1. De evangelicals toen en nu

Er is hoop! Onder deze slogan werd een grootscheepse evangelisatiecampagne gevoerd in 1982, het jaar dat was uitgeroepen tot Evangelisatorisch jaar. "Project '82 is een initiatief van het Instituut voor Evangelisatie, gesteund door een groot aantal kerken, christelijke organisaties en individuele christenen", vermeldt het goed uitgevoerde boekje dat ter gelegenheid van dit evangelisatieprojekt huis aan huis verspreid werd. Niet alleen in Nederland gonsde het in 1982 van evangelisatie-aktiviteiten, ook in Engeland, Oost- en West-Duitsland en vele andere landen werd een evangelisatorisch jaar gehouden. Ook in die landen ging de evangelisatiecampagne niet uit van één enkele kerk of groep, maar van een breed samenwerkingsverband van kerken en groepen. Meestal vond deze samenwerking plaats binnen het kader van de Evangelische Allianties en Lausanne-commissies, waarin de evangelicals zich hebben verenigd met het doel gezamenlijk aktiviteiten te ontplooien op het terrein van zending en evangelisatie. Was 1982 het jaar van de evangelisatie, het jaar 1983 staat in het teken van de vernieuwing van de gemeente. Na het "Evangelisatorisch Jaar" (E'82), volgt nu het "Jaar van Gemeentevernieuwing", afgekort als G'83. In een persbericht van de Evangelische Alliantie, waarin een landelijke ontmoetingsdag ter gelegenheid van G'83 wordt aangekondigd, wordt duidelijk gemaakt wat men met de vernieuwing van de gemeente op het oog heeft: "Er wordt vooral gedacht aan sterkere gemeenschapsbeleving in de plaatselijke gemeenten, samen getuigend bezig zijn naar hen die het Evangelie nog nooit gehoord hebben en ook daadwerkelijk samen aan onze sociale verantwoordelijkheid gestalte geven naar onze medemens toe".

De evangelicals ... toen

Het engelse woord "evangelical" kunnen we vertalen met "evangelikaal" (als zelfstandig naamwoord) of met "evangelisch" (als bijvoegelijk naamwoord). Het meest gangbaar is de term evangelicals, zodat we die nu verder gebruiken.

In de kerkgeschiedenis komen we de benaming "evangelicals" voor het eerst tegen in de eerste helft van de negentiende eeuw. In de engelse staatskerk waren twee richtingen te onderscheiden. Allereerst waren er de aanhangers van de "High Church". Deze hechtten grote betekenis aan de kerk als instituut en aan het bisschopsambt. Voorts hadden zij een rooms-katholieke sacramentsopvatting. In het algemeen stonden zij in hun opvattingen heel dicht bij de rooms-katholieke kerk. Daarnaast was er de richting van de "Low Church". Voorstanders van deze richting zagen de betekenis van de ambten zo beperkt mogelijk, kenden aan de prediking meer waarde toe dan aan de sacramentsbediening en hadden veel kontakten met de dissenters.

De letterlijke betekenis van het woord "dissenters" is "afwijkenden", anders gezegd "zij die van mening verschillen". Bedoeld worden die godsdienstige groeperingen, die zich buiten de engelse staatskerk bevonden zoals bijv. methodisten en baptisten.

Binnen de richting van de "Low Church" ging zich tussen 1800 en 1850 een tegenstelling aftekenen tussen enerzijds de "Evangelicals", die opriepen tot persoonlijke bekering, strikt bijbels geloof en een strenge levensstijl, en anderzijds de "Broad Church", die de band met Schrift en belijdenis steeds meer losliet.

De evangelicals vertoonden grote overeenkomst met het Réveil, een beweging die in diezelfde tijd in Genève ontstond. Het Réveil was een beweging, die de nadruk legde op een persoonlijk geestelijk leven en bijzondere belangstelling toonde voor de noodlijdende medemens, die verloren dreigde te gaan. In ons land behoorden tot het Réveil bekende persoonlijkheden als Groen van Prinsterer en Da Costa. Zowel onder de evangelicals als in Réveil-kringen bestond grote aandacht voor zending en evangelisatie.

Wanneer je meer wilt lezen over het Réveil, kun je de volgende boeken raadplegen: 

- "De kerk van alle tijden" door dr. L. Praamsma, blz. 253-276 

- "Het wonder van de negentiende eeuw" door H. Algra, blz.  281-290 

- "Het protestantse Réveil in Nederland en daarbuiten" door dr. M.E. Kluit

Het is goed te weten dat de evangelicals uit de jaren '70 en '80 van onze eeuw hun wortels hebben in de eerste helft van de vorige eeuw. Zowel toen als nu streefde men naar samenwerking tussen bijbelgetrouwe christenen met als doel: het gezamenlijk ter hand nemen van de zendingsopdracht!

Het zal duidelijk zijn dat het ons gaat om de evangelicals uit ónze tijd. Eventuele verschillen met de evangelicals uit de vorige eeuw laten we buiten beschouwing.

De evangelicals ... nu

Boven is er al op gewezen dat de evangelicals oecumenisch ingesteld zijn d.w.z. dat zij op het terrein van zending en evangelisatie samenwerking voorstaan van alle bijbelgetrouwe christenen. De vraag is van belang welke groeperingen bij die samenwerking betrokken zijn. Volgens de bekende missioloog (beoefenaar van zendingswetenschap) dr. P. Beyerhaus is er sprake van een theologisch "bont" gezelschap. Beyerhaus onderscheidt onder de evangelicals zes groepen:

a. de grootste groep is die van de zgn. "new evangelicals". Tot deze groep behoort o.a. de bekende amerikaanse evangelist Billy Graham. Vooral de "new evangelicals" streven naar een zo groot mogelijkse samenwerking tussen allerlei christenen.

b. de fundamentalisten. Een van de belangrijkste van hen is dr. C. Mclntire, president van de Internationale Raad van Christelijke Kerken, de ICCC. Zij zijn veel minder geneigd tot kompromissen en staan het meest afwijzend tegenover de Wereldraad van Kerken.

c. de derde groep is die van de belijdende evangelicals, die overeenkomstig de gereformeerde belijdenisgeschriften een meer gereformeerd kerkbegrip vertegenwoordigen. Zij zijn afkomstig uit kerken, die de ambten van ouderlingen en diakenen kennen. Dit i.t.t. de volgende groep:

d. de pinksterchristenen en aanhangers van de Charismatische Beweging (een beweging die grote nadruk legt op het ontvangen van de charismata = gaven van de Geest, als gebedsgenezing, tongentaal).

e. de radicale evangelicals, grotendeels afkomstig uit Latijns-Amerika, zijn vurige voorstanders van een sociaalpolitiek engagement van de kerk d.w.z. dat de kerk zich aktief betrokken moet weten bij sociale en poltieke noden.

f. tenslotte is er een groep "oecumenische" evangelicals, die bewust instemmen met de Wereldraad van Kerken.

Wat opvalt als je bovenstaand overzicht bekijkt is de grote verscheidenheid onder de evangelicals. Ondanks deze verscheidenheid hebben al deze groepen elkaar weten te vinden in een gemeenschappelijk belijden. We denken hier aan de Verbintenis van Lausanne, opgesteld in 1974 op het Internationaal Congres voor Wereldevangelisatie te Lausanne.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen