Zing een lied. Of niet
We zijn calvinisten. Oké. Maar een scheutje Luther zou voor ons gereformeerden minstens in één opzicht goed zijn. Luther vond zingen zeer belangrijk. Twee keer bidden, noemde hij het. Zo ook de verdrukte christenen destijds achter het ijzeren gordijn. Ze moesten de jongeren vormen in geheime 'zomerkampen'. Het gevaar van gevangenneming dreigde. Maar de jongens kregen bij die schaarse gelegenheden wel onderwijs in het dirigeren van koren. Misschien onderwaarderen wij het zingen wel. Zingen is twee keer bidden, dat zouden we toch niet snel zeggen. Het dirigeren van koren heeft bij ons niet de hoogste prioriteit bij de vorming van de jongeren in de gemeente.
Het heeft ons zeel te zeggen dat de Bijbel het io vaak over het zingen heeft. Zingt, zingt een nieuw gezang den Heere. Alleen in de psalmen zelf komt de gebiedende wijs - Zingt! Psalmzingt! - bijna dertig keer voor. Straks zal in de hemel voor Gods kinderen het zingen een van de belangrijkste bezigheden zijn. Met citers en allerlei andere instrumenten.
Als jongeren bij elkaar zitten wordt er vaak veel gezongen. Op zomerkampen, in de pauze van een jongerenbijeenkomst of op de jeugdvereniging. Soms met orgel, soms met piano, soms gitaar of instrumenten. En vaak heel betrokken, in een gevoel van onderlinge verbondenheid. Wat kan het overigens goed zijn om in de kerkdienst samen met de gemeente te zingen. Wat een indruk kan dat maken! Samen zingen.
Ik ga nu rond dat thema zingen een onderwerp aansnijden dat bij sommigen misschien niet zo goed valt. Niet zo goed voelt. Je ervaart het als een domper op de feestvreugde. Ik wil je dan ook vragen om bij het verder lezen je gevoelens een poosje in de koelkast te zetten. Eerst eens gewoon mee te denken. Als je meteen al weerstand en emotie voelt, komt het denken in de koelkast terecht. Dat moeten we nu even niet hebben.
Het gaat over opwekkingsliederen. Daar zou in het algemeen wat over te zeggen zijn. In generaliserende zin. Ik las een artikel van drs. Cees van Setten, die zelf midden in evangelische kringen staat. In zijn artikel in Soteria, getiteld 'Het lied in de opwekkingsbeweging' zet hij een aantal kritische kanttekeningen bij het opwekkingslied. Kanttekeningen over de muzikale en tekstuele armoede en over de eenzijdige nadruk op praise & worship (lofprijzing en aanbidding).
Franje
Maar liever hang ik geen algemeen verhaal op. Het ene lied is het andere niet. leder lied mag apart bekeken worden en moet apart naast de Schrift worden gelegd. Ik wil daarom inzoomen op enkele bekende opwekkingsliederen. Ik kies dan bewust wat liederen uit - daar ben ik eerlijk in - die het me gemakkelijk maken om mijn punt te maken. Maar tegelijk zijn het wel liederen die veel gezongen worden.
Kijk eens mee naar het bekende lied Abba Vader. Probeer het lied eens samen te vatten. De belangrijkste zin is: Ik behoor U toe. Als je goed gaat kijken, komt die boodschap zes keer voor in deze twee coupletten. Daarnaast wordt gevraagd of het hart vurig mag zijn en niet koud. Dat is wel een wat magere inhoud. Je had je dat mogelijk nog nooit zo gerealiseerd. Even lijkt het erop of het
wat dieper gaat. De derde regel: U alleen doorgrondt mijn hart. Dat klinkt als een psalm. 'Doorgrond en ken mijn hart, o Heer". Maar aan de vraag 'Is hetgeen ik denk niet tot uw eer, Beproef me en zie of mijn gemoed iets kwaads iets onbehoorlijks voedt', komt deze dichter helemaal niet toe. Dat steeds maar herhalen van dezelfde bood-
schap geeft iets simpels aan dit lied. Zonder al te veel franje. Maar ook zonder al te veel diepgang. Nog veel sterker en opvallender zie je dat terug in het lied Jezus is Koning en Heer. De tekst luidt: Jezus is Koning en Heer, Jezus is Koning en Heer. Jezus is Koning. Jezus is Koning. Jezus is Koning en Heer. Of in het lied: Kom in mijn hart. dat als volgt luidt: 'Kom in mijn hart, kom in mijn hart. O kom in mijn hart Heer Jezus. Kom in mij nu. Vervul mij nu. O kom in mijn hart. Heer Jezus.' Ik zou dit niet positief willen waarderen. Dit
Ik zou dit niet positief willen waarderen. Dit lijkt misschien op het prijzen van God. Maar het prijzen van God heeft in de psalmen of in gereformeerde liederen altijd inhoud. God prijzen is niet een ritueel met woorden.
Het gaat ergens over. Het is uiting geven aan verwondering, dat zo'n grote God in Christus zich met zo'n zondaar wil bemoeien. Het gaat altijd om eigenschappen van God, om Jezus Christus, tegen de achtergrond van de zonde.
Onherkenbaar
Een ander bekend lied is Heer ik kom tot U. Dat lied gaat wel over zonde. Het is een vraag om vergeving van zonde, om reiniging. Dat is mooi. Het is heel wat minder oppervlakkig. Het gaat om een thema dat in de Bijbel ook centraal staat. De reiniging van het hart.
Hoe wordt die vergeving beschreven in dit lied? Dat staat in de tweede strofe en in de derde strofe. In strofe 2: 'Met Uw liefde kom mij tegemoet.' In strofe 3: 'O Jezus, raak mij aan.'
Dat valt dan toch weer tegen. Geen enkel notie dat onze zonden Gods toorn oproepen. Geen ruimte voor zonde als schuld. Het woord genade valt niet, evenmin overigens als het woordje geloof. De naam van Jezus valt wel, maar Hij verschijnt hier niet als Christus, Die aan het kruis heeft geleden en Wiens bloed reinigt van alle zonden. Alles klinkt zo vanzelfsprekend. Dat God de zonden van mensen kan en wil vergeven is een onbegrijpelijk wonder van genade. Niet klein te krijgen. Maar dat roept dit lied niet bij mij op.
Gelukkig staan er in opwekkingsbundels ook liederen die direct teruggaan op bijbelteksten. Bijvoorbeeld het bekende 'Als een hert dat verlangt naar water'. Je herkent meteen Psalm 42. 'Gelijk een hert schreeuwt naar de waterstromen, alzo schreeuwt mijn ziel tot U, o God! Mijn ziel dorst naar God, naar den levenden God; wanneer zal ik ingaan, en voor Gods aangezicht verschijnen? Mijn tranen zijn mij tot spijs dag en nacht; omdat zij den gansen dag tot mij zeggen: Waar is uw God? ' Nu terug van de Bijbel naar de liedtekst. Je wrijft je ogen uit. De bijbeltekst is hier onherkenbaar veranderd! Wie de tekst van het lied nog een keer leest en op zich in laat werken, vindt helemaal niets terug van nood, smart, angst en benauwdheid. De bijbeltekst laat een mens zien die zich in grote radeloosheid, angst en verdriet tot de levende God wendt. Daar is het lied nog niet eens een slap aftreksel van. De bijbeltekst van Psalm 42 blijkt maar een kapstokje. Zou jij de bijbeltekst voor deze liedtekst willen inruilen? Heb je hier houvast aan als je leven werkelijk in een geestelijke crisis terecht komt?
Nuchter
Drie evangelische liederen voor het voetlicht. Toegegeven, niet volstrekt willekeurig gekozen. Maar ik had er nog heel wat meer op mijn lijstje staan die ik tegen het licht van de Bijbel zou willen bekijken. Daar is geen ruimte voor. Dat is ook niet nodig.
Het gaat me niet om een zwarte lijst samen te stellen. Of een overzicht van liederen die je wel mag zingen en liederen die je niet mag zingen. Het doel van dit artikel is dat je zelf leert met bijbelse ogen naar liederen te kijken. Soms is dat best lastig. Je verstand botst met je gevoel. Het is fijn om te zingen. En soms zingen liederen, die een verdachte, zelfs ketterse, inhoud hebben, juist zo lekker. Het is niet gemakkelijk om dan keuzes te maken. Het is fijn dat je als jongeren samen zingt. Maar neem ook eens de gelegenheid om tussen twee liederen door samen over de inhoud te praten. Sprekende onder elkaar met psalmen en geestelijke liederen, staat er in Efeze 5. Wees ook nuchter. Het is toch ook weer niet al te dramatisch als je dan samen zegt dat sommige liederen niet bijbels zijn. Er zijn zoveel liederen die fijn zingen, en tegelijk een goede en verantwoorde inhoud hebben. Als je dan liederen zingt, die wel iets van de bijbelse diepte en de bijbelse boodschap hebben, mag je hopelijk uit genade ook iets begrijpen van de spreuk van Luther. Want wie de Heere kent, herkent het verband tussen die twee zaken. Hij of zij weet wat het is: biddend zingen, zingend bidden.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 oktober 2006
Daniel | 32 Pagina's
