AANWIJZINGEN VOOR HET GEBRUIK

5e jaargang 2004/2005, nummer 3
Verschijnt 7 keer per jaar
ISSN: 1568-8852

Treffer is bestemd voor leidinggevenden aan +12 en +14 groepen. Het geeft informatie voor het werken met het ledenblad Treffer.

In dit blad treft u aan:
- Aanwijzingen voor het gebruik van de Treffer: "Uw Naam worde geheiligd"
- Programmasuggesties
- Bijbelse vertelschets over Leviticus 24
- Toelichtingen op de vragen

AANWIJZINGEN VOOR HET GEBRUIK

"Elk vogeltje zingt zoals hij gebekt is", zegt een Nederlands spreekwoord. Dit heeft alles te maken met ons taalgebruik. Deze derde Treffer, van het seizoen 2004-2005, gaat over taalgebruik. Uw naam worde geheiligd is daarom de titel van deze Treffer.

Met dit thema stapt u rechtstreeks in de leefwereld van onze jongeren. Het is daarom aan te raden hen bij dit thema te betrekken. Wie kan er beter vertellen wat voor taal er gebruikt wordt in de jongerenwereld, dan onze jongeren zelf? Onder het kopje programmasuggesties wordt dit concreet gemaakt.

Bij de opzet van de Treffer hebben we er bewust voor gekozen om te beginnen in het paradijs. De gevolgen van de zondeval komen in het taalgebruik zeer duidelijk naar voren. Bedoelden we in het paradijs met alles wat we zeiden Gods eer, nu zien we het tegenovergestelde. Vervolgens maken we in de Treffer de overstap naar de bijbelse richtlijnen met betrekking tot het taalgebruik. De Tien Geboden laten ons duidelijk zien wat de Heere vraagt van ons en wat hij verbiedt, ook als het gaat om ons taalgebruik. Verderop in de Treffer gaan we in op taalgebruik in onze samenleving en hoe onze jongeren zelf met hun taal omgaan. Afsluitend een bijbelstudie over Jakobus 3, waarin duidelijk naar voren komt wat de kracht van onze tong is.

Als u dit thema op een clubavond aan de orde stelt, probeert u hen dan handvatten te geven hoe ze op een goede manier (bijbels!) met hun taalgebruik om moeten gaan en hoe ze met het taalgebruik in hun omgeving om moeten gaan.

Als we een thema als vloeken bij de hand nemen dan ontkomen we er niet aan om het werk van de Bond tegen het Vloeken te noemen. Zij zetten zich al jarenlang in om het onnodig misbruiken van Gods naam in de samenleving tegen te gaan. In deze Treffer zijn tips opgenomen, die willen helpen om vloeken bespreekbaar te maken. Deze tips komen ook van de Bond tegen het Vloeken.

Bruikbare thema's zijn:
- Het derde gebod
- Vloeken:
Waar wordt er veel gevloekt
Reactie van mensen op vloeken
Jouw reactie op vloeken
- Ons taalgebruik
- Bijbelstudie over Jakobus 3

De verschillende werkvormen treft u aan op de volgende pagina's
- Vragen voor beide groepen Pagina 4, 5, 9 en 10
- Vragen voor + 14 Pagina 6, 7, 8 en 11
- Suggesties voor Bijbelvertelling Leidinggevendenblad

Zingen: Psalm 19 vers 5, 15 vers 1 en 3, 141 vers 3, 10 geboden vers 1 en 4
Lezen: Leviticus 24 vers 10 t/m 16, Mattheüs 27 vers 57 t/m 68 en Jakobus 3

PROGRAMMASUGGESTIES

Doel van de schets
Met elkaar nadenken over taalgebruik. Zowel van onszelf als in de samenleving. Uitgangspunt is dat de Heere ons het vermogen om te communiceren gegeven heeft om Hem te loven en te prijzen. Door de zondeval is dit onmogelijk geworden. De Heere Jezus heeft Gods Naam volmaakt verheerlijkt op de aarde. Aangrijpend is dat Hij door het Sanhedrin als Godslasteraar ter dood is veroordeeld. Door Zijn verzoenend sterven is het weer mogelijk dat mensen God gaan loven en prijzen. In deze Treffer gaan we nadenken over wat God verbiedt in het derde gebod, maar ook wat Hij gebiedt. Niet alleen het vloeken, maar ook het taalgebruik in het algemeen komt aan de orde. Probeer op de clubavond een spiegel voor te houden aan de jongeren, wat zeggen ze allemaal (onwetend)?

Tips:
Bestel de Let-op-je-woorden-map bij de JBGG. Deze map is samengesteld voor het zomerkampproject van 2004, maar voor de jeugdverenigingen ook erg goed te gebruiken. Hij bevat een quiz, venwerkingsvormen voor op de vereniging, een afsluiting voor een avond et cetera. De map kost 2,50 Wil je hem bestellen? Bel naar 0348-489948 of mail naar info@jbgg.nl

Informatie kun je opvragen bij de Bond tegen het vloeken.
Adres:
Bond tegen het vloeken
Postbus 362
3900 AJ Veenendaal
Telefoon 0318 - 512002
Fax 0318 - 551005
info@bondtegenvloeken.nl

Idee voor de + 12 groepen
- Opening
- Bijbelvertelling over Leviticus 24. Op pagina 3 van het leidinggevenden blad is hiervoor een vertelschets te vinden. Probeer naar voren te laten komen, hoe het de Heere vertoornd als mensen Zijn Naam misbruiken.
- Een verwerking aan de hand van de vragen op pagina 4, 5 en 10.
- Pauze
- Maak gebruik van de creatieve ideeën die je op de laatste pagina van het leidingblad kunt vinden of uit de map (kijk onder tips) kunt halen.
- Sluiting

Idee voor +14 groepen
- Opening
- Verschillende thema's kunnen door een jongere worden voorbereid.
-> Derde gebod
-> Stellingen over verkeerd taalgebruik
-> Reacties van anderen op vloeken /hoe reageer jij op vloeken?
-> Bijbelstudie over Jakobus 3
- Pauze
- Als verwerking kunnen de vragen van pagina 6, 7, 8 en 11 in groepjes besproken worden
- Na de groepsbespreking volgt eventueel een plenaire bespreking. Hierin kunnen vragen aan de orde komen, die in de groepjes niet goed beantwoord konden worden.
- Sluiting

BIJBELVERHAAL
Naar aanleiding van Leviticus 24 vers10 tot en met 16

In het legerkamp van het volk Israël klinken boze stemmen. Twee mannen maken ruzie. Een man uit het volk van Israël en een man die een Egyptische vader heeft. Toen het volk Israël uit Egypte uitging, gingen er veel Egyptenaren mee. Ze worden vermengd volk genoemd. Er komen mensen om de ruziemakers heen staan. In de ruzie gebeurt er iets... Ineens klinkt er de Naam van de Heere. De man uit het gemengde huwelijk lastert de Naam. Hij vloekt. Het Hebreeuwse woord voor lasteren is: doorsteken/doorboren/doorwonden. Nu zien we het vreselijke van het lasteren van de NAAM. Met zijn tong doorstak hij God. Voor vloeken staat in het Hebreeuws een woord, dat betekent: iemand voor onbeduidend en verachtelijk verklaren, ledereen schrikt heel erg van het vloeken. De getuigen brengen de vloeker bij Mozes. Mozes gaat heel voorzichtig te werk. Hij laat de vloeker opsluiten in de gevangenis. Mozes vraagt de Heere om raad.( Deuteronomium 1:17) De grote Rechter van hemel en aarde spreekt het vonnis uit. De vloeker moet buiten het tentenkamp gebracht worden. Voor iemand die de Heere vloekt, is geen plaats in het leger. Alle mensen die de vloek gehoord hebben, moeten hun handen op het hoofd van de vloeker leggen. Het hele volk is bij de uitvoering van het vonnis betrokken. Iedere man moet een steen bij zich hebben om te werpen op de man die God gelasterd heeft. Het vreselijke vonnis wordt uitgevoerd. (Het is goed om hierbij aandacht geven aan de verschillende wetten die er in Israël waren. Wetten die alleen voor het volk gelden en de wet van de 10 geboden die voor iedereen geldt)

Er wordt een blijvende wet gemaakt dat godslasteraars gestenigd moeten worden. Als iemand de Naam gelasterd zal hebben, ook de vreemdeling, hij zal zekerlijk gedood worden. In deze geschiedenis zien we dat het lasteren en vloeken een grote zonde is. Als we Gods naam misbruiken, dan verdienen we dus de doodstraf. De Heere Jezus heeft toen Hij op de aarde was de Naam van God geheiligd. Toch heeft Hij de doodstraf gekregen omdat de mensen zeiden dat Hij Gods naam gelasterd heeft, in Hem wordt de wet uit Leviticus 24 wel aangrijpend uitgevoerd. Degene die het gehoord hadden moesten hun hand op de vloeker leggen anders zouden deze mensen ook nog schuldig zijn. Hij heeft buiten de legerplaats geleden als een Godslasteraar. Alleen door Zijn werk kunnen mensen die vloeken nog zalig worden. De Heere kan van vloekers mensen maken die Zijn grote Naam liefkrijgen en Hem eren en prijzen.

TOELICHTING OP DE VRAGEN

Aanwijzingen bij pagina 3
We stappen deze Treffer in met het terugzien naar de volmaakte situatie, zoals die er was in het paradijs. Wij kunnen met ons verduisterde verstand niet meer begrijpen hoe dit geweest moet zijn. Het is goed om de jongelui te vertellen hoe het geweest is, het zou ons klein moeten maken voor de Heere. De situatie na de zondeval laat ons zien hoe het met het taalgebruik gesteld is in onze samenleving.

Aanwijzingen bij pagina 4
1. Wonderlijk: Christus is wonderlijk als Persoon (mens en God) Hij is ook wonderlijk in Zijn werk als Zaligmaker. Raad: Christus is de beste Raadsman voor radelozen. Hij geeft raad in alle angst en nood. Hij weet ook de Raad van Zijn Vader en maakt die aan Zijn kinderen bekend zoveel voor hun zaligheid nodig is. Sterke God: Door Zijn Godheid heeft Hij de last van Gods toorn gedragen. Hij is opgestaan. Omdat Hij God is vernieuwd Hij de harten van Zijn kinderen. Vader der eeuwigheid: Hij bestaat van eeuwigheid en Hij geeft het eeuwige leven. Vredevorst: Hij verzoent ons met God en geeft echte vrede.
2. IJdellijk betekent: leeg, zonder waarde en betekenis. Als we Gods naam zonder nadenken gebruiken bijvoorbeeld in het gebed of als we over Hem praten, is dat ijdellijk gebruiken.
3. In artikel 1 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis lezen wie de Heere eigenlijk is. Voor het woord vloeken wordt in Leviticus een Hebreeuws woord gebruikt dat betekent: Iemand voor onbeduidend of verachtelijk verklaren. Het is een zonde die de eer en kroon van God onmiddellijk aantast.
4. Nee. ijdellijk gebruiken doen we ook als we Zijn Naam oneerbiedig gebruiken. Als we een stukje van de Naam van de Heere zeggen of een woord dat erg op een vloek lijkt (bastaardvloek), als we oneerbiedig zijn tijdens het bidden of gedachteloos bidden. Wordt er uit de Bijbel gelezen, dan moeten we eerbiedig luisteren.
5. De duivel verdraait de woorden van de Heere. Hij zegt dat ze niet mogen eten van alle bomen.
6. De ouderlingen, schriftgeleerden en overpriesters lasteren de Heere Jezus. Ze spotten met Zijn Godheid en Zijn vertrouwen op Zijn Vader.

Aanwijzingen bij pagina 5
1. Abraham spreekt de Heere heel eerbiedig aan. Hij ziet de grote afstand die er is tussen de Heere en hem. Hij vergelijkt zichzelf bij stof en as.
2. Het is een bede om het rechte kennen van de Heere in al zijn werken en deugden zoals die in Zondag 47 genoemd worden. Als we de Heere leren kennen, dan komt er ook een verlangen in ons hart om Zijn Naam te eren door ons leven. Uit onszelf kunnen we dat niet, daarom is elke keer dit gebed nodig.
3. Het is goed dat je jezelf niet schaamt om voor de Naam van de Heere uit te komen, maar je moet wel eerbiedig over Hem praten.
4. Een persoonlijke vraag om de jongeren te laten nadenken. Bevraag hen of ze dit doen op hun zaterdagbaantje of in andere situaties.
5. Een persoonlijke vraag. Toch is het heel belangrijk om hier met hen over te spreken. Er kan veel valse schaamte zijn, ook in het leven van ouderen!
6. Als er door een onkerkelijk iemand naar God gevraagd wordt, dan moet je altijd eerlijk en positief over Hem praten. Je moetje eigen twijfels in het verborgene tegen de Heere vertellen.
7. Denk na voor je iets zegt, wees niet te snel. Bedenk dat je van ieder woord rekenschap zal moeten afleggen voor de Heere.
8. Door oneerbiedig te bidden, zonder na te denken te bidden. We moeten in ons gebed wel bedenken dat we onze woorden richten tot een heilig God.

Aanwijzingen bij pagina 6
1. Als vloeken voorkomen in een boek dan zegt dat wat van de schrijver. We kunnen zulke boeken beter niet lezen.
2. Een persoonlijke vraag. We wennen snel aan vloeken en veel jongeren die luisteren naar radio 538 zullen de meeste vloeken niet eens meer horen. Aan de hand van Leviticus 5 de jongeren duidelijk maken dat als je naar vloeken luistert, je eveneens schuldig bent. Tegenwoordig hoor je op de radio journalisten zich steeds meer schuldig maken aan grof taalgebruik.
3. Het is bekend dat voorbeeldfiguren belangrijk zijn. Met name op televisie en door middel van andere media worden onze jongeren op het spoor gezet van grof taalgebruik. Het beeld van de papegaai laat goed zien hoe onnadenkend mensen woorden overnemen.
4. Er zijn meerdere oorzaken van taaiverruwing: de invloed van de media, algemene verruwing in de maatschappij, de secularisatie
5. Het is een taak van onze regering om grenzen te stellen aan het vloeken. De bron van onze waarden en normen is het Woord van God.

Aanwijzingen bij pagina 7
1. In Leviticus 5 vers 1 staat: dat als iemand een vloek hoort, hij er wat van moet zeggen. Doet hij dat niet, dan is hijzelf ook schuldig. Voor de vloeker gestenigd werd, moesten alle getuigen de hand op het hoofd van de vloeker leggen. Je moet dus iemand waarschuwen die vloekt.
2. Vaak schamen we ons ervoor of zijn we bang voor de reactie van de ander.
3. Het kan voor komen dat iemand expres een vloek laat horen om jou te kwetsen. Je moet altijd tijd en wijze weten als je iets zegt.
4. Vraag om over na te denken. De TV Guardian is een apparaat dat is ontwikkeld in de Verenigde Staten. Het is gebaseerd op de programma-ondertiteling voor doven en slechthorenden. De over teletekst verlopende ondertiteling wordt geleid door een ingebouwd 'woordenboek'. De storende woorden worden in de soundtrack vervangen door een piep. In de ondertiteling worden storende woorden vervangen door een minder schokkende omschrijving. Het apparaatje is nog niet ingevoerd in ons land. Een duidelijk voorbeeld wat laat zien dat de meerderheid van onze regering (ons volk) het niet erg vindt dat er zoveel gevloekt wordt.
5. Ruw taalgebruik draagt zeker bij tot het geweld op straat. Als er een conflict is en men roept een lelijk woord naar de ander, dan wordt de ander vaak boos.
6. Een christelijke partij vindt het de taak van de overheid om het vloeken aan banden te leggen. De overheid moet het land regeren als Gods dienares.

Aanwijzingen voor pagina 8
Als je de Heere mag liefhebben (zie het voorbeeld van soldaat Potappel) dan raakt een vloek je heel diep omdat je Vader beledigd wordt. De meeste reacties op deze bladzijde zijn van niet-kerkelijke mensen. Deze reacties kun je verwachten als je iemand op zijn taalgebruik wijst. Hoe spreek je dan verder met zo iemand? De jongeren kunnen in groepjes over de stellingen praten. Elk groepje bespreekt andere stellingen. Later een plenaire behandeling

Een alternatieve verwerking is dat je de uitspraken verdeeld onder een aantal groepjes. Laat ze voor- en tegenargumenten bedenken bij die uitspraken. Je kunt ook twee groepen tegen elkaar laten discussiëren, nadat ze argumenten bedacht hebben bij die uitspraak. Dit laatste is meer geschikt voor +14 groepen

Aanwijzingen bij pagina 9
Op deze pagina besteden we aandacht aan taalgebruik in de maatschappij. Woorden waar onze jongeren bijna dagelijks mee geconfronteerd worden.

Aanwijzingen bij pagina 10
1. Dit taalgebruik wordt vast wel herkend omdat veel mensen die de Bijbel kennen de taal van de Bijbel verkeerd gebruiken. Vaak in de vorm van humor. Deze vraag is bedoeld als een stukje bewustwording. Niemand kan zo met de Bijbel spotten als (ex-)christenen.
2. Een roddelpraatje begint vaak klein, maar als het doorgaat wordt het steeds groter. Mensen verzinnen er telkens wat bij.
3. De broers van Jozef. Achter zijn rug om roddelen ze erover dat hij het 'lievelingetje' van zijn vader is.
4. Niet eraan meedoen. Als je twijfelt aan de waarheid het eerst onderzoeken of het wel waar is. Heel snel zijn we geneigd verkeerde dingen over een ander voor waar aan te nemen en door te vertellen, vooral als we iemand niet zo mogen.
5. Je moet de positieve dingen van een ander vertellen en niet de negatieve. Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook een ander niet.

Bijbelstudie pagina 11
Jakobus 3

1. Je moet niet te lichtvaardig over anderen oordelen. Bedenk altijd: met het oordeel waarmee jij oordeelt, zul je zelf ook geoordeeld worden.
2. Van elk ijdel woord zullen we rekenschap moeten geven. Elk ijdel woord, dat niet tot eer is van God, is een zonde die telt.
3. Een volmaakt mens is volgens Jakobus iemand die nooit een verkeerd woord zegt.
4. Nee volmaakte mensen bestaan niet. Jakobus zegt het ervoor: "Want wij struikelen allen in velen."
5. In psalm 15 wordt Gods kind beschreven. Ze zijn herkenbaar aan hun taalgebruik. Ze zijn oprecht, spreken de waarheid, roddelen niet over hun naaste. Maar ook Gods kinderen zijn niet volmaakt. In Jakobus 3 vers 2 lezen we dat ook Gods kinderen elke dag zondigen met hun tong.
6. Deze teksten illustreren de macht van de tong. Jakobus vergelijkt de tong met de toom in de mond van een paard. Zo wordt het paard bestuurd. De tong wordt ook vergeleken met het roer van een schip. Opvallend is dat bij allebei de voorbeelden een klein onderdeel richting geeft aan iets groots. Zo is het ook met ons kleine lichaamsdeel: de tong.
1. Tong is een klein lichaamsdeel, maar kan een hoop onheil stichten. Net zoals een klein vuurtje een grote brand kan veroorzaken.
2. Dat betekent de loop van ons leven. De levensloop wordt vergeleken met een rad dat altijd zich omwentelt van dag tot dag. In ons leven is onze tong erg belangrijk.
3. Voordat je het weet, heb je weer iets verkeerds gezegd. En dan kun je soms je tong wel afbijten. Al probeer je steeds op je woorden te letten, het lukt niet. Vooral als je boos wordt, gaat het dikwijls verkeerd.
4. We kunnen God loven en prijzen en onze medemens vervloeken. We kunnen psalmen zingen en even later negatieve dingen vertellen over de ander.
5. Het lasteren van mensen (Heidelbergse Catechismus vraag 112) In psalm 57 vers 5 lezen we dat we met onze tong mensen kunnen doden.
6. De tongen op de hoofden van de discipelen zijn gespleten dat betekent: de vele talen waarin het Evangelie over de hele wereld gepredikt zal worden.
7. De mensen hoorden de discipelen in hun eigen taal vertellen over de grote daden van de Heere.

Andere verwerkingsopties:

Extra stellingen:
- Vloeken is stoer
- Een vloek lucht niet echt op
- Wie vloekt heeft zichzelf niet in de hand
- Een Christen vloekt nooit
- Schelden doet geen zeer
- Een bond tegen vloeken heeft geen zin
- Als ik een vloek op de radio hoor, zet ik hem uit
- Het doet me echt pijn als iemand vloekt
- Zolang iemand vloekt, gaat hij er tenminste van uit dat er een God is
- Een keertje vloeken is toch zo erg niet?
- Je kunt beter vloeken dan erop slaan
- Vloeken op school moet hard aangepakt worden
- Je moet wel eens vloeken, anders tel je niet mee
- Als iemand vloekt, is het gewoon je plicht om er iets van te zeggen
- Als je er iets van zegt vinden ze je heilig boontje
- Er is veel moed voor nodig om iets van vloeken te zeggen
- Het is jammer dat de Bond tegen het vloeken bestaat
- In jezelf vloeken is even erg als hardop vloeken
- Jongeren vloeken meer dan ouderen

Waarden en normen-woordzoeker

In de woordzoeker staan allemaal woorden die op de een of andere manier te maken hebben met waarden en normen.

Dit logo kan gebruikt worden voor figuurzagen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen