit?

Als maatschappelijk werker ben ik nu drie jaar werkzaam bij De Vluchtheuvel. Door gesprekken op het bureau, maar ook bij mensen thuis, probeer ik jongeren, maar ook ouderen in nood, te helpen. Ik moet erbij zeggen: Voor zover dat het mogelijk is. Ik heb een steunpunt in Amersfoort, waar ik regelmatig aanwezig ben. Iedere maatschappelijk werker bij De Vluchtheuvel heeft een bepaalde regio. Zelf heb ik de classes Utrecht, Bameveld en Rijssen.

Komt u veel in aanraking met jongeren?

De laatste jaren is het kontakt met jongeren toegenomen.

Hoe zoudt u het jong-zijn willen omschrijven?

Als een zeer belangrijke periode in het leven. Juist in je jonge jaren, ik denk dan aan een jaar of 14 - 15, worden belangrijke beslissingen in je leven genomen. Tussen de 14 en 18 jaar worden jongeren gekonfronteerd met vragen. Dat is ook logisch, aangezien het eind van de kinderjaren bereikt is en men op zoek is naar de plaats in de wereld van de volwassenen. Allerlei veranderingen doen zich voor die het evenwicht kunnen verstoren. Veranderingen in lichamelijk opzicht, maar ook psychische en sociale veranderingen, zorgen ervoor dat je moet zoeken naar een nieuw evenwicht. Vaak gaat dit gepaard met de nodige spanningen.

Wat ziet u als het meest kenmerkende van het jong-zijn?

Ik ervaar jongeren als bijzonder openhartig. Ze komen over het algemeen eerlijk voor de dag. Ik denk dat jongeren ook kritisch zijn. Ze verwachten een eerlijk antwoord. Dat is te begrijpen, want ook zij moeten weer antwoord geven op de vragen die gesteld worden vanuit een zeer kritische maatschappij.

Kunt u enkele voorbeelden geven van vragen waar jongeren mee kunnen rondlopen op de weg naar de volwassenheid?

De belangrijkste vragen handelen over de eigen persoonlijkheid, over je eigen funktioneren. Wie ben ik? Wat is de zin van mijn leven? Wat kan ik wel en wat kan ik niet? Deze en andere vragen komen bij iedere jongere voor. Ik denk ook aan vragen met betrekking tot de omgang met anderen. Hoe ga ik om met leeftijdsgenoten van het andere geslacht? Hoe ga ik om met mijn ouders? Wat beteken ik voor anderen? Jongeren hebben ook vragen die verband houden met godsdienstige zaken. Wat betekent de kerk en de godsdienst voor mij? Wat is de waarde van bepaalde tradities? En wat van de vragen rond de dood en de eeuwigheid? Daarnaast zijn er allerlei concrete vragen. Vragen met betrekking tot de vrijetijdsbesteding, vragen met betrekking tot de keuze van de muziek, enzovoorts.

Een inventariserend groepsgesprek

Een inventariserend groepsgesprek is bedoeld als "opwarmertje". De vragen worden binnen 10 minuten beantwoord in groepen. Hierna volgt de inleiding. Na de inleiding worden de vragen nog een keer nagekeken.

Op verschillende plaatsen wordt er in de Bijbel gesproken over jong-zijn. De Bijbel spreekt niet alleen over het voorrecht van jong-zijn, maar ook van de gevaren die aan het jong-zijn verbonden zijn. 

Geef in enkele zinnen weer hoe volgens jou Gods Woord spreekt over het jong-zijn.

Hoe moeten jongeren met deze vragen omgaan?

In de eerste plaats wil ik opmerken dat dergelijk vragen horen bij het jong-zijn en bij het volwassen worden. Je gaat zelf verantwoordelijkheden dragen. Dan moet je ook leren om op bepaalde vragen een antwoord te geven. Ook al kost dat wel eens de nodige moeite, is dit toch deel van het groeiproces. Vervolgens ben ik van mening dat het belangrijk is om hierover te praten, bijvoorbeeld met je ouders of met leeftijdsgenoten.

Toch is dat niet het enige. Ook praten met de Heere, het voorleggen in het gebed is ontzettend belangrijk. Ik ben bevreesd dat dit wel eens onderschat wordt. Als je jong bent, kun je het wel eens moeilijk hebben. Toch is het noodzakelijk om daarin eerlijk te zijn tegenover jezelf. Als je bijvoorbeeld gaat ontdekken dat je bepaalde dingen niet kunt, is dat echt geen schande. Iedereen heeft toch zijn of haar eigen kwaliteiten en gaven van de Heere gekregen. Je zult dat voor jezelf moeten accepteren. En ik weet heel goed dat dat wel eens moeilijk is.

Maar een kritische houding kan toch leiden tot konflikten, bijvoorbeeld in de gezinssituatie?

Dat is waar. Ik denk dat jongeren erg gevoelig zijn voor het ontdekken van halve waarheden en tegenstrijdigheden ten aanzien van de opgelegde normen en waarden. Het gebeurt nogal eens dat jongeren opgroeien in een, laat ik zeggen, "besloten" gezin. Een gezin met vaste regels en normen. Jongeren weten dan niet altijd waarom bepaalde dingen wel en andere niet mogen. Daar gaan ze vragen over stellen. Ouders weten op bepaalde kritische vragen niet altijd een antwoord te geven. Dit kan dan leiden tot konflikten.

Ik zou twee dingen willen zeggen:

1. Ook al is het te begrijpen dat je kritische vragen stelt, moet je toch voorzichtig zijn. Ouderen kunnen kritische vragen niet altijd begrijpen en jongeren kunnen dan niet begrijpen dat ouderen geen antwoord geven dat voldoet. "Ze beginnen dan wat om de brei heen te draaien", zo wordt dan gezegd. Maar, mijn vraag is dan: zou dat ook niet kunnen komen door de wijze waarop je de vraag hebt gesteld?

2. De tweede opmerking is deze: Probeer de ander ook te begrijpen. Jongeren stellen vaak moeilijke vragen. Voor ouderen kan het moeilijk zijn om daarop een antwoord te geven. Dat is toch te begrijpen? Ouderen weten ook niet alles. "Ja, maar laten ze dat dan eerlijk zeggen", zo hoor ik iemand tegenwerpen. Dat is waar, maar probeer eens te begrijpen dat dit voor ouderen heel moeilijk kan zijn.

Wanneer er wederzijds begrip is, is een open en eerlijk gesprek mogelijk. Ook al worden dan niet alle vragen opgelost en ook al krijg je dan niet altijd een bevredigend antwoord. Openheid naar elkaar toe is vaak belangrijker dan prachtige antwoorden.

Iedereen heeft in zijn jong-zijn wel bepaalde vragen waar hij mee rondloopt. Toch is het niet nodig om voor ieder probleem bij De Vluchtheuvel aan te kloppen. Wanneer vindt u het nodig dat jongeren komen om te vragen voor hulp?

Wanneer zij hun situatie als uitzichtloos beschouwen en wanneer dit niet meer in hun eigen omgeving bespreekbaar is. Laat ik het duidelijk maken aan de hand van een voorbeeld. Wanneer je jong bent, ontwikkelen de seksuele gevoelens. Je moet daar mee om leren gaan. Dat is een leerproces. Zelfbevrediging kan voor jongeren een groot probleem zijn. Op grond van Gods Woord kunnen we dat nooit goed praten, omdat het niet gericht is op de ander. Jongeren experimenteren met hun lichaam. Onderzoeksgegevens wijzen uit dat veel jongens, maar ook meisjes, hun seksuele gevoelens zelf bevredigen. Het is dus deel van het volwassen worden, deel van het groeiproces. Jongeren zullen moeten leren om deze zondige daden vaarwel te zeggen.

Laten we de strijd tegen seksuele gevoelens echter niet onderschatten. Te meer daar we in een samenleving verkeren waarin de zondige gevoelens op seksueel terrein gestimuleerd worden. De strijd tegen zelfbevrediging kan iemand zo in beslag nemen, dat de persoon er niet meer uitkomt. Iemand kan lopen met gewetenswroeging, met schuldgevoelens en loopt vast. Hij wordt zo in beslag genomen door zijn probleem dat hij hulp nodig heeft. Ik weet dat dit moeilijk is. Schaamte speelt daarbij een grote rol. De angst dat iemand niet begrepen wordt, verhoogt de drempel naar de hulpverlener.

Kunt u vanuit de praktijk zeggen dat de problemen onder jongeren de laatste jaren zijn toegenomen?

Nee, dat zou ik niet willen zeggen.Jongeren worden wel met veel vragen gekonfronteerd. Door de ingewikkelde samenleving waarin jongeren groot worden, is het veelal erg moeilijk om dergelijke vragen op gezonde wijze te verwerken en er mee om te gaan. Je moet je in onze tijd "waar maken". Lukt dat niet, dan kun je het voor jezelf moeilijk hebben. Veel jongeren moeten in deze tijd tegen de stroom op roeien. Samen met hun persoonlijke ontwikkeling kan dit dan leiden tot bijvoorbeeld depressieve gevoelens.

Jongeren en depressiviteit. Onder deze titel heeft de heer Van Belzen, hulpverlener van De Vluchtheuvel, een lezing gehouden op de jaarvergadering van de Jeugdbond. Deze lezing, met de vragenbeantwoording, is in druk verschenen. Wanneer u regelmatig met jongeren omgaat, weet u dat deze problematiek volop aktueel is. Ook de verhouding gereformeerde geloofsbeleving en depressieve aandoening is een zaak die regelmatig in de pers aan de orde komt. Eigenlijk zou een ieder die dit leest, een boekje moeten aanschaffen als eerste kennismaking met de problematiek. Tevens steunt u hiermee het werk van De Vluchtheuvel. U kunt het boekje bestellen door overmaking van ƒ 4,- (incl. porto) op giro 43.25.563 ten name van de penningsmeester Stichting De Vluchtheuvel te Houten. Binnen enkele dagen na afschrijving ontvangt u het boekje dan thuis.

Met welke hulpvragen wordt u gekonfronteerd als het gaat over de kontakten met jongeren?

Dat is heel verschillend. Maar ik wil er enkele noemen:

1. Vragen die te maken hebben met een identiteitskrisis.

2. Vragen die te maken hebben met het gevoel dat iemand zich niet begrepen voelt. Het kan zijn dat je je niet begrepen voelt op school, of op het werk. Maar het kan ook zijn dat kinderen of jongeren het gevoel hebben dat zij door hun ouders niet worden begrepen. Dit kan dan leiden tot bepaalde konflikten.

3. Er zijn ook jongeren die naar me toe komen omdat zij afwijkende gedachten of gevoelens hebben op seksueel gebied.

4. Het gebeurt ook dat er door de rechtbank gevraagd wordt om een sociaal rapport rond een bepaald persoon. Zo'n rapport stel ik dan op en dit kan dan leiden tot verzachtende omstandigheden. Bijvoorbeeld doordat een kliënt uit een sociaal milieu komt, dat invloed heeft uitgeoefend op de misstap die hij of zi| heeft begaan. Gelukkig komt dit niet veel voor.

Jongeren, die wel met problemen rondlopen, maar niet naar De Vluchtheuvel toe durven gaan, zullen er ongetwijfeld zijn. Wat zoudt u tegen hen willen zeggen?

De vraag is natuurlijk: wat versta je onder problemen? Ik heb reeds gezegd dat jongeren vragen hebben. Voor hem of haar zijn dit levensvragen. Hij of zij meent daarbij hulp nodig te hebben. Toch zou ik daarbij niet willen spreken van problemen, aangezien dergelijke vragen deel zijn van het volwassen worden. Natuurlijk is het van belang om daarbij hulp in te roepen, maar dat hoeft niet een maatschappelijk werker te zijn. Een persoon die je vertrouwt kan ook hulp verlenen. Ik kom in aanraking met vragen die niet op het terrein van de hulpverlener liggen. Er zijn voldoende mensen die door een luisterend oor hulp kunnen verlenen.

Van belang is dat je leert om jezelf te accepteren. Wanneer een bepaalde zaak je zo in beslag gaat nemen dat je vastloopt, is het goed om hulp te vragen. Dat hoeft niet persé bij iemand van De Vluchtheuvel. Wel is het belangrijk dat de hulp die je vraagt, iemand is die Gods Woord als uitgangspunt neemt. Juist dat Woord kan zo troostvol zijn. Daarom wil ik tot slot graag Gods Woord doorgeven, waar staat: "En roep Mij aan in de dag der benauwdheid; Ik zal er u uithelpen, en gij zult Mij eren" (Ps. 50:15). Dit woord geldt voor geestelijke vragen en benauwdheden, maar ook voor andere benauwdheden. Ook wanneer bepaalde gevoelens je benauwen, mag je je tot Hem wenden. Ga in biddend opzien tot God je weg. Hij kan en wil helpen. Onderschat het gebed toch niet. En daarnaast is het goed om een persoon in vertrouwen te nemen.

Ik hoop dat er velen zullen zijn waar jongeren met hun vragen terecht kunnen, opdat we beantwoorden aan onze roeping: "Draagt elkanders lasten, en vervult alzo de wet van Christus" (Gal. 6:2). Weet je wat lasten dragen ook inhoudt? Elkaar wat minder veroordelend tegemoet treden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen