Kerk als vangnet voor jongeren

Waarom is de gemeente van Zeist begonnen met nadenken over jongeren in de gemeente?

Van der Poel: “In juni 2009 hadden we een aparte kerkenraadsvergadering als bezinning op het thema randkerkelijken. We merkten dat we het probleem wel konden beschrijven. Maar lastiger was het te voorkomen dat jongeren weggaan uit de gemeente. Om daar iets aan te doen, wilden we graag de ervaring van de Jeugdbond erbij hebben. Er is toen contact gezocht met Laurens Kroon. Hij gaf in overweging de bezinning breder te trekken en daarbij heel de gemeente te betrekken. Niet alleen bezinning op de verhouding tussen ouders en kinderen. De waarde van deze bredere bezinning is uiteindelijk geweest dat we niet alleen als kerkenraad nadachten over het probleem, maar ook met leidinggevenden van het jeugdwerk en met ouders. Als kerkenraad alleen hadden we dit niet kunnen doen.”

Kroon: “Als je als gemeente een vangnet voor jongeren wilt zijn, moet je de mazen van het net niet te groot maken. Die mazen kun je zo klein mogelijk maken door er samen over na te denken en concrete acties te ondernemen.”

Samen optrekken

Het gaat echter niet alleen om een plan van aanpak. Kroon: “Door samen na te denken over jongeren krijg je iets dat veel belangrijker is: een bewustwording die vanuit het hart van mensen komt. Daarom hebben we de eerste avond eigenlijk alleen besteed aan de vraag: wat is onze visie op jongeren in de gemeente? Daarbij gebruikten we verschillende werkvormen. Ik zal nooit vergeten hoe ds. Van Eckeveld aan de hand van een speeltje uit de box van onze jongste zoon een vurig betoog hield over jongeren in de gemeente. Echt inspirerend. Zo kwamen we tot een gezamenlijke visie. De tweede avond hebben we nagedacht over de plaats van jongeren in de gemeente: wat zijn de sterke en zwakke punten van de gemeente, waar liggen de mogelijkheden en bedreigingen? Het is belangrijk niet alleen over problemen te praten, maar ook over de mogelijkheden die we als gemeente hebben. Die zijn er vaak meer dan we denken.”

Jan van den Dool, voorzitter van de +16-vereniging in Zeist, bevestigt dit: “Het grote voordeel is dat je niet alleen als leidinggevende je zorgen kunt uiten, maar ook ziet hoe een ambtsdrager hier tegenaan kijkt. Het is mooi te merken dat je er niet alleen voor staat.”

Kroon: “Je ziet vaak dat leidinggevenden met elkaar nadenken over problemen met jongeren die dreigen af te haken. De kerkenraad denkt daarover na in de beslotenheid van de consistorie. Ouders worstelen achter de voordeur met kinderen die verkeerde wegen gaan. Maar om het gesprek nu samen te voeren en te ontdekken dat het om dezelfde jongeren gaat, vanuit je eigen verantwoordelijkheid, dat vind ik grote winst. Dan kun je ook samen optrekken: wat kunnen we voor die jongeren betekenen?”

Wat was de uitkomst van die avonden?

Van der Poel: “Nadenken over de problemen gaat wel, maar de oplossingen zijn een stuk lastiger. We kunnen wel vertellen wat niet goed gaat. Maar waar zijn we nu sterk in? Zo bleek dat een voordeel van een vergrijsde gemeente is dat de catechisatiegroepen klein zijn. Dat biedt een goede mogelijkheid om jongeren meer individuele aandacht te geven.”

“Het lastige van zo’n proces,” zegt Van den Dool, “is dat je al een hele poos in je eigen gemeente zit. Dan zie je bepaalde dingen niet meer. Het is lastig om dan out-of-the-box te denken.”

Van der Poel: “De derde avond hebben we concrete actiepunten gepresenteerd. Wat moeten we samen doen, als kerkenraad, leidinggevenden en ouders? Een voorbeeld: we willen graag een avond met leidinggevenden en catecheten samen praten over problemen met jongeren, ook over specifieke jongeren.”

Kroon: “Het is heel goed als iedere club voor zichzelf de actiepunten meeneemt, maar de kracht van het samen erover nadenken ligt erin om dingen samen op te pakken. Bijvoorbeeld de doorstroming van de -12 naar de -16 en naar de +16.”

“Maar het is juist lastig om samen dingen op te pakken,” reageert Van der Poel. “Wie is ervoor verantwoordelijk? We hebben ervoor gekozen om een al bestaande overlegavond hiervoor te gebruiken. Een ander concreet actiepunt is een avond als voorbereiding op het catechisatieseizoen, voor ouders en jongeren, waar iemand van de Jeugdbond aan meewerkt.”

Blijvende zorg

“Die actiepunten in het plan van Zeist zijn mooi,” zegt Kroon. “Mijn zorg is wel: hoe blijft de aandacht voor alle jongeren op langere termijn in ons hart? Hoe draag je dat weer over aan nieuwe leidinggevenden? Je hoopt dat het levend blijft. Dat kan bijvoorbeeld door op bestuursvergaderingen de avonden te evalueren en dan niet alleen over de buitenkant te praten, maar ook elkaar kritisch te bevragen. Ben je nu echt een voorbeeld voor jongeren? Hoe heb je dat laten zien? Hoe praat ik in de pauze met jongeren of wat straal ik uit als ik per mail of sms contact heb met jongeren? Dat is wel moeilijk, maar door het formeel op de agenda te zetten, hoop je dat het een plek krijgt. Anders gebeurt het niet.” Van der Poel: “We willen ieder jaar een bezinnende avond over dit onderwerp organiseren voor kerkenraad en leidinggevenden van het jeugdwerk. Op deze avond staan drie dingen centraal: identificatiefiguur zijn voor jongeren; het overbrengen van de boodschap van Gods Woord;  en het jeugdwerk als een veilige haven.”

Van den Dool: We hebben nu een prachtig document met actiepunten. Maar als het resultaat van deze avonden alleen een rijtje actiepunten is, vind ik het te mager. Hoe groot is het gevaar dat het in de kast verdwijnt? Het moet echt om de inhoud gaan, om Gods Woord. Daar kun je jongeren alleen mee winnen. We moeten er samen voor staan. Als je van problemen weet, kun je contact opnemen met de jongere of met de ouders. Zo kun je er alles aan doen om ze erbij te betrekken. Als je ziet dat een jongere dreigt af te haken, moeten we zelf met die jongen of dat meisje gaan praten. Dat is ons huiswerk. Dan weet je de reden waarom ze niet komen. Daar kan veel meer achter zitten dan we kunnen vermoeden.”

Zijn er moeilijke dingen naar voren gekomen?

Van der Poel: “Een grote moeilijkheid blijft hoe we de jongeren bij de gemeente betrekken die niet op JV zitten. Jongeren die er gewoon niet van houden om te discussiëren. Doe-jongeren.”

Van den Dool: “Daarom hebben wij als vereninging afgelopen mei een spetterend zeilkamp georganiseerd en dit breder getrokken dan alleen onze eigen vereniging. Je bent dan heel actief bezig met zeilen, maar je doet ook ’s morgens een uur Bijbelstudie. Uiteindelijk is daar een enkeling van buiten de JV op af gekomen; daar doe je het voor! Het gaat dan niet om aantallen.”

Kroon: “Je laat dan ook zien: jullie horen erbij. Ook met die Bijbelstudie. Het doel blijft toch dat je jongeren betrekt bij de Heere en bij Zijn dienst. Daar doe je het voor. Als je dat uit het oog verliest door alle actiepunten, schiet je je doel voorbij. Je weet dat je het niet zelf kunt organiseren. De Heere bouwt Zijn kerk, maar je wordt wel geroepen om de middelen in te zetten.”

Van den Dool: Het moet echt om de inhoud gaan, om Gods Woord.

Kroon: Mijn zorg is: Hoe blijft de aandacht voor alle jongeren op langere termijn in ons hart?

Van der Poel: Een moeilijkheid blijft hoe je doeners bij de gemeente betrekt.

Bezinningstraject over jongeren in de gemeente

• Introductiegesprek tussen afvaardiging van de kerkenraad met Laurens Kroon, directeur van de Jeugdbond.

• Eerste avond met kerkenraadsleden en leiders jeugdwerk over de visie op jongeren in de gemeente. Benoemen van een commissie die de uitkomsten van de avond verwerkt.

• Tweede avond: reflectie op uitkomsten van de eerste avond, na bespreking in de kerkenraad. ‘Foto’ maken van de huidige situatie van de jongeren in de gemeente, door in groepjes met zowel kerkenraadsleden als leidinggevenden na te denken over verschillende categorieën jongeren: -12, +12, +16.

• Derde avond: formuleren van actiepunten om de besproken knelpunten op te lossen en zo de visie op jongeren vorm te geven. Actiepunten waren eerst in de kerkenraad besproken. In de groepjes werden de actiepunten aangescherpt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen