Belijden: “Uit liefde tot Uw liefde doe ik dat”

“Ben jij een twijfelaar? De God van Augustinus kan je met één enkel Woord bij de Waarheid brengen.”

“Zelfs van een groot denker zoals Augustinus bleef niets over dan een arme zondaar voor God. Op die plaats wil God Zijn genade geven, rijk en overvloeiend!”

Wie was Augustinus als jongere?

“Augustinus groeide op zoals veel jongens in die tijd. Hij werd geboren in Afrika in de vierde eeuw na Christus. Voor ons als westerlingen is het moeilijk voor te stellen hoe het leven daar was. De moeder van Augustinus lijkt een degelijke vrouw te zijn geweest, ze was veel bezig met de geestelijke dingen. Zijn vader was totaal tegenovergesteld en had niet veel met de godsdienst. Augustinus was een denker, hij dacht diep na over alles, ook al op jonge leeftijd. Dat merk je ook in zijn boek. Bijvoorbeeld als hij aan de Heere belijdenis doet over zijn perendiefstal. Hij vraagt zichzelf uitgebreid af waarom hij, als zestienjarige jongen, eigenlijk die peren stal. Hij zegt: ‘Ik stal niet om iets te hebben, maar om te genieten van het kwaad van de diefstal. Er stond een perenboom in de buurt van onze tuin. Die hing bomvol vruchten. Echt lekker of mooi waren ze niet, maar toch gingen we er in het holst van de nacht heen om ze af te schudden en mee te nemen. Eten deden we de peren nauwelijks; we gooiden ze zo bij de varkens. Waarom we het deden? Omdat het niet mócht. Om te genieten van het kwaad’. (E. Barten, Neem en lees). Augustinus was in zijn leven constant op zoek naar de waarheid. In zijn zoektocht kwam hij bij allerlei sekten en dwaalleraren terecht. Vergeet niet dat hij de waarheid deels nog moest uitzoeken. De katholieke kerk was in die tijd in verval. Dat Augustinus uiteindelijk de Waarheid vond, heeft hij alleen aan God te danken. Hij belijdt: ‘U was het die mij trok’. God gebruikte daarbij wel zijn scherpe verstand. God gaf door Augustinus een kantelpunt in de geschiedenis. Uiteindelijk was dit een bijzondere taak voor deze kerkvader.”

Augustinus was een twijfelaar. Hoe vond hij rust?

“Negen jaar doolde hij rond. Tot hij onder het gehoor van bisschop Ambrosius kwam. Deze man was een begaafd prediker die de waarheid verkondigde. Dat opende de ogen van Augustinus een beetje, maar bracht ook weer vragen met zich mee, zeker omdat hij zo’n denker was. Door Ambrosius ging Augustinus de Bijbel anders lezen. De zoektocht ging verder. Jarenlang. Tot dat bijzondere moment onder een vijgenboom. God brak daar zijn laatste weerstand. De tranen stroomden vrij toen hij

uitriep: ‘Hoe lang nog, hoe lang nog, dat ‘morgen’ en weer ‘morgen’? Waarom niet meteen? Waarom niet op dit moment een eind aan mijn verfoeilijkheid?’ God verhoort zijn gebed. Ergens roept een kind: ‘Neem en lees! Neem en lees!’. Augustinus ziet dit als een bevel van God, en hij gehoorzaamt. Bij het lezen geeft God hem vrede in zijn ziel. Hij zegt: ‘Er stroomde een licht van zekerheid in mijn hart binnen’. Hier zie je dat God Zich écht laat verbidden, soms op het moment zelf. Maar vergeet niet dat daar een hele tijd van zoeken en worstelen aan vooraf is gegaan.”

Welk advies zou Augustinus geven aan hen die veel vragen hebben?

“Lees veel in de Bijbel, vooral in de Psalmen. Augustinus zou absoluut wijzen naar het Woord van God als de enige bron van waarheid. Daarbij zou hij ook gezegd hebben dat je ervoor moet zorgen dat je onder een eerlijke prediking zit. En stel gewoon je vragen. Dat deed Augustinus ook. Hij ging ermee naar Ambrosius. Maar tot zijn teleurstelling had die helemaal geen tijd voor hem. Daar moeten ouders en ambtsdragers van leren. Zorg dat je tijd hebt voor de jongeren en hun vragen!”

Voor wie schreef Augustinus zijn Belijdenissen ?

“Augustinus schrijft zijn boek direct aan God. Hij zegt ook tegen God waarom hij het schrijft. ‘Uit liefde tot Uw liefde doe ik dat.’ Hij zegt dus niet: ‘uit liefde tot U’, maar ‘uit liefde tot Uw liefde’. In zijn boek wil Augustinus Gods liefde loven. Augustinus noemt drie doelen van zijn boek: 1) God eren en laten zien hoe groot God is. 2) Mensen die God niet kennen bij God brengen. 3) Om mensen die God al kennen te mogen stichten. Augustinus hoopte dat door zijn werk mensen tot God zullen komen.”

Vanwaar de titel Belijdenissen ?

“De oorspronkelijke titel van het boek is Confessiones. Je kunt dat vertalen met ‘belijdenissen’, maar ook met ‘lofprijzingen’. Het meervoud is heel mooi. Met belijdenissen denken we aan het belijden van onze schuld. Dat moet sowieso altijd in het meervoud. Maar het boek van Augustinus is vooral ook vol lofprijzingen. Belijden is allereerst God erkennen. Het belijden van je schuld en het erkennen van God hangen samen. Het belijden van je zonden krijgt pas inhoud als je dat doet tegenover iemand die je kent. Dat is wat Augustinus doet. Hij erkent dat God God is, belijdt dan zijn zonden aan Hem Die hij kent. Een voorbeeld: Soms vind ik het helemaal niet moeilijk om iets verkeerds wat ik gedaan heb, aan God te belijden. Maar als ik datzelfde aan mijn vrouw moet belijden, is dat vreselijk moeilijk! Hoe beter je iemand kent, hoe moeilijker het is om eerlijk te zijn. Als je de Heere kent, zoals Augustinus God kende, is belijden eigenlijk een moeilijk werk, maar ook iets heel moois. Want je belijdt dan in het vertrouwen dat God vergeven heeft en dat ook steeds opnieuw wil doen. Dat geeft vrijmoedigheid om het toch te doen. Hoe meer je God leert kennen, hoe meer betekenis het belijden van je zonden krijgt.”

Waarvan doet Augustinus bijvoorbeeld concreet belijdenis?

“Hij spreekt heel open over zijn seksuele uitspattingen en beschrijft zijn zonden eerlijk. Daar kunnen wij veel van leren. In onze tijd lijkt alles los te slaan op seksueel gebied. Wij worden daarin ook keihard meegesleurd. Net als Augustinus moeten ook wij die dingen eerlijk benoemen. Hoeveel jongeren en ouderen zijn er verstrikt in pornografie? Zo vaak wordt dit verzwegen. Augustinus leert ons: Zwijg niet, maar belijd. Praat erover. In het donker groeien schimmels, maar ze verschrompelen en verdwijnen zodra het licht erbij komt.”

Augustinus gebruikt bij zijn belijdenissen vaak de woorden van de Bijbel zelf. Wat kunnen wij daarvan leren?

“Je kunt de Bijbel niet genoeg gebruiken. Belijden en bidden liggen ook heel dicht bij elkaar. Hoe kun je voorkomen dat je gebed een sleur wordt? Bid de Psalmen maar, zegt Luther. Gebruik de psalmen als gebedenboek. Je brengt het Woord van God dan weer naar Hem terug. Augustinus leefde heel dicht bij het Woord, hij citeerde er veel uit. Hij kende de Bijbel bijzonder goed. Een voorbeeld voor ons.”

Augustinus’ belijdenissen zijn concreet en heel persoonlijk. Hoe kunnen wij Augustinus hierin navolgen?

“In de belijdenissen van Augustinus lees je tussen de regels door een tere Godsvreze. Dat moeten wij ook zoeken. De Heilige Geest zal je steeds meer overtuigen van de afschuwelijkheid van de zonden, maar ook van Wie God is. Wij moeten niet vergeten: De God van Augustinus leeft nog. Hij is niet veranderd. God haalde Augustinus uit zijn zondige, dwalende leven. Zo doet God dat vandaag nog. Misschien herken je jezelf wel in Augustinus, vertwijfeld op zoek naar waarheid. Houd dan maar moed! De God van Augustinus kan ons met één enkel Woord bij de Waarheid brengen. En dan ben je, net als Augustinus, op dat moment van alle twijfel verlost. Als de Heere doorbreekt met Zijn werk, als Hij Zijn Zoon openbaart en al je zonden vergeeft.”

Wat heeft u het meest getroffen in de Belijdenissen ?

“Je kunt een enorme denker zijn, hoog op de maatschappelijke ladder staan, een fantastisch wijsgerige zijn, maar God breekt alles af van wie je bent en wat je doet. Dat telt allemaal niet mee! Zelfs van een groot denker zoals Augustinus bleef niets over dan een arme zondaar voor God. En dát is het moment waarop God zegt: nu kan Ik wat met jou. Dat lees je in alle boeken van de oudvaders. God gaat wonderen doen op het moment dat je als een verloren zondaar aan Zijn voeten terechtkomt. Niet eerder. Dat is ook wat we vast moeten houden in onze tijd. God wil Zijn genade geven aan arme zondaren. Rijk en overvloeiend.”

Neem en lees!

Ben jij van plan de Belijdenissen van Augustinus, herschreven door Evert Barten, te gaan lezen? Mail dit naar danielredactie@jbgg.nl of stuur ons een berichtje via Instagram (@jbgg_daniel). Onder alle reacties geven we één exemplaar van dit boek weg.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen