Verwachten en verwonderen

“Ik heb nooit het gevoel gehad dat ik iets aan het opdreunen ben. Ook na dertig keer preken over Kerst is het nog steeds een wonder dat God de wereld alzo lief heeft gehad, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft.” Aan deze verwondering gaat verwachting vooraf: “Er mag een uitzien en verwachten zijn dat de Heere in je hart en leven plaats wil maken voor dat geboren Kind. De adventstijd kan jouw verwachting en verlangen om Christus te leren kennen, verlevendigen.”

Rondom Kerst zijn er meerdere kerkdiensten. Een drukke tijd, ook voor u als dominee. Hoe leeft u daar naartoe?

“De persoonlijke overdenking en de praktische voorbereiding lopen in de adventsweken wat door elkaar heen. In de weken voor Kerst ben ik bezig met het voorbereiden van de adventspreken. Toen ik zelf een gemeente had, probeerde ik een voortgaande lijn te hebben. Ik preekte dan bijvoorbeeld twee keer uit het Oude en twee keer uit het Nieuwe Testament.

Al lezend en zoekend in mijn Bijbel kunnen er teksten zijn die mij raken en kan het voorbereiden van de preken mij ook een persoonlijke adventsverwachting geven. Vaak is de voorbereiding mij persoonlijk nog meer tot zegen dan het preken zelf. Ik vraag ook altijd aan de Heere of ik mijn tranen achter mijn bureau mag laten, om te voorkomen dat ze op de preekstoel emoties opwekken.”

U bent lange tijd predikant in dezelfde gemeente geweest. Hoe blijft de kerstboodschap iedere keer weer nieuw?

“Ik vind dat je de eerste kerkdienst met Kerst altijd uit Lukas 2 moet preken. Daar gaat het om het heilsfeit van Kerst en dat moet voorop staan. Over dit ene Bijbelgedeelte heb ik dan ook zevenentwintig verschillende schetsen liggen. Hoewel ik telkens geprobeerd heb op een ander aspect de nadruk te leggen, heb ik wel altijd dezelfde boodschap verteld. Maar ik heb nooit ervaren dat ik dan iets aan het opdreunen was. Het Want alzo lief heeft God de wereld gehad blijft ook na dertig keer nog altijd een wonder.

In de tweede dienst met Kerst kies ik vaak een tekst over personen rond de kribbe. En op de Tweede Kerstdag meestal iets uit de brieven. Ook daarin klinkt zoveel door van de rijkdom en ruimte van Kerst.

Ik heb weleens gemopperd. Toen was het op vrijdag en zaterdag Kerst en hadden we vijf kerkdiensten achter elkaar. In De Saambinder las ik dat veel dominees kerkdiensten ruilden. Bij ons was dat niet de gewoonte en ik was daar onverenigd mee. Die Kerst heb ik gepreekt uit de Korinthebrief: Doch Gode zij dank voor Zijn onuitsprekelijke gave (2 Kor. 9:15). Als ik ooit verwonderd was over de betekenis van Kerst, dan was het toen. En toen heb ik tegen de Heere gezegd: ‘Wat ben ik een dwaas! Ik zal nooit meer mopperen dat ik wil ruilen.’”

Hoe kun je als jongere praktisch de adventstijd invullen?

“Als je een bepaalde structuur hebt in het houden van stille tijd, houd die structuur dan gewoon aan. Deze weken kun je je stille tijd inrichten met het lezen van adventsteksten. Dit kan aan de hand van een bepaald dagboekje of een ander boek. Denk bijvoorbeeld ook aan adventspreken, die je via internet kunt luisteren. Maak een keuze waar je wel of niet naar toegaat. Bij bepaalde bijeenkomsten kun je juist horen over advent. Maar dat er zoveel georganiseerd wordt rond Kerst kan ook een gevaar zijn. Ik moet zelf ook waken voor een te grote hoeveelheid kerstzangavonden en meditaties op ouderenmiddagen in de weken voor Kerst.”

Waar mogen jongeren naar uitzien in de adventstijd?

“Het heilsfeit van Kerst herhaalt zich in feitelijke zin niet. De Heere Jezus zal niet nog een keer geboren worden. Wel mag er een uitzien en verwachten zijn dat God in je hart en leven plaats wil maken voor dat geboren Kind. Dan kan de adventstijd jouw verwachting en verlangen om Christus te leren kennen verlevendigen. In de Bijbel is de adventsverwachting gegrond op wat God beloofd heeft. Dat begint in Genesis 3 vers 15 en wordt steeds duidelijker. Daarom zou ik je willen vragen: Waar is jouw verwachting op gegrond?

Ik vergelijk het weleens met het wachten op een bus. Je kunt zomaar ergens in een straat gaan staan en wachten tot er een bus komt. Maar het is verstandiger om bij een halte te gaan staan. Daar vind je vaak de vertrektijden en mag je verwachten dat de bus komt. Zo is er ook pas echte verwachting als de Heere in je leven gesproken heeft. Als de Heilige Geest je ogen opent voor je zonde, je schuld en je verlorenheid.

Dan komt er een uitzien naar een weg van redding. Dan wordt er plaats gemaakt voor het Kind van Bethlehem, waar geen plaats voor was in de kribbe van je hart. Dan kan de Heere zomaar onder de preek geven dat je verwachting krijgt. Dat je hoop krijgt door Zijn Woord. Als dat zo is, komt er ook een moment dat Hij niet alleen voor anderen, maar ook voor jou is gekomen. Dat beleven is niet gebonden aan 25 december; het kan ook midden in de zomer gebeuren.”

Is er ook een lijn naar het uitzien naar de wederkomst?

“In de adventsweken gaat het in de eerste plaats over de eerste komst van de Heere Jezus.

Maar als het goed is, is er bij Gods kinderen ook een verwachting naar Zijn tweede komst. Advent betekent letterlijk: Hij komt. De verwachting naar de wederkomst zal er alleen zijn als je iets beleefd hebt van de eerste komst van Christus. Dan mag je Hem verwachten als Redder. Anders zal de gedachte aan de wederkomst je alleen maar angst en schrik geven.

Bij Gods kinderen is deze verwachting lang niet altijd levend. Ze zitten soms veel te vast aan alles van deze aarde. Soms is het dan ook nodig dat de Heere ons hiervan losmaakt.

Kun je Kerst persoonlijk beleven?

“Het heilsfeit van Kerst heeft tweeduizend jaar geleden plaatsgevonden en kun je niet beleven, maar het is noodzakelijk dat we de vrucht van Kerst wél persoonlijk beleven. Dat is het ogenblik dat Christus Zich openbaart en verklaart in je leven. Dat je gelooft dat Hij ook voor jou persoonlijk gekomen is. Dat je mag weten: dat u heden geboren is, de Zaligmaker (Luk. 2:11). Dat is Kerst!

Daarmee is niet alles opgelost in je leven. Ik zeg weleens: In de kribbe is geen bloed. Met Kerst gaat het niet over de verzoening. Na Kerst moeten Gods kinderen nog veel meer leren, zoals ook de discipelen. Dat noemen we standen in het genadeleven. Dat is de heilige orde waarin de Heere Zijn kinderen deze zaken leert. Dat betekent niet dat het bij iedereen op dezelfde manier moet gaan. We moeten er ook voor waken om de Heere een bepaalde weg voor te schrijven, want dat kan veel duisternis en verwarring geven. Ds. Alexander Comrie heeft het gezegd: Sta maar niet naar grote zaken, maar sta naar de geloofsgemeenschap met Jezus Christus, want daarin ligt het leven.”

Wanneer was voor u dat moment dat u de vrucht van Kerst mocht beleven?

“Ik was 29 jaar toen ik een keer doordeweeks naar de kerk ging. Normaal deed ik dat niet, op zondag was voor mij genoeg en bovendien was ik druk met mijn zaak. De tekst was die avond: Gedenk aan de vrouw van Lot. Waar de preek verder over ging wist ik niet meer, maar één ding wist ik wel: ik was de vrouw van Lot. Volop met mijn hart in Sodom.

Toen ging de vraag leven: hoe kom ik met God verzoend? Ik ging netter leven. Bepaalde dingen deed ik niet meer, andere dingen ging ik juist wel doen. Maar daarmee kwam ik er niet. Ik vond geen rust, door mijn zonden en schuld die ik dagelijks groter maakte. Tot ik las in een preek van Philpot: Och, of ik wist, dat ik Hem vinden zou! Ik zou tot Zijn stoel komen (Job 23:3). Deze woorden deden kracht in mijn ziel. Ik zag dat deze stoel uit Job 23 een rechterstoel is. Want God wil dat aan Zijn gerechtigheid genoeg geschiede. Maar ik mocht ook zien dat deze stoel een genadestoel is. Om Christus’ wil. De zaligheid lag buiten mijzelf, in Christus Jezus.

Wat werd het een groot wonder toen Hij Zelf ging spreken in mijn verlorenheid en schuld: Want die Mij vindt, vindt het leven, en trekt een welgevallen van den HEERE (Spr. 8:35). Toen mocht ik het gaan verwachten van die grote Mij, de Zaligmaker Jezus Christus. En toen heb ik iets ervaren van de grote blijdschap van de herders in de kerstnacht.”

Kerstfeest lijkt een heilsfeit te zijn waar ook kerkelijk de meeste aandacht aan besteed wordt. Hoe komt dat? En is het Bijbels?

“In de hele wereld staat het kerstfeest meer centraal dan de andere heilsfeiten. Dat komt onder andere doordat het dan ook het einde van het jaar is. En door overal ‘kerst’ voor te zetten, wordt het een commercieel gebeuren. Maar ook in de kerk moeten we waken voor een zoete, romantische sfeer. We moeten nooit vergeten dat kerstfeest het begin van de lijdenstijd is. Ook bij het heilsfeit van Kerst geldt: God wil dat aan Zijn gerechtigheid genoeg geschiede.

Het was eeuwige liefde dat God Zijn Zoon naar de aarde zond, maar dit had wel een doel. Jezus Christus, Gods Zoon, kwam vrijwillig in de kribbe om de gang te maken naar het kruis. De Bijbel is over het wonder van Kerst ook juist heel sober. Want Jezus droeg vanaf het begin van Zijn leven de toorn van God over de zonden van Zijn Kerk.

Hoe moet je omgaan met de sfeer die er is rondom de kerstdagen?

“Ik denk dat je zeker gezelligheid mag hebben. Maar in alle gezelligheid moet het gedenken van de geboorte van Christus wel centraal blijven staan. Probeer daarom ook tijdens ontmoetingen met familie en vrienden iets van het kerstevangelie naar voren te laten komen. Dat kan ook door samen te zingen of muziek te maken. En laat de kerkdiensten vooral het centrale punt van de kerstdagen zijn. Dan zeg ik zoals ds. Ledeboer: ‘Zoek Jezus veel, zoek Jezus vroeg; wie Jezus heeft, die heeft genoeg!’ Genoeg voor de tijd en de eeuwigheid!”

Verder praten

Op JV, thuis of met je vrienden:

Advent betekent: Hij komt. Verwacht je Hem? Heb je Hem nodig gekregen? Of heb jij andere verwachtingen?

“Met Kerst gaat het niet over verzoening.” Wat bedoelt dominee Karens hiermee? Welke les ligt hierin?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen