5. Voor of tegen?

Uit het voorafgaande blijkt dat in de Bijbel geen rechtstreeks antwoord wordt gegeven op de vraag of orgaantransplantatie geoorloofd is. Er bestaat onder christenen verschil van mening over dit onderwerp. Voor- en tegenstanders gaan er vanuit dat de mens als beelddrager Gods het leven heeft gekregen van Zijn Schepper. Zij aanvaarden het verbod van God om eigenmachtig over het leven en het lichaam te beschikken. Toch nemen zij een verschillend standpunt in ten opzichte van orgaantransplantatie.

Tegenstanders

De tegenstanders van orgaantransplantatie zijn in twee hoofdgroepen te verdelen.

1. Zij die bezwaren hebben tegen elke vorm van transplantatie.

2. Zij die geen bezwaren hebben tegen transplantatie op zich, maar wel tegen ethische aspekten van de handeling rond de transplantatie.

Zij die bezwaren hebben tegen elke vorm van transplantatie

- God geeft een iegelijk zaad zijn eigen lichaam (1 Kor. 15:38).Men legt deze tekst zo uit dat elk mens zijn eigen lichaam heeft en daarom geen organen en weefsels aan een ander mag afstaan.

- Er zijn gevoelsmatige bezwaren tegen het feit dat er in het lichaam van een geliefde dodewordt gesneden. Dergelijke bezwaren mogen niet aan de kant geschoven worden met een uitdrukking als ' sentimentele overwegingen". Men bedenke hierbij dat het bijna altijd gaat om mensen die een smartelijk verlies geleden hebben.

Er zijn nog meer emotionele bezwaren te noemen:

* angst voor de dood

* men in bang voor levensverkorting in een proeuthanasie tijdperk; het doodskriterium zou verschoven kunnen worden

* angst voor medische macht

* men maakt zich zorgen over het vaststellen van het juiste doodskriterium.

Zij die geen bezwaren hebben tegen transplantatie op zich, maar wel tegen ethische aspekten van de handelingen rond de transplantatie

- "Hersendode" patiënten zijn overleden bij afwezigheid van elektrische aktiviteit in de hersenen. Als gewacht wordt tot de hartslag ook afwezig is, dan is het tijdstip van orgaanuitneming in vele gevallen voorbij (voor bijvoorbeeld de nieren geldt dat de bloeddruk gedurende een bepaalde tijd niet een te lage waarde mag hebben omdat dan de nierfunktie vermindert en ophoudt).

- De ethische problemen rond (het tijdstip van) de orgaanuitneming:

Is het verantwoord om organen weg te nemen voordat de kunstmatig op gang gehouden ademhaling en bloedsomloop zijn be- ëindigd? Mag men de "hersendode" patiënt ten behoeve van transplantatie "levend" houden door bijv. kunstmatige beademing?

- Er zijn bezwaren tegen de sfeer waarbinnen propaganda gemaakt wordt voor het schrijven van een codicil: Wie zijn organen bij het sterven afstaat geeft aan zijn dood een bepaalde zin. Vanuit deze gedachtengang mag geen codicil geschreven worden. Bijbels blijft de dood "straf op de zonde" (Gen. 3:19). Voor Gods kinderen is de dood echter een "ontslapen", een doorgang tot het eeuwige leven.

Voorstanders

De voorstanders van orgaantransplantie dragen de volgende argumenten aan:

- Vóór het sterven is het lichaam tempel van de Heilige Geest (1 Kor. 6:19). Na het sterven geldt dat het gebeente bewaard blijft tot de jongste dag (1 Kor. 1:52).

Uit het feit dat na het sterven het lichaam vergaat (Gen. 3:19) mag afgeleid worden dat het lichaam geen eenheid meer vormt. Het lichaam valt uit elkaar. Wie een orgaan afstaat kan dat teniet gaan niet keren.

Hij kan slechts een bepaald orgaan ten dienste van de medemens stellen.

- Het lichaam moet na de dood met eerbied behandeld worden.

De Bijbel geeft ons echter geen direkt gebod ons gehele lichaam te begraven (Bijvoorbeeld Jakob en Jozef lieten zich ook balsemen).

- Het motief om organen eventueel af te staan is naastenliefde:

met het afstaan van een orgaan kan de gezondheid en het welzijn van de naaste gediend worden.

Dit is nog altijd de eis van de tweede tafel van de Tien Geboden.

Wel wordt een aantal grenzen aangegeven:

- Het stervensproces van de donor mag niet versneld worden ten behoeve van de transplantatie.

- De transplantatie mag niet die organen betreffen die de identiteit van een persoon bepalen (zoals de hersenen en de delen die direkt met de voortplanting te maken hebben omdat zich hierin de dragers van de erfelijke eigenschappen bevinden).

- Donor en ontvanger moeten de beslissing in afhankelijkhied van God en onder Zijn leiding nemen.

Tenslotte

De beslissing om al dan niet een codicil te dragen hangt af van het gewicht dat men aan bovengenoemde argumenten, voor of tegen, toekent.

Dit betekent dat dit een zeer persoonlijke beslissing is die in afhankelijkheid van de Heere genomen moet worden.

Het houdt ook in dat men eikaars mening dient te respekteren en dat niemand tot een bepaalde beslissing gedwongen mag worden.

Het is nodig dat er een wettelijke regeling komt. De Nederlandse wetgeving voorziet niet in de regeling van orgaantransplantatie. Er is wel een voorstel besproken in de Tweede Kamer (zie Hoofdstuk 2).

Bepaalde praktijken rond orgaantransplantatie zijn moeilijk te aanvaarden: een Hengelose zakenman deed het voorstel om bijv. 80.000 gulden aan mensen te

80.000 gulden aan mensen te geven die hun nier wilden afstaan voor transplantatiedoeleinden. Een voorstel, waar juridisch niets tegen te doen is. Het is (nog?) niet strafbaar. Het is wel een manier van werken waar je je bedenkingen tegen kunt hebben.

Het is ook vreemd dat iemand een codicil kan dragen waarin hij toestemming geeft om organen te verwijderen, terwijl de familie dit kan weigeren op het moment dat de persoon overleden is. Volgens de wet op de lijkbezorging uit 1869 behoort het stoffelijk overschot namelijk de familie toe.

Sommigen willen het 'geenbezwaar-systeem'. De christelijke partijen hebben altijd sterk de nadruk gelegd op de persoonlijke verantwoordelijkheid in dit soort zaken. Denk aan het verzet tegen de vaccinatieplicht.

Het verzet tegen het 'geen bezwaarsysteem' komt niet alleen vanuit de christelijke hoek. Ook anderen hebben problemen met zo'n systeem: wat moet men doen als iemand het codicil niet bij zich heeft? Ook is de rechtsgeldigheid van een codicil niet duidelijk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen