De bekering van Saulus

A. Aanwijzingen voor het gebruik

1. Het grootste deel van het boek Handelingen der Apostelen is gewijd aan het werk van Paulus, nl. zijn zendingsreizen.

Hoewel ook de brieven van Paulus ons veel informatie bieden over de schrijver, is het toch wel vooral het boek der Handelingen, dat ons inzicht geeft in de achtergronden en werkzaamheden van de apostel der heidenen. Lees daarom in eerste instantie de gebeurtenissen uit Hand. 9, 22 en 26 eens rustig door.

Het is zelfs raadzaam het boek Handelingen in een keer uit te lezen om een indruk van het geheel te krijgen.

2. Deze schets kan op verschillende manieren worden benut.

— als wegwijzer voor het maken van één inleiding.

— als handleiding voor het houden van twee kortere inleidingen op dezelfde avond. In de eerste inleiding worden de achtergronden belicht (punt B en G), terwijl de tweede inleiding de bekering van Paulus centraal stelt (punt D en E).

3. Als in de schets naar teksten verwezen wordt, wordt aangenomen dat daarbij tevens de kanttekeningen geraadpleegd worden.

4. Het is zeer aanbevelingswaardig gebruik te maken van het boekje van Ds. B. Haverkamp: „Paulus, de heiden apostel", in deze schets aangeduid met de afkorting Haverkamp A.W. blz. . . .

B. Afkomst

1. Geboorteplaats

Saulus is geboren in Tarsus, een stad in Cilicië (Klein-Azieë). Zie Hand. 9 : 11; 21 : 39 en 22 : 3.

In die dagen was Tarsus een stad van formaat met ± 50.000 inwoners en een centrum van handel en verkeer. De Romeinen hadden in Tarsus een groot garnizoen om de belangrijkste verbindingsweg tussen Rome en het Midden Oosten te bewaken. Ook stond er een vermaarde universiteit waaraan Zeno en Athenodoros, de leermeesters van de keizers Augustus en Tiberius gestudeerd hebben. Het Grieks-heidens kuituurleven bloeide er. Zie Haverkamp A.W., blz. 11/12 en het artikel in „Daniël" 27e jrg., blz. 123 van ds. H. Hofman.

Na 331 v. Chr., toen de Grieken de macht over de stad kregen, nam de Griekse invloed toe. Evenals alle grote steden van het Romeinse rijk bezat ook Tarsus een joodse kolonie. Vooral de Grieken en de Joden bepaalden het stadsbeeld.

Als Jood heeft Saulus zich goed thuisgevoeld temidden van de Joden, maar tevens kwam hij al vroeg in aanraking met de Griekse wereld.

De kerkvader Hiëronymus vertelt dat zijn ouders afkomstig waren uit Gischala in Galilea en dat ze vandaar naar Tarsus zijn gegaan. Zie Haverkamp A.W., blz. 13.

2. Romeins burger

Behalve Jood is Saulus ook Romeins burger. Zie Hand. 21 : 39. Niet iedere burger van Tarsus viel automaitsch dit recht ten deel. Zijn vader bezat het Romeins burgerrecht. Zie Hand. 22 : 28, hetgeen vnl. op het terrein van de rechtspraak voor Saulus grote voordelen met zich meegebracht heeft. Ook vgl. Hand. 16 : 37 en de mogelijkheid van beroep op de keizer.

In de Bijbelse Encyclopedie onder het trefwoord Paulus is met name over de oorsprong hiervan heel wat geschreven. Ook Haverkamp A.W., blz. 13 informeert hierover. Het is hierdoor te verklaren dat de apostel niet alleen een Hebreeuwse naam draagt Saulus, d.w.z. van de Heere gebeden, letterlijk: afgebedene. Hij draagt tevens een Romeinse (Latijnse) naam: Paulus d.w.z. de kleine. Zie ook het art. in „Daniël" 27e jrg., blz. 298, van ds. H. Hofman.

3. Farizeër

Hij is afkomstig uit de stam van Benjamin, waarmee wellicht ook zijn joodse naam Saul samenhangt, en krijgt een streng-farizeese opvoeding. Naast Grieks (wereldtaal) leert hij ook het Hebreeuws, waardoor hij de Thora leerde lezen. Zie voor de grote betekenis van de verbreiding van het Evangelie Haverkamp A.W., blz. 12. Hij is grootgebracht in de overtuiging dat God de wereld terwille van' Zijn uitverkoren volk heeft geschapen, daarvoor gehoorzaamheid van hen vraagt en hun goede werken beloont. Omdat de mens zonder erfzonde geboren wordt kan hij het goede verrichten en door eigen prestaties het Koninkrijk Gods binnengaan. Zie hiervoor het artikel in „Daniël" 28e jrg. nr. 7, blz. 130 v.v., van J. Bakker.

Sommigen farizeën stelden dat de mens, mits hij zich voldoende inspande, in staat was om al Gods geboden geheel te vervullen. Anderen hielden dit voor onmogelijk en geloofden dat God het ontbrekende wel zal aanvullen. Als het volk volharden zou in strenge wetsvervulling, moest dit de komst van de Messias en Zijn Rijk bespoedigen.

Begrijpelijk, dat zeker Saulus, die in deze leer was opgevoed en met dit farizeïsme doordrenkt, een felle tegenstander moest zijn van het christelijk geloof met zijn prediking van Gods genade.

Zie hiervoor vooral in „Daniël", 27e jrg., blz. 124, 154 en 155 het artikel van ds. H. Hofman.

C. Zijn jeugd en opleiding

Waarschijnlijk is Saulus afkomstig uit een welgesteld gezin vgl. Philipp. 3 : 8. Dankzij zijn streng orthodoxe opvoeding wordt hij onderwezen vanaf zijn vijfde jaar reeds uit de Schriften. Zie Haverkamp A.W., blz. 12.

Hij heeft in zijn jeugd ook het vak van tentenmaken geleerd. Dit was gewoonte van een toekomstig rabbijn. Bij de joden was het handwerk — in tegenstelling met de Grieken — in ere. Zie Haverkamp A.W., blz. 12. Hij kan later, zonder geldelijk voordeel te zoeken, het Evangelie prediken

Hij kan later, zonder geldelijk voordeel te zoeken, het Evangelie prediken en tegelijk in eigen onderhoud voorzien. Zie 2 Cor. 7 : 2.

In zijn jeugd en ook later zal hij kennis van de wijsbegeerte verkregen hebben, die bloeide in Tarsus, die hem in staat stelde om in Athene met de wijsgeren te diskussiëren. Zie Hand. 17 : 18.

Saulus werd als „stadsmens" geboren en is dat gebleven. Hij verkondigt later in de steden het Evangelie, waaraan hij veelal zijn beelden onlteent: renbaan, het militaire leven, de handel en scheepvaart, de gerechtszaal. Veel beelden ontleent hij ook aan de heidense sport, waarmee hij wil zeggen: als die mensen al zo hun best doen om de vergankelijke zegekrans te ontvangen, hoeveel te meer moeten wij ons dan inspannen om de onvergankelijke te krijgen. Sla Phil. 3 : 14 erop na.

Op dertienjarige leeftijd werd de knaap, „zoon der wet" en moest hij alle bepalingen en voorschriften op eigen verantwoordelijkheid nakomen. Zie daarvoor Haverkamp A.W., blz. 12 en 14.

Hij gaat naar Jeruzalem en wordt voor rabbi opgeleid (Hand. 22 : 3) bij de geleerde Gamaliël, die wij reeds eerder ontmoeten in Hand. 5 : 34. Zie het art. in „Daniël", 27e jrg., bzl. 124, van ds. H. Hofman.

Het studie programma was: de wet van Mozes en de profeten, pedagogie en spraakkunst, disputeren en eneqetiseren.

Saulus was wellicht bij zijn zuster in de kost. Zie Hand. 22 : 3 en 23 : 16. Hij was een ijverig leerling. Bracht het verder dan vele van zijn studiegenoten, hartstochtelijk ijveraar voor zijn voorvaderlijke, overleveringen. Zie Gal. 1 : 14 en overtuigd farizeër, zie Hand. 26 : 5.

Daar hij er vast van overtuigd was door de „werkers der wet" gerechtvaardigd te moeten worden, moest de prediking van de christenen wel zijn ergernis gewekt hebben.

In Fil. 3 : 12 en 14 ontmoeten we dezelfde ijveraar, maar dan met een heel andere gerichtheid: de eer van God en de uitbreiding van Zijn Koninkrijk. Volgens Hand. 7 : 58 en Hand. 8 : 1 is Saulus aanwezig geweest bij de marteldood van Stefanus. We maken daar voor 't eerst kennis met hem: een fel tegenstander van de christelijke gemeente.

Hij wordt spoedig de felste vervolger van de gemeente (Hand. 8 : 3, 22 : 4, 26 : 9, 10 en 11, 1 Cor. 15 : 9, Gal. 1 : 13 en 1 Tim. 1 : 13.).

Saulus wordt voor de gemeente een zeer gevreesd persoon. Zie ook Haverkamp, A. W., blz .19 v.v. en het artikel in „Daniël", 27e jrg. blz. 201, van ds. H. Hofman.

D. Het briesend paard moet eindelijk sneven

Drie keer wordt door Lucas in Handelingen Saulus' bekering verhaald: zie hfdst. 9, hfdst. 22 en hfdst. 26. Bij welke gebeurtenissen?

Door zijn verblijf in Jeruzalem en door de gesprekken met de christenen die hij vervolgde, zal Saulus reeds voor zijn bekering veel van Jezus van Nazareth gehoord hebben. Mede hierdoor kon hij ook terstond na zijn bekering Jezus als de Christus prediken.

In het artikel van „Daniël", 27e jrg. blz. 202, van ds. H. Hofman, wordt uitvoerige de plotselinge en radikale omkeer in het leven van Saulus beschreven. Zie ook Haverkamp A.W., blz. 21 en 22.

Denk daarbij aan:

a. Wat Saulus ziet:

— Een licht, helderder dan de middagzon!

Vgl. Hand. 26 : 13; Openb. 1 : 16; 1 Tim. 6 : 16.

— De Heere Jezus verschijnt hem.

Vgl. Hand. 9 : 7; Hand. 9 : 17; Hand. 26 : 16; 1 Cor. 9 : 1; 1 Cor. 15 : 8.

Het feit dat hij Hem „gezien" heeft wordt als een getuigenis aangevoerd voor zijn eigen apostelschap en als een bewijs van Christus' opstanding. Hij aanschouwde hetzelfde gezicht, waarvan de beschrijving van de lippen van Stefanus hem zo Godslasterlijk had geschenen. Zie Hand. 7 : 55.

b. Wat Saulus hoort:

Een stem. Zie Hand. 9:4.

De geleerde Saulus begrijpt niet wie tot hem spreekt.

Zijn eerste vraag is: „Wie zijt Gij, Heere?"

Hij blijkt met al zijn kennis blind te zijn voor wie de Heere is.

Als Saulus niet begrijpt wie tot hem spreekt hoort hij met ontsteltenis het antwoord. Zie Hand. 9 : 5. Weerstand bieden is onmogelijk!

Hij geeft zich onvoorwaardelijk over, want hij zegt met bevende stem: „Heere, wat wilt Gij dat ik doen zal?"

Deze vraag heeft een grote betekenis voor de eigengerechtigde farizeër: — Saulus erkent, dat Jezus de Nazarener het recht heeft hem te bevelen.

Wat hij jaren daarna schreef, had toen betrekking op hemzelf.

— Saulus is bereid zich aan alle bevelen Gods te onderwerpen.

Hij verlangt niet meer „zijn weg" te gaan.

Zie Jes. 53 : 6 en wat er staat in 2 Cor. 10 : 1-6 krijgt waar de hem.

Zijn „ik" sterft, maar Christus begint in hem te leven (Gal. 2 : 20).

c. Wat hij doet:

— Hij gaat op Gods bevel naar de stad (Hand. 9 : 6), zit daar drie dagen in volslagen duisternis en weigert alle voedsel.

Job 42 : 5 en 6; Ps. 32 : 5; Ps. 38 : 4 en 5; Ps. 40 : 13; Ps. 51 : 3-6; Ezra 9 : 6 en 1 Tim. 1 : 15 geven een indruk wat Paulus doorleefd zal hebben.

— Hij bidt. Zie Hand. 9:11.

Hoe heeft hij gebeden?

Vroeger bad hij ook. Zie Matth. 6 : 5 en Lukas 18 : 11.

Nu „bidt, zoekt en klopt" hij. Zie Lukas 11 : 5-10 en Lukas 8 : 1-7.

Als de Ninevieten? Zie Jona 3. Evenals Samuël? Zie 1 Sam. 15 : 11.

E. In jezus naam gedoopt

Ananias komt in het huis van Judas, in „de straat genaamd de Rechte" en noemt Paulus „broeder". Waarom? Zie Hand. 9 : 10-17.

De ogen van Paulus' ziel waren reeds geopend.

Het Evangelie van schuldvergevende genade wordt door de Heere Zelf aan „Zijn uitverkoren vat" geopenbaard. Zie Gal. 1 : 1, 11, 12, 15 en 16. Nu worden ook de natuurlijke ogen geopend. (Hand. 9 : 18).

Hij krijgt nu een antwoord op zijn vraag: „wat hij doen zal":

1. Hij wordt, zoals alle bekeerlingen (Hand. 2 : 38, 41; Hand. 8 : 12, 38) in de naam van de Heere Jezus gedoopt.

Dat betekent:

a. God zegt tot Paulus: „Uw zonden zijn u vergeven" (Hand. 22 : 16 en Markus 1 : 4).

b. Paulus zegt tot God: „Ik doe van alles afstand".

Lees Romeinen 6 : 2-4, hoe hij er in later jaren over denkt. Zie ook vers 11 en vgl. Gal. 2 : 20; Gal. 3 : 26; Col. 2 : 13 en Col. 3 : 9 en 10.

2. De Heere openbaart nu reeds aan Ananias dat hij tot anderen gezonden zal worden, om de naam des Heeren „te dragen voor de heidenen, en de koningen, en de kinderen Israels". Vgl. Hand. 9 : 15; 22 : 21; 26 : 17; Rom. 1 : 5; Gal. 1 : 16 en 2 : 2, 8 en 9.

In zijn brieven komt Paulus voortdurend op de verschijning en zijn roeping terug. Vgl. Rom. 1 : 1; 1 Cor. 1 : 1; 15 : 3-8; 2 Cor. 1 : 1; Efeze 1 : 1; 3 : 1-13; Col. 1 : 1; Titus 1 : 1.

Uit deze ontmoeting en de genade die aan hem geschonken is, put hij de kracht om Christus te verkondigen en Hem alleen.

Na zijn bekering en roeping tot het apostelambt is Paulus eerst drie jaar in Arabië geweest. Zie Kanttekeningen bij Gal. 1 : 17. Hij heeft daarna Petrus in Jeruzalem opgezocht. Vgl. Gal. 1 : 18 en 18 en Hand. 9 : 26-29. Vervolgens is hij naar zijn geboortestad teruggegaan (Hand. 9 : 30), waar hij 10 jaar heeft gewerkt, voordat de periode van zendingsreizen aanbrak, die in Handelingen 13 t/m 28 worden beschreven.

Van het verblijf in Tarsus weten we niets. Ze zullen jaren van bezinning zijn geweest. Heel zijn latere apostolische arbeid gaat uit van de centrale ervaring in zijn leven:

— tot de dood toe —

ofschoon diep schuldig als vervolger van de aan de vaderen beloofde Messias, werd ik daarvoor niet gestraft maar Hij, Die ik vervolgde, keurde mij waardig Zijn dienstknecht te worden.

Sola Gratie! Genade alleen!

Alle roem is uitgesloten. Niet de werken der wet, maar alleen het geloof in Christus Jezus, als een geschenk, een gave —• „Toen behaagde het God Zijn Zoon in mij te openbaren" — alleen het rusten in het werken van zijn Heiland gaf hem vrede, vrijheid, rust en zaligheid.

F. Wenken

Op de vereniging kan dit onderwerp door twee inleid(st)ers gebracht worden. Persoon a. behandelt punt 1 t/m 3.

Persoon b. behandelt punt 4 en 5.

Op de laatste punten zal de nadruk moeten worden gelegd.

Een derde persoon kan ingeschakeld worden bij de voorbereiding van de gespreksvragen.

n.b. persoon a. zal bij voorkeur een jonger lid zijn, terwijl persoon b. een wat ouder lid het kerngedeelte voor zijn rekening neemt.

G. Gespreksvragen

1. Saulus was in de farizese overtuiging opgevoed. Wat leerden de Farizeën?

2. Een nauwgezet, onberispelijk leven is niet te veroordelen.

Waarom acht Saulus het dan „schade"? Zie Fil. 3.

3. Saulus vervolgt de gemeente. Heeft hij ook mensen gedood? (Hand. 26 : 22). Jezus vraagt Saulus: „Waarom vervolgt gij Mij?" verklaar dit: Omschrijf de band tussen Christus en Zijn gemeente.

Vgl. Hand. 9 : 4; 2 Cor. 1 : 5; 2 Cor. 4 : 10; Hebr. 11 : 26 met Rom. 12 : 5; 1 Cor. 12 : 27 en Ef. 4 : 12.

4. Wat zijn de kenmerken van de bekering?

Houd daarbij in het oog hoe de bekering van Saulus zich voltrok.

Mogen (moeten) we Saulus bekering normatief stellen? 5. Waarom preekte Saulus terstond Christus?

5. Waarom preekte Saulus terstond Christus?

Vgl. Gal. 1 : 15, 16; Job 32 : 30 en Rom. 1 : 1.

6. Zoek eens uit je eigen omgeving en leven hoe de Heere in de dingen van alle dag Zijn raad volvoert?

7. Saulus werd bekeerd en geroepen. Wil. b.v. Jes. 43 : 21 zeggen dat ieder die bekeerd wordt ook tot preken geroepen wordt?

H. Literatuur

Algemeen:

1. Kanttekeningen van de Statenbijbel.

2. Bijbelverklaring van Matthew Henry, Dachsel e.a.

3. Ds. B. Haverkamp, „Paulus, de heiden apostel", B.B.G.-serie. Uitg. De Banier, Utrecht.

4. Ds. H. Hofman, Paulus. Bijbelstudies in „Daniël", jeugdblad van de Gereformeerde Gemeenten, 27e jaargang. Uitg. Jeugdbond Geref. Gemeenten, Wilhelminaweg 44, Woerden.

n.b. De bijbelstudies uit „Daniël' van ds. H. Hofman zijn op het bondsbureau verkrijgbaar.

5. Dr. W. Lodder, „Met Paulus op reis". Antiquarisch verkrijgbaar bij T. Wever, Franeker.

6. Dr. J. Ridderbos, „De apostel der heidenen", Antiquarisch verkrijgbaar bij T. Wever, Franeker.

Voor verdere studie:

7. Bijbelse encyclopedie. Uitg.: J. H. Kok, Kampen.

8. Christelijke encyclopedie. Uitg. J. H. Kok, Kampen.

9. Stock, Handboek voor de Bijbelse Geschiedenis. Herzien door Prof. Dr. J. Waterink. Uitg.: J. N. Voorhoeve, Den Haag.

10. Dr. J. H. Bavink, „Alzo wies het Woord". Uitg.: Bosch en Keuning, Baarn.

11. Dr. A. Sizoo, „Uit de wereld van het Nieuwe Testament". Uitg.: J. H. Kok, Kampen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen