Je mening graag!

Israëls reis door de woestijn

De reis door de woestijn van Egypte naar Kanaän (Kades-Barnea, waar vandaan de verspieders uitgezonden werden) heeft ongeveer anderhalf jaar geduurd: van Egypte tot Sinaï ongeveer twee maanden, te Sinaï een jaar, van Sinaï tot Kades (Barnea) met inbegrip van het verspieden van het land, drie tot vier maanden.

Het uitzenden van de verspieders

In Deut. 1: 22 lezen we dat het volk van Israël Mozes gevraagd heeft verspieders uit te zenden om het land te verspieden. De Heere heeft Mozes toen het bevel gegeven twaalf mannen uit te zenden. Blijkbaar wilde Hij hiermee de zwakheid van het volk tegemoet komen. Voor het vaste geloof was het woord van Gods belofte, dat Hij hen het land zou geven, en ook de hulp en leiding Gods die ze mochten ervaren, voldoende. Toch mag het volk ook van middelen gebruik maken. Het zwakke geloof kan door de berichten, die de verspieders zouden brengen, versterkt worden. Mozes zendt uit iedere stam een man, behalve uit de stam van Levi; zij hoorden niet onder de getelden. Hosea, de zoon van Nun, ontvangt opnieuw de naam Jozua (zie ook Ex. 17), wat betekent 'de Heere helpt'. Die naam bevat een belofte, een teken voor de verspieders en voor het volk. Mozes zond hen aan 't eind van juli/begin augustus uit, hoogstwaarschijnlijk twee aan twee.

Mozes' gebed voor het volk

Evenals vroeger bij Sinaï treedt ook nu Mozes weer als voorbidder op. Hij wijst de Heere dan op drie dingen:

1. De vijanden van God en Zijn volk zouden Hem onteren (Zijn eer schenden) als Hij het volk uitroeide. Het gaat dus om Gods eer (zie Num. 14: 13-16).
2. Het verbond dat de Heere met Zijn volk gemaakt had (Num. 14: 17 en 18), God is getrouw.
3. De weldaden die de Heere aan Zijn volk had geschonken (Num. 14: 19).

'De Heere nu tien maal verzocht'

Tienmaal zou kunnen betekenen: dikwijls. Toch heeft Israël de Heere tot nu toe werkelijk tien keer verzocht.

1. Het murmureren aan het strand van de Rode Zee (Ex. 14: 11 en 12)
2. te Mara (Ex. 15: 23)
3. in de woestijn Sinaï (Ex. 16: 2)
4. bij het manna (Ex. 16: 20)
5. op dezelfde plaats (Ex. 16: 27)
6. te Rafidim (Ex. 17: 1)
7. aan de Horeb (Ex. 32) 
8. te Thabera (Num. 11: 1)
9. bij de lustgraven (Num. 11: 4 vv)
10. hier bij Kades

De verspieders gestraft en gezegend

De tien verspieders die een kwaad gerucht hadden voortgebracht en ongelovig geweest waren, stierven een plotselinge dood, die op een onzichtbare wijze door de Heere werd toegezonden, opdat Israël zou weten, hoe kwaad deze zaak in Zijn ogen was. Jozua en Kaleb echter stierven niet. Zij mochten het land Kanaän ingaan. Jozua is zelfs aanvoerder geworden van het volk Israël en heeft hen in Kanaän gebracht (Joz. 1).

Granaatappelen en vijgen

De granaatappelboom is een van de belangrijkste bomen in het land Kanaän (zie ook Deut. 3: 3; Haggaï 2: 20; Joël 1: 12). In het voorjaar hult de boom zich in een bladerentooi, als de voorjaarsregens eindigen. De granaatappel is een rode appelvormige vrucht, eigenlijk is het een bes, die na rijping openspringt en dan zijn vruchtvlees vertoont, waarin donkerrode, sappige kernen zijn. Uit het sap van de vrucht wordt granaatappelwijn gemaakt. Om de mooie vorm dienden de granaatappels als model voor de versiering van de koperen zuilen in Salomo's tempel (1 Kon. 7: 18 en 42; Jer. 52: 22 en 23) en aan de zomen van de mantel van de hogepriester (Ex. 28: 33 en 34). Vijgen (peervormige vruchten) komen van de gewone vijgeboom.

Massabeïnvloeding - Tweede Wereldoorlog

Het ontstaan en de duur van de Tweede Wereldoorlog zal bekend zijn. In 1939 begon de oorlog tegen Polen. In de jaren daarna breidde de strijd zich uit over de hele wereld. Ontzaggelijk waren de verliezen op materieel gebied. Veel schokkender was de dood van ruim veertig miljoen mensen, die als gevolg van de strijd het leven lieten. In het kader van deze schets gaat het er om er op te wijzen dat het mogelijk is de massa te beïnvloeden en hoe belangrijk het is je eigen mening te hebben. Hitler was een charismatisch leider. Hij wist met zijn persoonlijkheid en door zijn optreden zijn volgelingen mee te slepen en hen te brengen waar hij ze wilde hebben. Om wat meer informatie hierover te geven, volgen hier wat fragmenten uit het boek 'Jeugd op de puinhopen' door J.A. Baaijens.

Wat verstaan wij onder de 'massa'? Hierover is veel te zeggen. Er zijn veel boeken verschenen over massapsychologie en het reageren van de menigte in allerlei situaties. Een oud spreekwoord betitelt de massa als 'de domme menigte der kuddedieren'. De wijsgeren uit de klassieke oudheid hebben zich ook verdiept in het verschijnsel 'massa'. Seneca noemde 'de menigte' het zwakste en slechtste argument. Volgens hem moeten wij niet iets uitsluitend doen omdat de meesten het doen, maar wij moeten bewust en redelijk handelen naar persoonlijk inzicht. De beroemde puriteinse prediker Thomas Brooks leert ons van de menigte: 'Zij, die met de menigte wandelen, zullen met de menigte vergaan. De weg om voor eeuwig verloren te gaan is: te doen zoals de meesten doen. De menigte is een stroom waar ge met kracht tegenin moet roeien.' De massa van de wereld kunnen we vergelijken met dode vissen in een snelstromende rivier. De dode vissen drijven altijd met de stroom mee, totdat ze in de zee van verlorenheid verdwijnen. De levende vissen vechten tegen de stroom in. De christenen, die oprecht tegen de zonde en satan strijden, mogen we 'levende vissen' noemen. Zij hebben schijnbaar alles in deze wereld tegen, echter zij hebben God voor! En zo God voor ons is, wie zal dan tegen ons zijn? Het is duidelijk dat de vorst der duisternis de meeste mensen in zijn greep weet te houden. We vinden hem terug als 'de tijdgeest', als 'de grote verleider' en als de machtige demagoog (volksmenner) in onze boze wereld. Hij zoekt de teugels van het wereldbestuur in handen te krijgen. Zijn grote doel is: de mensen naar de grote ondergang te voeren... Hij leidt ons op de 'brede weg naar het verderf'. Op deze brede weg zijn al de vermakelijkheden van de wereld uitgestald. De massa trapt er in. De christenen worden in Efeze 6 opgeroepen om de gehele wapenrustig Gods aan te doen, want zij hebben de strijd tegen de overheden, tegen de machten, tegen de geweldhebbers der wereld, van de duisternis dezer eeuw, tegen de geestelijke boosheden in de lucht. De massa onderdrukt vaak verstandelijke overwegingen. Vele suggesties worden opgeroepen en geïnfiltreerd. Een grote imitatiedrang (een drang om na te doen) wordt opgewekt. Neigingen tot agressie komen aan de oppervlakte.
De massa bezit vaak veel macht! Wanneer iemand de massa achter zich weet te trekken, dan is zijn overwinning nabij. De geschiedenis spreekt duidelijke taal! Mannen zoals Napoleon, Hitler, Lenin, Mao Tse Tung en vele andere revolutieleiders wisten de massa achter zich te krijgen. Ook Hitler maakte gebruik van de tijdsomstandigheden in Duitsland, gedurende de jaren 1923-1933. De economische toestand in die jaren was zeer slecht. De Duitsers waren diep vernederd door de vredesbepalingen van Versailles, als gevolg van hun nederlaag aan het einde van de Eerste Wereldoorlog. De zware last van de door Duitsland op te brengen herstelbetalingen aan de door hen 'gekwetste' Europese landen deed de ontevredenheid bij het Duitse volk groeien. Het gekrenkte nationalisme werd de voedingsbodem voor het nationaalsocialisme.
Volgens prof. Craig had Hitler een onverwoestbaar geloof in zichzelf, formidabele oratorische talenten waarmee hij zowel de emotionele tegenstand van massa's als van individuen wist te doorbreken. Hij had een bijna feilloze intuïtie om die dingen te zeggen die de toehoorders graag vernamen. Hitler buitte de invloed van de grove leugen en het botte geweld in propagandistische zin uit, om het volk maar achter zich te krijgen. Het is voor ons bijna onbegrijpelijk hoe Hitler het Duitse volk achter zich wist te verzamelen. Hoe gevaarlijk is deze massabeïnvloeiding! We weten de gevolgen... Het regime van Hitler werd direct of indirect verantwoordelijk voor de dood van zo'n 40 miljoen mensen, inclusief ongeveer 6 miljoen Joden.

Sekten en stromingen

Over sekten en stromingen is al heel wat geschreven en gedacht. Waar het in deze schets vooral over gaat, is het wijzen op de manipulaties die gebruikt worden om nieuwe sekteleden te krijgen. Vaak wordt gezegd dat sekteleden een soort hersenspoeling ondergaan. Daar lijkt het inderdaad op, maar het gaat nog dieper. Vaak worden de mensen zo beïnvloed, met behulp van allerlei technieken dat hun eigen IK verdwijnt. Ze kunnen dan niet meer zelfstandig denken en eigen beslissingen nemen. Dat betekent dat met deze mensen niet te praten is. Als je hen probeert te overtuigen van hun ongelijk, gaan ze in trance of ze weigeren te luisteren. Dat komt omdat men hen heeft bijgebracht dat iedereen die hen tegenspreekt van de duivel is. Daar moet je tegen vechten. Het is dan ook te begrijpen dat het moeilijk is een 'gevangene' van een sekte terug te halen. Daarvoor is meestal deskundige hulp nodig. Hierna volgt een stuk algemene informatie over sekten en stromingen ontleend aan het boek 'Kerken, sekten en stromingen' door L. van Driel en I.A. Kole.

Wat is een sekte?

De geschiedenis van de sekten is haast zo oud als die van de kerk zelf. Sekten zijn bovendien een verschijnsel dat in alle wereldgodsdiensten aanwezig is. Nu beperken we ons alleen voor het begrip sekte tot de kring van het christendom en zullen enkele gemeenschappelijke kenmerken noemen.
Onder een sekte verstaan we een groep mensen die, voornamelijk uit begeerte naar zuiverheid en met verabsolutering van een deelwaarheid, de solidariteit (de gemeenschap) met het grote geheel van de groep (de kerk) verbreekt en deze breuk ook niet meer als smart ervaart.

De hoofdkenmerken zijn:

a. de sekte meent de volle geloofswaarheden te bezitten en wel exclusief, dat wil zeggen dat zij alleen en de anderen (zoals de kerken) niet;
b. de sekte heeft naast de Bijbel nog een 'bijbel'; meestal moeten we onder het laatste dan verstaan een bepaalde bijzondere openbaring, die aan de stichter gegeven is en levenslang de grondslag vormt van de sekte;
c. de sekte verwacht over het algemeen een spoedige wederkomst én het moment van de grote dag wordt minutieus berekend uit bepaalde teksten die dan uit hun contekst (hun verband) gerukt worden;
d. de sekte leest de echte Bijbel, Gods Openbaring, dan door de 'bril' van de 'bijzondere openbaring'.

Welke redenen kunnen er zijn die leiden tot een sektegeest? In de handboeken worden de volgende zaken naar voren geschoven:

a. het streven naar perfectionisme: een gemeente met enkel gelovigen;
b. het zich afsluiten van de wereld: het isolationisme;
c. Het vooruitgrijpen naar zaken die bestemd zijn voor het Koninkrijk Gods, dat komen zal bij de dag van de wederkomst van Jezus Christus: de anticipatiegedachte;
d. het overaccentueren van een bepaald gedeelte van de leer van de Bijbel: de verabsolutering van bijvoorbeeld het werk en de gaven van de Heilige Geest;
e. het kan ook voortkomen uit een neiging tot wrok!

De hoofdzonde in de genoemde punten is de hoogmoed. Augustinus heeft eens gezegd: 'Als er geen hoogmoed bestond, dan zouden er geen sectariërs zijn.' En de Duitse theoloog E. Brunner: 'De sektevorming berust in de regel op een foutief begrip van de heilige gemeente.'

Twee uitspraken die tot nadenken zetten. Aan de andere kant kunnen bepaalde sekten ook gezien worden als een onbetaalde rekening van de kerk, als een correctie op een tekort aan liefde, geloof of hoop in de kerk, die in de greep van de geest van een bepaalde tijd dreigt in te slapen en haar taak niet verstaat: vanuit de wereld getrokken te zijn.

Wat Nederland betreft is er een drietal ontwikkelingen:

a. er is een aantal sekten verdwenen of erg klein van omvang, zoals de Children of God en de Divine Light Mission;
b. er zijn ook sekten die stabiliseren of wat uitbreiden, zoals bijvoorbeeld de Hara Krishna en de Transcedente Meditatie;
c. er zijn ook weer nieuwe sekten die aanhangers in Nederland krijgen, zoals de Sahaja-yoga.

Enkele concrete gevaren van sekten:

a. er is sprake van een totalitair leiderschap; de leider eist en krijgt absolute gehoorzaamheid; zijn wil is wet, zelfs tot het gezamenlijk op hetzelfde moment sterven;
b. de ideeën worden er zo 'ingeheid', dat de aanhangers geïndoktrineerd en gehersenspoeld worden; er wordt gedaan wat geëist wordt; er is geen vrije wil meer in de zin dat er een afweging plaatsvindt; het zijn robotten geworden die geprogrammeerd zijn;
c. bij de toetreding worden bepaalde dingen verzwegen; pas later komt er nog een aantal zaken bij: Mormonen hamsteren voedsel in verband met het naderende wereldeinde; het gaat om een voorraad voor twee à drie jaar (die ook weer steeds vervangen moet worden);
d. met hooggespannen verwachtingen treden de aanhangers toe; er wordt in het vooruitzicht gesteld dat er spoedig een nieuwe aarde zal komen en dat je daar dan ook zult zijn; de Getuigen van Jehovah moeten het jaar van de wederkomst steeds weer bijstellen; dat werkt demotivatie in de hand;
e. de geweldige angst die bij veel sekteleden heerst omdat er aan zoveel verplichtingen voldaan moet worden, met de kans dat je jezelf kunt redden: werken, werken;
f. de grote ontgoocheling die er optreedt als sekteleden breken met de groep; problemen zoals depressie, eenzaamheid, besluiteloosheid, concentratieproblemen en angst om weer contact op te nemen met andere mensen, ook in de directe omgeving van familie en buurt, treden op. De zaligheid is echter niet te verdienen; die is buiten onszelf te verkrijgen, om niet, uit genade, op grond van het Borgwerk van het Lam Gods, Die zegt: laat je zaligen. Zie op Mij en wordt behouden.

Communicatiemiddelen

Over communicatiemiddelen is veel gepubliceerd. Ook binnen onze gemeenten is onderzoek verricht. In het kader van deze schets is het van belang te onderkennen dat de invloed van de massamedia bijzonder groot is. Dat blijkt wel uit het volgende stuk, ontleend aan het boek 'Jeugd op de puinhopen' door J.A. Baaijens.

De massa wordt veelal beïnvloed door middel van de communicatiemedia. Onder massacommunicatiemiddelen verstaan we ondermeer de kranten en weekbladen, de radio, de televisie, de film... Wij beseffen over het algemeen niet hoeveel invloed deze media op de meeste mensen hebben. Velen hebben een onbegrensd vertrouwen in de commentaren van hun geliefde bladen en programma's. Daar huist immers de geleerdheid... Daar zijn ze overal van op de hoogte. De mensen onderzoeken te weinig! In Psalm 10 lezen we, dat de goddeloze niet onderzoekt. Het is een kenmerk van een goddeloos iemand, dat hij zich weinig interesseert in de belangrijkste dingen van het leven. Wanneer wij Gods Geest hebben ontvangen, dan gaan wij onderzoeken. Dit is een kenmerk van de gelovigen. In 1 Kor. 2: 10 kunnen we dat lezen: '...Want de Geest onderzoekt alle dingen, ook de diepten Gods...'
De moderne mens wordt te veel verwend. Alles wordt hem maar voorgeschoteld. De voorgeschotelde programma's worden met veel smaak bij de consumerende mens opgediend. De mensen worden beïnvloed voordat ze het weten. De gestadige druppel holt de steen uit. Bovendien zijn er tegenwoordig mooie en aanlokkelijke middelen om de mens te boeien. Vooral visueel onderwijs maakt veel blijvende indruk op de mens. Het zichtbaar onderwijs correspondeert met de verbeeldingskracht van de mens. Als in een mooie droom worden we dan meegevoerd naar schone oorden.
De denkwereld van veel mensen wordt bestuurd en omgevormd door de media. De massamedia bedreigen in bepaalde omstandigheden zelfs de geestelijke en lichamelijke gezondheid. Wanneer de kranten allerlei ellende breed uitmeten en niet veel goeds voorspellen van de toekomst, stijgt de verkoop van alcohol en slaapmiddelen. Veel mensen proberen zodoende de werkelijkheid te ontvluchten en de psychische spanningen te onderdrukken.
Langzamerhand wordt de moderne mens steeds meer gevormd naar de mening van de massa. Je wordt dan bijna genoodzaakt te gaan denken zoals de meesten denken. Billy Graham onderkent dit gevaar wanneer hij schrijft: 'De films, de televisie, de radio, de zinnelijke roman en het voddige tijdschrift hebben het samen voor de massa bijna onmogelijk gemaakt om hoofd voor hoofd echt na te denken. Nu de tucht in het gezin geheel verslapt is en haast elk middel van vermaak of onderricht het leven vergiftigt, is het geen wonder dat de geest van de mensen voor alles ontvankelijk is behalve voor de waarheid en dat zij bereid zijn leugens te geloven...'
Verder schrijft hij over de 'suggestieve kracht' van de films en televisie: 'De films en de televisie kunnen beide met evenveel gemak de gedachten van het volk over politiek, zedelijkheid en maatschappelijke kwesties van groot belang leiden en veranderen. In de schemer van een huiskamer of theater, waar mensen ontspannen hun onverdeelde aandacht schenken aan de flitsende beelden, heerst de psychologisch juiste sfeer om denkbeelden aan hun geest op te dringen. Tal van tests onder middelbare scholieren en studenten hebben uitgewezen dat een film of een televisieprogramma ook een hersenspoeling kan zijn...' Omdat de massa wil imiteren, volgt zij de mode, de manieren, de zedelijke gedragingen, en ga zo maar door, van hun groten in de show-, sport- en popwereld. De wereld is in de ban geraakt van de geest van de afgrond. De macht van de satan over de mens wordt steeds groter. De Heere Jezus zegt: 'Doch de Zoon des mensen, als Hij komt, zal Hij ook geloof vinden op de aarde?'

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen