Informatief

De Free Presbyterian Church of Scotland

Temidden van de gereformeerde kerken in Schotland neemt de F.P. (= Free Presbyterian) Church een onopvallende plaats in. Toch zal deze naam ons meer zeggen dan die van de veel grotere United Free Church of Scotland. Vanuit onze gemeenten zijn er enkele kontakten met predikanten uit de F.P. Church en wanneer we op vakantie naar Schotland gaan, bezoeken we daar meestal een kerkdienst van de F.P. Church.

Ontstaan van de F.P. Church

Evenals in ons land vond in de 19e eeuw in Schotland een afscheiding van de kerk der hervorming plaats. De oorzaak van dit konflikt was de invloed die de staat bij de benoeming van predikanten wilde hebben. Daarom vond in 1843 de disruption plaats. Niet minder dan 474 predikanten traden uit. Zij vormden voortaan de "Secession Church". Vanaf 1876 noemden zij zich de United Church. Deze naam werd gekozen omdat een aantal andere afgescheiden groepen zich bij de Secession Church hadden aangesloten. In 1892 werd in deze kerk bepaald, dat ieder vrij was om te geloven wat hij/zij wilde. Deze leervrijheid opende de deur voor allerlei dwalingen. Daarom scheidden een jaar later twee predikanten met een aantal gemeenten zich af. Het waren dominee Donald Mac-Donald te Shieldaig en dominee Donald MacFarlane te Dingwall. Hun kerkverband kreeg de naam Free Presbyterian Church.

Kerkelijk leven

De F.P. Church telt ongeveer veertig gemeenten, die vooral te vinden zijn in de schotse Hooglanden, dus boven de lijn Glasgow-Edinburgh. Deze gemeenten vormen samen vier klassikale vergaderingen en één synode. Deze komt jaarlijks in Inverness bijeen. Buiten Schotland heeft men nog gemeenten in Londen, twee in Amerika, twee in Nieuw-Zeeland en één in Australië.

Er zijn ruim vijfentwintig predikanten en een tiental theologische studenten in opleiding. Deze studenten studeren veelal eerst enige tijd aan een rijksuniversiteit en daarna worden zij door eigen kerkelijke docenten verder opgeleid. De synode heeft daarvoor enkele docenten benoemd. De kerk heeft geen eigen theologische school, dus de studenten moeten komen naar de plaats waar een docent woont. Het zendingsveld van de F.P. Church bevindt zich in Zimbabwe, het vroegere Rhodesië. Hier wordt zowel het evangelie verkondigd, als ook aandacht besteed aan medische hulp en onderwijs op scholen. Deze zending wordt vanuit Nederland door de M'buma stichting gesteund.

De synode heeft een predikant speciaal belast met het verkondigen van het evangelie onder de Joden. Dominee Moshe Radcliff, van oorsprong zelf Jood, is hiervoor aangesteld. Ruim tien jaar geleden is de F.P. Church ook aandacht gaan besteden aan evangelisatiewerk. Dit doet men vooral door middel van lektuurverspreiding. Veel uitgaven worden verzorgd door de "Blythswood Tract Society" die in Lochcarron gevestigd is.

De F.P. Church geeft een eigen kerkelijk maandblad ("The Free Presbyterian Magazine") en een maandelijks jeugdblad uit ("The Young People's Magazine").

Een dienst bij de F.P. Church

De godsdienstoefeningen bij de F.P. Church vertonen veel overeenkomsten met die in onze gemeenten. De Woordverkondiging staat centraal. Toch zijn er enkele verschillen in gebruik, die ons bij een bezoek zullen opvallen.

In tegenstelling tot wat men bij ons gewoon is, komt de kerkeraad voor de dienst bij de ingang van de kerk bijeen en wacht daar totdat alle gemeenteleden aanwezig zijn. Alleen de predikant gaat naar de konsistorie. Even voordat de dienst begint, gaan de kerkeraadsleden naar hun plaats. Een ouderling gaat vlak voor de preekstoel zitten. De overige kerkeraadsleden zitten tussen de andere kerkgangers. De dienstdoende ouderling is tevens voorzanger, omdat de F.P. Church het orgel afwijst als een overblijfsel uit de r.k. kerk. Voor ons is het misschien ongewoon dat de schotse kerken de open-schaal-kollekte kennen. De orde van dienst is gelijk aan die van ons. Na de dienst loopt de dominee samen met het kerkvolk naar buiten. Daar praat hij mat de gemeenteleden nog even na over de preek.

Veel gemeenten kennen een prayer-meeting (=gebedsdienst). Deze samenkomsten staan onder leiding van een ouderling. Zij worden op een vaste avond in de week gehouden. De ouderling nodigt bij het begin van de dienst iemand uit om een gebed uit te spreken. Daarna wordt een preek gelezen of een meditatie gehouden. De dienst wordt weer afgesloten door het gebed van een van de gemeenteleden. De gebedshouding voor alle kerkgangers is het staan. Dit geldt ook voor vrouwen en kinderen.

Avondmaalstijden

Een karakteristieke trek van het schotse kerkelijk leven is het houden van avondmaalstijden. Deze zijn in de 17e eeuw ontstaan, toen er in Schotland een grote geestelijke opwekking plaatsvond. In die tijd duurde de viering van het Heilig Avondmaal uren, omdat honderden eraan deelnamen. Bij de F.P. Church heeft iedere gemeente tweemaal per jaar een avondmaalsviering. Deze wordt meestal geleid door drie predikanten. Op de eerste dag (donderdag) wordt 's morgens een preek gehouden, waarbij het accent valt op de verootmoediging voor God. Vrijdagsmorgens wordt het zelfonderzoek gehouden onder leiding van de drie predikanten en de kerkeraad. De gehele gemeente komt samen en een van de predikanten houdt een korte meditatie. Daarna leest hij een tekst en vraagt een van de gemeenteleden daarover te mediteren. Deze vraag wordt diverse malen herhaald, zodat meerdere leden aan het woord komen.                's Avonds houdt een van de predikanten een boetepreek. Op de zaterdagmorgen wordt de voorbereidingspreek gehouden door een van de drie dominees, terwijl men 's avonds een prayer-meeting houdt. De volgende dag, zondag, vindt de viering van het Heilig Avondmaal plaats. Deze diensten duren soms wel drie uur. Afwisselend voeren de drie predikanten het woord en leiden zij de tafel.

Tot de tafel worden alleen zij toegelaten die een penning hebben. Deze penning kan men bij de kerkeraad krijgen na het afleggen van de belijdenis des geloofs. Omdat sommigen menen geen recht te hebben tot het H.A., kunnen ze geen belijdenis doen. De gemeente wrdt verdeeld in leden (die wel deelnemen aan dit sakrament) en de adherants (=erbijhorenden). Dit zijn dus mensen die wel gedoopt zijn, maar niet deelnemen aan het H.A.

De viering van het H.A. wordt niet begonnen met de lezing van een formulier. Men leest enige teksten uit de Bijbel, waarin geschreven staat wie toegang hebben tot de tafel des Heeren. Dit noemt men het "omheinen van de tafel". Daarna begint een van de predikanten te nodigen. Bij iedere tafel houdt een van de dienaren des Woords een toespraak. Zondagsavonds houdt een predikant de nabetrachting, waarbij het accent veelal gelegd wordt op de levensheiliging. De gehele plechtigheid wordt op de maandagmorgen afgesloten met een dankdienst. Daarna gaat ieder weer naar huis. Opvallend is dat bij deze avondmaalstijden mensen soms van zeer ver komen.

Kontakten vanuit de Gereformeerde Gemeenten

De kontakten met de F.P. Church vanuit onze gemeenten dateren uit de tijd van ds. G.H. Kersten. Door zijn toedoen werd een verzoek aan de generale synode van de F.P. Church gedaan om te komen tot een nauwere samenwerking. Dit verzoek werd in 1936 door deze synode afgewezen. Deze beslissing werd vooral genomen, omdat de Geref. Gemeenten het orgel gebruiken, hetgeen de schotse kerken afwijzen. Sindsdien hadden verschillende leden van onze gemeenten persoonlijke kontakten met leden en ambtsdragers van de F.P. Church.

Sinds de laatste jaren is er weer een nauwere samenwerking met enkele predikanten van de F.P. Church. Hierbij gaat het vooral om bijbelverspreiding. De voorzitter van het Blytswood Tract Society, ds. J.W. Ross, heeft enkele keren op onze zendingsdagen gesproken. Deze organisatie wordt vanuit onze gemeenten financieel gesteund. Hopelijk is dit het begin van een nauwere samenwerking tussen kerken die in hun belijdenis en prediking overeenstemmen.

Enkele adressen

Abonnementen of proefnummers van "The Free Presbyterian Magazine" kun je aanvragen bij:

Rev. D.B. Macleod,  F.P. Manse, 10 Achany Road, Dingwall,  Schotland

Voor het aanvragen van proefnummers etc. van "The Young Peoples Magazine" moet je schrijven naar:

mr. Roderick W,M. Mackenzie, C.A.,  Hilton of Cadboll,  Faern,  Ross-shire, Schotland

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen