Vasten of niet

Rooms?

Steeds meer jongeren, maar ook ouderen willen de tijd voor Pasen bewust meer inhoud geven. Dat is een goed streven! Net als tijdens advent leef je bewust naar de viering van een heilsfeit toe. De tijd voor Pasen noemen wij lijdenstijd. De lijdensweken beginnen zeven weken voor Pasen. In de kerkdiensten in deze periode wordt stilgestaan bij het lijden van de Heere Jezus. Zo wordt er toegeleefd naar Goede Vrijdag.

Binnen de Rooms-Katholieke Kerk is deze periode gevuld met bepaalde rituelen die gekoppeld zijn aan bepaalde dagen. Na het carnavalsfeest is het op woensdag Aswoensdag. Op deze dag krijgen de rooms-katholieke gelovigen een kruisje van as op hun voorhoofd en doen ze daarmee boete voor hun zonden tijdens carnaval. Deze Aswoensdag is het begin van de vastentijd. Deze tijd duurt veertig dagen.

40 dagen

Het getal veertig komt vaker voor in de Bijbel. Denk aan Noach in de ark, Mozes op de Sinaï en de verzoeking van de Heere Jezus in de woestijn. Het zijn steeds periodes waarin iemand beproefd wordt en waarin de omgang met de Heere versterkt wordt.

Dat is vaak ook de achterliggende gedachten van mensen die zichzelf in de lijdenstijd dingen onthouden. Minder zoetigheid, minder vlees. De kinderen moesten, bijvoorbeeld, vroeger hun snoepjes in een speciaal vastentrommeltje bewaren.

Als je goed geteld hebt, heb je gemerkt dat het van Aswoensdag tot aan Stille zaterdag geen veertig dagen zijn. Dat klopt. Op zondag hoeft er niet gevast te worden.

Vasten

Vasten is jezelf iets ontzeggen wat je graag wilt. Denk aan tussendoortjes, social media, alcohol of suiker.

Vasten doe je alleen niet zomaar om er beter van te worden. Het doel van vasten is om jezelf beter op de Heere en het gebed te kunnen concentreren. Je komt dit gebruik in de Bijbel ook tegen.

In het Oude Testament roepen verschillende mensen een vasten uit. Koning Josafat riep een vasten uit voorafgaand aan de strijd tegen de Moabieten en de Ammonieten. Hij wilde de strijd ingaan in afhankelijkheid van de Heere. Esther vroeg aan de Joden in Susan of zij voor haar wilden vasten, voordat zij naar koning Ahasveros zou gaan. Bij deze twee voorbeelden wordt het vasten gebruikt voor een belangrijke gebeurtenis, waarbij de zegen van de Heere van belang is. Door te vasten zocht men het aangezicht van de Heere.

Je leest in het Oude Testament ook over een ander soort vasten. Dat is het vasten als uiting van verdriet of berouw. David schrijft daarover in Psalm 69:11: En ik heb geweend in het vasten mijner ziel. Uiteindelijk is ook dat vasten als uiting van berouw of verdriet een manier om de hulp van de Heere te zoeken.

In het Nieuwe Testament lees je ook over vasten. In Mattheüs 9 vragen de discipelen van Johannes aan de Heere Jezus waarom zij en de Farizeeën wel vasten, maar de Heere Jezus en zijn discipelen niet. De Heere Jezus veroordeelt het vasten niet, maar antwoordt: Kunnen ook de bruiloftskinderen treuren, zolang de Bruidegom bij hen is? Verder lees je over Anna die vastte en bad in de tempel en in Handelingen 13:3 en 14:23 kan je lezen over de christelijke gemeente die, voorafgaand aan een belangrijke beslissing, vast. Het is dus een Bijbels gebruik. Het is een goed gebruik, omdat het bedoeld is om je dichter bij de Heere te brengen. Het is niet zo dat dit de enige manier is om je dichter bij de Heere te brengen.

Zelf

De lijdenstijd van de Heere Jezus heeft Zijn hele leven op aarde geduurd. In Mattheüs 16 begint eigenlijk de lij- denstijd voor de discipelen. In vers 21 staat: Van toen aan begon Jezus Zijn discipelen en te vertonen, dat Hij moest heengaan naar Jeruzalem, en veel lijden van de ouderlingen, en overpriesteren, en Schriftgeleerden, en gedood worden, en ten derden dage opgewekt worden. In de tijd die volgt wijst Hij regelmatig op Zijn aankomend lijden en sterven, maar óók op Zijn opstanding.

Petrus reageert hierop zoals wij allemaal zouden reageren: Heere, wees U genadig! dit zal U geenszins geschieden. Wij kunnen ons niet voorstellen dat het de wil van de Vader is, dat Zijn Zoon moet lijden en sterven. Wij kunnen daar met ons verstand niet bij. Het leven van de Heere Jezus was voor Hem een zelfverloochening. Wat een verschil met ons leven! Wij zijn voornamelijk bezig met allerlei dingen hier op aarde. Goede cijfers, een leuke baan, gave hobby’s, liefde voor de mensen om ons heen en we gieten daar vaak nog een godsdienstig sausje over heen. Maar wat is ten diepste jouw doel in je leven? Leef jij als een zoutend zout? Leef jij tot eer van God?

Jesaja 58

Social media kan jou afleiden van de Heere en Zijn dienst. Het kan daarom geen kwaad om je wifi een poosje uit te zetten of je account op non-actief te zetten. Je zal zien dat je hierdoor tijd hebt voor andere dingen. Maar waarom doe je dat dan? Doe je dat, omdat je gezien hebt op Insta dat er nog meer mensen zijn die het doen? Een soort challenge? Wees daar heel voorzichtig mee. Vasten is bedoeld om jou dichter bij de Heere te brengen en het is niet bedoeld als een challenge!

Misschien vast je niet, maar deel jij berichten over jouw geloofsleven op social media. Waarom doe je dat? Is dat diep in je hart niet een roep om aandacht? “Kijk eens, ik ben bezig met geloof?” Wees ook daar heel voorzichtig mee! Godsdienst en geloof is niet goedkoop, maak het dan ook niet goedkoop!

In Jesaja 58 vers 6 staat wat de Heere vasten noemt: Is niet dit het vasten, dat Ik verkies: dat gij losmaakt de knopen der goddeloosheid? Het gaat dus niet om het laten van dingen op zich, maar om de reden waarom je het doet.

Wat dan wel?

Een bepaalde periode in het kerkelijk jaar, zoals advent of de lijdenstijd leent zich juist voor extra verdieping.

Het is praktisch: want het is een afgebakende periode. Daarnaast zijn er rond deze periode ook veel materialen beschikbaar zoals (dag)boeken of leesroosters. Je kan ook tips krijgen via social media om deze periode waardevol te besteden. Luister bijvoorbeeld de podcasts van de Jeugdbond, lees het Bijbelrooster uit Daniël of kies een mooi boek (zie kader).

Juist de lijdenstijd is een tijd waarin je blik minder op jezelf en meer op de Heere gericht moet zijn. Op Jezus, Die als de Zoon van God, wilde lijden en sterven voor zondaren. Het belangrijkste in deze zeven weken is dat jouw gebed is: “Leer mij, o Heere, Uw lijden recht betrachten”. Het gaat erom dat Zijn lijden voor jou persoonlijk betekenis krijgt.

Wij kunnen ons niet voorstellen dat het de wil van de Vader is, dat Zijn Zoon moet lijden en sterven.

Dominee J.B. Zippro: “Ik probeer in de lijdenstijd wel eens wat te vasten, maar dat lukt eigenlijk niet zo best.”

Verder praten

thuis, op JV of met je vrienden:

ʾ ‘‘Juist de lijdenstijd is een tijd waarin je blik minder op jezelf en meer op de Heere gericht moet zijn.’’ Hoe zou jij die tijd praktisch in willen richten?

Ϙ Behalve de preken op zondag hoef je verder geen extra aandacht te geven aan de lijdenstijd.

ʾ Lees Jesaja 58. Wat staat er in dit hoofdstuk over vasten? Zou vasten bij jou persoonlijk passen? Waarom? Hoe zou jij dat dan doen?

Leestips

tijdens de lijdenstijd:

Op weg naar kruis en opstanding

Ds. W. Visscher

De zekerheid van de zaligheid

Ds. C. Harinck

Op leven en dood

Evert Barten

Ontmoetingen met Jezus

Johan Krijgsman

De weg naar Golgotha

Willemieke Kloosterman-Coster e.a. Zie voor meer boekentips voor kinderen pagina 26 en 27.

Op de school van het lijden

“In de zeven lijdenszondagen die voorafgaan aan de Goede Vrijdag en Pasen overdenk ik het bitter lijden van Christus. Als predikant bereid ik me voor op de lijdensstoffen. Eerst ga ik naar het Oude Testament. De Psalmen spreken van het lijden van Christus. De profeten getuigen ervan. Ik denk aan Jesaja 53. In het Nieuwe Testament zien we de weg van de Borg. Jezus zelf spreekt van een rantsoen, een losprijs, die betaald moest worden. Hij is de Goede Herder, Die Zijn leven stelt voor Zijn schapen. Ik lees voor mezelf altijd Matthéüs 26 en 27. We zien Hem in de hof van Gethsémané. We zien Hem de Via Dolorosa gaan naar de kruisheuvel Golgotha waar Hij uitroept: "Het is volbracht!"

Jezus brengt Zijn discipelen op de school van het lijden. De weg van de Borg is de weg van de kerk. De lijdenstijd is eigenlijk heel ontdekkend. Het openbaart mijn zondige natuur. Mijn natuur verzet zich tegen het lijden. Ik kan Simon Petrus begrijpen als hij tegen zijn Meester zegt: "Dit zal U geenszins geschieden". Petrus gaat eigenlijk in de weg staan. Onbedoeld staat hij daarmee zijn eigen zaligheid in de weg! Als Christus geluisterd had naar Petrus, dan was er geen zaligheid geweest! Christus is de lijdensweg alleen gegaan. Al het onze valt hier weg en telt niet mee. Christus is niet voor lieve bekeerde discipelen gestorven, maar Hij is voor vijanden de dood ingegaan!

Ik probeer in de lijdenstijd wel eens wat te vasten, maar dat lukt eigenlijk niet zo best. Naast het voorbereiden van preken en mediteren, luister ik ook graag naar de Mattheus Passion van J.S. Bach. De tekst van het lijdensevangelie is omlijst met aria’s en koralen, die mij tot in het diepst van mijn ziel raken.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen