5. Portret van Laos en Thailand

Laos, vroeger het land van de miljoenen olifanten genoemd, en Thailand door de bewoners 'Muang-Thai' genaamd: land van vrije mensen, liggen beide in Zuid-Oost-Azië. Zoals uit dit kaartje (zie PDF) blijkt, grenzen beide landen aan elkaar.

Laos wordt begrensd door China in het noorden, Vietnam in het oosten en Cambodja in het zuiden.

Thailand grenst aan Birma in het noorden en westen, Malakka in het zuiden en Cambodja in het oosten.

Hoewel er aanzienlijke politieke en geografische verschillen tussen beide landen bestaan, zullen we voor de duidelijkheid enkele gemeenschappelijke aspekten behandelen.

Reliëf

In Laos vormt het Annamitisch Bergland een natuurlijke grens met Vietnam. Een groot deel van dit land bestaat uit nogal reliëfrijk terrein met behalve het dal van de Mekong nauwelijks vlakke gebieden.

De Mekong, die gedeeltelijk grensrivier met Thailand is, ontspringt op het Tibetaanse Hoogland, 1500 km ten noorden van Vientiane. De rivier stroomt door nogal ruig terrein en bevat veel stroomversnellingen. In het droge seizoen is de rivier nauwelijks bevaarbaar (schepen tot 50 ton kunnen dan Vientiane bereiken). Ter vergelijking: de Rijn is bevaarbaar tot Bazel voor schepen tot 2000 ton.

In Thailand ligt wel een vrij groot laagland, de zgn. Centrale Vlakte. Dit gebied is voor een groot deel ontstaan uit afzettingen van de rivier de Menan.

Ten oosten van deze vlakte ligt het Koratplateau (plm. 200 m).

In het westen van Thailand ligt het Tenassirimgebergte op de grens met Birma.

Klimaat

Laos en Thailand liggen ten zuiden van de kreeftskeerkring (23,5° N.B.), d.w.z. in de tropen. De tropen kenmerken zich door klimaat en daarbijbehorende plantengroei.

De ligging in de tropen is vooral van belang voor het klimaat, de natuurlijke plantengroei en de bodem.

Bij het klimaat gaat het met name om twee belangrijke onderdelen: de neerslag en de temperatuur.

De neerslag in Zuid-Oost-Azië is hoog. Per jaar valt er 1500-2500 mm regen. Dat is 2 tot 3 maal zoveel als in Nederland. Men verdeelt het jaar in twee perioden. Een tamelijk droge tijd van september tot mei en een natte periode in de zomermaanden. De regen valt in deze moessonperiode uit zware buien.

De temperatuur is tropisch. In Bangkok, de hoofdstad van Thailand, schommelt deze tussen de 26° en 31° C. Deze hoge temperaturen gevoegd bij de grote neerslag in de zomermaanden, maakt dat het klimaat dan vochtig, klam en soms wat benauwd is.

In de hogere delen van deze landen ligt de temperatuur aanzienlijk lager. In de 'winter'maanden is het 's nachts fris. Over 't algemeen ligt het aantrekkelijkste woongebied wat het klimaat betreft op de hellingen tussen de 500 en de 1000 m.

De natuurlijke plantengroei in Thailand en Laos staat, zoals dat overal het geval is, onder invloed van het klimaat. Hoge temperaturen en veel neerslag leiden tot een overvloedige plantengroei. Planten, struiken en bomen groeien snel en hoog.

Kenmerkend voor deze streek is het tropisch regenwoud. Dit echte oerwoud bestaat uit een groot aantal verschillende boomsoorten. Het heeft een totaal ander karakter als bijvoorbeeld de naaldbossen die we in ons land vinden.

Een belangrijk kenmerk van dit oerwoud is verder de gelaagdheid; men spreekt wel van etagewoud.

De grootste en hoogste laag bestaat uit enorme bomen met een kruinlaag tussen de 30 en 40 m. Daar tussen en onder bevinden zich nog twee lagen; als vierde laag zijn er de kleine bomen en de struiken. Deze laatste komen alleen voor als er nog enig licht door het bladerdak kan komen. In sommige gedeelten sluiten de altijd groene boomkruinen van de bovenste lagen zo goed het zonlicht af dat er geen onderbegroeiing voorkomt. Deze bossen zijn dan goed toegankelijk.

In de tropische gebieden kent men geen seizoenen zoals bij ons. De planten en bomen blijven het gehele jaar groen, zij het dat aan het eind van de droge periode wel enige verkleuring op kan treden.

Het hele jaar door vallen bladeren en takken op de grond, die door bacteriën snel opgeruimd worden. De hoge temperatuur leidt tot een sterke aktiviteit van bacteriën en schimmels met als gevolg dat een humuslaag op vele plaatsen nauwelijks aanwezig is.

De bossen bevatten vele boomsoorten die waardevol zijn.

Er werd en wordt gekapt om ruimte voor akkers te krijgen. Daarnaast wordt er door de vraag naar tropisch hardhout nogal wat bos gerooid. Gezien de gevarieerde samenstelling moet in een vrij groot gebied gewerkt worden om een hoeveelheid van een bepaalde soort te verkrijgen. Het grote gevaar van de moderne houtexploitatie is de ongekontroleerde kaalslag met als uiteindelijk resultaat een enorme erosie, waardoor het land verwoest wordt.

Deze bossen vormen een natuurlijke rijkdom, die bij een voorzichtig gebruik - waarbij de olifant als trekkracht een belangrijke rol speelde - voor lange tijd werk en inkomen oplevert.

De agrarische bevolking maakt van de vegetatie op velerlei wijze gebruik.

Het bos bevat materiaal voor huizenbouw, gebruiksvoorwerpen en brandstof (o.a. voor koken). Verschillende planten worden gegeten of als medicijn gebruikt. Men jaagt in deze bossen.

In de dichterbevolkte delen is het merendeel van het oerwoud verdwenen om plaats te maken voor akkers en dorpen. Soms blijven nog resten over, waarbij echter de hoogste bomen gekapt worden en bijvoorbeeld bamboe aangeplant wordt.

De bodem

Voor het overgrote deel van de bevolking van Laos en Thailand, die zijn werk vindt in de agrarische sektor, is de bodem van enorm belang. Over 't algemeen kan gesteld worden dat de tropische bodems, ondanks de geweldige bossen, niet zo erg vruchtbaar zijn. Dat wordt veroorzaakt door de bodem die weinig voedingsstoffen bevat, of omdat door hevige neerslag veel stoffen uitgespoeld worden.

Een bodem, waarvan het vegetatiedek verwijderd is, verliest binnen enkele jaren zijn vruchtbaarheid.

Vandaar dat op vele akkers de rode bodem bedekt is met verschillende gewassen om zo min mogelijk het land kaal te laten.

Als er mest gebruikt zou worden, zou de vruchtbaarheid wat beter op peil gehouden kunnen worden.

Alleen in de dichtbevolkte gebieden wordt voldoende vee gehouden om over natuurlijke mest te beschikken.

En kunstmest is er niet of het is veel te duur.

De bevolking

De samenstelling van de bevolking van Laos en Thailand is misschien het best aan te duiden met het woord staalkaart. In deze landen leven veel verschillende volken. We kunnen deze bevolking ruwweg in vijf groepen verdelen.

a. De oorspronkelijke bevolking. Dit zijn vrij donkergekleurde mensen die vaak zeer primitief leven, met een taal die verwant is aan de indonesische talen. Sommigen leven nog op het niveau van jagers en verzamelaars.

b. De hoofdgroep van de uit het noorden (China) gekomen volken. In Laos de Lao, in Thailand zijn dat de Thais.

c. Overige groepen, die in de loop van de tijd uit het noorden, al of niet via een omweg binnen kwamen: voorbeelden zijn de Mon-Khmer, de Hmongs; zij wonen tamelijk verspreid.

d. Mensen uit de omringende landen. In de zestiger jaren woonden drie miljoen Chinezen in Thailand; je vindt hen ook in Laos. Eveneens komen nu in beide landen veel Vietnamezen voor. Soms als vluchteling en soms als bevrijder/bezetter (Laos). Verder wonen er Indiërs en Pakistani, die als kooplui in heel Azië voorkomen.

e. Mensen uit het Westen. Laos heeft jarenlang onder franse en later onder amerikaanse invloed gestaan. Nu zijn er in Thailand nog een aantal amerikaanse bases. Hun aantal is gering, maar hun invloed strekt zich tot vele terreinen van het leven uit.

Onderontwikkeling

Thailand en Laos behoren tot de derde wereld; het zijn ontwikkelingslanden die de volgende kenmerken vertonen:

1. Het gemiddelde inkomen per hoofd van de bevolking ligt laag.

2. Het grootste deel van de bevolking werkt in de landbouw. In Thailand 65% en in Laos 90%.

3. Het technisch peil van de landbouw ligt laag. Zie bijvoorbeeld de werktuigen van de Hmongs. De opbrengst is vrij gering. De produkten worden gebruikt voor eigen konsumptie en als zaai- of pootgoed voor het volgend jaar; wat er overblijft wordt aan handelaren verkocht. De prijzen voor deze produkten zijn betrekkelijk laag.

4. Het lage inkomen uit de landbouwproduktie wordt verminderd door pacht, belasting en sociale giften (o.a. bruidsschat).

5. Ruimte om te sparen is er nauwelijks, zodat er geen nieuwe investeringen ter verbetering van de produktie gedaan kunnen worden.

6. Zo werkt het grootste deel van de bevolking, verzwakt door ziekte in een warm en vochtig klimaat, waarbij de mogelijkheden tot vooruitgang gering zijn.

Andere kenmerken van onderontwikkeling zijn:

— Groot aantal analfabeten: voor Thailand is dat 30% en voor Laos ligt dit getal op meer dan 75%.

— Weinig werkgelegenheid buiten de landbouw.

— Grote delen van het land zijn niet goed bereikbaar. Thailand heeft een spoorwegnet rond de hoofdstad. In Laos zijn geen spoorlijnen. Van het wegennet in Laos is maar een deel het hele jaar door bruikbaar.

— De export bestaat voornamelijk uit grondstoffen. Voor Laos is dat hout, voor Thailand rijst, hout en tin.

Al met al een serie kenmerken, die duidelijk maken dat de ekonomisch/financiële situatie in deze landen slecht is. Thailand en Laos hebben dan ook vrij veel buitenlandse hulp gehad.

Er bestaan tussen deze landen vanzelfsprekend aanzienlijke verschillen: Onderstaand schema maakt dat duidelijk.

                                                Thailand                                        Laos 

oppervlakte                         514.000 km2                                  236.800 km2 

bevolking                             41,9 miljoen                                   3,3 miljoen 

bevolkingsdichtheid         81 inw/km2                                    14 inw/km2 

hoofdstad                            Bangkok                                        Vientiane 

inwoners grootste stad    2.000.000                                      150.000 

wegennet                            17.000 km waarvan                     7.500 km waarvan

                                               10.000 km verhard                      3.500 km verhard

produktie                            70% van de bevolking                 moet rijst invoeren 

                                               werkt in rijstbouw

export                                   12,5 miljoen ton per jaar             tin, hout

                                               rijst, mais, tin, hout

Laos is een land met een kommunistisch regiem geteisterd door het oorlogsgeweld waardoor velen, waaronder de Hmongs, het land ontvluchten. Thailand heeft een westers georiënteerde regering die gekonfronteerd wordt met stromen vluchtelingen uit Laos en Cambodja die slechts door steun van andere landen opgevangen kunnen worden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen