Pastoraat is presentie

Wat hebt u met het thema van dit nummer?

“Als kind had ik aandacht voor de zwakkeren in de klas en voelde ik me aangetrokken tot de buitenbeentjes. De Heere gaf me de gave van het kunnen luisteren en van antennes voor het aanvoelen van stemmingen van anderen. In het voortgezet onderwijs raakte ik als mentor in gesprek met vastgelopen jongeren. Nu mag ik als pastoraal werker voor de classis Goes en ouderling in de gemeente van Waarde een steentje bijdragen aan de zorg voor mensen en zeker ook jongeren met depressieve gevoelens.”

Hoe raken jongeren in de put?

“Jongeren moeten zichzelf kunnen zijn en zich gehoord en gezien voelen. Sommige jongeren missen onvoorwaardelijke liefde van hun ouders. Ze krijgen negatieve boodschappen: ‘Je hebt net zo’n vreselijk karakter als je vader. Je lijkt sprekend op je moeder als je je zo gedraagt.’”

Depressiviteit kan het gevolg zijn van pestgedrag op school, in de buurt of binnen de kerkelijke gemeente. Het raakt Van Veldhuisen als hij over dit onderwerp praat. Hij weet als geen ander dat pestgedrag niet altijd met grof geweld gepaard gaat. “Het gebeurt ook heel subtiel en geraffineerd door buitensluiten, roddelen, negeren, misbruiken van sociale media. Je ziet gewoon niet alles wat er in een klas, op JV of catechisatie gaande is.”

Voorzichtig formulerend probeert hij onder woorden te brengen dat een negatief, verwrongen Godsbeeld mede zijn diepe sporen in mensenlevens nalaat.

“Ik bedoel daarmee een Godsbeeld waarin God als de strenge, straffende God voorgesteld wordt. Waar men niet met twee woorden spreekt over wet en evangelie. God haat de zonde, maar heeft de zondaar lief!”

Hoe onderken je als catecheet dat iemand worstelt met depressieve gevoelens?

“Wees als catecheet of als JV-leider alert op signalen die je krijgt. Luister naar het gevoel van ‘hier klopt iets niet’. Heb oog voor het grijze muisje in de groep. Voor die jongen die met zijn hele houding communiceert dat hij met rust gelaten wil worden. Die zich steeds meer terugtrekt.”

En dan?

“Pastoraat is presentie! Investeer in jongeren. Ga het gesprek aan met de jongere in de put. Neem daarin het initiatief. Dat kan door een appje te sturen. Je kunt lang wachten voordat zo’n jongere uit zichzelf naar je toe komt. Probeer het vertrouwen te winnen. Wees betrouwbaar. Luister oprecht naar wat hij te zeggen heeft. Een jongere kan in de gemeente veel negatieve ervaringen opgedaan hebben. De kerk moet een veilige plek zijn. Dienstbaarheid zit vaak in kleine dingen.”

Wat doet depressie met het geloofsleven?

“Depressie kleurt het geloofsleven. Niks lukt, alles staat in een negatief daglicht. Dus ook als het gaat over de dingen van de eeuwigheid. Suïcidale gedachten als: ‘Wat heeft het leven nog voor zin? Kan er niet beter een einde aan komen?’ dringen zich op.”

Geestelijke nood en depressie kunnen op elkaar lijken...

“Echt depressieve gedachten kunnen puur horizontaal en op jezelf gericht zijn. Geestelijke nood gaat over je verhouding tot God. Dat geeft een roepen uit de diepte: ‘Wie bent U? Waar bent U?’ Het wordt pas opgelost als de Heere tot je spreekt vanuit Zijn Woord.”

Is het niet moeilijk om op een goede manier met jongeren in de put om te gaan?

Van Veldhuisen toont veel empathie voor de medemens in de knel. Hij kan gebruik maken van een rijke ervaring in de omgang met jongelui die in de put zitten. “Het leven kan voor een depressieve jongere zo zwaar zijn, bijna onmogelijk. Daar sta je met lege handen bij. Zwijg dan maar een poosje bij zo iemand. Denk aan de vrienden van Job. Het is belangrijk om perspectief te bieden – morgen bel ik je; donderdag kom ik weer. Vraag: ‘Wat kan ik voor jou betekenen?’ Geef erkenning voor de zwaarte van het probleem. Wees helder en eerlijk in wat je kunt bieden. Een catecheet, jeugdleider, ambtsdrager of gemeentelid is geen hulpverlener. Het getuigt van professionaliteit om de jongere vast te houden in gebed en aandacht en los te laten door te verwijzen naar de hulpverlening. De Heere zegent middelen. Laat Hem besturen, waken.”

Hebt u nog meer aandachtspunten?

“Vooral niet: negatief doen; preken en beleren; de jongere afschrijven; uitstellen om contact op te nemen. Het is van belang om positief te blijven en zelf klein en afhankelijk tegenover de Heere te zijn. Sta naast de mens in nood en laat merken dat je aan hem denkt. Niet alleen in woorden, maar ook – misschien juist – in daden. De Heere Jezus had oog voor de groep en voor de enkeling. Hij zocht ze op. Hij was met innerlijke ontferming bewogen. Ook de depressieve jongere is welkom bij Hem.”

Is er in de gemeenten voldoende oog voor deze problematiek?

“Jazeker, dat komt er meer en meer. Binnen de kerkenraden fungeren contactambtsdragers. Zij kunnen mij vragen mee te denken in bepaalde situaties. En jaarlijks wordt er toerusting gegeven over een thema dat de aandacht vraagt. Dus ook over dit onderwerp.”

TIP

Ken je iemand met suïcidale gedachten?

Kijk op de website zelfmoordpreventie 113: www.113.nl.

Het telefoonnummer 0900-0113 kunnen mensen bellen voor acute hulp. Daar vind je tips over het herkennen van suïcidale gedachten; hoe het gesprek erover aan te gaan; wat de volgende te nemen stappen zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen