Hem alleen vertrouwen

Oorzaak van teleurstelling

De oorzaak van al onze teleurstellingen ligt in de zondeval, zoals beschreven in Genesis 3. Adam en Eva wilden als God zijn, ze hadden hoge verwachtingen van zichzelf. Maar wat zijn ze teleurgesteld uitgekomen. Ook wij hebben veel verwachtingen. We streven naar voorspoed in ons aardse leven. Maar omdat we ons geluk buiten God zoeken, worden we teleurgesteld. We kunnen zelf nooit voldoen aan de maat die wij onszelf en andere mensen stellen.

Ds. Schreuder: “Door de zondeval is het lijden in de wereld gekomen. Door teleurstellingen kan ons lijden verzwaard worden. Het is wel belangrijk om teleurstelling niet op één lijn met lijden te stellen. Teleurstelling is gevoel en kan intens zijn, terwijl de oorzaak van deze teleurstelling niet altijd intens hoeft te zijn.”

Vormen van teleurstelling

In de pastorale bezoeken komt de dominee veel vormen van teleurstelling tegen. “Mensen zijn in de eerste plaats in zichzelf teleurgesteld; ze voldoen niet aan de maatstaf die ze zichzelf gesteld hebben. Kinderen kunnen teleurgesteld zijn in hun ouders, als ouders dingen doen die niet overeenkomen met het beeld dat kinderen van ouders hebben. In de kerk zijn mensen ook teleurgesteld in medekerkmensen. De impact van teleurstelling in kerkmensen is groot, het kan zelfs kerkverlating tot gevolg hebben. Mensen zijn ook teleurgesteld in hoe het leven loopt, omdat het anders gaat dan ze hadden gedacht of gewild.” De rode lijn in al deze vormen van teleurstelling is dat verwachtingen niet uitkomen. Dominee Schreuder verwijst naar de Heidelberger Catechismus, vraag 94. “Als antwoord op de vraag wat God in het eerste gebod gebiedt, staat onder andere ‘Hem alleen vertrouwen’. Wij stellen onze verwachtingen op allerlei zaken in het leven of op andere mensen. Maar in alles wat we buiten God zoeken, moeten we wel teleurgesteld raken.”

De waarom-vraag

Als we ergens in teleurgesteld raken, stellen we vaak de vraag: ‘Waarom?’ Ds. Schreuder: “In principe is het niet verkeerd om naar het waarom te vragen, maar het is wel belangrijk vanuit welke intentie je deze vraag stelt. Is het vanuit frustratie en opstand, of vanuit het echt niet begrijpen? Lees bijvoorbeeld Job 36: 26. Elihu bewijst in dit gedeelte de gerechtigheid van God, als Job niet meer weet hoe het verder moet na zijn tegenspoed. Elihu zegt: ‘Zie, God is groot, en wij begrijpen het niet; er is ook geen onderzoeking van het getal Zijner jaren.’

Er komt niet altijd een antwoord op onze vragen, wij zijn maar nietige mensen. Hoe zouden wij ooit God kunnen begrijpen? Want als we verder lezen in Job 38, zien we dat de Heere Job ook een paar vragen stelt: Waar waart gij toen Ik de aarde grondde? Geef het te kennen, indien gij kloek van verstand zijt. Wie heeft haar maten gezet? Want gij weet het;’ De Heere zet hier Job op zijn plek als nietig mens en laat zien wie Hij is, de almachtige God. We lezen verderop dat Job hieronder mag buigen. Dan zien we ook de genade van God schitteren. Hij gaat het opnemen voor Job en bestraft zijn vrienden.”

Gaan jongeren anders om met teleurstellingen dan ouderen?

Deze vraag is moeilijk te beantwoorden. Ds. Schreuder: “Volwassenen hebben, als het goed is, door levenservaring geleerd hoe ze met teleurstellingen om moeten gaan. Het hangt er ook van af wat de oorzaak is. Jonge mensen moeten leren dat niet alle idealen die ze hebben, bereikbaar zijn. Ze moeten leren omgaan met frustraties.” De dominee merkt in de afgelopen jaren ook een toename van ongeduld onder jongeren. “We leven in een cultuur waarin een gevoel van onrust overheerst. Er zijn hoge ideaalbeelden waaraan voldaan moet worden. Met name jongeren leven in vluchtigheid, van ‘kick naar kick’. Maar ook volwassenen worden meegezogen in de cultuur van vluchtigheid en ongeduld. Een voorbeeld: als ik een dag mijn mailbox niet open, krijg ik de volgende dag al een telefoontje of de mail wel is overgekomen. Mensen willen direct antwoord op hun vragen.

Jongeren, maar ook volwassenen, moeten leren geduld te hebben. In het leven gebeurt niet alles direct zoals wij dat willen.”

Bijbelse voorbeelden

Ook in de Bijbel komen we voorbeelden tegen van omgaan met teleurstellingen. Dominee Schreuder noemt Rachel als voorbeeld. “Ze kon er niet mee omgaan dat ze geen kinderen kreeg. In Genesis wordt beschreven hoe ze omgaat met deze teleurstelling. Ze was jaloers en verzon manieren om toch haar zin te krijgen.

Een ander voorbeeld is het volk Israël. Zij kregen tijdens de woestijnreis met veel teleurstellingen te maken en regelmatig werden ze boos op Mozes en op God.

We zien aan de andere kant ook Hanna. Zij mocht met haar teleurstelling bij de Heere komen en legde het aan Zijn voeten neer. Zij deed wat in Psalm 78: 7 staat; En dat zij hun hoop op God zouden stellen en Gods daden niet vergeten, maar Zijn geboden bewaren.

De discipelen hadden hoge verwachtingen van de rijke jongeling, maar ze worden teleurgesteld en zeggen: Wie kan dan zalig worden? (Mattheüs 20: 25). Maar dan laat de Heere Jezus zien dat we ons vertrouwen ook niet in mensen moeten stellen, maar in God: Wat bij de mensen onmogelijk is, is mogelijk bij God.”

Voorbeeldfiguur

Een kind moet al jong leren dat er teleurstellingen zullen zijn in dit leven. Ouders moeten ruimte geven aan hun kind om teleurstellingen te uiten. Kinderen mogen vragen waarom bepaalde dingen gebeuren, dit hoeft niet persé negatief te zijn. Maak er als ouder een leermoment van. Dominee Schreuder adviseert: “Praat met je kind over teleurstellingen, maar leer het ook om er niet in te blijven hangen. Leer hen dat teleurstellingen ontstaan doordat je te hoge verwachtingen hebt. Kinderen die niet leren om te gaan met teleurstellingen, worden verwende kinderen en uiteindelijk gefrustreerde volwassenen. Wees als ouder een voorbeeldfiguur. Laat aan je kind zien hoe jij er mee omgaat als zaken niet gaan zoals je het verwacht.”

Doel van teleurstellingen

De Heere kan teleurstellingen ook gebruiken om Zijn doel te bereiken. “In het boek van Thomas Boston, ‘Het kromme in het levenslot’, wordt dit ook beschreven. De Heere wil ons door teleurstellingen leren dat we in afhankelijkheid van Hem moeten leven. Hiermee komen we weer terug bij het eerste gebod. Waar is ons leven op gericht? Waar vragen wij om? Om wat wij fijn vinden of om wat wij echt nodig hebben?”

Dominee Schreuder noemt als voorbeeld het leven van Jozef. “Jozef kreeg in zijn jonge leven niet wat hij verwachtte, hij heeft veel tegenspoed gehad. Maar de Heere was met hem en Jozef mocht zijn leven overgeven aan de Heere. In deze geschiedenis zien we hoe de Heere door alle tegenspoed heen Zijn doel bereikt.

We leven in een maatschappij waarin veel gevraagd wordt van jongeren en volwassenen. Het is belangrijk dat kinderen thuis liefde en geborgenheid krijgen en dat ze leren dat je met de Heere nooit beschaamd uitkomt.”

Levenshouding

Ons leven moet gericht zijn op wat de Heere van ons vraagt. Dan zullen we onze wensen bijstellen en aan Hem vragen wat we nodig hebben en niet wat wij graag willen bereiken.

Dominee Schreuder pleit voor Bijbelse nuchterheid en realisme. “Wij hoeven niet volmaakt te zijn; sinds de zondeval kunnen wij dat ook niet zijn. De Heere vraagt niet van ons dat wij perfecte mensen zijn, maar Hij wil dat we afhankelijk zijn. Laten we minder gericht zijn op wat mensen van ons verwachten en hoe mensen naar ons kijken. Want dan zullen we elke keer weer teleurgesteld worden omdat we nooit aan de norm voldoen.

De Heere spreekt tot ons door Zijn Woord, laten we dat opmerken. In Lukas 6: 37 staat: En oordeelt niet, en gij zult niet geoordeeld worden; verdoemt niet, en gij zult niet verdoemd worden; laat los, en gij zult losgelaten worden. Laat je verwachtingen niet te hoog zijn, laat het streven naar perfectie los. En vraag de Heere of Hij je afhankelijk wil maken. Bij Hem zul je nooit teleurgesteld uitkomen.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen