Groot is de Diana der Efeziërs!

Overzicht van de stof

Demetrius zit met z'n handen in het haar. Letterlijk. Want als dit zo verder gaat... dan kan hij zijn handel wel opdoeken. Dat is nu het gevolg van wat die Paulus allemaal verkondigt. Het zouden geen goden zijn die met handen gemaakt worden. Dus met andere woorden: de godin Diana, die sinds jaar en dag hier in Efeze gediend wordt, die mensen van heinde en ver hier in de tempel komen aanbidden, zou helemaal geen godin zijn. Haar beeld, waarvan iedereen weet dat het uit de hemel gevallen is, zou door mensenhanden gemaakt zijn. Het is te erg om over na te denken. En steeds meer mensen geloven wat die Paulus allemaal zegt. Er gebeuren ook zulke bijzondere dingen. Als zieken in aanraking komen met de zweetdoeken of gordeldoeken van Paulus worden zij gezond. En wie in Efeze heeft niet het wonderlijke verhaal van de zonen van Sceva gehoord? Zij wilden bij iemand de duivel uitwerpen in de Naam van Jezus, Die door Paulus gepredikt wordt. Maar wat antwoordde die boze geest? "Jezus ken ik, en Paulus weet ik; maar gijlieden, wie zijt gij?" En de man die door de duivel bezeten was, sprong op hen zodat ze allemaal op de vlucht moesten voor hem.
Steeds meer mensen gaan de Naam van de Heere Jezus groot maken. Maar de naam van Diana, de godin van de Efeziërs, lijdt daaronder. En dat doet de handel van Demetrius geen goed. Zilversmid is hij. Hij maakt zilveren tempeltjes, kopieën van het schitterende bouwwerk in Efeze, waar zoveel pelgrims eer bewijzen aan Diana. Voordat deze mensen weer huiswaarts gaan, kopen ze zo'n aandenken. Demetrius en de mensen die bij hem in dienst zijn, verdienen er goed geld aan. Maar dat begint te veranderen. De mensen lopen niet meer zo warm voor Diana en dus ook niet meer voor de zilveren tempeltjes. Demetrius besluit zijn mensen bij elkaar te roepen. Hij gaat ze toespreken. "Mannen, jullie weten dat wij aan de verkoop van tempeltjes onze welvaart te danken hebben. En jullie merken wel hoeveel mensen er naar Paulus luisteren, niet alleen inwoners van Efeze, maar mensen uit heel Azië. Paulus beweert dat het geen goden zijn die met handen gemaakt worden. Onze handel komt in gevaar, maar dat niet alleen! De mensen zullen ook de tempel van Diana verachten. Haar majesteit zal nog ten onder gaan! Heel Azië, nee, de hele wereld vereert haar. Zal daar dan nu een eind aan komen?" Demetrius praat alsof de eer van Diana het zwaarst weegt voor hem. Hij probeert zijn geldzucht te verbergen. Zijn geld is zijn afgod. Heb jij ook een afgod? Wat is voor jou het belangrijkste? Is dat ook je geld? Of draait alles bij jou om je uiterlijk? Is het de muziek of een sport, voetbal misschien? Wie is koning in jouw hart?
De mannen hebben Demetrius aangehoord en zij voelen zich steeds bozer worden. Die Paulus ook met zijn praatjes! Laat hij zijn mond houden! Hij beweert nu wel dat Diana geen godin zou zijn, maar zij geloven daar niets van! Zij blijven haar trouw! "Groot is de Diana der Efezeren!" roept er één en ze vallen hem allemaal bij: "Groot is de Diana der Efezeren!" Ze gaan de straat op, al roepend en schreeuwend. Mensen blijven stilstaan. Ze vragen zich af wat er aan de hand is en hoewel ze het niet helemaal begrijpen, gaan ze meedoen: "Groot is de Diana der Efeziers!" De menigte groeit, de verwarring wordt steeds groter.
Daar heb je Gajus en Aristarchus, die Paulus meestal vergezellen. Mee moeten ze, naar de schouwplaats, het grote amfitheater waar allerlei spelen ter ere van de goden gehouden worden. Als het moet, kunnen daar wel 25.000 mensen naar binnen. Het is een grote chaos, de één roept dit, de ander dat. De meesten weten absoluut niet wat er aan de hand is. Een ding is duidelijk: het gaat om Paulus en zijn handlangers. De vijandschap tegen hen is groot. Dit is precies wat de duivel graag wil.
Inmiddels heeft Paulus ook van het oproer gehoord. Zijn Gajus en Aristarchus, zijn vrienden, meegenomen naar de schouwplaats? Als dat zo is, wil hij er ook heen! "Nee, Paulus, dat willen we niet hebben!" zeggen zijn discipelen. Er komen ook een paar boodschappers van de oversten van Azië bij Paulus. "Paulus, ga alsjeblieft niet naar de schouwplaats. De mensen daar zullen je nog wat aandoen, ze zijn door het dolle heen." Paulus luistert naar de raad van zijn vrienden. Zichzelf moedwillig in gevaar begeven wil hij niet.
Het oproer houdt maar aan. De Joden die zich in de menigte bevinden, duwen Alexander naar voren. Hij moet de menigte maar eens toespreken. Alexander wenkt met zijn hand. Wil hij zich verstaanbaar kunnen maken, dan moet het rumoer wel wat verstommen. Het blijkt vergeefse moeite.
"Een Jood! Daar heb je een Jood!" Denk je dat ze naar hem willen luisteren? Waar bemoeit hij zich mee? "Groot is de Diana der Efezeren! Groot is de Diana der Efezeren!" Het geroep zwelt weer aan en het blijft aanhouden, niet even, maar twee uur lang. Uiteindelijk lukt het de stadsschrijver, de secretaris van de stad, om de mensen stil te krijgen. Hij gaat de menigte toespreken. "Gij mannen van Efeze! Wie zou er niet weten dat in de stad Efeze de tempel staat van de grote godin Diana met daarin het beeld dat uit de hemel gevallen is? Het is toch alom bekend dat onze stad zorgdraagt voor de tempel van Diana? Niemand zal dit tegenspreken, dus het is helemaal niet nodig dat we dat op deze manier te kennen geven. We moeten rustig zijn, er hoort orde te zijn. We moeten niets onbedachts doen. U hebt deze mannen hier gebracht, Gajus en Aristarchus. En waarom nu eigenlijk? Wat hebben zij gedaan? Zij zijn geen kerkrovers, geen tempelplunderaars en ze hebben geen kwaad woord over uw godin gezegd. Als Demetrius en zijn mannen iets hebben tegen iemand, laat hen dan naar de stadhouders gaan. Op de rechtsdagen zal er recht gesproken worden, voor dit soort zaken zijn er wettelijke vergaderingen. Straks worden wij nog van oproer beschuldigd. Wat voor reden zullen wij de Romeinen kunnen geven van deze oploop? Laten we maar naar huis gaan."
De woorden van de stadsschrijver hebben indruk gemaakt. De mensen erkennen dat hij gelijk heeft en ze druipen af. De Heere zorgt voor Zijn kinderen! Er is Paulus en zijn metgezellen niets ergs overkomen. Gemakkelijk heeft Paulus het niet gehad op zijn reizen. Maar de Heere gaf telkens weer uitkomst. En het Woord van God droeg veel vrucht. Hoe is dat in jouw leven?

Aantekeningen bij de tekst

Handelingen 19: 12
Zweetdoeken: linnen doeken die gebruikt werden om het zweet af te wissen.
Gordeldoeken: voorschoten of schootsvellen, die bij de arbeid gebruikt werden.

Handelingen 19: 20-40
Vers 21
In de Geest: in zijn gemoed of: door de Heilige Geest, Die hem de weg wees.

Vers 23
De weg des Heeren: de christelijke godsdienst; het Evangelie en het onderwijs hierin

Vers 24
Kleine zilveren tempelen: de pelgrims die naar Efeze kwamen om Diana te vereren, kochten dikwijls zo'n tempeltje voor thuis; mogelijk ook: zilveren munten met een afbeelding van Diana.
Diana: Romeinse godin van de jacht; dezelfde godin als de Griekse godin Artemis, de vruchtbaarheidsgodin van de Efeziërs.
Die van die kunst: vakmensen die voor Demetrius werkten.

Vers 27
Dit deel: dit bedrijf.
Tempel van de grote godin Diana: schitterend bouwwerk, één van de zeven wereldwonderen.

Vers 29
Schouwplaats: amfitheater of arena; het volk kwam hier samen om te kijken naar allerlei spelen; er konden meer dan 25.000 toeschouwers in.
Gajus en Aristarchus: wie Gajus was, weten wij niet; van Aristarchus is ook niets bekend. Hij wordt eveneens genoemd in Handelingen 27: 2.

Vers 31
Oversten van Azië: volgens de kanttekeningen priesters die de zorg hadden voor de schouwspelen; sommigen van hen waren niet vreemd van de christelijke godsdienst.

Vers 33
Alexander: in 1 Timotheüs 1: 20 en in 2 Timotheüs 4: 14 wordt ook over Alexander gesproken. Het is niet zeker of het over dezelfde persoon gaat. Men wilde dat hij de christenen beschuldigen zou.

Vers 35
Kerkbewaarster: de stad draagt zorg voor de tempel van Diana.
Het beeld dat uit den hemel gevallen is: dit houten beeld was al zeer oud; men maakte het volk wijs, dat het van Jupiter was.

Achtergrondinformatie

De derde zendingsreis
De derde zendingsreis van Paulus begon in Antiochië in Syrië. Over land liep Paulus door Klein-Azië naar Troas. Onderweg bezocht hij diverse gemeenten, onder andere Efeze in Azië, waar zich de geschiedenis van Demetrius afspeelde. Na het bezoek aan Efeze is Paulus nog in veel andere plaatsen geweest. Zijn reis duurde ongeveer vijf jaar, van 52-57. Bij elkaar legde Paulus zo'n vijfduizend kilometer af.

Brieven aan Efeze
Tijdens Paulus' derde zendingsreis en gedurende zijn verblijf in Efeze werden diverse gemeenten in de provincie Azië gesticht. Aan zeven gemeenten schrijft de Heere Jezus door middel van de apostel Johannes het boek Openbaring, waarin voor elke gemeente apart een persoonlijke brief van Hem is opgenomen. Paulus schreef ook een brief aan de Efeziërs, terwijl de brieven aan Timotheüs in wezen eveneens gericht zijn aan de gemeente in Efeze, waar deze evangelist arbeidde.

Efeze
Efeze was de hoofdstad van de Romeinse provincie Azië, één van de zeven provincies van Klein-Azië, het huidige Turkije. Het was een belangrijke plaats, met ongeveer 200.000 inwoners. Er waren onder andere een groot theater, een stadion, warm-waterbaden en de tempel van Diana. In dit schitterende bouwwerk stond het beeld van Diana ofwel Artemis, de godin van de vruchtbaarheid.

De Joden in het oproer
In Handelingen 19: 33 kunnen we lezen dat de Joden Alexander naar voren duwden, om hem te laten spreken. De kanttekeningen vermelden hierbij: "Namelijk alzo hij ook een Jood was, om iets te spreken tot beschuldiging der christenen." In de bijbelverklaring van Matthew Henry staat dat de Joden vijandig genoeg gezind waren om zich met het oproer in te laten. Zij wilden erkend worden als even grote vijanden van Paulus als de aanhangers van Diana. "Het zou immers eigenaardig geweest zijn wanneer een vervolging tegen de christenen in gang zou zijn gezet en er zouden op de één of andere manier geen Joden bij betrokken zijn geweest: als zij geen begin met onheil konden maken, dan zouden zij wel helpen dat het voortgang vond."

Aantekeningen bij het ledenblad

Bladzijde 1
ledereen doet het
• Massahysterie: er is sprake van een opgezweepte menigte mensen bij wie de stoppen zijn doorgeslagen.
• Voorbeeld 1: Diana
• Voorbeeld 2: de sport voetbal, profvoetballers worden verafgood, je zou dus van aanbidden kunnen spreken
• Voorbeeld 3: Jezus; je kunt je wel afvragen of dit een goede manier van aanbidden is. Als je de Heere aanbidt, zul je ook iets van Zijn heiligheid en majesteit moeten beseffen.

EK 2000: koning voetbal verslaat zijn duizenden. Hier is voetbal geen sportief spelletje meer. Als we zien wat er allemaal omheen gebeurt, kunnen we er niet achter staan.
EO-jongerendag: hierover zal verschillend worden gedacht; er zullen jongeren zijn die er graag heen gaan en ook mogen van hun ouders, al was het maar om er een mening over te kunnen vormen. De dingen die op deze dag gezegd worden, komen vaak niet overeen met de bijbelse leer, terwijl de muziek popmuziek lijkt te zijn. Waarschuwende woorden zijn op de club niet misplaatst!

Uit je dak gaan
• Uit je dak gaan is zoiets als helemaal doorslaan in enthousiasme.
• Het is niet verkeerd om met elkaar plezier te hebben. Je moet je wel afvragen of het niet ten koste van iemand is. Ook moet je bedenken dat al je werken in het gericht zullen komen. Als je op een goedkope manier lol trapt, zul je dat wel eens moeten verantwoorden.
• Je kunt best op een positieve manier om iemand plezier hebben, maar het gevaar is groot dat de ander het niet kan waarderen ook al zegt hij of zij het niet. Je kunt dan die ander psychisch ernstig beschadigen.
• Pesten is zonde! Je doet heel gauw met de groep mee. Je bent misschien bang om buiten de groep te vallen. Er is moed voor nodig om niet mee te doen met minderwaardig groepsgedrag.

Bladzijde 2 en 3
Afgoderij
• We moeten ons ver houden van afgoderij, toverij, waarzegging, superstitie of bijgeloof, aanroeping van de heiligen of van andere schepselen.
• Bijgeloof: het getal 13, de horoscoop.
• Dienen van de Heere: Hem recht leren kennen, Hem leren kennen zoals Hij is volgens Zijn Woord. Hem alleen vertrouwen, in alle ootmoed en lijdzaamheid zich aan Hem onderwerpen, het in alles met de Heere eens zijn, in tegenspoed geduldig zijn; van Hem alleen alle goeds verwachten, erop vertrouwen dat de Heere weet wat goed voor je is; Hem met heel je hart liefhebben, vrezen en eren; niets tegen Zijn wil willen doen.

Wat is afgoderij?
• Afgoden uit het Oude Testament: de terafim (Rachel), het gouden kalf in de woestijn, de afgoden in Dan en Beth-EI ten tijde van Jerobeam, Baäl.
• De Heere Jezus noemde de mammon (Mattheüs 6).

Puzzel
Psalm 39: 7 weet
Psalm 119: 25 stof
Matth. 6: 24 Mammon
Matth. 19: 24 naald
Efeze 5: 5 erfenis
Kolossensen 3: 5 aarde
1 Timotheüs 6: 10 wortel

De letters die overblijven, vormen het woord "vergeefs." Psalm 127: 1 en 2

Materialisme
Marije, Peter en meneer Jansen weten zelf het beste of zij wel of niet materialistisch zijn. Zij weten hoe belangrijk de jas, de fiets of de Mercedes voor hen zijn. Kees zou je materialistisch kunnen noemen. Geld is voor hem echt het belangrijkste. Karin is in ieder geval egoïstisch: zij wil alles voor zichzelf houden. Of zij ook materialistisch is, weet zij zelf het beste.
Overigens moeten wij oppassen andere mensen om de één of andere reden te veroordelen. Daar is een bijbels spreekwoord voor: de splinter in het oog van iemand anders zien en de balk in je eigen oog niet opmerken (Mattheüs 7: 30). Ook staat in de Bijbel: wij zien aan wat voor ogen is, maar de Heere ziet het hart aan.

De ware God
• 2 Timotheüs 3: 16: Al de Schrift is van God ingegeven, en is nuttig tot lering, tot wederlegging, tot verbetering, tot onderwijzing, die in de rechtvaardigheid is.
• 2 Petrus 1: 21: Want de profetie is voortijds niet voortgebracht door de wil eens mensen, maar de heilige mensen Gods, van de Heiligen Geest gedreven zijnde, hebben ze gesproken.
• Openbaring 22: 18b en 19: Indien iemand tot deze dingen toedoet, God zal hem toedoen de plagen, die in dit boek geschreven zijn. En indien iemand afdoet van de woorden des boeks dezer profetie, God zal zijn deel afdoen uit het boek des levens, en uit de heilige stad, en uit hetgeen in dit boek geschreven is.
• Hebreeën 4: 12: Want het Woord Gods is levend en krachtig, en scherpsnijdender dan enig tweesnijdend zwaard, en gaat door tot de verdeling der ziel, en des geestes, en der samenvoegselen, en des mergs, en is een oordeler der gedachten en der overleggingen des harten.
• Nederlandse Geloofsbelijdenis, artikel 5: "En wij geloven zonder enige twijfeling al wat daarin begrepen is; en dat niet zozeer, omdat ze de Kerk aanneemt en voor zodanige houdt; maar inzonderheid, omdat ons de Heilige Geest getuigenis geeft in onze harten, dat zij van God zijn; en dewijl zij ook het bewijs van dien bij zichzelf hebben; gemerkt de blinden zelf tasten kunnen, dat de dingen, die daarin voorzegd zijn, geschieden."
• De Heere wil Zich door Zijn Woord en door Zijn Heilige Geest bekend maken.
• Voorbeelden: bijzondere uitreddingen, genezingen en dergelijke. Of ook: wanneer Hij tot ons persoonlijk spreekt in Zijn Woord en wij dat ter harte mogen nemen.

Bladzijde 4
Kunst
• Kunst is moeilijk te omschrijven. Een mogelijke (wat rammelende) definitie: het vermogen om dat wat in iemands geest leeft tot voorstelling te brengen, met de bedoeling dat het mooi gevonden wordt.
• Kunstenaars in de Bijbel: Jubal, Tubal-Kaïn (Genesis 4), Bezaleël en Aholiab (Exodus 31), David.
• Iets persoonlijks. In ieder geval mag de kunst niet tegen Gods Woord ingaan.
• Een moeilijke kwestie voor de kunstenaar. De zondag is niet bedoeld om kunstwerken ten toon te stellen of om ze dan te gaan bekijken. De ene christelijke kunstenaar zal hierom de hele expositie afzeggen. De andere zal er zelf op zondag niet zijn, maar er geen moeite mee hebben dat zijn werk er wel hangt of staat.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen