Schema
Dit schema kan helpen om de boeken die je leest, enigszins te "plaatsen". De problemen liggen natuurlijk bij die boeken die op niveau III of IV liggen. Anna Blamans boeken passen bijvoorbeeld - naar onze mening - op niveau III, maar Wolkers en Reve horen veel meer op niveau IV thuis. Dat laatste betekent: beslist afwijzen! Het schema is samengesteld door de neerlandicus B. Trouwborst.
Indeling van de literatuur op grond van religieuze en ethische criteria
Niveau I. Gemeenschappelijke noemer: Doel is de eer van God
A. Godsdienstige thema's
1. Toegepaste kunst: De auteur stelt zijn talent dienstbaar aan de gemeente (gemeentelied). Voorbeeld: psalmen, bijbelliederen, gezangen.
2. 'Vrije" gedicht (als persoonlijke uiting) over bijbels thema. Voorbeeld: Kerstgedicht.
B. "Aardse" thema's
Kunst die levensmomenten poogt vast te leggen tegen de achtergrond van het bijbelse getuigenis omtrent de aardse werkelijkheid, of: kunst die weet heeft van de verlossing in Christus, bv. een goede christelijke roman.
Niveau II. Gemeenschappelijke noemer: Algemene genade (De relatie tot God blijft buiten het gezichtsveld, vgl. I B)
Ondanks de gebrokenheid van de schepping door de zonde zijn er nog elementen in het leven, in de wereld, die we mogen zien als (genade)gaven van God. (Ook literatuur kan daarvan een blijk zijn, als bv. beschreven wordt:
- de schoonheid van de natuur, de schepping
- de liefde ouders - kind
man - vrouw
de naaste in allerlei verbanden
- de vriendschap
Dr. Tazelaar: "Wonderveel hebben zij (de schrijvers) in het leven gezien en het meesterlijk weergegeven, wat wij zeker waarderen - maar Hem zagen ze niet en daarom blijft onze waardering begrensd".
Niveau III. Gemeenschappelijke noemer: Authentiek, echt, oprecht, niettemin problematisch
(Hoe moeilijk het in sommige gevallen ook is de grens tussen III en IV aan te geven, toch is het zinvol dit onderscheid te maken).
Er zijn auteurs die in hun werk op authentieke wijze hun visie weergeven op bepaalde aspecten van het leven; ze trachten indringend hun worsteling met de vraag naar de zin van het leven, lijden en dood weer te geven. Meestal is er eerder sprake van een tasten en zoeken naar zekerheid, dan van een omlijnde visie (een "schreeuw" a.h.w.).
Dit neemt echter niet weg dat ook dit werk - zij het op andere gronden dan dat van niveau IV - fundamenteel moet worden afgewezen.
Niveau IV. Gemeenschappelijke noemer: Niet authentiek, niet oprecht
Literaire pornografie, gaat vaak samen met godslasterend geschrijf. In zekere zin is hier sprake van een modeverschijnsel: de auteurs beantwoorden met hun perversiteiten aan de vraag van het snobistische publiek. Boeken met een dergelijke inhoud "liggen goed in de markt"; in feite wordt de lezer beetgenomen.
Voorbeeld: thema is de eenzaamheid (de vlag); de werkelijke inhoud is vuilspuiterij (de lading).
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 mei 1981
Mivo +16 | 53 Pagina's