2. Wat is diskriminatie?

De letterlijke betekenis van het woord "diskriminatie" is "onderscheid maken". Op zichzelf heeft deze betekenis een positieve inhoud. Door bijvoorbeeld kleuters van het kiesrecht uit te sluiten, maakt men onderscheid tussen kleuters en volwassenen.

Op grond van de letterlijke betekenis kunnen we zeggen dat kleuters gediskrimineerd worden. De letterlijke betekenis is immers "onderscheid maken".

Toch gebruiken we in dit geval niet het woord "diskriminatie". Om spraakverwarring te voorkomen is het belangrijk dat we duidelijk maken wat we in deze schets onder het woord "diskriminatie" verstaan.

Ongerechtvaardigd onderscheid maken

Wanneer we in deze schets het begrip "diskriminatie" gebruiken, dan bedoelen we met dit woord "ongerechtvaardigd onderscheid maken" . Dat betekent dat men diskrimineert, zodra men op één of meer punten onderscheid maakt tussen personen waar dit onderscheid niet gemaakt mag worden. Deze betekenis is in overeenstemming met de betekenis die het Voorontwerp aan het woord "diskrimatie" geeft.

Ter illustratie: In de V.S. heeft men een experiment gedaan met vijftien studenten die nog nooit een bekeuring hadden gehad. Zij werden door een professor met hun wagen het drukke verkeer van Los Angeles ingestuurd. Op hun bumper werden revolutionaire stickers geplakt. Ze reden niet anders dan voorheen. Na enkele dagen hadden de studenten een fiks aantal bekeuringen te pakken.

De politie van Los Angeles maakte onderscheid op grond van de revolutionaire stickers. Dit is een vorm van diskriminatie, aangezien dit onderscheid ongerechtvaardigd is. De politie dient te bekeuren op grond van een verkeersovertreding. Zodra de politie onderscheid maakt op grond van een ander punt, zoals politieke opvattingen, dan spreken we van diskriminatie.

Dat we met betrekking tot het kiesrecht onderscheid maken tussen kleuters en volwassenen is gerechtvaardigd aangezien we van de kleuter niet kunnen verwachten dat hij of zij een visie heeft op de verschillende politieke partijen. In dit geval spreken we dus niet van diskriminatie.

Hoe ontstaat diskriminatie?

Nu we weten wat we onder diskriminatie verstaan, is het noodzakelijk te vragen hoe diskriminatie ontstaat.

Ter illustratie: Een direkteur van een bedrijf is van mening dat alle Surinamers lui zijn. Het bedrijf heeft een vakature en de direkteur plaatst een advertentie in een krant. Een Surinamer solliciteert. Hij is zeer ijverig. De direkteur besluit echter om hem niet in dienst te nemen. Dit besluit neemt hij, omdat hij van mening is dat Surinamers lui zijn. Deze man is ook een Surinamer, dus zal hij ook wel lui zijn.

In bovenstaand voorbeeld neemt de direkteur de Surinamer niet in dienst, omdat hij een Surinamer is en Surinamers volgens hem lui zijn.

De direkteur diskrimineert. Het feit dat hij diskrimineert komt tot uiting in zijn handeling (niet in dienst nemen) en zijn handeling wordt bepaald door zijn oordeel (Surinamers zijn lui).

Nu moeten we twee soorten oordelen onderscheiden, namelijk een ervaringsoordeel en een theoretisch (feitelijk) oordeel. Theoretische oordelen komen met name in de wetenschap voor. Wie zegt dat een tomaat rood is, geeft een theoretisch oordeel. Zo'n oordeel berust op feitelijke kennis, er is geen verschil van visie.

Bij een ervaringsoordeel kan wel verschil van mening zijn.

De direkteur uit bovenstaand voorbeeld geeft een ervaringsoordeel door te zeggen: Surinamers zijn lui. Het is mogelijk dat hij in het verleden verschillende keren ervaring gehad heeft met Surinamers die lui zijn. Iemand die ervaring heeft gehad met ijverige Surinamers, zal het niet eens zijn met de direkteur en geeft het volgende ervaringsoordeel: Surinamers zijn niet lui.

Het zijn juist deze ervaringsoordelen die aanleiding kunnen zijn tot een handeling van diskriminerende aard. Ervaringsoordelen worden namelijk vaak (soms heel sterk) gegeneraliseerd, berustend op één of enkele ervaringen. Men is dan geneigd om hier een theoretisch oordeel (feitelijk gegeven) van te maken, wat onjuist is. Een mening die afgeleid is van een ervaringsoordeel kan gemakkelijk leiden tot een vooroordeel, omdat dit vaak rust op een ervaringsoordeel van een ander.

Bijvoorbeeld: Anderen zeggen dat Surinamers lui zijn, dus zal het wel zo zijn. Mijn vooroordeel is dan: "Surinamers zijn lui". Nog erger is het wanneer een vooroordeel gebaseerd is op geruchten!

Bijvoorbeeld: Ik heb gehoord dat Surinamers lui zijn. Zonder verder te redeneren is dus mijn mening (vooroordeel): Surinamers zijn lui.

Zo'n vooroordeel is vaak ook een aanleiding tot een handeling van diskriminerende aard.

Nu we weten wat diskriminatie betekent en hoe diskriminatie ontstaat, is het van belang dat we de vraag stellen of we mogen diskrimineren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen