Samenwonen... en niet trouwen?

Zo stond het een aantal jaren geleden in de Margrietbrochure „Over trouwen en samenwonen". Heel wat bekende, en vertrouwde zaken werden in die brochure op z'n kop gezet, 't Moest allemaal anders. Tot voor kort was het huwelijk de enige manier om het leven met elkaar te delen. Maar zo hoeft het echt niet meer. Je kunt andere samenlevingsvormen best wel op één lijn zetten met het huwelijk. En zo veranderden de opvattingen en de levenspraktijk. De moderne levensopvatting, waarin met de Bijbel geen rekening wordt gehouden, legt beslag op een groeiend aantal jongeren (en ouderen) in onze samenleving.

Samen. Maar hoe?

Intussen sta je als jongere (cn oudere) voor de vraag hoe je daar mee om moet gaan. Je kunt je ogen niet sluiten voor de werkelijkheid om je heen. Blijf je kontakt houden met een vriend die samenwoont? Wat doe je als je broer of zus thuis komt met de mededeling dat hij of zij gaat samenwonen? Wat een verdriet kan het niet geven bij ouders als een kind deze weg gaat. Je wilt je kind niet verliezen, maar je kunt toch ook niet een onbijbelse levenswijze goedkeuren? Het maakt immers zo'n groot verschil hoe je samen door het leven mag gaan. Je probeert in het gesprek over deze dingen een bijbels geluid te laten horen. Maar ook dat valt niet mee. Je krijgt al snel tc horen dat het maar de vraag is of het huwelijk zoals wij dat invullen wel zo bijbels is. Waar staat in de Bijbel dat je eerst naar het stadhuis moet? Als je van elkaar houdt en elkaar trouw belooft, dan ben je toch getrouwd! Waarom dan al die poespas er om heen? Voor ons hoeft dat echt niet. Als een ander dat wel leuk vindt: goed. maar laat er dan ook ons vrij in! En zo wordt gesuggereerd dat de huwelijkssluiting een soort ritueel is dat eigenlijk niets wezenlijks toevoegt aan de relatie tussen twee jonge mensen die hun leven samen willen delen.

Het huwelijk, instelling of mogelijkheid?

Voegt de huwelijkssluiting nu echt iets toe aan het verbond dat twee jonge mensen sluiten? Is het huwelijk een mogelijkheid of instelling van God? Wie de Bijbel serieus neemt kan onmogelijk de opvatting onderschrijven dat hel cr niet zo toe doet of je nu trouwt, of dat je samenwoont. De Bijbel spreekt nadrukkelijk over het huwelijk als een instelling van God. De bijbelse gegevens over hel huwelijk gaan zelfs terug naar de schepping van dc mens. Als we de hoofdlijnen rond huwelijk en gezin nagaan, dan moeten we beginnen bij Genesis 2. In Genesis 2:24 vind je de kerntekst als het gaat om de bijbelse huwelijksgedachte. ..Daarom zal ccn man zijn vader en zijn moeder verlaten en zijn vrouw aanhangen, en zij zullen tot één vlees zijn". Zo is het door de Schepper van het leven gegeven. Hen jongen verlaat het ouderlijk huis, neemt afscheid van thuis. In een ander gezin verlaat een meisje het gezin waarin zij is opgegroeid. Zc neemt afstand van haar ouders. En die twee samen beginnen (met medeweten van thuis) een nieuw levensverband. De jongen zal zijn meisje „aanhangen", dat wil zeggen: r blijvend aan verbonden zijn. Ze gaan voorlaan hun leven samen delen binnen de grenzen van een huwelijksverbond. En dan zullen die twee tot cén vlees zijn. Dat wijst op de lichamelijke bezegeling, als een bekroning van de tweeeenheid. Het is duidelijk dat je hier dc volgorde niet mag omkeren. Het begint niet met de lichamelijke eenwording als twee jonge mensen samen door het leven willen gaan. De relatie begint al als je nog thuis bent. Dan bloeit de liefde op. Dan spreek je samen over je toekomstige levensweg. Tot het moment komt waarop je met medeweten en toestemming van je ouders vorm mag gaan geven aan een nieuwe levensgemeenschap. binnen de bescherming van het huwelijk. En dat is veel meer dan samenleven zonder te trouwen. God heeft het huwelijk ingesteld. „Hetgeen dan God samengevoegd heeft... scheide de mens niet" (Matth. 19:6).

Hoe wordt het huwelijk zichtbaar?

Van een onderlinge afspraak tussen een jongen en een meisje met een wederzijdse afspraak van trouw: oiets als op eigen gelegenheid getrouwd gaan leven, dat vinden wc in de Bijbel niet. Integendeel: Vader en moeder verlaten en zijn vrouw aanhangen", is een gebeuren dat zich in het openbaar voltrekt. Dal is een zaak van de ouders, van de wederzijdse familie, maar ook van de omgeving. Met enkele bijbelse gegevens wil ik dat proberen duidelijk te maken. In de dagen van de aartsvaders zijn het de familiehoofden, veelal vader en moeder die een beslissende stem hebben bij de huwelijkskeuze en de huwelijksvoltrekking van zoon of dochter. Abraham zorgt dat zijn zoon Izaak een vrouw krijgt uit een vertrouwde omgeving cn niet uit het land van de Kanaanieten. Van Izaak en zijn vrouw Rebekka lezen we dat zij de huwelijkskeuze van hun zoon Jakob beïnvloeden. Zij dringen er bij hun zoon op aan geen vrouw te nemen uit het land Kanaan (Gen. 26:34). Ook bij Simson zien we dat zijn ouders betrokken zijn bij zijn huwelijkskeuze. Richt. 14:2: Ik heb een vrouw gezien te Thimnath.... neem mij die tot een vrouw". Dat de huwelijkssluiting in het Oude Testament een publieke zaak was, komt heel duidelijk naar voren in dc geschiedenis van Ruth en Boaz. Er wordt „in de poort" officieel gehandeld voordat Boaz de Moabitische trouwt. In Ruth 4:9 zegt Boaz tot dc oudsten van het volk „Gijlieden zijt heden getuigen, dat ik aanvaard heb alles wat van Elimelech was (....) daartoe aanvaard ik mij ook Ruth de Moabitische. Gij zijt heden mijn getuigen." Over een openbare verbintenis gesproken! Het zou niet moeilijk zijn om ook uit het Nieuwe Testament verschillende voorbeelden te noemen waaruit het publieke karakter van het huwelijk blijkt. Nergens vinden we in de Bijbel de gedachte datje getrouwd zou kunnen zijn zonder ofliciële h u wel ij ks s 1 u i t i ng. Wa a ro m zou de Heere Jezus anders in afkeurende zin gesproken hebben over het samenwonen van de Samaritaanse vrouw?

Hij zegt tegen haar dat de man die ze nu heeft haar man niet is. De Heere Jezus erkende de man met wie ze samenwoonde niet als haar man. Het huwelijk wordt zichtbaar. Vanzelf krijgt dat in onze tijd een andere vorm dan in bijbelse tijden. Als de vraag gesteld wordt waar we in de Bijbel de noodzaak tot het sluiten van een burgerlijk huwelijk tegenkomen, dan kun je daarop geen pasklaar antwoord geven. De huwelijkssluiting voor de ambtenaar van de burgerlijke stand zoals wij die kennen, is een gebruik uit onze tijd en onze westerse kuituur. De wijze van huwelijkssluiting kan verschillend zijn. maar vast slaat dat er altijd sprake is geweest van een publieke gebeurtenis. Ook het feit dat er een bruidsschat betaald werd. wijst op een officiële overeenkomst die gesloten werd. En als ontbinding van het huwelijk alleen mogelijk

is door het geven van een scheldbrief (zie ook Matth 19 7). dan beteken! dat dat ontbinding niet zomaar kan plaatsvinden Deze scheidbrief veronderstelt dat er een ollicielc vastlegging van de huwelijkssluiting ts. die nu tenietgedaan wordt. Het officiële karakter van de huwelijkssluiting bood bescherming aan de gehuwden. Deze twee horen bij elkaar.

Het huwelijk eren

Het ongehuwd samenwonen ontneemt in feite dc kroon aan het huwelijk. Het is een vrijblijvende verbintenis. Je kunt er op ieder willekeurig moment vanaf. Je hebt elkaar geen trouw-voor-het-leven willen beloven. In een boekje over samenwonen las ik de volgende uitspraak: ..In een samenwoningsrelatic heb ik de idee dat ik vrijer ben om mijn relatie in te richten." Een uitspraak die typerend is voor onze lijd. Twee dingen vallen op. Het gaat om ..ik heb de idee" en het gaat„dat ik vrijer ben". Het eerste zegt iels over hel individualisme van onze tijd. Ik bepaal het zelf wel. Ik doe wat ik fijn vind. Het tweede wijst op ongebondenheid. Ik wil geen vaste bindingen aangaan, waardoor ik beperkt kan worden in mijn eigen ontplooiing. Het huwelijk eren doe je niet door eerst een aantal jaren te experimenteren cn dan toch maar te gaan trouwen. Ds. A.M. Lindeboom schreef in de brochure „Ongehuwd samenwonen": „Of denkt iemand werkelijk dat. als twee jonge mensen eerst twee jaar hebben samengewoond, eerst twee jaar huiskamer en slaapkamer hebben gedeeld, zodat de trouwdag hun niets nieuws kan brengen en dc bruiloft zo niet alles dan toch wel veel van haar zin heeft verloren, dat zij dan het huwelijk eren door zonder met de ogen te knipperen bij de kerkeraad te komen met het verzoek om kerkelijke bevestiging? " Deze predikant wil er mee zeggen: zo vanzelfsprekend is dat niet. Er zal dan op z'n minst sprake moeten zijn van schuldbelijdenis. De belofte die dan voor God wordt afgelegd is immers niet zomaar iets. Het gaat om levenslange trouw. Zo mag het huwelijk ook vandaag bescherming bieden tegen de gevaren en dreigingen die op man en vrouw afkomen.

Gevaren waaraan we bloot staan omdat we vanwege onze zonden openstaan voor het zondige en verkeerde. God biedt in het huwelijk een omtuining. Zoals voor Ruth. de kwetsbare, het huwelijk met Boaz bescherming bood. „Spreid toch uw vleugelen uil over uw dienstmaagd" (Ruth 3:9). We eren het huwelijk door respekt voor de huwelijksrelatie. We eren het huwelijk door wederzijdse trouw, als de enige ware basis voor het huwelijk. In het huwelijksformulier staat, dat de Heere „een iegelijk zijn vrouw als met Zijn hand toeschikt". Er is dus sprake van een bijzondere. zeer persoonlijke cn goddelijke voorzienigheid in het samenbrengen van twee jonge mensen. Wat is dat een verootmoedigende gedachte. Dat de Schepper en Onderhouder van alle dingen zó twee mensen leidt in het huwelijk. God is erbij betrokken. Daarom eren we het huwelijk. Luther zei eens tegen zijn vrouw Catharina: Ik heb je lief. omdat je mijn vrouw bent". Hij zei dus niet: Je bent mijn vrouw, omdat ik je liefheb". Begrijp je het verschil? Maarten Luther had haar in het huwelijk ontvangen als een geschenk uit Gods hand. En daarom had hij haar lief.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen