Wat doen we met muziek

Muziek en zang - in het gezin en op de vereniging

Muziek en zang zijn beide gaven van God. Dat moe-ten we voorop stellen! Het is echter wel de vraag hóe we deze gaven gebruiken.

We kunnen ze gebruiken tot eer van God, maar ook om er onszelf mee te dienen. Vast staat dat door muziek en zang de geest van de mens beïnvloed wordt. Muziek en zang hebben de eigenschap om het hart van de mens gevoelig te maken voor allerlei indrukken, al naar de aard van de muziek of de inhoud van het gezongene.

Bij het zingen opent de mens meestal niet alleen de mond, maar ook het hart. We zingen wel wat we soms niet gemakkelijk zouden zeggen. We leggen er eerder en gemakkelijker ons hart in dan in woorden. We uiten ons in gezang. Omgekeerd worden we ook beïnvloed door wat we zingen. Zo kan men door een geestelijk lied of een psalm bemoedigd, gesterkt of verstroost worden. Van Luther is het bekend, dat hij iedereen, die last van de duivel of van slechte gedachten had, aanspoorde om een psalm te zingen, omdat de duivel daarvoor op de vlucht gaat. En week de boze geest niet van Saul voor het gezang van David?

In het verlengde van de godsdienstige opvoeding in het gezin hebben muziek en zang ook een legitieme plaats in de opvoeding en vorming in het jeugdwerk. Door samen te zingen kunnen we van elkaar leren en kunnen we er door vermaand worden. Paulus zegt in Koll. 3:16, waar we opgeroepen worden om te zingen, "..... leert en vermaant elkander, met psalmen en lofzangen, en geestelijke liederen, zingende de Heere met aangenaamheid in uw hart".

Velen van ons schamen zich om te zingen. Het komt wel voor dat er tijdens een verenigingsavond 40 a 50 jongelui aanwezig zijn, maar als er dan een psalmvers opgegeven wordt om samen te zingen blijken velen afwezig te zijn....... De één durft zijn mond niet open te doen voor de ander, het resultaat laat zich raden....... Maar waar moeten we ons voor schamen? We hebben toch allen een stem gekregen om er mee te spreken en te zingen? Helaas worden muziek en zang (en onze stem) vanwege de zonde vaak niet meer gebruikt tot eer van de Schepper. Toch wekt de Heere ons op om ook met de stem Hem te verheerlijken. "Alles wat adem heeft, love de Heere!" (Ps. 150: 6 ) .

Geve God dat we zó ook in ons jeugdwerk, in het verlengde van het gezin, muziek en zang een plaats mogen geven.

Dan kan de vereniging ook op dit gebied een hulpmiddel zijn, ten dienste van ons kerkelijk leven en....... kan zij gericht zijn op de godsdienstige en muzikale vorming van jonge mensen.

Doel

Als doel van het omgaan met muziek in het kerkelijk jeugdwerk willen we twee facetten onderscheiden:

a. de verbetering van het zingen. Want het gaat ons toch om het zingen tot eer van God.

b. uitbreiding van het liederenrepertoire. Ongeveer 80 van de 150 psalmen worden bijvoorbeeld zelden of nooit gezongen.

Op de klub/vereniging

Eerst iets over de vraag "wat zingen we?"

Dat is een onderwerp apart.

Allereerst het zingen van psalmen. Dit is uitermate belangrijk. Deze Oud-Testamentische liederen zijn voor de vorming van het geestelijk leven van de kinderen zeer belangrijk. Wij zullen op onze klubs moeten bevorderen dat ze deze prachtige liederen begrijpen en goed leren zingen. Over dit begrijpen van de psalmteksten en over het zingen van de psalmen verderop meer.

Goed zingen

Ten eerste moeten we met ons hart zingen; ten tweede zullen we proberen, dat op een technisch zo goed mogelijke manier te doen. Dit brengt grote moeilijkheden mee.

Zingen met het hart, kun je n.1. niet leren. Dat moet een drang van binnenuit zijn. Maar deze drang kan worden gewekt en gestimuleerd door het woord, zowel met een grote als met een kleine beginletter! Het Woord Gods mogen wij aan de kinderen brengen door ons menselijk woord.Onze manier van vertellen van een bijbelse geschiedenis of de manier waarop we de bijbelbespreking leiden heeft alles te maken met de manier waarop de kinderen zingen. Een goed voorbereid en goed vertelde bijbelse geschiedenis werkt in hoge mate stimulerend op het zingen van de kinderen.

Hoewel hierover nog wel meer te zeggen zou zijn, beperken we ons tot het volgende:

Het lied, dat gezongen wordt, moet zoveel mogelijk een eenheid zijn met datgene, waarover wordt gesproken. U moet de woorden van de tekst in de bespreking of vertelling al proberen te noemen en zo mogelijk verklaren.

U zult begrijpen, dat we op deze manier tot een eenheid van gesproken en gezongen woorden kunnen komen. Het lied hoort dan bij de vertelling en komt er niet achteraan als een vreemd element, iets wat erbij wordt gesleept.

In ons land, waar de jeugd steeds minder zingt en vaak niet verder komt :dan het nabootsen van goedkope schlagers, is het juist de taak van de kerk en het daarmee verbonden vormingswerk het zingen van het goede lied te stimuleren en te voeden. Niet zomaar toegeven aan allerlei wansmaak, gevoed door radio en tv. Het zingen van een christen heeft een ander karakter dan de zang van"de wereld". Een gezond stemgebruik, gericht op zuiverheid van klank, dient het kenmerk te zijn van de muziekbeoefening van christenen. Hard zingen is een uiting van egoisme. Samen zingen is luisterend zingen en dat kan alleen maar door zacht en beheerst de stem te gebruiken. Te luid zingen -zeg maar schreeuwen- kan vooral in de leeftijd van 11 tot 16 jaar kwalijke gevolgen voor de stem hebben. Waarom zou een leider na het zingen van een lied geen kritiek leveren en daarna het lied nog eens overdoen? Probeer het eens een keer vóór te zingen. Moeilijk? Ja, misschien wel moeilijker dan het leiden van een diskussie. "Ik kan niet zingen" of "Ik ben niet muzikaal". Wanneer u werkelijk niet kunt zingen, dat wil zeggen geen wijs kunt houden, is dat erg verdrietig. Het komt zelden voor, maar als het zo is, benoem dan een "opperzangmeester" met de opdracht het zingen voor te bereiden en aan de medeleden het oude of nieuwe lied aan te leren.

Een nieuw lied

Bij het aanleren van een nieuw lied kunt u het beste onderstaande volgorde hanteren:

1. Zing het lied in zijn geheel één of meerdere keren voor. Kent u het lied zelf niet, of krijgt u het niet geleerd, laat het dan door enkele leden doen, die het van te voren hebben voorbereid.

2. Daarna één regel voor en één regel na laten zingen en dat zonder onderbreking tot het hele eerste koupiet is geweest. Vervolgens kunnen twee regels voor en twee regels na worden gezongen, enz.

3. Tenslotte zingen we het hele lied zonder of met begeleiding. Dit laatste is niet noodzakelijk.. Psalmen bijv. zijn in de tijd van hun ontstaan bedoeld om éénstemmig te worden gezongen, zonder begeleiding van een instrument.

Meerstemmig zingen

Het beoefenen van meerstemmige muziek wordt door veel jongelui zeer gewaardeerd. Allereerst komt hiervoor in aanmerking de canon. Helaas levert dit in de praktijk nogal eens moeilijkheden op. Waar men niet naar elkaar luistert tijdens het zingen, daar lijden zuiverheid en gelijkheid. Hier enkele tips:

1. Iedereen moet de melodie zelfstandig goed kunnen zingen (uit hst hoord).

2. Zorg ervoor dat bij het zingen in groepen elke groep uit tenminste zes personen bestaat.

3. Zing een vierstemmige canon eerst in twee groepen, daarna in drieën, enz.

4. Eén of meerdere stemmen kunnen ook instrumentaal worden uitgevoerd.

Naast canons zijn er ook andere vormen van meerstemmig musiceren die voor gebruik op de +12 verenigingen in aanmerking komen.

Enkele gulden regels voor de praktijk van de leiding

1. Besteed méér aandacht aan het lied bij uw voorbereidingen .

2. Neem er in het programma de tijd voor om een nieuw lied aan te leren.

3. Zing veel tussen de programma's door. 4. Maak gebruik van goede zangers onder uw leden en die een muziekinstrument bespelen.

Hoe bouw je dat op?

Het is mogelijk het refrein te variëren bijv. bij. ps. 136:

a. het orgel zwijgt

b. de blokfluiten spelen alleen

c. orgel met zangstem

d. orgel speelt alleen

e. blokfluiten met zangstem

Jongens

Het probleem, waarmee veel leiders op de jongensklubs zitten, is dat de jongens hun stemwisseling doormaken. Dit hoeft geen probleem te zijn, als er maar regelmatig op de goede toonhoogte wordt gezongen. Veelal wordt er veel te laag gezongen. Door het zingen te begeleiden op een instrument ondervangen we dit probleem, maar werken we anderzijds het slordig zingen in de hand. Zingen bij een orgel vraagt van de zanger geen luisterend zingen, maar doet hem als het ware "leunen" op de begeleiding.

Naast de stemwisseling is er ook nog de valse schaamte bij veel jongens. Men geneert zich om te zingen. Als het dan toch moet, gebeurt het met half gesloten mond. Ook is er de twijfel aan eigen mogelijkheden, angst om een flater te slaan als de stem doorschiet. Het gevolg is dat er een oktaaf lager wordt meegezongen.

De omvang van de kinderstem

Onderzoekingen op het terrein van de kinderzang hebben aangetoond, dat men vooral jonge kinderen niet maar zo alles kan laten zingen. De melodie mag niet te laag zijn en niet te hoog gaan. Als daarmee geen rekening wordt gehouden dan verknoeit men de kinderstem. Tegenwoordig wordt algemeen het volgende schema aanvaard:

Als u geen noten kent, laat u zich dit dan eens voorspelen en vergelijk de toonhoogte eens (op het gezicht) met bijv. de omvang van de melodie van een lied als psalm 98. De hoogste en laagste toon daarvan zijn

Dus deze psalm kan zonder bezwaar gezongen worden door kinderen van 9 jaar en ouder!

We hopen u met deze aanwijzingen enigszins te hebben geholpen bij uw pogingen om met de klubleden te zingen. Verschillende dingen moeten we onbesproken laten zoals: het gebruik van de blokfluit en van de metallofoon, meer over het leiden van samenzang, iets over zingen en de verschillende leeftijdsgroepen .

Tenslotte nog dit: zingen en zang-leiden leert u pas door het zelf te doen. Wie blijft zeggen: dit kan ik niet, ik ben niet muzikaal, zal het ook nooit leren. En verder: niet hij die fouten maakt is dom, maar hij die denkt, dat hij geen fouten kan maken of mag maken. Probeert u het ook eens! Zingen hoort erbij. Net zo goed als bidden en praten .

Gedeeltelijk overgenomen uit Bouwstof, oktober 1978

Over muziek gesproken....

De inhoud van deze Mivo-schets is toegespitst op het gebruik op de klub/vereniging. Voor bredere achtergrondinformatie verw-ijzen we u naar het onlangs verschenen boekje

"Over muziek gesproken"

een uitgave van de Jeugdbond.

In dit boekje wordt ingegaan op het doel en de

funktie van muziek. Naar welke muziek mag

je wel of niet luisteren? Is klassieke muziek

altijd goed? En popmuziek? Hoe kunnen

jongeren verantwoord naar muziek luisteren

en zelf muziek beoefenen? Vragen waarop

een bijbels antwoord wordt gezocht.

96 pag., prijs ƒ 6,50/8,50

MUZIKAAL AANBEVOLEN !

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen