Sarina Brons: “Blozen mag gerust”
Ouders vinden seksuele opvoeding vaak moeilijk
Vandaag de dag lijken jongeren alles al te weten over seksualiteit. Alles ligt immers op straat! Reden te meer om tijdig met je kinderen te spreken over hoe de Heere seksualiteit bedoeld heeft, vindt psychologe drs. Sarina Brons-van der Wekken. “Hoe eerder het kind de technische kant weet, hoe meer tijd je hebt om waarde toe te kennen aan seksualiteit.”
Opvoeden begint bij de wieg, wordt wel gezegd. Wanneer moeten ouders beginnen met seksuele opvoeding?
“Daar kun je al heel jong mee beginnen. Als een peuter bijvoorbeeld vraagt wat dat maandverband in het winkelwagentje is, kun je daar thuis gerust op ingaan. “Je weet al dat er kindjes in de buik van een mama kunnen groeien, maar dat gebeurt niet elke keer. In de buik wordt steeds een kamertje klaargemaakt en één keer per maand wordt dat schoongemaakt. Mooi hè, dat de Heere God zo’n veilig, warm plekje heeft gemaakt.” Maar wel concreet: praat over een kamertje, niet over een baarmoeder. Een kind pikt op wat het aankan. Daar moet je op letten.”
Waarin vind je nog meer aanknopingspunten?
“Je moet zoeken naar gelegenheden, maar ook oppakken wat er gebeurt. Als je de Bijbel leest in het gezin, leg je het hopelijk ook uit. Als je iets tegenkomt over zaad van de man, kun je uitleggen dat een man steeds zaadjes maakt en dat dit plekje ook schoongemaakt moet worden. Zo zet je die informatie in een mooie context: zo heeft de Heere het gemaakt. Hij wil dat een kindje een papa en een mama heeft, daarom is er een man en een vrouw nodig en past alles bij elkaar.
Je hoeft niet per se te wachten op vragen, want die komen niet altijd. Vaak wordt er om je heen wel ergens een kindje geboren; daar kun je bij aanhaken en iets vertellen over het verborgene.”
Maar op een bepaald moment moet het hoge woord eruit.
“Wij als ouders zijn geneigd om het heel spannend te vinden, maar dat hoeft het niet te zijn. Ik ben ervoor om het heel geleidelijk te vertellen. Als ze al heel lang weten van de zaadjes van de man en het kamertje in de buik van de vrouw, kan de oplossing soms ‘tussen neus en lippen door’ gezegd worden. Wij hebben de neiging om er eens goed voor te gaan zitten, elkaar in de ogen te kijken. Dat doen kinderen juist niet. Zij stellen kleine vragen tussendoor, ook over zwaarwichtige dingen. Dan moet je het antwoord niet uitstellen tot je een echt gesprek wilt gaan voeren.
Mijn zoon was vijf, toen hij onder het spelen vroeg waarom wij geen twee honden hadden. Ik merkte dat er meer achter die vraag zat en zei: ‘Waarom vraag je dat?’ Hij bleek graag puppy’s te willen. Toen ben ik erover begonnen dat kinderen krijgen bij de mensen net zo gaat. En hij speelde gewoon verder. Hij vond het niet raar, niet beladen, maar accepteerde het; zo zit dat dus.
Ik vond vijf jaar toen ook best vroeg, maar hoe eerder het kind de technische kant weet, hoe meer tijd je hebt om waarde toe te kennen aan seksualiteit. En dat is in onze tijd hard nodig. Wat God bedoeld heeft, seksualiteit in het huwelijk, wordt in de wereld zo heel anders voorgesteld. We onderschatten vaak wat ze onderling bespreken en wat ze ontdekken op internet, in tijdschriften en dergelijke. En ons nieuwsgierige hart trekt daarnaar toe.
Juist in de basisschoolleeftijd kun je veel aan gewetensvorming doen. Als je samen naar school fietst en je komt een vrachtwagen van Hunkemöller tegen, wijs je kind daar dan maar op. ‘Waarom doen ze dat nou?’ Dat hoeft geen heel gesprek te worden, maar je kunt kort aangeven wat je ervan vindt.”
Jongeren geven aan dat ze over de emotionele kant van seksualiteit weinig horen. Dat is voor ouders ook moeilijk, omdat het zo dicht bij hun eigen gevoelens komt. Hoe kun je jongeren daarin begeleiden?
“Basisschoolkinderen kunnen die emotionele kant nog niet begrijpen. Je kunt ze wel voorbereiden op wat hen te wachten staat: ‘Dat seksuele gevoel krijg jij later ook. Vergelijk het maar met honger: jij weet niet hoe honger voelt, maar iemand anders wel. Als je dat gevoel krijgt, dan snap je het. Dat is dus niet raar.’
Pubers begrijpen beter waar je het over hebt, maar zij beginnen afstand te nemen van hun ouders, vooral op dit onzekere terrein. Via boekjes kun je hen misschien toch bereiken. En je kunt vaak goed met hen praten, als het maar niet over henzelf gaat: ‘Heb je dat gelezen in de krant? Kun jij nu begrijpen dat iemand zover komt?’ Dan praat je op gelijk niveau; je kind kan jou iets vertellen. Slaapkamerverhalen vinden pubers heel gênant; je moet nooit over je eigen beleving praten, maar je wel verplaatsen in de tiener, vertellen over je eigen jeugd en zo proberen een voorbeeldfiguur te zijn. ‘Toen ik jong was, voelde ik me ook onzeker. Boekjes waren er toen bijna niet. Ik heb ook moeten leren dat…’
Openheid en bereidheid om naar elkaar te luisteren en kwetsbaar te zijn, is heel belangrijk. Blozen mag gerust. Je hoeft niet je eigen zonden te vertellen, maar wel dat we waakzaam moeten zijn en een verbond met onze ogen moeten sluiten. Je moet ze sterk maken. En benadruk het goede: hoe God ons gemaakt heeft.”
Hoe concreet moet je je kinderen voorbereiden op hun huwelijk?
“Het is goed om te vertellen dat seksuele gemeenschap iets bijzonders is, maar dat je moet leren omgaan met verschil in beleving van man en vrouw. De media stellen voor dat seks altijd lukt en altijd leuk is. Dit is een leugen, want seksualiteit is een moeilijk terrein waarop je verschillen moet overbruggen. Daarom is liefde en trouw zo belangrijk. Ook is het wijs om te wachten, omdat gemeenschap zonder het huwelijk niet die rijkdom biedt die erin gelegd is. Echt beleven van seksuele gemeenschap vraagt om een teer en gevend leven met elkaar. Je kunt daar voorbeelden van geven. En laat ze het dan verder samen maar uitvinden als ze getrouwd zijn. Er mag nog iets te ontdekken en te leren zijn.”
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zondag 1 februari 2009
Eigenwijs | 28 Pagina's
