“Kuis en kies”

Welke lijnen ziet u in de Bijbel als het over seksualiteit gaat?

“Hoe je het wendt of keert, als het gaat over de Bijbel en seksualiteit, dan zijn de eerste hoofdstukken van Genesis erg belangrijk.

In Genesis 1 zegt God: Laat Ons mensen maken, naar Ons beeld, naar Onze gelijkenis (vers 26). De mens is dus geschapen naar Gods beeld. God schiep man en vrouw - ‘mannelijk en vrouwelijk’ staat er eigenlijk. De geslachtelijkheid is dus door God in de schepping verankerd. Man en vrouw zijn als mens gelijk en tegelijk verschillend en aanvullend.

Vervolgens zegende God man en vrouw en gaf Adam en Eva de opdracht tot vermenigvuldiging. Daar ligt een lijn naar het huwelijk, dat in Genesis 2 wordt ingesteld. Seksualiteit is door God in de schepping gelegd, heeft van God een plaats binnen het huwelijk gekregen. De mogelijkheid van voortplanting mag dus niet zomaar worden losgekoppeld van de seksualiteit.

Een derde belangrijke lijn vind ik dat door de val de zonde zijn intrede heeft gedaan op het terrein van de liefde. Dit blijkt uit wat ik de twee ‘schaamteksten’ noem. In Genesis 2: 25 staat dat zij beiden naakt waren en zich niet schaamden. Volgens de kanttekeningen zagen zij niets oneerlijks aan hun lichamen en voelden niets onreins aan hun zielen. Maar in Genesis 3: 7 staat dat hun ogen werden geopend. Daardoor konden ze niet meer zonder onreine gedachten naar elkaar kijken en gingen zij zich kleden.

Door de val in het paradijs is het door God ingestelde huwelijk wel in stand gebleven, maar er is een barst in gekomen. Adam heeft het over ‘die vrouw’. Door de zonde hebben een man en vrouw zichzelf het meest lief gekregen, meer soms dan zijn of haar vrouw of man. Er komen twee ‘ikken’ bij elkaar en dat kan botsen.

Daarom is zelfverloochening nodig. Ware liefde is geen bevlieging. Het is geen nemen van de ander, maar jezelf geven aan de ander. Zo schetst Paulus ook het huwelijk als afspiegeling van Christus en Zijn gemeente.

Een andere Bijbelse lijn is dat mensen tegen zondige gevoelens en begeerten moeten leren vechten. Dat kan ten diepste alleen door genade. Jozef is daar een sprekend Bijbels voorbeeld van.

Ten slotte: heel veel jonge mensen brengen zichzelf uit nieuwsgierigheid in gevaar. Denk maar aan de geschiedenis van Dina. Uit nieuwsgierigheid ging zij naar Sichem. Maar een jongen wordt verliefd op haar en neemt haar mee naar bed. Nieuwsgierigheid zit in het hart van iedereen. Het is belangrijk dat ouders daar oog voor hebben.”

De Bijbel ontkent seksualiteit dus niet.

“Nee, seksualiteit kan een mooie plaats binnen het huwelijk krijgen. Mijn generatie heeft niet geleerd om over seksualiteit te praten, terwijl het juist heel belangrijk is. De andere kant is dat de huidige jeugd wordt gedwongen om erover te praten.

Hoewel, in de wereld wordt er open en bloot over gepraat, maar echt gecommuniceerd wordt er niet. Iedereen doet het gewoon. Vaak klinkt het verwijt dat er in de gereformeerde gezindte te weinig over wordt gesproken en dat erken ik. Maar aan de emotionele kant van de zaak wordt in de wereld totaal voorbij gegaan - tot grote en blijvende schade van veel jongeren.

Over liefde en seksualiteit moet kuis en kies gesproken worden. Daar moet je niet stiekem over doen. Met kuis bedoel ik dat het tere en het mooie benadrukt moeten worden. En met kies wil ik aangegeven dat ouders niet te ver in de privacy van hun kinderen moeten treden. Met trouwgesprekken hoor ik nog al eens wat. Ik praat daarover, maar dat probeer ik kuis en kies te doen. Ik hoef geen details te weten. Dat zou ook voor ouders moeten gelden.”

Hoe kunnen ouders met kinderen hierover praten?

“Het is belangrijk een kind op jonge leeftijd een gezond schaamtegevoel bij te brengen. Leer een kind bijvoorbeeld de deur van het toilet te sluiten. Schenk aandacht aan het verschil tussen jongens en meisjes. Kinderen zijn daar makkelijk in; al te vaak projecteren ouders hun eigen gedachten op de kinderen, maar maken het zichzelf daardoor moeilijker dan nodig is. Ze gaan dan veel meer uitleggen dan een kind op dat moment vraagt. Spreek in het bijzijn van een kind ook niet te gedetailleerd over zwangerschap of bevalling. Kinderen weten tegenwoordig dat een kindje groeit bij moeder in de buik. Dat wist mijn generatie niet, laat staan dat wij wisten hoe zo’n kind ter wereld kwam. Het is goed dat kinderen weten: ‘Mama draagt een baby’tje omdat God het leven heeft gemaakt. En dat komt omdat mama en papa samen getrouwd zijn en samen mogen komen'. Ga als ouders niet te jong te gedetailleerd uitleggen hoe dat komt, maar vorm de gedachten.

Wees dus eerlijk, maar niet te gedetailleerd. Probeer als ouders een open klimaat te scheppen. Dan zullen kinderen ook meer durven vragen. En als er een open sfeer is, hebben ouders ook ruimte om met kinderen over zaken zoals kleding te praten. Wijs kinderen erop dat zij door bepaalde kleding iets kunnen oproepen, waarvan zij zichzelf helemaal niet bewust zijn.”

En als ouders dat niet doen?

“Ouders moeten beseffen dat als zij iets laten liggen, de kinderen het van de straat en van vriendjes horen. Dat moet niet. Dan ben je als ouders te laat en heb je een kans gemist. Kinderen missen dan ook de Bijbelse norm die ouders moeten meegeven en kunnen geen juiste richting geven aan hun gevoelens.

Probeer bij een kind over te brengen hoe mooi seksualiteit kan zijn binnen het huwelijk. Laat de kinderen voelen dat hun vader en moeder heel veel van elkaar houden en dat hun samenkomen door hen beleefd wordt als de bekroning van hun huwelijk. Door zo over het onderwerp te praten geef je het een emotionele lading. Het onderwerp blijft niet algemeen, ‘technisch’, maar wordt persoonlijk gemaakt.

Vertel iets van jezelf: niet over de lichamelijkheid en juist niet te gedetailleerd, maar breng de schoonheid van liefde in verband met seksualiteit. Vervlecht liefde en trouw met elkaar.

Op catechisatie heb ik het voorbeeld genoemd van een folder van een auto met een mooie vrouw. Is dat mooi? God spreekt daar Zijn afschuw over uit. Het mooie zit niet in wat je ziet, maar iemand wordt mooi door de liefde die je voelt. Schoonheid kun je alleen overdragen als je seksualiteit in verband brengt met liefde. In de liefde is de liefste ook de mooiste.

Het spreken over seksualiteit loopt dus als een rode draad door de hele opvoeding. Maar er komt een moment dat je er persoonlijk met je kinderen over moet praten. Kinderen komen in de puberteit, zullen zich lichamelijk ontwikkelen. Daar moeten ouders hun kinderen dan op voorbereiden.

Dat geldt ook als kinderen verkering krijgen. Geef je kind dan regels mee, maar durf aan de andere kant ook vertrouwen te geven. En spreek dat vertrouwen ook uit.”

Hoe hebt u dat in uw eigen gezin gedaan?

“Mijn vrouw en ik hebben de taken verdeeld: de vader praat met de jongens, de moeder met de meiden. En wanneer daarover is gepraat? Dat is niet zo makkelijk aan te geven. Maar belangrijk is dat ouders het hun kind niet ongemakkelijk maken in zo’n gesprek. Dus niet: ‘Kom eens even bij mij op de kamer’. Ik heb geprobeerd de privacy van mezelf en van het kind steeds in het oog te houden. Het is belangrijk dat het gesprek in een open en vertrouwde sfeer plaats heeft. Bijvoorbeeld ’s avonds tijdens een strandwandeling, bij een rit die je samen in de auto maakt of gewoon op een avond dat je alleen bent met dat kind en je gezellig bij elkaar zit. Maar denk niet na zo’n gesprek: ‘Pfff… dat heb ik gehad, nu ben ik ervan af’. Nee, het spreken over seksualiteit loopt als een rode draad door de opvoeding. Want iedere leeftijd heeft zijn eigen vragen. Een jongere van 12 is anders dan iemand van 16 jaar.”

Roeping tot het huwelijk

Als het gaat over het Bijbelse doel van seksualiteit, wijst ds. Schreuder in de eerste plaats op de instelling van het huwelijk door God. “Het doel is daarom niet het genieten of het hebben van plezier. En het gaat ook niet om het uitleven van lusten. Het doel is in de eerste plaats de voortplanting. Het menselijk geslacht moet doorgaan – van geslacht tot geslacht. Het gaat om de voortgang van Gods Koninkrijk.

Het huwelijk is ook een afspiegeling van de liefde tussen Christus en Zijn bruid. Het is niet alleen liefde plus seks. Nee, wij mogen niet voor onszelf leven, maar de Heere moet in alles worden verheerlijkt. Ook in en door het huwelijk. Dat moet in een Bijbelse opvoeding naar voren komen.”

De predikant onderstreept dat het huwelijk een roeping is, “zoals ons hele leven een roeping is. En niet iedereen heeft dezelfde roeping. Soms wordt wel eens de indruk gewekt dat iemand die niet trouwt niet tot z’n bestemming is gekomen. Dat is natuurlijk niet zo. Gelukkig als gehuwden hun roeping verstaan zoals het huwelijksformulier het zegt: ‘De Vader der barmhartigheid, Die u door Zijn genade tot dezen heiligen staat des huwelijks geroepen heeft, verbinde u met rechte liefde en trouw, en geve u Zijn zegen’.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen