“Joden zijn en blijven het verbondsvolk”

Dominee W. Silfhout (81) heeft zich jarenlang verdiept in de relatie tussen christenen en Joden. Israël heeft een speciale plek in zijn hart. Hij is er maar liefst ruim 25 keer geweest, al is dat door corona en de oorlog stil komen te liggen. De omgeving van het Meer van Galiléa spreekt hem het meest aan, vanwege de ongereptheid. “Daardoor krijg je een goed beeld van hoe het was in de tijd van Jezus.”

Zijn interesse voor Israël kwam niet vanzelf. “Ik werd benaderd om me in te zetten voor het Deputaatschap voor Israël. Tot die tijd hield ik het nieuws wel bij, maar had ik geen speciale band met Israël. Toen ben ik me erin gaan verdiepen en ontdekte ik dat er in onze kerken maar weinig over Israël werd nagedacht.” Naast zijn betrokkenheid bij Israël, wandelt hij graag in de natuur en schrijft hij over theologische thema’s. Zijn favoriete boeken? De Institutie van Calvijn en De Viervoudige Staat van Boston.

Volgens dominee Silfhout ligt er een Bijbelse opdracht om het Evangelie te verkondigen aan de Joden. “We spreken niet over zending, want de Joden hebben al het Oude Testament.”

Moeten we dat actief doen of juist terughoudend zijn?

“We hebben die plicht, zoals ook blijkt uit Romeinen 9 tot en met 11. Maar het moet wel gepaard gaan met gebed. Het blijft moeilijk als je met ultraorthodoxe Joden spreekt, want dan zit je echt op een andere golflengte. Voor hen is het hiernamaals helemaal niet belangrijk, maar het hiernumaals. Dan zeg ik weleens: ‘Je moet straks ook voor God verschijnen. Hebben we dan genade gevonden in Gods ogen?’ Vaak is hun reactie: ‘Ja, dat denken jullie.’ Maar, zeg ik dan: ‘Stel dat wij gelijk hebben?’ Dan zeggen ze: ‘Nou, dat zien we dan wel.’ Bij de Klaagmuur zie je deze Joden vaak bidden uit de Psalmen. Ze zijn er eigenlijk heel dichtbij, maar ook heel ver vanaf. Ze missen Christus, het hart van de Bijbel.”

Heeft u zelf wel eens een bijzondere ontmoeting gehad met een Jood over het geloof?

“Ja, meerdere keren. In Israël heb ik twee keer een volwassendoop mogen meemaken. In 2016 werd een Joods meisje gedoopt. Toen we pas in Israël kwamen, hielden we overal bijbelstudies. Er zijn twee momenten die me altijd zijn bijgebleven. In de oude stad van Jeruzalem, tussen de smalle straatjes met kleine winkeltjes, was een afgesloten ruimte met oude groene deuren. Daarachter zat een groep Messiasbelijdende Joden die samen bijbelstudie deden. Na afloop sprak ik met een Joodse vrouw. Ze was heel werelds, droeg grote oorbellen, en kende een totaal andere leefwereld. Toch hadden we een goed gesprek over haar persoonlijke zondeschuld. Ik geloof dat zij een ander leven kende. Het andere voorval vond plaats bij een bijbelstudie in Holon, een voorstad van Tel Aviv. Daar zat een meisje van 15 met haar oma. Die oma was doofstom en haar kleindochter begeleidde haar. Dat meisje vertelde hoe Gods Woord haar had geraakt. Eerst was ze boos: ‘Als Eva niet van die verboden vrucht had gegeten, was het met mij niet zo erg geweest.’ Maar toen greep God in in haar hart en moest ze bekennen: ‘Niet Eva is de schuldige, maar ik.’ Zo vluchtte zij tot Jezus. Heel ontroerend.”

Veel Joden erkennen Jezus niet als de Messias. Waarom niet?

“Je kunt tot op zekere hoogte met hen over Jezus spreken. Joodse professoren doen soms zelfs onderzoek naar Zijn leven. Maar zodra je over Christus begint, haken ze af. Ik herinner me een gesprek met een Joodse man in het vliegtuig. We gaven hem een folder over een Jood die tot geloof was gekomen. Op de achterkant stond: ‘Het bloed van Jezus Christus, Zijn Zoon, reinigt ons van alle zonden.’ De man werd boos, gooide het op de grond en keurde ons geen blik meer waardig. Dat is kenmerkend: het erkennen van Jezus als Messias is voor veel Joden ondenkbaar.”

Hoe lezen zij dan de profetieën in het Oude Testament over de komst van de Messias?

“Onder orthodoxe Joden verwacht men de Messias als een persoon die nog gaat komen. Maar er zijn ook Joden die de Messias meer zien als een beweging, waarin Israël een voorbeeld moet zijn voor alle volken in de wereld. Rond het jaar 1000 vond er een omslag plaats bij de rabbijnen. Waar Jesaja 53 aanvankelijk werd gezien als een profetie over de Messias als Persoon, stelde rabbijn Rashi rond 1050 dat deze tekst niet over de Messias ging, maar over Israël als het lijdende volk. Die uitleg is nu de overheersende gedachte onder orthodoxe Joden. In de synagoge wordt Jesaja 53 dan ook niet gelezen. Maar als je kijkt naar de bekeringen van Joden, dan zijn er merkwaardig veel die juist door Jesaja 53 tot geloof komen.”

Hoe heeft de visie op Israël zich in de Gereformeerde Gemeenten ontwikkeld?

“Ik ben zelf opgegroeid binnen de Oud Gereformeerde Gemeenten. Daar hoorden we toen eigenlijk nooit over Israël spreken. Als in het Nieuwe Testament over Israël werd gesproken, ging het over Gods volk. De Gereformeerde Gemeenten dachten er destijds net zo over. De vervangingsleer werd volop aangehangen: de kerk was in de plaats van Israël gekomen. Er waren wel predikanten zoals ds. Fransen en ds. Fraanje die positiever over Israël spraken, maar de algemene gedachte was: de Joden hebben Christus verworpen, dus zij zijn niet meer het uitverkoren volk. Pas in de jaren ‘90 kwam daar verandering in. Ds. Van Eckeveld stelde als preses van de Generale Synode vast dat de Gereformeerde Gemeenten de vervangingsleer hebben verlaten. Onder andere ds. Zijderveld en vooral ds. Bogaard hebben hierbij een belangrijke rol vervuld. Inmiddels is die verandering in onze gemeenten breed geaccepteerd.”

Hoe kijkt u naar de moderne staat Israël?

“Israël zoekt vrede met het zwaard en heeft niets met de Vredevorst. Er zal nog veel moeten gebeuren, maar uiteindelijk zal heel Israël zalig worden. En dan bedoel ik: Joden wereldwijd. Het is als een veenbrand: het woedt onder de opper­ vlakte, maar boven zie je niets. God zal er Zelf voor zorgen. Tijdens de ballingschap dachten veel mensen: wat komt hier nog van terecht? Toch had God Zijn volk verkoren. Daar ligt ook nu de verwachting: dat de Heere het Zelf zal doen. Wie had ooit verwacht dat het Joodse volk weer een eigen land zou krijgen? Ondanks alle oorlogen bestaat het nog steeds.”

Wat bedoelt u daarmee?

“Voordat de wederkomst plaatsvindt, moeten er nog twee dingen gebeuren: de verkondiging van het Evangelie aan alle volken en de bekering van Israël. Romeinen 11 spreekt over de bekering van Israël als een grote hoop, alsof het gaat om een groot deel van het volk. Hoe dat precies zal verlopen, weet alleen de Heere. Deze uitleg wordt ook gesteund door veel oudvaders, waaronder Wilhelmus à Brakel, Van der Groe, Hellenbroek en puriteinen zoals M’Cheyne, Boston, Matthew Henry, Ryle en Spurgeon.”

Wat moet je doen als je een Jood ontmoet en met hem over het geloof wilt praten?

“Begin met vertrouwen opbouwen. Val niet - zoals Amerikaanse christenen in Israël doen - meteen met de deur in huis door te zeggen: ‘Als je je niet bekeert, ga je verloren.’ Dat werkt vaak averechts. Spreek eerst over wat je gemeen schappelijk hebt: de God van het Oude Testament. Een vertrouwensband is essentieel.”

De dominee herinnert zich een ontmoeting bij het Meer van Galiléa: “Een groepje Joodse meiden raakte met ons aan de praat. Toen we vertelden dat we de Messias wilden verkondigen, kwam hun leidster er meteen tussen en stuurde ze weg. ‘Het zijn goyim (heidenen),’ zei ze. Die weerstand kom je vaak tegen.”

Veel jongeren kennen Israël vooral door het conflict met de Palestijnen. Hoe moeten we daar als christenen naar kijken?

“De NOS heeft daar een heel andere visie op dan de Bijbel. Israël maakt fouten, maar Gods belofte aan Zijn volk blijft. We moeten niet zomaar alles goedkeuren wat Israël doet. Tegelijk is het een geestelijke strijd: het gaat uiteindelijk om de strijd tussen Christus en de machten van de duisternis.”

Zijn Joden nog steeds Gods uitverkoren volk?

“Zeker! De Heere zal Zijn beloften uitvoeren. Joden zijn en blijven het verbondsvolk. Maar we moeten niet denken dat er twee wegen zijn om met God verzoend te worden. Er is maar één weg tot behoud: door Christus alleen. Daarom blijft de opdracht voor christenen: het Evangelie verkondigen, ook aan de Joden. God zal Zelf voor hun bekering zorgen. Wij mogen daar een instrument in zijn. Maar het is Zijn werk.” Hij waarschuwt tegen een te romantisch beeld van Israël. “Sommigen kussen de grond als ze in Tel Aviv aankomen. Maar je vindt Christus niet door in Israël te zijn. Het draait niet om het land, maar om de Heere Jezus.”

Ds. W. Silfhout

• Geboren op 30 augustus 1943 in Rhenen

• Werkte als jurist bij de gemeente Apeldoorn en Amersfoort voor hij predikant werd

• Medeoprichter van de Reformatorisch Maatschappelijke Unie (RMU) en had hierin een belangrijke rol vanwege zijn juridische achtergrond

• In 1994 bevestigd als predikant in Hendrik-Ido-Ambacht. Daarna diende hij de gemeente van Capelle aan den IJssel-Middelwatering

• Docent aan de Theologische School en auteur van een handboek over kerkrecht

• Medeoprichter van de gemeente Nechama in Nazareth

• Op 72-jarige leeftijd met emeritaat gegaan

• Woont in Veenendaal met zijn echtgenote, heeft een zoon, een schoondochter en een kleindochter.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen