“Geen bezitters, maar beheerders”

Beroepsmatig is hij dagelijks met geschonken geld bezig. Elshout is sinds 1978 werkzaam bij de Zending Gereformeerde Gemeenten als controller. Verder is hij penningmeester van de Gereformeerde Gemeente in Woerden. In de praktijk is gebleken dat een visie op bezit en rentmeesterschap ook in de kerk hard nodig is.

Wat is christelijk rentmeesterschap?

“Rentmeesterschap heeft alles te maken met het doel van de schepping en het doel van ons bestaan. Wij geloven dat de Heere deze wereld geschapen heeft. Daarbij beoogde Hij Zijn eer en ons heil. Hij gaf de mens een plaats op aarde om de schepping te beheren. Wij moeten rentmeester over de schepping zijn volgens richtlijnen die God heeft gegeven. Wij zijn dus niet in de eerste plaats op deze wereld om onze eigen behoeften te vervullen, maar om te leven tot Zijn eer en voor het welzijn van onze naaste.

Dat staat haaks op het leven in onze moderne maatschappij. Daar gaat het om geld, bezittingen en onafhankelijkheid. Je moet vooral je mogelijkheden uitbuiten en aan je carrière werken. Het hier en nu staan centraal. Dat is het denkschema van de wereld. Zo mag de houding van een christen niet zijn. De bijbelse lijn is juist die van afhankelijkheid van de Heere, zeker ook in het materiële. Wij zijn geen bezitters, maar beheerders.”

Welke rol spelen geldbesteding en bezit als het gaat om rentmeesterschap?

“Geld en bezittingen zijn nooit een doel op zich. Hoe we deze gebruiken heeft in de eerste plaats te maken met onze verhouding tot de Heere. Dienen we Hem met wat we hebben en wie we zijn, of zoeken we onszelf? Het gaat er niet om hoevéél, maar waaróm we iets bezitten. Wat wij in het leven het belangrijkste vinden, blijkt niet alleen uit wat we zeggen of denken, maar juist ook uit wat we doen. Welke keuzes maken we en wat staat voorop?“

Wat is de taak van ouders als het gaat om het voorleven aan hun kinderen?

“Ons bestedingspatroon laat iets zien van onze prioriteiten. Bij geldbesteding gaat het om onze motieven. Juist ook in een opvoedingssituatie is dit van groot belang. Kinderen en jongeren letten veel meer op wat ouders doen, dan op wat zij zeggen. Ze zien hoe ouders keuzes maken als het gaat om geldbesteding. En wat zien ze dan? Maken we ons drukker om ons huis of een auto dan om onze verantwoordelijkheid voor de kerkelijke gemeente en andere doelen?”

Moet een christen bij alle uitgaven soberheid in acht nemen?

“Soberheid en eenvoud zijn volop bijbelse gegevens. Het belangrijkste voorbeeld is wel de manier waarop Christus op deze aarde heeft geleefd. Niet alleen vernederde Hij zich tot het aannemen van onze menselijke natuur, in Zijn omwandeling op aarde behoorde Hij ook tot de onaanzienlijken en leefde Hij veelal van wat Zijn volgelingen hem gaven. Hoewel Hij Schepper van hemel en aarde was, leefde Hij in alle eenvoud: de Zoon des mensen heeft niet, waar Hij het hoofd nederlegge (Mattheüs 8: 20). Soberheid is overigens iets anders dan somberheid. We kunnen keurig en stemmig gekleed gaan, maar volop werelds zijn in de manier waarop we geld besteden en in wat we uitstralen. Soberheid biedt ons meer mogelijkheden om voor anderen iets te betekenen, om te geven.

Sober leven heeft ook te maken met ons beslag op middelen en grondstoffen. Wij leven allemaal relatief luxe, omdat we een groot deel van de hulpbronnen op aarde gebruiken. Behalve misbruik van Gods schepping is dat ook makkelijk leven over de rug van anderen. Het maakt nogal uit of je wieg in Hilversum heeft gestaan of in Pass Valley op Papua.

Soberheid hoeft ook niet armoedig te zijn. Christus maakt de vergelijking tussen de bloemen in het veld die met pracht bekleed zijn en Zijn zorg voor de Zijnen. De Heere is niet karig. Zijn schepping is fraai en vol van zaken waarvan we mogen genieten.”

Volstaat een christen als rentmeester met het geven van tienden?

“Uit de Bijbel wordt duidelijk dat de Heere van ons verwacht dat we een behoorlijk deel van onze middelen niet voor onszelf besteden. Denk daarbij aan bijbelse voorbeelden als het geven van tienden, de zorg voor de armen en het jubeljaar. De regel van tienden wordt ook nu door vele christenen wereldwijd toegepast. Eén van onze predikanten noemde op een dankdag: “In het Oude Testament moest van alles tien procent worden gegeven. Dat hoeft nu niet meer, we mogen nu méér geven.” Hoeveel? Laat duidelijk zijn dat giften niet de sluitpost van de begroting mogen zijn. We geven dus niet van wat we ‘over hebben‘. Giften zijn net zo goed onderdeel van je budget als kleding, telefoon en eten. Die verantwoordelijkheid begint niet pas als je een eigen huishouding gaat voeren.

Geven is trouwens niet alleen een zaak van geld. Denk ook aan tijdbesteding. Hoeveel tijd besteden we aan dienstbetoon vergeleken met tijd voor onszelf?”

Hoe moeten we evangelisatie en zending zien in het licht van rentmeesterschap?

“In zendingswerk ontmoeten onze rijke wereld en de wereld van armoede elkaar. De kloof tussen rijk en arm wordt wel heel zichtbaar op het zendingveld. Dat is een actueel probleem. De zendeling komt in een gebied met het verlangen om duidelijk te maken dat hij iets over wil brengen dat ver uitstijgt boven geld en goed, maar hij brengt zijn – relatieve – welvaart ook mee. Dat kan leiden tot misverstanden en verkeerde verwachtingen en het kan zo een hindernis vormen voor de verkondiging van Gods Woord.

Tegelijk worden wij via de zendingsvelden dicht bij de schrijnende nood in de wereld gebracht. De zendingskerken kunnen heel concreet barmhartigheid verlenen in hun directe omgeving. Zorg voor zielen gaat dan samen op met zorg voor het dagelijks brood. Dat vergt ook de inzet van middelen, waarvoor een beroep op de leden van de kerk wordt gedaan. Zending is een zaak van de gehele gemeente en van elk gemeentelid, van jong tot oud. De zending vraagt om ondersteuning met gebed en gaven.”

Overvloed baart overmoed. Wat valt er te zeggen over de huidige economische crisis als het gaat om verantwoord rentmeesterschap?

“Geld is macht, daar kunnen we niet omheen. Het zoeken en hebben van rijkdom heeft daar alles mee te maken. Hoe meer geld en goed we bezitten, hoe meer onzekerheden we kunnen vermijden. Niet voor niets besteden wij zo veel geld aan zekerheid. Denk aan voorzieningen, goede auto’s, huizen, enzovoorts. Deze zekerheid kan leiden tot een misplaatst gevoel van onafhankelijkheid. Dit gevaar wordt in de Bijbel vaak genoemd.

De huidige economische crisis laat naar mijn gevoel een paar dingen heel duidelijk zien. De zekerheden van mensen zijn uitermate betrekkelijk. Wie zou vijf jaar geleden hebben gedacht dat uitspraken als ‘zo vast als een huis’ of ‘zo solide als de bank’ inmiddels een heel andere klank hebben gekregen? Als onze zekerheden gebaseerd zijn op het hier en nu, op het materiële, bouwen we op een wankele grond. Ook leidt de begeerte naar meer te zijn en te hebben dan wat de Heere ons geeft, tot zonden als hebzucht, gierigheid en afgunst.

De crisis treft onze samenleving in het hart. Het leven in een voortdurende staat van (gedeeltelijke) ontevredenheid, het egoïsme en de onverzadigbaarheid worden nu ongenadig ten toon gesteld.

Het dienen van de Mammon - de geldgod - blijkt een harde en een uitzichtloze dienst te zijn. Natuurlijk stelt de crisis ons voor grote problemen. Anderzijds zou deze crisis wel eens een gezonde correctie kunnen blijken te zijn voor onze welvaartsmaatschappij. Als deze crisis er ook toe leiden zou dat we onze dagelijkse afhankelijkheid van de Heere meer beleven, zou dat zeker als winst beschouwd mogen worden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen