Naäman en Gehazi

Melaatsheid is een besmettelijke ziekte. De slachtoffers worden als onrein gemeden (zie Leviticus 13: 8 en 45). In de Bijbelse tijd was het een van de meest gevreesde ziekten. Er wordt ook met enige afschuw over gesproken. Pasgeboren kinderen van melaatse ouders zijn vaak heel gezond, maar al spoedig blijkt de aanwezigheid van de ziekte. De 'schurft' komt langzamerhand op verschillende plaatsen van het lichaam openbaar, het hoofdhaar en de wenkbrauwen vallen uit, de nagels laten los, verteren en vallen af. Lid na lid van de vingers en de tenen krimpt in en valt langzamerhand weg, de tanden vallen uit. Neus, ogen, tong en gehemelte worden langzaam verteerd en eindelijk zinkt het ellendige slachtoffer ter aarde en bezwijkt. Heden ten dagen zijn er medicijnen die melaatsheid kunnen stuiten of zelfs de ziekte kunnen genezen. In de tijd van Naäman waren die er niet. Genezing kon alleen van God komen. Dat besefte koning Joram heel goed toen hij uitriep: 'Ben ik dan God?' Het enige dat men kon doen,- was de melaatsen op een afstand houden. Onder de naam van melaatsheid werden ook andere ziekten gerangschikt die er sterk van verschilden, zoals etterende vormen van beentuberculose, huidaandoeningen, gevolgen van ernstige brandwonden, haarziekten en soms kaalhoofdigheid.
Het slavinnetje van Naämans vrouw sprak erover dat de profeet in Israël Naäman zeker zou kunnen genezen. Hoe kon ze dat zo zeker weten? Ze had nog nooit gehoord dat er een melaatse genezen was, want de Heere Jezus zegt namelijk in Lukas 4: 27: 'En er waren vele melaatsen in Israël ten tijde van de profeet Elisa, en geen van hen werd gereinigd, dan Naäman, de Syriër.' Hieruit kunnen we opmerken dat het Israëlietische meisje zeer grote gedachten had van God en van Zijn werk door Zijn knecht!
Naäman had een flink geschenk bij zich voor de profeet die hem genezen zou. Tien talenten zilver, zesduizend sikkelen goud en tien wisselklederen. Een talent zilver is ongeveer negenduizend gulden waard. Tien talenten komt dus op ongeveer negentiguizend gulden. Duizend sikkelen goud is ongeveer vijfduizend gulden. Dus zesduizend sikkelen goud komt neer op driehonderdduizend gulden. Ook de wisselklederen zullen heel wat waard zijn geweest. Gehazi vraagt namelijk behalve geld, ook wisselklederen. Het is niet onwaarschijnlijk dat de waarde van de geschenken bijna een half miljoen gulden is geweest.

Waarom gaat Naäman met een brief naar koning Joram?
In het Oosten was het de gewoonte om te veronderstellen dat de koning als belangrijkste persoon, als de alleenheerser van het land alles voor het zeggen had en alles deed. De koning van Israël heeft profeten in zijn macht, die kunnen genezen, zo dachten de heidense profeten en zijn generaal. Als zo'n profeet met genezende kracht iemand op bevel van de koning had beter gemaakt, dan was het als het ware de koning zelf die voor de genezing had gezorgd.

Waarom wil Naäman aarde uit Israël meenemen?
We hebben hier te maken met een bijzondere manier van denken over God. In die tijd dacht men dat God alleen binnen de grenzen van het land gediend kon worden. Heel letterlijk zelfs alleen op de aarde van Kanaän. Wanneer Naäman de Heere wil dienen, dan dient hij grond uit Kanaän mee te nemen. Dat is de gedachte achter Naämans vraag om zoveel aarde mee te mogen nemen als twee muilezels kunnen dragen. Bij Jona treffen we dezelfde gedachte aan. Hij ontvlucht het land en gaat met een schip de zee op, omdat hij denkt dat de macht van de Heere niet verder rijkt dan de grenzen van Kanaän. Het offeren aan Jahweh zal voor de Syrische koning geen bezwaar zijn geweest. Hij begrijpt dat Naäman dat eigenlijk wel verplicht is aan de God van Israël na zijn genezing. Daarbij komt dat het heidendom toleranter is ten opzichte van andere goden dan de Heere, Die een (na)ijverig God is. Naäman schijnt dit aangevoeld te hebben.

Hoe moeten we Naämans vraag om vergeving voor zijn buigen in de tempel van Rimmon verklaren?
Het is niet goed te keuren dat hij zich weer zou buigen voor Rimmon, ook al schijnt hij daartoe door de gang van de koning er naar toe, genoodzaakt te worden. Persoonlijk gaf Naäman niets meer om Rimmon. Maar weigeren om zijn koning te begeleiden zou hem in elk geval zijn ambt en misschien wel zijn leven kosten. Opvallend is, dat de profeet niet zegt of het mag of niet, hij zegt alleen: 'Ga in vrede.' Op het ogenblik heeft Naäman vrede in zijn hart en Elisa wil nu zeggen: zoek die vrede te behouden, uw geweten zal u wel duidelijk maken wanneer u die vrede verliest, dat hoef ik u niet te zeggen. Voor de profeet was de vraag ook moeilijk te beantwoorden, omdat een soortgelijk geval zich niet eerder had voorgedaan. Alle bekeerde heidenen in de geschiedenis van Israël werden opgenomen in het volksleven en binnen de geloofsgemeenschap.

Aantekeningen bij 2 Koningen 5

Vers 1

Naäman - Zijn naam betekent 'schoonheid'. Sommigen menen dat Naäman de Syrische aanvoerder was in de slag bij Ramoth in Gilead, bij welk gevecht Achab gedood werd. Voor deze mening bestaat echter geen degelijke grond.
De koning van Syrië - Dit was Benhadad II, die ook al koning was tijdens het leven van Achab.
Een groot man - Naäman was een man die door zijn goede en grote daden een man van aanzien was, geliefd bij de koning en zijn onderdanen.
Melaats - In tegenstelling tot hoe in Israël op melaatsheid werd gereageerd, werd de melaatsheid in Syrië als een gewone ziekte gezien, niet 'onrein' dus. Melaatsen hoefden zich niet uit het gewone leven terug te trekken. Vandaar dat Naäman gewoon generaal kon blijven, ondanks zijn melaatsheid.

Vers 2

Syrië - Hiermee wordt het hoogland ten noorden van Israël bedoeld. Het toenmalige Syrië omvatte de huidige staten Libanon en Syrië.

Vers 3

Ontledigen - wegnemen,

Vers 4

Ging in - Hij ging tot zijn heer, de koning.

Vers 7

De koning van Israël - Over Israël regeerde Joram, de zoon van Achab. Hij kwam aan de regering, nadat zijn broer Ahazia door een val om het leven kwam (2 Koningen 1: 2).

Vers 8

Elisa - Dit betekent: 'God is redder',

Vers 9

Met zijn wagen - Er is sprake van meer dan een wagen. Men mag hier ook lezen: 'wagenen'.

Vers 12

Abana - Deze rivier zorgde voor de watervoorziening van de stad Damascus. Het water ervan was zeer helder. Deze rivier heet nu: Barada.
Farpar - Deze rivier stroomt enkele kilometers ten zuiden van de Abana.
Damascus - Dit is de hoofdstad van Syrië en wordt 'de parel van het oosten' of 'de vederbos van de pauw' genoemd.

Vers 13

Mijn vader - Dit is een benaming van eerbied, liefde en vrees voor hun heer. Zo sprak Elisa ook tot Elia: 'Mijn vader, mijn vader, wagen Israëls en zijn ruiteren' (2 Koningen 2: 12).
Grote zaak - Iets dat zeer moeilijk is om te doen.

Vers 14

Klom af - Daalde af, namelijk van Samaria naar de Jordaan.

Vers 15

Een zegen - Een geschenk

Vers 16

Voor wiens aangezichtik sta - Die ik dien

Vers 17

Een last van een juk muildieren - zoveel aarde als twee muilezels kunnen dragen.

Vers 18

Rimmon - Rimmon was de zonnegod van de Syriërs. Het woord 'Rimmon' betekent: granaatappel. Waarschijnlijk was de granaatappel het zinnebeeld van de vruchtbaarheid, het symbool waaronder deze god werd aangebeden. Bijna alle hoofdgoden van de oudheid zijn goden van de vruchtbaarheid.

Vers 19

Een kleine streek lands - Dat is zoveel land als men reist eer men rust (zie Genesis 35: 16).

Vers 20

Gehazi zeide - Namelijk bij zichzelf,

Vers 21

Viel van de wagen af - Kwam meteen van de wagen af.
Is het wel? - Is het vrede?

Vers 24

Op de hoogte - Een hoogte of heuvel, niet ver van Samaria vandaan, waar Elisa nu woonde.

Vers 26

Olijfbomen en wijngaarden - Wat u van plan bent om met dat zilver te kopen.

Vers 27

De melaatsheid van Naäman - De melaatsheid die Naäman gehad heeft, zal op u en uw kinderen komen, als teken van Gods rechtvaardige straf over gierigheid en leugen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen