Jeugdactie voor jongeren in nood

Om welke nood gaat het?
In onze gemeenten is sprake van een groeiend aantal kinderen en jongeren met problemen. Het gaat om kinderen en jongeren met gedragsproblemen, problemen in de relatie opvoeder↔jongere, opvoedingsproblemen, ontwikkelingsproblemen, identiteitsproblemen, verwaarlozing, lichamelijke en psychische mishandeling, incest, verwerking van angst, schoolproblemen, uithuisplaatsing ed.

Waar kunnen jongeren en ouders terecht?
Kinderen en jongeren van 0 tot 18 jaar en/of hun ouders komen met een hulpvraag terecht bij een huisarts, hulpverlener of ambtsdrager. Veelal zal er sprake zijn van verwijzing naar een instelling met een gereformeerde identiteit. In onze kring gaat het om de volgende drie instellingen:

Stichting 'de vluchtheuvel'
een kerkelijk gebonden instelling die ambulante jeugdhulpverlening in haar zorgaanbod heeft;

Stichting gereformeerd jeugdwelzijn (sgj)
voor ambulante jeugdhulpverlening, ambulante jeugdbescherming/gezinsvoogdij, pleegzorg en residentiële zorg;

Stichting eleos
voor gereformeerde geestelijke (jeugd-) gezondheidszorg (samenbundeling van Gliagg "De Poort" en GPZ "De Fontein").

Wat gaat er veranderen?
Er komen in ons land 30 bureaus voor jeugdzorg. Als er geen voorziening komt in eigen kring zullen onze jongeren aangewezen zijn op een dergelijk regionaal bureau.
Om aan de vraag naar bijbels verantwoorde zorg voor jongeren tegemoet te komen, dient een bovenregionaal bureau jeugdzorg met een gereformeerde identiteit gevormd te worden.
De genoemde instellingen zullen in het vooijaar 2001 met een dergelijk bureau van start gaan, met gebruikmaking van de regionale voorzieningen van de drie instellingen.
Vanuit de Jeugdbond willen we de landelijk werkende instellingen voor jeugdzorg graag ondersteunen bij de vorming van het bureau Jeugdzorg, in de actie te noemen "een Toegang" voor een bijbels verantwoorde jeugdzorg. We zijn er van overtuigd dat dit hulpaanbod nodig is en dat het de hulpvragende jongere (en hun ouders) ten goede komt.

In een breder kader
Tijdens de actie willen we in de bezinning op de verenigingen aandacht vragen voor de problemen van kinderen en jongeren en de mogelijkheden van jeugdzorg. In het werkmateriaal zal de thematiek worden afgestemd op verschillende niveaus (ten behoeve van de -12 kinderclubs, de tienergroepen en de +16 jeugdverenigingen).
Naast "De Toegang" van de jeugdzorg en jeugdhulpverlening willen we ook aandacht vragen voor de pleegzorg in gezinnen en in een gezinshuis (SGJ-voorziening). Naast deze hoofdpunten betrekken we bij de actie ook een woon- en werkproject (De Mekkerstee), begeleiding van autistische jongeren (Siloah) en begeleiding van ouders en kinderen (De Luister- Iijn/JBGG De Vluchtheuvel). Hieronder volgt een korte omschrijving van de verschillende actiedoelen c.q. deelprojecten.

Deelprojecten

1. De toegang
Het gaat hier om coördinatiepunt (toegang) voor de jeugdhulpverlening. Middels de actie willen we een bedrag van ƒ 200.000,= bijeenbrengen. Van de meeropbrengst kan zonodig een aanvulling toegezegd worden om de uitvoering van het project te waarborgen.

2. Pleegzorg
De SGJ (zie voor meer informatie over deze stichting pagina 16) heeft een voorziening voor pleegzorg. In het pleeggezinnenbestand van de SGJ zijn 33 gezinnen uit de Gereformeerde Gemeenten opgenomen, waarvan momenteel 17 gezinnen als zodanig functioneren. Uitbreiding van de inzet van pleeggezinnen is niet mogelijk, omdat de SGJ de financiële middelen daarvoor niet heeft. Om toch iets te kunnen doen wil de SGJ starten met een wachtlijst voor 10 kinderen die voor eigen kosten in een pleeggezin worden geplaatst.
Naast de eigen invulling door de SGJ (ondersteuning en begeleidingskosten) zal dit project voor een jaar ca. ƒ 45.000,= gaan kosten. Voor de periode 1 augustus 2001 t/m 31 juli 2002 willen we dit uit de actie te bekostigen.

3. Gezinshuis
De SGJ heeft naast 60 erkende bedden (in 8 huizen) een gezinshuis in Bilthoven waar vier jongeren wonen. De SGJ is bereid om in het zuidwesten van het land nog een tweede gezinshuis te openen met een ouderpaar uit onze gemeenten waar jongeren/kinderen uit onze kring zich thuis voelen.
De Vluchtheuvel zal betrokken worden bij de werving en benoeming van een gezin uit onze gemeenten. Middels de actie willen we de exploitatie voor het jaar 2002/2003 voor onze rekening nemen. We moeten denken aan een bedrag van ca. ƒ 150.000,=.

4. Woon- en werkbegeleiding "de Mekkerstee"
De Mekkerstee is opgezet als woon- en werkproject voor mensen die enige begeleiding nodig hebben Voor deze doelgroep wordt een woon/werkbegeleidingsproject gerealiseerd middels een boerderijproject in Ouddorp, waarbij tevens de mogelijkheid geboden wordt aan VSO-leerlingen voor een "stageplaats". Aan dit project willen we een bijdrage verstrekken van ƒ 100.000,=.

5. Jongeren met autisme (siloah)
Er zijn in onze gezinnen kinderen/jeugdigen met autisme. Het gaat om een aangeboren stoornis of beperking. Voor hun specifieke problemen en de begeleiding in de thuissituatie is hulpverlening nodig die vanuit eigen kring nog niet kan worden geboden.
Belangrijk is dat de ouders geholpen worden hun kind zo lang mogelijk thuis op te voeden en te verzorgen. Hierbij wil Siloah (stichting Gehandicaptenzorg Gereformeerde Gemeenten) helpen. De kosten voor de opzet van dit werk zijn nog niet bekend. We reserveren voor de aanzet van dit deelproject ƒ 50.000,=.

6. Uitbreiding jeugdhulpverlening/opvoedingsondersteuning
De Vluchtheuvel wil bestaande activiteiten uitbreiden en nieuwe activiteiten toevoegen. Het gaat om deskundigheidsbevordering en uitbreiding van de plaatsersmogelijkheden (in de pleegzorg). De Vluchtheuvel verwacht na openstelling van De Toegang meer cliënten. De JBGG hoopt samen met De Vluchtheuvel extra aandacht te geven aan de opvoedingsondersteuning.
In 2000 is de bestaande Luisterlijn zich gaan openstellen voor kinderen en tieners.-De bereikbaarheidstijden zijn veranderd. De woensdagmiddag is toegevoegd en de avondtijd is vervroegd. Voor deskundigheidsbevordering, voorlichting en uitvoering is een bedrag begroot. Totaal voor uitbreiding begeleiding ƒ 85.000,=.

Het totale streefbedrag voor de actie is ƒ 630.000,=

Residentiële jeugdhulpverlening

Een onbezorgde jeugd is niet voor ieder kind weggelegd. Soms zijn de problemen zo complex dat ouder en kind niet meer onder een dak kunnen samenleven. Samen met een maatschappelijk werker besluit het gezin een tijdje uit elkaar te gaan. De jongere kan in een pleeggezinjeugdhuis of een gezinshuis van de SGJ worden geplaatst.

Stichting gereformeerd jeugdwelzijn (sgj)
De SGJ is een landelijk erkende instelling die hulp biedt aan jongeren en hun ouders. De overheid betaalt een groot deel van de jeugdhulpverlening. Voor de overige kosten is de SGJ afhankelijk van giften uit de achterban. De SGJ is in 1993 ontstaan vanuit de Christelijke Gereformeerde Vereniging voor Jeugdwelzijn en de afdeling Jeugdzorg van stichting De Driehoek (gereformeerd vrijgemaakt). Sinds 1 januari 1999 participeert ook de Nederlands Hervormde Kerk in het bestuur. De SGJ werkt landelijk en heeft naast de residentiële jeugdhulpverlening (jeugdhuizen) voorzieningen voor ambulante jeugdhulpverlening (begeleiding op verzoek van ouders en/of jongeren), jeugdbescherming (begeleiding in opdracht van de kinderrechter)) en pleegzorg (pleeggezinplaatsingen). De SGJ werkt vanuit een christelijke identiteit. Jongeren en hun ouders moeten gemotiveerd zijn voor christelijke hulpverlening. De SGJ is onderverdeeld in drie regio's: Noord, midden en ZuidWest. De SGJ wil jongeren zo dicht mogelijk bij hun ouderlijk huis opvangen. De SGJ biedt opvoedingshulpverlening aan jongeren tussen de acht en achttien jaar.

Net als iedereen, maar toch anders
Jongeren die in een pleeggezin, jeugdhuis of gezinshuis worden geplaatst, zijn net zoals iedere andere jongere, alleen klopt er meestal iets niet in de relatie met hun ouders. Dat is de reden waarom zij uit huis worden geplaatst.

Wanneer is hulp nodig?
In ieder gezin zijn wel eens moeilijkheden en problemen. Als ouders daar met hun kinderen over kunnen praten, komt er meestal weer een oplossing. Maar niet elke ouder lukt dat, waardoor ze vastlopen in de omgang met hun kind. Als ze er zelf niet meer uitkomen, is professionele hulp raadzaam.

De actie op de club 
Pleegzorg en gezinshuis
Uit de verschillende actie-doelen c.q. deelprojecten die er zijn (zie informatie elders in deze schets) vragen we bij de kinderen aandacht voor de pleeggezinnen en een gezinshuis.
In het ledenboekje zit dan ook een opbouw om met de kinderen naar de thematiek van de actie toe te werken. U gaat het meest zorgvuldig te werk, wanneer u twee clubbijeenkomsten aan de actie besteed en wel op de volgende wijze:

Eerste bijeenkomst
Voor de eerste bijeenkomst neemt u het bijbels uitgangspunt met de vertelling 'Jozef komt niet meer thuis!'. In het ledenboekje zijn vragen en opdrachten over de vertelling.
Na de pauze kunt u de pleegzorg aan de orde stellen. Kinderen worden erbij bepaald dat niet elk kind in zijn/haar eigen gezin kan (blijven) wonen. Door middel van opdrachten wordt hun fantasie geprikkeld om over deze kinderen, hun zorgen, hun leefwereld en woonomgeving na te denken.

Tweede bijeenkomst
Tijdens de tweede bijeenkomst kunt u het actie-klankbeeld 'Waar woont Rieneke?' draaien. Lees hiervoor eerst onderstaande informatie over het actie-klankbeeld.
Het is noodzakelijk om na het draaien van het klankbeeld ruimte te geven aan de gevoelens en emoties die het verhaal bij de kinderen oproept. Hiervoor zijn enkele gespreksvragen in het leidingblad opgenomen (zie informatie actie-klankbeeld hieronder).
Nadrukkelijk advies: draai het klankbeeld niet het tweede gedeelte van de avond en laat de kinderen niet zonder gesprek er over naar huis gaan. Kinderen moet de gelegenheid worden gegeven te reageren, ook persoonlijk/individueel. Sta voor het kind open als u merkt dat het blijft dralen, wat wil vragen of zeggen. Help ze desnoods met het verwoorden, als u merkt dat ze niet zo goed kunnen/durven aangeven dat er (thuis of bij hun vriendje of vriendinnetje) iets is.

Na het gesprek over het klankbeeld en de pauze kan een knutselwerkje worden gemaakt of ter ontspanning (relativeren van de thematiek) een spel worden gedaan. Ook kan aandacht worden gegeven aan het verdere verloop van de actie in de gemeente en welke inzet van de kinderen wordt verwacht.

Avond 1
* Opening: zingen en gebed
* Bijbelse vertelling 'Jozef koml niet meer thuis'
* Schriftlezing: Genesis 37 : 12-24 (ledenboekje pagina 2)
* Vragen pagina 2 en 3 (ledenboekje)
PAUZE
* Kinderen zitten in groepjes van maximaal zes personen
* 'Klassikaal' pagina 4 van het ledenboekje lezen.
* Daarna werken in groepjes pagina 5, 6 en 7 van het ledenboekje
* Sluiting: zingen en dankgebed

Avond 2
* Opening: zingen en gebed Schriftlezing Psalm 133
* Dia-klankbeeld 'Waar woont Rieneke?' Vragen bij het klankbeeld (zie leidingblad)
PAUZE
* Knutselwerkje of spel
Eventueel pagina 8 en 9 uit het ledenboekje
* Wat gaan we doen voor de actie? (zelf in vullen)
* Sluiting: zingen Psalm 133 : 1, 2 en 3 Gebed 

-12 actie klankbeeld 'Waar woont Rieneke?'

Om de thematiek van de actie duidelijk te maken, is er speciaal voor-12 clubs een actieklankbeeld samengesteld met als titel

'waar woont Rieneke?'

Het dia-klankbeeld is op het niveau van de kinderen afgestemd. De problematiek wordt door een kind zelf aan de kinderen verteld. Hierdoor zullen zij zich sterk inleven in de situatie van Rieneke als hoofdpersoon. Dat kan sommige kinderen aangrijpen.
Ieder kind zal uit het dia-klankbeeld iets herkennen in zijn/haar leven. In elk gezin is wel eens een misverstand tussen vader en moeder of wordt een kind door een van de ouders een keer geslagen.
Problematisch is het als dit bijna dagelijks voorkomt en er oorzaken aan ten grondslag liggen als echtscheiding, drankmisbruik, mishandeling en dergelijke. U moet er goed rekening mee houden dat er ook op de club kinderen aanwezig kunnen zijn, voor wie dit realiteit is.
Daarom moet de thematiek van de actie zorgvuldig aan de orde worden gesteld. Houdt u de kinderen hierbij goed in de gaten. Observeer hen tijdens het bekijken van de diaserie, het werken over en bespreken van de problematiek van de actie. Als u merkt dat een kind het moeilijk heeft of vindt, probeer er dan onder vier ogen voorzichtig naar te vragen.

Tip   bekijk als leidinggevende(n) eerst ze het klankbeeld. Vraag u bij uzelf af of er leden op de club zijn waar deze problematiek aan de orde zou kunnen zijn. Vraag u veivolgens af hoe u hiermee denkt om te (moeten) gaan en bespreek dit met uw medeleidinggevenden.

Gespreksvragen bij het actie klankbeeld

Om de thematiek een plaats te geven, is het goed na het draaien van de dia-serie er met de kinderen even over te praten. Hieronder worden enkele vragen gegeven voor een groepsgesprekje met de kinderen, naar aanleiding van het klankbeeld. Er zit een opbouw in de volgorde van de vragen. De vragen hoeven niet uitvoerig te worden besproken. Het is een hulpmiddel om na te gaan of de kinderen de problematiek van de actie en de boodschap uit het klankbeeld hebben begrepen. Tevens geeft u hiermee ruimte aan de gedachten en gevoelens die de situatie van Rieneke bij de kinderen kan oproepen.

1 Waarom woont Rieneke in een gezinshuis?
2. Wat is een gezinshuis precies?
3. Wat heeft Rieneke het liefst?
4. Als Rieneke in een gezinshuis bij jou in de buurt zou wonen, wat zou je dan doen?
5. Wat zou dat voor een meneer zijn geweest die bij Rieneke in de klas kwam en later ook thuis?
6. Wat heeft de rechter met de situatie van Rieneke te maken?
7 Noem eens een paar oorzaken waarom jongeren in een gezinshuis worden geplaatst.
8. Hoe komt het dat dit ook bij mensen van de kerk voorkomt?
9. Hoe kan een problematische situatie thuis weer goed komen? (gebed, vergeving, hulpverlening)

Nazorg

Hieronder volgen nog enkele tips voor het gesprek met kinderen in problematische thuissitaties.

Luisteren
In gesprek zijn met het kind betekent allereerst luisteren. Dat voelen kinderen haarscherp aan. Zeker als het gaat om dingen die in hun leven van groot belang zijn. Vanuit een luisterhouding geeft u het kind de kans om het probleem waar hij/zij mee zit, te vertellen.

Inventariseren
Probeer al luisterend globaal te inventariseren wat er aan de hand is. Is er thuis een probleem, met (een van) de ouders, heeft het kind een probleem of is het een probleem tussen het kind en zijn/haar ouder(s)? Als het kind is 'uit' verteld, kunt u zo nodig nog enkele verduidelijkingsvragen stellen, in de trant van: Hoe lang is dat al? Heb je hier al met iemand anders over gesproken? Waar heb je het meeste last van? Is dat alleen thuis of ook op school of op de club? Wat zou je graag willen? En dergelijke.

Antwoorden
Probeer te voorkomen dat u uitspraken doet over oorzaken, problemen en dergelijke. Ga er ook niet van uit dat u degene bent die direct een oplossing moet hebben voor het probleem. Dat kan verder gesprek met het kind over zijn/haar probleem blokkeren. Ga rustig na wat het beste is, na wat u heeft gehoord.

Geheimhouding
Het is belangrijk dat het kind merkt dat u betrouwbaar bent. Praat niet zo maar over hetgeen u hebt gehoord met anderen. Beloof het kind nooit absolute geheimhouding. Het kan nodig zijn dat u in vertrouwen advies bij een derde inwint.

Kind en ouders
Ga nooit alleen van het verhaal van het kind uit. Hij/zij beleeft en vertelt dat op zijn/haar manier. Het kind heeft ook ouder(s). Zij zullen ook hun eigen beleving en verhaal bij de omstandigheden hebben. In het uiterste geval kunnen ze alles ontkennen.
Het is goed ook met (een van) de ouders contact te zoeken en voorzichtig in een gesprek (waar tijd en rust voor is) aan te geven wat u vermoedt waar hun kind mee zit.

Venvijzen naar de hulpverlening
Mocht na langer contact of meerdere gesprekken blijken dat professionele hulp nodig is, bespreek dit dan met de ouders en het kind. Kijk met elkaar welke stappen hiervoor het beste genomen kunnen worden. U, als degene tegen wie het kind heeft verteld, hoeft daar niet eindverantwoordelijke voor te zijn. U kunt voorstellen het contact over te dragen aan een ambtsdrager of de maatschappelijk werk(st)er van de hulpverlening, nadat een eerste contact is gelegd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen