De straat een slag voor

Goed voorbeeld doet goed volgen. In de opvoeding wordt vaak het voorbeeld van de eigen ouders overgenomen, bewust of onbewust. De opvoeding op het gebied van seksualiteit maakt veel ouders echter verlegen. Hoe ga je het gesprek met je kinderen aan? Wanneer begin je daarmee? Wanneer er vroeger thuis weinig of niet over werd gesproken, hebben ouders geen voorbeeld om op terug te grijpen.

Aart: “Ik kan me nog herinneren dat mijn vader me op mijn tiende of elfde jaar geprobeerd heeft duidelijk te maken waar kinderen vandaan komen. Hij deed zijn best om het uit te leggen, maar ik begreep het niet. Mijn vader, zelf boer, zocht naar een voorbeeld en zei: “’t Gaat eigenlijk net als bij de varkens”. Toen landde het bij mij een beetje, al riep het voorbeeld ook weerzin op. Op mijn veertiende kreeg ik ook nog een boekje over seksualiteit, maar dat was voor mij te laat.”

Maaike moest het met nog minder stellen: “Ik heb nooit seksuele voorlichting gehad. Gelukkig had ik een vriendin die wel goed voorgelicht was. Zodoende wist ik wat me overkwam toen ik voor het eerst ongesteld werd.”

Eenvoudig

Het echtpaar, ouders van vier jongens in de leeftijd van 10 tot 18 jaar, is begonnen met seksuele voorlichting toen hun kinderen ongeveer zeven jaar oud waren. Aart en Maaike merkten dat het een gespreksonderwerp was bij leeftijdgenootjes. “Het oudste dochtertje van een bevriend stel, toen een jaar of acht, kwam thuis uit school met de vraag: ‘Wat is seks?’ Op dat moment realiseerden we ons dat we op tijd moesten zijn met voorlichting. We hebben onze kinderen eenvoudig uitgelegd wat geslachtsgemeenschap is en verteld dat God dit heel mooi heeft gemaakt, voor in het huwelijk. Ze hebben het onbevangen aangehoord.”

Nadat de beide ouders met hun kinderen hadden gepraat, heeft Maaike later twee boekjes over het thema seksualiteit voorgelezen en verder met de jongens gesproken. De ouders denken dat ze, door op tijd het gesprek aan te gaan, hebben voorkomen dat hun kinderen ‘op straat’ werden voorgelicht. Maaike: “We hebben nooit gemerkt dat de jongens raar deden over dit onderwerp. We schrijven dat toe aan het feit dat we er zelf normaal en open over praten in het gezin.”

Onzekerheid

Toen de oudste drie jongens 11 jaar waren, heeft Aart ze verteld over de lichamelijke ontwikkeling die zou volgen. Aart: “Je probeert een bepaalde openheid te creëren in zo’n gesprek, maar het is veel eenrichtingverkeer. Ze horen het aan.” Maaike merkt dat de jongens daardoor wel open zijn naar hun moeder: “Na het gesprek met Aart kwam één van de jongens naar me toe en vroeg wat hij met zijn beddengoed moest doen als hij een zaadlozing zou hebben.”

Aart en Maaike hebben niet alleen oog voor de lichamelijke ontwikkeling tijdens de puberteit: “Wij hebben zelf de puberteit als een heftige periode in ons leven ervaren. Je merkt bij je kinderen soms ook dat ze niet zo lekker in hun vel zitten in de puberjaren.” Daarom gaat Aart hierover het gesprek aan met de jongens als ze een jaar of 13 zijn. Hij vertelt hen dat hij het zelf een moeilijke tijd vond: “Ik praat met hen over de onzekerheid over jezelf en je uiterlijk en over de zoektocht naar wie je bent. Zo probeer ik hen te laten weten dat we hen begrijpen.” Het echtpaar kiest er bewust voor dat Aart als vader de gesprekken met hun zonen voert over deze onderwerpen. “Ik heb dezelfde ontwikkeling meegemaakt.”

Kwetsbaar

Zulke gesprekken zijn moeilijk, maar nodig, erkent Aart. “Als je deze taak echt serieus wilt nemen, kunnen er lastige onderwerpen aan de orde komen.”

Op een avond, de oudste jongens waren toen 13 en 15 jaar, had Aart een gesprek met zijn broer. Die zei: “Wat had ik het fijn gevonden als pa het vroeger met ons over zelfbevrediging had gehad.”

Aart: “Toen bedacht ik dat ik dit onderwerp zelf ook niet met mijn jongens had besproken. Ik heb hier zelf vroeger ook mee geworsteld. Ik weet nog dat ik me schuldig voelde ten opzichte van God. Ik dacht dat God met iemand die zichzelf bevredigde niet te maken wilde hebben. Niet lang na het gesprek met mijn broer heb ik de koe bij de horens gevat en ben ’s avonds naar de slaapkamers van de jongens toe gegaan. Ik ben naast het bed gaan zitten en heb verteld hoe ik vroeger met zelfbevrediging heb getobd.”

Maaike en Aart vergeten de reactie van hun oudste zoon niet snel. Hij zei rechtuit: “Ik dacht altijd dat jij zo’n nette, brave zwartjas was!” Aart: "Ik vond dat eerlijk van hem. Op zo’n moment zie je dat het goed is dat je je als ouders kwetsbaar op durft te stellen. Je bent tenslotte niet beter dan je kinderen. Juist dit geeft hen vertrouwen om vragen te durven stellen. Vervolgens moet je als ouder wel de bijbelse weg wijzen."

Aart heeft geprobeerd wat mee te geven in het gesprek met zijn zoons: “Aan zelfbevrediging kleeft het gevaar van zondige fantasieën. Ik heb hen er dan ook op gewezen dat ze moeten proberen rein te leven ten opzichte van God.”

Zondig

Seksuele opvoeding stopt niet bij voorlichting. Voortdurend is het gesprek over dit onderwerp nodig. Deze gesprekken hebben vrijwel nooit gepland plaats; de ervaring van de twee ouders is dat de kinderen dan meer gesloten zijn. Meestal wordt erover gesproken wanneer er aanleiding toe is.

Maaike: “Dat kan bijvoorbeeld naar aanleiding van de Bijbel zijn. We proberen zo’n drie keer per week na het avondeten wat uitgebreider met elkaar door te praten over het gelezen Bijbelgedeelte. Het gesprek komt dan ook wel eens op seksualiteit. Gods Woord is daar heel open over. Dat kan vragen oproepen bij de kinderen. Of we vinden er zelf een aanleiding in om met hen in gesprek te gaan.”

Aart vult aan: “Je kunt hen uit de Bijbel de positieve kanten laten zien van seksualiteit: het is een goede gave van God. Maar in de Bijbel en om ons heen zien we ook voorbeelden van hoe de mens deze gave vernietigt door zondig gebruik.”

Laatst was de aanleiding voor het gesprek anders. “Het viel ons op dat het al een aantal avonden heel stil was boven. We zijn eens gaan kijken en het bleek dat ze een film zaten te kijken. We zijn het gesprek hierover aangegaan en hebben de Tien Geboden ernaast gelegd. Bij het zevende gebod hebben we besproken wat het met je als man doet als je allemaal mooie vrouwen op het scherm ziet. De Bijbel bleek meer over films te zeggen dan ze van tevoren dachten. De conclusie van de jongens was dan ook: eigenlijk kunnen we geen enkele film meer kijken.”

Trouw

Als de jongens in de toekomst verkering krijgen, zal er weer een nieuwe fase aanbreken. De ouders hebben het voornemen om met de stelletjes in gesprek te gaan over liefde en trouw. Ook willen ze richting geven in hoe ze moeten omgaan met de lichamelijke aantrekkingskracht: “We willen hen adviseren het op lichamelijk gebied rustig aan te doen.”

De toename aan echtscheidingen binnen de gereformeerde gezindte hangt volgens Aart en Maaike onder andere samen met het in de media geschetste beeld van liefde en seksualiteit. Aart: “Ook kerkelijke jonge mensen worden erdoor beïnvloed. Verliefdheid wordt gelijk gesteld aan liefde en het begrip trouw, dat zo belangrijk is in de liefde, wordt vergeten. Zo gaan veel stellen met verkeerde verwachtingen het huwelijk in. In de prediking mag dat naar jongeren toe wel concreet worden genoemd. Dat geeft jongeren houvast en duidelijkheid. Als er gepreekt wordt over het zevende gebod, hopen we dat ook jongeren worden aangesproken.”

Positief noemt het echtpaar de ontwikkeling dat huwelijkscatechese in steeds meer gemeenten aangeboden wordt. Openheid ten opzichte van elkaar vraagt moed, maar kan ook dichter bij de Heere brengen. Ouders hebben de steun van de gemeente en de leiding van Gods Woord hard nodig.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen