2. Willibrord

Willibrord werd omstreeks het jaar 658 geboren in Northumerland, in het noorden van Engeland, als kind van Angelsaksische ouders. Zijn vader was een kluizenaar en leefde in een kapel die door hemzelf was gebouwd. Willibrords vader besloot om zijn zoon op te laten groeien onder de handen van de benedictijner monnik Wilfrith. In 678 vertrok Willibrord naar een Iers klooster. In dit klooster stond de beschaving op een zeer hoog peil. De kloosterlingen trokken in groepen van 12 (het getal van de apostelen) de wereld in om het Evangelie te verkondigen en hun leven in de dienst des Heeren te stellen. Het gevolg was dat de leerlingen opgroeiden met een grote zendingsijver.

Van Egbert tot Willibrord

De abt van dit klooster was Egbert.

De leerlingen wisten zich nog goed te herinneren dat deze abt eens naar het vaste land was gegaan om onder de Friezen het Evangelie te verkondigen. Zij wisten hoe moeilijk dit werk was. Ze hadden gehoord dat de abt terug was gekomen na een zeestorm en dat abt Egbert dit zag als de stem van Zijn Zender.

Dit gebeuren had diepe indruk op de abt gemaakt en telkens probeerde hij dit door te geven aan de jongens die aan zijn zorgen waren toevertrouwd. Een van de jongens, Withbert, had ook een poging ondernomen, maar zonder succes. Withbert was teruggekomen in het klooster.

Zijn verslag had nieuwe ijver in het hart van de monniken gewekt. Ook op Willibrord hadden de verhalen diepe indruk gemaakt. Hij was het, die zich op 32-jarige leeftijd in brandende ijver aanbood om een poging te ondernemen. Met elf anderen zou hij vertrekken naar het land van de Friezen. Voor hun vertrek zegende Egbert het "apostolisch twaalftal". In 690 landde Willibrord te Katwijk, daar waar de Rijn uitmondde en waar de verbindingshaven was tussen het land van de Friezen en van de Angelsaksen.

Gods tijd was aangebroken en Willibrord zou het instrument zijn in Gods hand om ons volk te kerstenen. Het werk van Willibrords voorlopers was daarmee geenszins zinloos geweest.

Frankische Friezen

In de tijd die er lag tussen de komst van Withbert en die van Willibrord was er tussen de Franken en de Friezen veel gepasseerd. De hoogste wereldlijke macht binnen een bepaalde regio berustte bij de zogenaamde 'hofmeier' In het gebied ten zuiden van de Rijn (het gebied van de Franken) regeerde hofmeier Pippijn II. Deze man was een krachtig man zodat de Frankische koning veelal in zijn schaduw leefde.

De Frankische Pippijn II had de Friese koning Radboud bij Wijk bij Duurstede verslagen. Dit gebied kwam toen onder Frankische heerschappij. De scheidslijn tussen het

Frankische en Friese gebied liep ongeveer van Katwijk tot Utrecht en verder naar het Oosten langs de Rijn.

In deze gebieden leefden de Friezen die onderworpen waren aan de Franken, de zogenaamde Frankische Friezen.

Willibrords zendingswerk

Men onderscheidt vaak 2 perioden in de zendingswerkzaamheden van Willibrord, namelijk:

* de periode dat hij gewerkt heeft onder de Frankische Friezen, en

* de periode dat hij pogingen ondernomen heeft om de Friezen in de Noordelijke streken te bereiken.

Bij de organisatie van zijn werk in het land van de Friezen heeft Willibrord vanaf het begin steun ge zocht bij de hoogste wereldlijke machthebber. Dat was hofmeier Pippijn II.

Eerste zendingsperiode

Er was Pippijn veel aan gelegen dat het christelijk geloof zou worden verbreid in de nieuw onderworpen gebieden, namelijk de gebieden waar de Frankische Friezen woonden. De eenheid van zijn rijk zou stellig worden bevorderd door de overgang tot het Christendom in deze gebieden. Het enige dat Willibrord nog ontbrak, was een volmacht van de zijde van de kerk.

Daartoe wendde hij zich tot de paus. Hierin zien we overigens dat Willibrord zich onderwierp aan Rome. Met de zegen van paus Sergius keerde hij terug naar de Nederlanden.

Toen het zendingswerk zijn vruchten begon af te werpen, hadden de Angelsaksische zendelingen, die samen met Willibrord naar ons land waren gekomen, ook een bisschop nodig. Hun keuze viel op Suitbert, die zij in Engeland door Wilfrith lieten wijden. Echter, hofmeier Pippijn was het hier niet mee eens, stuurde een ander naar het land ten oosten van de Rijn en wees Willibrord aan als enige geschikte bisschop. Zo begaf Willibrord zich opnieuw naar Rome om zich als bisschop te laten wijden. De bisschopswijding had plaats op 21 november 695. Willibrord kreeg een nieuwe naam: Clemens. Hij ontving de titel "aartsbisschop van de Friezen", met de daarbij behorende witte schouderband (pallium). Daarna haastte hij zich terug naar de lage landen bij de zee, brandend van verlangen om de bewoners tot het Christendom te bekeren. Vele schenkingen vielen hem ten deel. Een kerkje werd Willibrord aangeboden, inclusief een verblijfplaats voor zijn vrienden in Antwerpen. Antwerpen lag echter te ver naar het zuiden om het vaste punt te kunnen zijn voor het zendingswerk onder de Friezen. Pippijn schonk aan Willibrord de burcht te Utrecht. Aanstonds vestigde Willibrord te Utrecht zijn bisschopszetel. Bij de ruines van het oude Frankische kerkje, dat ruim een halve eeuw tevoren door Koning Dagobert gebouwd was, herrees de Maartenskerk en bouwde hij een nieuwe kerk gewijd aan de Verlosser (Salvatorkerk). Opnieuw werd het werk zwaar op de proef gesteld. Eind 714 stierf Pippijn, de hofmeier. Radboud, de nog even opstandige koning der Friezen, greep zijn kans. Utrecht en Dorestat werden heroverd en Willibrord met zijn gezellen nam de wijk naar Echternach, waar hem een klooster was geschonken binnen het aartsbisdom Trier.

Tweede zendingsperiode

Pas na de dood van Radboud in 719 kon Willibrord terugkeren en zich verder gaan wijden aan zijn opdracht: de bekering van de Friezen. Toen begon de tweede periode van Willibrords werkzaamheden, die de laatste twintig jaren van zijn leven omvatte. Eindelijk stond het land der Friezen ten Noorden van de Rijn voor hem open. De nieuwe vorst van de Franken, Karei Martel, schonk hem volledige steun. Inmiddels was er opnieuw een zendeling vanuit Engeland uitgezonden om het zendingswerk op het vaste land te versterken: Bonifatius. Hem werd gevraagd Willibrord op te volgen, maar hij wilde dat niet.

Over de verdere arbeid van Willibrord valt niets met zekerheid te zeggen. Mogelijk zijn de kerken in Viaardingen, Oegstgeest, Velsen, Heilo en Petten vruchten van zijn prediking. In ieder geval waren deze kerken in bezit van de abdij van Echternach, waar Willibrord de laatste jaren van zijn leven verbleef. Zijn mislukte poging om ook de Denen te bekeren, berust op een legende. Het is wel een aanwijzing dat niet alle idealen van Willibrord in vervulling zijn gegaan. De Friezen ten Westen van de Lauwerszee konden pas worden benaderd na de overwinning door Karei Martel in 734. Willibrord is daar echter niet aan toe gekomen. Hij stierf op 7 no-

vember 739 en werd te Echternach begraven.

Willibrord, een onvermoeibare strijder voor het Evangelie! Van grote betekenis is zijn arbeid geweest voor de kerk van Nederland. In 690 landde hij te Katwijk. Reeds 1300 jaar heeft God bemoeienis met ons gehad. Hoeveel predikers zijn Willibrord al gevolgd! Ons land zou uitgroeien tot een van de meest christelijke naties. Helaas is daar nu bitter weinig van over. Ons land is overspoeld door het moderne heidendom. Nederland is zendingsgebied geworden. Nederland heeft opnieuw zendelingen nodig, die bewogen zijn met het heil van onsterfelijke zielen. Wat een liefde en ijver legde Willibrord aan de dag voor de opbouw van Gods kerk. Niet alleen is hij voor Nederland van grote betekenis geweest, hij is ook een voorbeeld voor alle zendingswerk, dat in de gehele wereld verricht wordt en nog verricht moet worden! Zijn arbeid kenmerkte zich door volharding in het prediken van het Evangelie, dwars door alle tegenstand heen.

Leed en teleurstelling werden hem daarbij niet gespaard. De Heere zegende zijn arbeid en wilde hem ge bruiken in zijn dienst. Dat is tot bemoediging voor al de zendingsarbeiders. God gaf Willibrord vele gaven en grote genade. Het was alles tot opbouw van de kerk in ons vaderland en tot eer van zijn Naam. Niet voor niets ontving hij de naam "de Apostel der Nederlanden".

Een opdracht voor de inleider(ster)

Om een duidelijk beeld te krijgen in welke tijd Gods Woord in Nederland werd verkondigd, is een tijdbalk van groot belang. Door middel van een tijdbalk worden belangrijke gebeurtenissen in een bepaalde tijd in eén oogopslag zichtbaar gemaakt Bij het maken van de inleiding is het wellicht goed om zon tijdbalk te maken en uit te leggen. Zo wordt hetgeen je uit het leven van Willibrord vertelt ook zichtbaar en duidelijk.

* Dagobert (623-639): koning van de Franken.

* 658: Geboortejaar van Willibrord

* 677: Wilfrith zet voor het eerst voet aan wal in Nederland.

* 690: Willibrord komt in Katwijk aan.

* Radboud (697-719): koning van de Friezen.

* 739: Willibrord wordt in Echternach begraven.

Ook andere data kunnen hierin verwerkt worden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen