Bidden in de pauze

Middelbare scholen zijn de afgelopen tijd royaal in het nieuws geweest. Duizenden scholieren trokken onlangs naar het Binnenhof om daar te protesteren tegen het studiehuis. Dat wil zeggen: links en rechts wat ruiten ingooien, de ME handenvol werk bezorgen en politici met eieren bekogelen.

Vervolgens kwamen de scholen in het nieuws door de schietpartij in Veghel. Een Turks-Koerdische jongeman schoot een lerares en enkele leerlingen neer. Aanleiding: een medeleerling ging te intiem met zijn zus om, zodat de eer van de familie geraakt was. Gevolg: een nieuwe fase in het openbaar debat over geweld in de samenleving, over clandestien wapenbezit en over het nut van detectiepoortjes voor scholen en andere openbare gebouwen.

Verboden

De derde kwestie waardoor middelbare scholen in het nieuws kwamen, was nu eens geen gewelddadige. Het Calandlyceum in Amsterdam "verbiedt bidden in de pauze", zo kopte een landelijk dagblad. Verboden te bidden? Zo'n verbod lijkt moeilijk te handhaven, zeker als het om zogenaamde schietgebedjes gaat. Nadere bestudering van het bericht leert dat het inderdaad genuanceerder ligt. Het gaat om een groepje islamitische meisjes, dat bij de rector van het Calandlyceum het verzoek heeft gedaan in de pauze de sleutel van een lokaal te krijgen, om daar hun gebedsplichten te kunnen vervullen. Moslims behoren immers vijf maal per dag met het gezicht naar Mekka hun gebeden uit te spreken.

Zuilen

Het dagelijkse gebed richting Mekka behoort tot de vijf zuilen van de islam. Strikt genomen zijn voor het bidden ook vaste gebedstijden voorgeschreven. Om hieraan enigszins te voldoen, willen de moslim-meisjes in de pauze graag een lokaal gebruiken, zodat ze "desnoods tussen de stoelen en tafels" kunnen bidden.

Dat is toch niet teveel gevraagd? Volgens de rector van het Calandlyceum wel. Hij weigert toestemming te geven tot het gebruik van een lokaal, omdat dat naar zijn mening het openbare karakter van de school aantast.

Ommetje

Kinderachtige man, die rector? Wie het verslag leest van een gesprek tussen hem en twee Marokkaanse leerlingen, krijgt in eerste instantie dat gevoel. Wat is er nu zo bezwaarlijk aan om ons de sleutel van een lokaal te geven, redeneren Fatima (gymnasium 5) en Gadisja (havo 4). We vallen toch niemand lastig? De lessen worden er niet door onderbroken. Niemand merkt er iets van. Anderen maken in de pauze een ommetje, wij geven de voorkeur aan bidden.

Toch is voor het standpunt van de schoolleiding veel te zeggen. We hebben in Nederland nu eenmaal gekozen voor een systeem van enerzijds openbare, anderzijds bijzondere, levensbeschouwelijk getinte scholen. In die situatie moeten openbare scholen ook maar zo openbaar mogelijk blijven. Willen moslims ook op school openlijk uiting geven aan hun godsdienst, dan kunnen ze het beste een eigen school oprichten. Volgens de wet is dat in Nederland mogelijk. Er is zelfs al een islamitische school voor voortgezet onderwijs in voorbereiding.

Hoofddoeken

Nu is op het argument 'openbaar onderwijs moet volstrekt neutraal zijn' ook wel weer wat af te dingen. Want waar trek je de grens? Op een foto in NRC Handelsblad is te zien dat Fatima en Gadisja hoofddoeken dragen: alleen hun gezicht is zichtbaar. Dat mag blijkbaar wel op het Caland. Enkele jaren geleden is in ons land, maar vooral ook in Frankrijk, stevig gediscussieerd over de vraag of je hoofddoeken op school wel toe mocht staan.

Dat het argument van het Calandlyceum voor discussie vatbaar is, blijkt ook nog uit andere gegevens. Soms houdt de school wel degelijk rekening met de godsdienst van de leerlingen. Tijdens de ramadan mogen islamitische leerlingen soms vroeger naar huis. Tijdens het Suikerfeest worden als het even kan geen tentamens gepland. Toch wil de rector ergens een grens trekken, namelijk bij het ter beschikking stellen van een lokaal. Dat gaat hem te ver. En dat is zijn goed recht.

Juichen

Uit de hele geschiedenis kunnen in elk geval twee conclusies getrokken worden. In de eerste plaats: aan de multiculturele samenleving zitten nog heel wat haken en ogen. Dat we ons in zo'n samenleving bevinden is een feit, maar we hoeven er niet over te juichen alsof er niets mooiers is dan dat. Juist op een school als het Amsterdamse Calandlyceum, waar ongeveer vijftig procent van de vijftienhonderd leerlingen van allochtone afkomst is, blijkt hoe moeilijk het allemaal ligt. In de tweede plaats: werkelijke neutraliteit bestaat niet. Wie zegt 'godsdienst is voor thuis en niet voor op school' heeft er weinig van begrepen. Ook op een openbare school worden levensbeschouwelijke keuzes gemaakt over de manier waarop met de leerlingen wordt omgegaan. Maar dat wist Groen van Prinsterer in de negentiende eeuw al. Daarom was hij voor de openbare school met de Bijbel.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen