3. Belangrijke thema's in Spreuken 10-31

* Wijsheid en dwaasheid, de wijze en de dwaze

Dit is de leidraad die door het hele boek loopt, en tegelijkertijd het onderwerp van de eerste negen hoofdstukken. In deze spreuken wordt de tegenstelling tussen de wijze die leeft naar Gods gebod, en de dwaze die zijn eigen weg gaat, aangegeven. De wijsheid leidt tot het leven, de dwaasheid tot een schijnbestaan en uiteindelijk tot de dood. De verzen die hieronder staan aangegeven, laten zien wat een wijze manier van handelen is in bepaalde situaties. Daartegenover wordt getekend hoe de dwaas handelt, die zich afsluit van God en zijn gebod.

10:8,13-14,23; 12:1,15-16,23; 13:14-16,20; 14:1,3,7-8,15-18,24,33; 15:5,7,14,20-21; 16:16,21-23; 17:10,12,16,24,28; 18:2,6-7,15; 19:25,29; 21:22; 22:3; 23:9; 24:3-7,13-14; 26:1,3-12; 27:12,22; 28:26; 29:8-9,11.

* De rechtvaardige en de goddeloze

In deze spreuken wordt beschreven welk een zegen de rechtvaardige is voor de gemeenschap waarin hij leeft. God heeft hem lief. De goddelozen daarentegen zijn overgeleverd aan zijn toorn. Ook al lijkt het hen soms goed te gaan, dat duurt niet lang. Uiteindelijk zal dood en verderf hun deel zijn.

10:3,6-7,11,20-21,24-25,27-32; 11:3-11,17-21,23,28,30-31; 12:2-3,5-7,10,12-13,21,26,28; 13:5-6,9,21-22,25; 14:9,11,14,19,32; 15:6,8-9,26,28-29; 16:8,12-13; 17:13,15; 18:5; 20:7; 21:3,7-8,10,12,18,26-27; 24:15-16; 25:26; 28:1,12,28; 29:2,6-7,16,27.

* Woorden en het gebruik van de tong

Spreuken hecht veel belang aan de macht van het woord, zowel ten goede als ten kwade. Wat we zeggen, verraadt hoe we zijn (zie Mattheüs 12:34-37). De tong is onberekenbaar: alleen een wijze kan haar in toom houden (zie ook Jakobus 3). De hieronder vermelde spreuken zijn vol van gezond advies voor het leven van die tijd.

10:18-21,31-32; 11:9,11-14; 12:6,14,17-19,22; 13:2-3; 14:5,25; 15:1-2,4,23; 16:1,23-24,27-28; 17:4,7,27; 18:4,6,13,20-21; 19:5,9; 20:19; 21:6,23; 22:10; 25:11,15,23,27; 26:20-28; 27:2; 28:23; 29:20.

* Het familieleven

Afgezien van tijdgebonden wijzigingen, is het familieleven nog steeds zo als het vroeger was, met vreugde en verdriet, met trouwe en ontrouwe echtgenoten, met kijfzieken en liefhebbende vrouwen. Sommige kinderen volgen het goede spoor van hun ouders, anderen ontsporen. De raadgevingen die in Spreuken staan dienden vroeger om het familieleven zo gezond en gelukkig mogelijk te maken, en zijn ook nu nog ter navolging.

Ouders en kinderen: 10:1; 13:1,24; 17:21,25; 19:13,18,27; 20:11; 22:6,15; 23:13-16,19-28; 28:7,24; 29:15,17; 30:11,17.

Vrouwen (echtgenotes): 12:4; 18:22; 19:13-14; 21:9,19; 25:24; 31:10-31. (Het voornaamste advies aan de man staat echter in het gedeelte hiervoor, in hoofdstuk 5).

* Luiheid en ijver

In Spreuken wordt herhaalde malen beschreven hoe een luie man zijn leven slijt, en eindigt in ellende en honger. De ijver leidt echter tot voordeel van de mens.

10:4-5,26; 12:11,24,27; 13:4; 14:23; 15:19; 18:9; 19:15,24; 20:4,13; 21:25; 22:13; 24:30-34; 26:13-16; 28:19.

Andere thema's  

* Rijk en arm, rijkdom en armoede: 10:15; 11:4,24-25; 13:7-8,11; 14:20-21,31; 18:11,23; 19:4,7,17; 21:13,17; 22:1-2,7,16,22-23; 23:4-5; 28:3,6,11,20,22; 30:8-9.

*  Zaken en handel, plannen en besluiten: 11:1,15,26; 15:22; 16:3,9-11,33; 17:8,18,23; 18:16; 19:21; 20:10,14,16,18,23; 21:14; 22:26-27; 27:23-27; 28:8.

* De trotse en de nederige: 11:2; 12:9; 15:25; 16:18-19; 18:12; 21:4,24; 22:4; 29:23.

* Vrienden: 17:9,17; 18:24; 19:4,6; 27:6,10; en buren: 25:8-10,17-18; 26:18-19; 27:10,14; 29:5.

* Meesters en dienaren: 11: 9; 14:35; 17:2; 29:19-21; 30:10,22-23.

* Koningen en heersers: 16:13-15; 19:12; 20:2; 23:1-3; 24:21; 25:1-7; 28:5-16; 29:12,14; 31:4-5.

* Hoop en vrees, vreugde en verdriet: 12:25; 13:12-19; 14:10,13; 15:13,30; 17:22; 18:14; 25:20; 27:9.

* Boosheid: 14:17,29-30; 15:18; 16:14,32; 19:11-12,19; 20:2; 22:24-25; 29:22.

* De vreze des Heeren (de basis van alle wijsheid): 10:27; 14:26-27; 15:16-33; 16:6; 19:23; 22:4; 23:17; 24:21. Zie ook in het gedeelte hiervoor, nl. 1:7; 3:7.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen