Het zit in de lucht
Jeugdwerkdag 1993
Er hangt een ontspannen sfeer in de hal en ontmoetingsruimte van het Reviuscollege op zaterdagmorgen 7 november. Terwijl enkele laatkomers nog snel een kopje koffie proberen te bemachtigen, zijn de meeste mensen al op weg naar de eerste verdieping van het gebouw, waar de aula zich bevindt. Daar zal tijdens deze jeugdwerkdag nagedacht worden over de boze machten en krachten die in de lucht zitten. Het blijkt een veelomvattend onderwerp te zijn, waarbij enige inspanning nodig is om de inhoud van de lezingen en forumdiscussie te verwerken.
Het thema dat tijdens deze jeugdwerkdag centraal staat is 'Het zit in de lucht'. Daarmee wordt de 'Dreiging van het occulte' bedoeld. Tijdens zijn openingswoord geeft de heer Mauritz een eerste aanzet door in te gaan op de geschiedenis van Manasse. je kunt het je eigenlijk nauwelijks voorstellen, zegt hij, dat er vlak na de regering van Hizkia zo'n ommekeer plaats kon vinden. Manasse laat zich in met de zonde, dient 'het occulte'. Maar, er is grote barmhartigheid bij God, zelfs voor deze koning. God regeert en Hij is genadig. En ook vandaag geldt: het occulte zit in de lucht, maar er staat een Koning boven. Dat wordt ook verwoord in Psalm 93: 'De HEER' regeert'.
Wie had het gedacht?
Wie had het gedacht dat er in onze moderne wereld, waarin technisch bijna alles mogelijk is, opeens allerlei religieuze verschijnselen opduiken. Wat is occultisme precies en hoe en wanneer komen we ermee in aanraking? De lezing van de heer Fahner heeft als titel: 'Occultisme, illusie en werkelijkheid'. Hij benadert het fenomeen occultisme vooral nuchter. 'Ik ga geen verhaal vertellen, want ik wil jullie niet op het spoor van dat denken zetten.' Occult betekent 'verborgen'. Occultisme heeft volgens Fahner te maken met het kwaad en gaat in tegen wat God werkt in deze wereld. Het lezen van 'occulte' boeken raadt hij sterk af: 'Als je die boeken leest, ben je bezig met geestelijke milieuvervuiling.' Kenmerkend voor het occultisme is dat het verbonden is met bepaalde groepjes. Het komt tegenwoordig in allerlei vormen voor: personen als jomanda, tovenarij, horoscopie, satanisme, telepathie, spiritisme en New Age en nog veel meer.
De leegte vullen
In het proces van secularisatie heeft de mens God uit het oog verloren en iets anders gevonden. Als we de Bijbel erop naslaan, moeten we concluderen dat we schepselen met grote mogelijkheden zijn. Maar we zijn gevallen mensen en daardoor een deel van onze mogelijkheden kwijtgeraakt. De mens heeft zijn doel gemist, maar een deel van zijn gaven en creativiteit niet. Hij blijft een religieus wezen en is er op uit om de ontstane leegte op te vullen. Een belangrijk hulpmiddel daarbij is de illusie.
De heer Fahner waarschuwt ons tegen het gevaar van de illusie. 'De illusie geeft jou het gevoel van werkelijkheid en nog wel een hele harde werkelijkheid.' Mensen geloven in wat ze bedacht hebben.
De wetenschap
Niet alleen in de Bijbel wordt het occultisme van de hand gewezen, ook in de wetenschap houdt men zich bezig met dit verschijnsel. Uit allerlei onderzoeken blijkt dat het occulte in de lucht zit, maar vooral als verhaal. Een Nederlandse dokter zei reeds in 1516 in een boek over 'begoochelingen der demonen': 'De
mensen hebben te weinig Godsvertrouwen, zij gaan hun vertrouwen stellen op eigen bedenksels.'
Blijf uit de buurt
Volgens de heer Fahner werkt occultisme door, het zit in je hoofd.
Os. C.G. Vreugdenhit: ' Daarom is een persoonlijke qeloofsband met de Heere Jezus nodig, om de macht Oan de satan te kunnen Weerstaan.'
Daarom waarschuwde hij ons ervoor om vooral uit de buurt te blijven. Zo raadt hij bijvoorbeeld boeken van de Amerikaanse schrijver Peretti af, relihorror noemt hij dit. We moeten nuchter en waakzaam zijn. Hij wijst ons op Gods Woord: 'Hoe voller je zit met het Woord van God, hoe beter je bestand bent tegen allerlei verhalen.' Wat we nodig hebben is geloof in het herstel van de relatie met God die de mens verbroken heeft. Er is een Weg terug.
Magische achtergrond
Tijdens de korte pauze is er gelegenheid om de inleiding van de heer Fahner wat te laten bezinken onder het genot van een kop koffie met een oliebol 'voor het Shaare Zedek ziekenhuis'. Vervolgens is de beurt aan ds. C.G. Vreugdenhil. Hij begint met te zeggen dat het niet de bedoeling is dat hij een co-referaat zal houden. Terwijl de heer Fahner occultisme vooral benaderde als niet meer dan een subjectief beleefde werkelijkheid, benadrukt ds. Vreugdenhil meer het objectieve, dingen die er ook zijn. Hij begint met een persoonlijke ervaring, waarin hij zelf kennismaakte met de demonische machten. De vraag of occultisme zuivere koffie of koffiedik, illusie of werkelijkheid is, beantwoordt ds. Vreugdenhil met: 'Het is beide!'
Demonen en boze machten zijn werkelijkheid. 'De Heere verbiedt het je om ermee bezig te zijn.'
Bijbelse gegevens
In de Bijbel vind je dat op verschillende plaatsen terug, zoals in de boeken van Mozes, maar ook in de geschiedenissen over de koningen van Israël. Een heel bekend verhaal in dit verband is de geschiedenis waarin Saul naar de waarzegster in Endor gaat. De geest van de overleden Samuël wordt opgeroepen en het is net echt, alsof de geest van Samuël er sprak. Toch is de waarzegster niet meer dan een spiritistisch medium, volgens ds. Vreugdenhil. In werkelijkheid is het pure bedriegerij van de duivel. Maar zijn voorspelling komt wel uit en dat was werkelijkheid.
Alle occulte praktijken hebben een magische achtergrond. Van oorsprong is de satan een gevallen engel, die samen met andere gevallen engelen de hemel verliet. Als we Efeze 6 lezen, hebben de duivelen (boze machten) hun verblijfplaats in de lucht. Uit de geschiedenis van de bezetene van Gadara blijkt dat de macht van demonen groot is, maar beperkt. Deze reikt niet verder dan God het toelaat. 19) gebruikten de naam van jezus in ongeloof om boze machten te bezweren, maar hadden daarmee duidelijk geen succes. Een bezetene blijkt zeven mannen te sterk. De satan heeft alleen ontzag voor Jezus Zelf. Daarom is een persoonlijke geloofsband met de Heere Jezus nodig, om de macht van de satan te kunnen weerstaan. Net als de inwoners van Efeze moeten we alles opruimen wat ons afhoudt van de Heere Jezus. Occultisme is geen illusie, maar werkelijkheid. Dat is de conclusie van ds. Vreugdenhil. 'juist het feit dat God dit alles verbiedt, is een grote zegen. God zij dank houdt
Hij alle toekomstige dingen voor ons verborgen. Jezus heeft alles overwonnen. Wie Hem gelooft, die deelt in Zijn overwinning.'
Nuchterheid
jeugdwerkadviseur johan de jong is gespreksleider van het forum, dat na een korte pauze op het programma staat. Naast ds. Vreugdenhil en de heer Fahner is ook de heer Seldenrijk deelnemer aan de discussie. Binnen een tijd van vijftig minuten zullen ongeveer vijftig vragen besproken moeten worden. Uit deze hoeveelheid vragen blijkt wel dat het onderwerp leeft onder de aanwezigen. De discussie die even later ontstaat is
Dr. Chr. Fahner: 'be illusie geeft jou het geOoel Van kerkelijkheid en nog u/el een hete harde Merkelijkheid.'
levendig. Uit de inleidingen van de heer Fahner en ds. Vreugdenhil bleek al dat er sprake was van een klein accentverschil in hun benadering van occultisme. De heer Seldenrijk heeft een heel eigen positie in de discussie, omdat hij vooral ingaat op het verband tussen occultisme en alternatieve geneeswijzen. In enkele minuten vertelt hij iets over de oorsprong van de tientallen alternatieve geneeswijzen naast de reguliere geneeskunde. Een reguliere arts functioneert tegenwoordig vooral als 'onderhoudsmonteur' van het menselijk lichaam, terwijl alternatieve genezers de mens als geheel onder de loep nemen. De heer Seldenrijk benadrukt dat artsen tegenwoordig hun taak niet meer als priester vervullen. 'Naarmate een arts hier meer van verwijderd raakt, komt er meer belangstelling voor het alternatieve, tot het paranormale toe.'
Illusie of werkelijkheid?
In de discussie komt als eerste de vraag aan bod of demonische machten subjectief zijn (illusie) of dat zij er werkelijk zijn (werkelijkheid). Volgens de heer Fahner zijn occulte machten er omdat satan met zijn demonen de wereld bewerkt. Er is daarom geen neutraal gebied. 'Vraag je af: aan welke kant sta ik, aan Gods kant of aan satans kant.' Toch is na deze uiteenzetting nog niet voor iedereen duidelijk of de heer Fahner meent dat demonische machten slechts illusie zijn (denkbeelden van mensen) of werkelijkheid. Ds. Vreugdenhil stelt dat afgoden subjectief bestaan. Dat zijn verzinsels/denkbeelden van mensen. Demonen bestaan volgens hem objectief. 'Ben je het daarmee eens? ' vraagt hij aan de heer Fahner.
Deze antwoord luidt en duidelijk 'ja', zodat iedereen het kan horen. Op de vraag hoe het zit met het horen van allerlei stemmen en boodschappen geven de heer Fahner en ds. Vreugdenhil eenzelfde antwoord. Het hoeft niet persé occult te zijn, volgens Fahner. Maar zoals het in de tijd van de Bijbel voorkwam; Fahner is vooral voorzichtig, God kan alles. Dominee Vreugdenhil is erg huiverig voor verhalen over boodschappen en stemmen die van God zouden komen. 'We hebben Gods Woord.' Hij ontkent niet dat God gaven kan geven, maar ook hierin is hij erg terughoudend.
Angst voor satan
Een vraagsteller vertelt dat hij/zij ontzettende angsten kan hebben voor satan, ook al mag hij/zij weten het geloof te bezitten. Ds. Vreugdenhil antwoordt kort en bondig. Het geloof sluit vrees buiten. Het zou een fobie kunnen zijn. En tenslotte, het zien op Christus' overwinning werkt genezend. De heer Seldenrijk heeft niet meer kunnen bedenken dan ds. Vreugdenhil zei. De heer Fahner reageert met de vraag of er in zulke gevallen sprake is van beleving of werkelijkheid. Beleving is volgens hem uitgangspunt in dergelijke ervaringen. Om genoemde angsten tegen t: e gaan, is het goed om je te verdiepen in de Schrift. Vandaaruit kunnen we de bijbelse nuchterheid ervaren.
Exorcisme
Ds. Vreugdenhil vraagt zich af of het uitwerpen van duivelen ook nu nog mogelijk is. Daaraan is de vraag gekoppeld of bezetenheid nu nog bestaat of dat het een psychologisch probleem is. Is het eerste het geval dan zouden we ons af kunnen vragen of het uitwerpen van duivelen zoals dat in de tijd van de Heere Jezus gebeurde, de manier is om hiertegen te strijden. Fahner is van mening dat we in dergelijke gevallen via het pastoraat psychologische hulp moeten verlenen. Ds. Vreugdenhil erkent dat het gebed en vasten bijbelse middelen zijn om de
duivelen en hun macht te weren, maar schrikt er voor terug om exorcisme (het uitwerpen van duivelen) te praktizeren. Omdat we dankzij deze vraag op het veel bredere terrein van ziekenzalving terechtkomen, rondt de heer de jong de discussie af. Het onderwerp 'ziekenzalving' is erg specialistisch; hiervoor zou een aparte bijeenkomst belegd kunnen worden.
De forumdiscussie is nogal uitgelopen, maar omdat het toch al laat is vindt ds. Vreugdenhil dat er nog wel gezongen kan worden. De woorden van Psalm 91 : 5 zijn in dit verband heel toepasselijk en bemoedigend: k steun op God, mijn Toeverlaat, Dies heb ik niets te vrezen.
Wie God vertrouwt, dien deert geen kwaad; Uw tent zal veilig wezen; Hij zal Zijn engelen gebien, Dat z' u op weg bevrijden; Gij zult hen, in gevaren, zien Voor uw behoud'nis strijden
Informatiemarkt
Tijdens de middagpauze is er volop gelegenheid om de verschillende stands langs te lopen van allerlei organisaties die voorlichting geven: VBOK, Stichting Voorkom, ZGG, Vluchtheuvel en jBGG. Ook presenteren enkele organisaties zich met behulp van diaklankbeelden en video's. Op die manier kunnen we kennis maken met wat ze bijvoorbeeld op verenigingsavonden kunnen laten zien.
Roemenië
Het loopt al tegen half drie als we opnieuw in de aula plaatsnemen. Mevrouw llona Fülöp uit Roemenië krijgt het woord om iets te vertellen over de situatie in de Roemeense christengemeenten. Zij is enige tijd in Nederland op uitnodiging van de stichting Kom Over en Help. Haar man is predikant in Tirgu Mures in een gemeente van 5000 leden en omdat in Roemenië sinds de revolutie grote armoede heerst, is er veel geld en hulp nodig om de mensen in de gemeente te kunnen helpen. Er is in 1995 een weeshuis opgezet, dat erg goed loopt, maar waar uiteraard geld voor nodig is om te kunnen blijven helpen. Ook worden er taallessen verzorgd in Frans, Duits, Engels en Nederlands. Mevrouw Fülöp noemt dit de kapitalistische talen. Verder zijn er veel vrijwilligers werkzaam onder de allerarmsten in de gemeente. Mevrouw Fülöp roept ons daarom op om naar Roemenië te komen om te helpen, maar ook om het werk in de gemeente financieel en met gebed te ondersteunen.
Sluiting
johan de jong sluit de bijeenkomst met een kort dankwoord aan de aanwezigen en medewerkers aan deze dag. Het is een veelomvattend onderwerp, occultisme, en hij wijst ons dan ook op de informatiemappen die gemaakt zijn en in de hal verkrijgbaar zijn. Verder zijn er enkele boekjes geschreven over dit onderwerp, waar we zeker kennis van moeten nemen.
Aan het einde van deze dag is het duidelijk dat er wijsheid en nuchterheid, maar vooral een geestelijke wapenrusting nodig is om staande te blijven in deze (occulte) wereld.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 november 1998
Daniel | 32 Pagina's
