Blijvend onderzoeken

Over mediagebruik is de laatste jaren veel geschreven. Door de intrede van de computer in combinatie met internet ligt de wereld voor ons open. Het is een ingeslagen, neergaande weg die als het ware steeds steiler wordt. Steeds sneller gaan de ontwikkelingen: de toegang tot wereldwijde media wordt steeds gemakkelijker (smartphones, iPads, e-readers, tablets), slimmer (Twitter, Apps), goedkoper, sneller en flexibeler gemaakt. De technologische ontwikkelingen houden niet op. Ze kunnen tot grote zegen zijn als we denken aan het onderhouden van contacten met zendingswerkers of familieleden op grote afstand. Of als we denken aan het aanbieden van digitaal theologisch onderwijs en literatuur aan voorgangers en evangelisten die naast hun gewone werk voorgaan in afgelegen gemeenten. Ook kan door middel van de huidige technologie informatie over alle mogelijke onderwerpen opgezocht worden, kunnen (gebruikte) producten worden verhandeld, kan het nieuws bijgehouden worden, kunnen bank- en belastingzaken worden geregeld, enzovoort. Volgens het Centraal Bureau van de Statistiek heeft 89,5% van de Nederlanders thuis toegang tot internet. Vrijwel alle Nederlanders tussen twaalf en 45 jaar maken er zelfs dagelijks gebruik van. Maar hoe gebruiken we internet? Want er zitten veel risico’s en gevaren aan vast! En welke rol speelt ons geweten om ons te beschermen tegen verkeerd mediagebruik?

Feiten en risico’s

Het aanbod van media is massief. Internet is bijna overal en altijd beschikbaar, ook onderweg. Winkels, restaurants, vervoersmaatschappijen en gemeenten zorgen ervoor dat bezoekers via WiFi-hotspots (gratis draadloos internet) online kunnen blijven. Via de smartphone (bijna 70% van de jongeren bezit er één: een verdubbeling in ongeveer een jaar tijd) kan iedereen onderweg online blijven. Nederlanders besteden ongeveer vijftig procent van hun vrije tijd aan de media. Dat is de tijd die we niet gebruiken om te studeren, te werken of te slapen; wellicht twee tot vier uur per dag!

Wat zijn de risico’s van dit intensieve mediagebruik? Ik zal enkele van de belangrijkste noemen. Het intensieve mediagebruik neemt ons leven voor een groot gedeelte in bezit en laat steeds minder tijd over voor rust en bezinning, voor het lezen van een goed boek, voor het zoeken en dienen van de Heere en voor het aangaan en onderhouden van echte contacten met onze naasten. Hieraan gekoppeld is het verslavingsaspect. Als ik gebruik maak van Twitter en Facebook, ben ik min of meer aan mijn netwerk verplicht om hier met grote regelmaat aandacht aan te besteden. Ik moet tijdig reageren op ontvangen tweets, tags, likes, enzovoort. De onbeperkte toegang tot de media veroorzaakt ook een gewenning aan uitingsvormen die vanuit Bijbels perspectief ronduit onethisch en zondig zijn. Denk aan de hoeveelheid bloot, grof taalgebruik, oppervlakkigheid, reclame en verstrooiing (leeg vermaak) die de media gratis en ongevraagd aanbieden, zelfs bij een gefilterde browser. Deze gewenning veroorzaakt ook dat we zelf flexibeler en minder kritisch worden als het gaat om het bezoeken van bepaalde websites en programma’s. Sociale media maken het leven ook ontzettend vlak, iets wat trouwens past in het Nederlandse poldermodel: iedereen mag via discussiefora zijn of haar mening geven. Een Bijbelse norm of een autoriteit van buitenaf of van Boven lijkt niet meer te bestaan. De gewone burger heeft immers net zoveel recht van spreken als de geschoolde ervaren politicus of predikant. Ten slotte geeft het intensieve mediagebruik gemakkelijk toegang tot zondige en oppervlakkige gedachten, daden en verleidingen. Die verleiding geldt niet alleen voor jongeren, maar evenzeer voor volwassenen.

De rol van het geweten

We kunnen en moeten onszelf en onze kinderen wapenen en beschermen tegen de mogelijke zonden die gepaard gaan met het gebruik van de moderne media. Dat betekent grenzen stellen. Daar hoort het maken van afspraken bij over de inhoud (welke media gebruiken we wel en welke niet?) en de tijd die we voor het gebruik beschikbaar willen stellen. Daar hoort ook een internetfilter bij, want wie sterk denkt te zijn, kent ten diepste zichzelf nog niet: Zo dan, die meent te staan, zie toe dat hij niet valle (1 Korinthe 10: 12).

Maar behalve goede voornemens en maatregelen is boven alles een goed geweten tot God (1 Petrus 3: 21) onmisbaar. Een geweten dat functioneert als leidraad en betrouwbaar kompas om die beslissingen te nemen die goed voor ons zijn, omdat de bron ervan God Zelf is. Het kompas van ons geweten moet vast gericht zijn op Gods Woord en geen rondzoekende radar zijn op zoek naar mijn gevoel, inzicht, actuele trends of nieuwe meningen. Wat een zegen is het als we voor Gods aangezicht de begeerte mogen hebben om voor Hem te leven. Het is daarom de opdracht voor opvoeders om het geweten te ontwikkelen en te vormen volgens Gods wijze geboden. Die beperken ons niet, maar beschermen ons tegen gevaren. Ze wijzen ons bovendien naar de rijke vrijheid in Jezus Christus, bij Wie echte vrede, ware wijsheid, heilig vermaak en blijdschap verkrijgbaar is.

Blijvend onderzoek

Wat is het daarom belangrijk om, met het oog op het mediagebruik maar ook op alle andere facetten van ons leven, ons geweten blijvend te onderzoeken en open te leggen voor de Heere. En indien wij onze zonden [een gesust of slapend geweten] belijden, Hij is getrouw en rechtvaardig, dat Hij ons de zonden vergeve, en ons reinige van alle ongerechtigheid (1 Johannes 1: 9).

Regels en afspraken zijn goed. Een filter is onmisbaar. Maar een stil en een goed geweten bewaart ons voor veel kwaad. De Heere kan en wil ons dit geven. Het doopwater aan ons voorhoofd is daar een blijvend getuigenis van. God heeft ons toen gezegd en beloofd: Ik heb recht op je, Mij behoor je toe!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen