Het chiliasme

Onze toekomstverwachting

Maar we moeten voor ons oordeel niet alleen om ons hee; 3 kijken. We moeien ook - en eerst - in Gods Woord kijken en luisteren naar wal dc Schepper van hemel en aarde van dc toekomst van deze wereld gezegd heeft.

Daar lezen we. dat de wereld voorbijgaat, met haar begeerlijkheid. ze zal vergaan door Gods oordeel en Hij trekt de Zijnen er uit. Zijn Koninkrijk is niet van deze wereld, maar van hoger orde en alleen zij. die daartoe hehoren. hebben een goede toekomst. Het is de toekomende stad. het Koninkrijk der hemelen, het Jeruzalem, dat van God afdaalt. Het zal komen als een steen zonder handen afgehouwen en dc rijken van deze wereld vermalen, zo zag Daniël. Het zal in der eeuwigheid niet verstoord worden, aan geen volk overgegeven worden, maar in eeuwigheid bestaan. Wij leren uit het Woord van God. dat alleen het Koninkrijk van Christus een goede toekomst tegemoet gaat. en dat in tegenstelling met alle rijken van deze wereld. Dat moet ook onze gedachten over de toekomst bepalen. Laat ze niet leiden door allerlei overwegingen van wereldse aard. maar door het Woord van God. dat geen verwachting geeft voor deze wereld en haar begeerlijkheid, maar wel voor hen die Gods wil leren doen: zij blijven in eeuwigheid in het rijk Gods. dat als het Koninkrijk van Christus hier al gestalte zal krijgen. Het is het Koninkrijk van Gods genade, waartoe zondaren worden geroepen en waarbinnen ze mogen geloven een heerlijke toekomst tegemoet te gaan.

Maar hoe moeten we over deze goede toekomst denken? Zal dit Koninkrijk op aarde tot volle ontplooiing komen? Zal Gods Kerk op aarde nog gaan groeien en bloeien? Zullen er nog hele volkeren tot bekering komen? Zal het Joodse volk nog eens een centrale plaats krijgen binnen dit Koninkrijk? Of zal de Kerk wegkwijnen cn als tot niets worden, zoals in de dagen van Elia? Zal het geloof uitgeroeid worden en de macht van dc vorst tier duisternis alleen nog triumfen vieren op aarde? Zullen Gods kinderen, de een na de ander thuisgehaald worden, en de Heere met deze schepping een voleinding maken als de laatste zijn taak uitgediend heeft? Veel aandacht voor deze cn andere zaken heeft het zogenaamde „chiliasme".

Het chiliasme

In Openbaring 20 lezen wc over de toekomst van Gods Kerk. Er staat dat er een engel uit de hemel komt met een grote sleutel in zijn hand en een zware ketting: hij grijpt de draak, de oude slang, de satan, en bindt hem duizend jaren. Hij wordt in een afgrond geworpen en daar al die tijd bewaard. Ondertussen zijn de zielen van hen die om Christus getuigenis gedood zijn. opgewekt. Het is dc eerste opstanding. Zc leven en heersen als koningen met Christus duizend jaren. Zalig worden zij genoemd die daaraan deel hebben. Dc tweede dood zal hen niet beschadigen. Na de duizend jaren wordt dc satan ontbonden. Hij verleidt de volkeren en brengt ze tot de eindstrijd. Zc omringen de legerplaats der heiligen, maar door vuur uit de hemel krijgen de laatsten de overwinning. De duivel en de zijnen krijgen hun bestemming in de eeuwige pijn. Dit Schriftgedeelte is er de aanleiding loc geweest, dat cr alle eeuwen door mensen zijn geweest, die een duizendjarig rijk verwachtten als een heerlijke toekomst voor Gods Kerk op aarde. Het Griekse woord voor duizend, „chilios". heeft de naam gegeven aan dc toekomstverwachting die zc koesteren: het ..chiliasme". Hoewel niet iedereen van hen die ..chiliast" genoemd kunnen worden, zijn toekomstbeeld eender vult. stemmen ze over het algemeen wel overeen in de volgende zaken:

1. De chiliast neemt het getal duizend letterlijk: hij verwacht een toekomstig vrederijk op aarde, dat duizend jaren duren zal.

2. Hij leert twee wederkomsten van Christus.

3. Hij leert, dal met het binden van de satan, de eerste wederkomst van

Christus cn de opstanding der heiligen een nogal abrupte overgang naar een nieuwe en andersoortige bedeling ingaat met een grote heerlijkheid hier op aarde.

4. Men geelt het Joodse volk ccn bijzondere plaats in die laatste tijd en meent dat Jeruzalem het centrum moet worden van het komende Godsrijk.

5. Na de ontbinding van satan, meent men, zal het koninkrijk weer worden opgetrokken in de hemel, waarna de eindstrijd volgt.

Binnen deze grenzen zijn veel variaties in de opvattingen van verschillende chiliastisehe stromingen, die we aantreffen in vaak evenzoveel sekten en stromingen in dc loop der eeuwen.

Het Joodse volk kende al tijden met een chiliastisch gekleurde toekomstverwachting. Juist dan, wanneer het Joodse volk verdrukt werd tussen de opdringende wereldmachten, werd de Messiasverwachting heel konkreet gepredikt. Men verwachtte het vijfde rijk uit de profetie van Daniël, een gelukkige toestand op aarde, waarbij Jeruzalem uit de hemel op aarde zou dalen cn er een wereldgericht zou plaatsvinden. Kenmerkend was dan de aardse verklaring van de profetieën. Het moest blijkbaar moed geven in een wanhopige politieke situatie. In de kerkgeschiedenis zijn er ook telkens ti jden geweest waarin een chiliastisehe toekom stve rwach ti ng ccn vruch tb a re voedingsbodem vond. Eerst was dat al bij sommigen in de tijd van de vervolgingen in het Romeinse rijk. C'erinthus. een gnostisch ketter, zag uit naar een duizendjarig rijk. getekend door een vrolijk leven op aarde, met veel eten en drinken en ander vleseli jk zingenot. De sekte van dc Ebionieten droomde al van de herbouw van dc stad Jeruzalem en van de tempel.

Ook bij hen overheerste het zinnelijke element. Zc stonden of kwamen echter builen de kerk. Toch zijn er ook soms binnen de Kerk chiliastisehe stemmen gehoord. Zo verwachtte 'lertullianus een toekomstig vrederijk: hij ging echter ook over naar een sekte, namelijk die van het Montanisme.

Maar andere chiliasten met gematigder opvattingen bleven binnen de kerk. Dc heersende christelijke opvatting over de toekomst bleef echter sober. Het was vooral in bijzondere tijden, dat sommigen zich te buiten gingen in hun fantasieën over een komend Godsrijk. Rond het jaar duizend waren er. die in hun toch al vaak behoeftige omstandigheden alle werk stopten omdat de overgang naar een betere bedeling verwacht werd. Het bracht echter alleen maar hongersnood. In de tijd van de Reformatie hebben vooral de Wederdopers hun chiliastisehe fantasieën gestalte trachten te geven door het gewelddadig (!) stichten van een heilstaat in Munster. In Engeland roerden enige tijd later zich de Quinto-monarchianen of „Fifth-Monarchmen". Ze verwachtten het vijfde rijk van Daniël cn probeerden het zelf maar vast te realiseren. Dit soort mensen was lel revolutionair; ze zijn dan ook meestal bloedig vervolgd. Vanaf de vorige eeuw zijn er tientallen sekten die op vreedzame wijze uitzien naar het millennium of duizendjarige rijk. Hun toekomstverwachting is meestal ook erg aardsgezind gekleurd en moet dienen om dc volgelingen te inspireren voor hun deelname aan de aktiviteiten die men wil ontplooien. Jehovahs Getuigen. Children of God en vele anderen hebben uitgewerkte „blauwdrukken" van wat er gaat gebeuren. Het boek Openbaring wordt uitgelegd naar eigen inzichten. waarbij een letterlijke verklaring van de meeste

teksten hun grond moet geven voor de vaak extreme opvattingen en berekeningen.

Bijbelse lijnen

Wat moeten wij hier allemaal mee aan? De teksten en argumenten waar men mee schermt, hebben al menigeen doen zwichten. Pas evenwel op voor de wijze waarop men de Bijbel gebruikt! Men rukt de teksten zonder bezwaar uit hun verband en laat ze ..buikspreken". Men goochelt ermee en stopt erin. wat men er dan ook weer uithaalt. Wij moeten evenwel iedere tekst in zijn verband lezen. In de Openbaring aan Johannes openbaart dc Heere Johannes veel over de toekomst, maar op zinnebeeldige wijze. De getallen hebben alle een symbolische betekenis. Er zijn zeven kandelaren, zeven gemeenten, maar ze beduiden het volmaakte geheel van het werk van de Heilige Geest op aarde. Het getal vier is het getal van de aarde (vier windstreken), zes het getal van de mens. twaalf het getal van Gods Kerk en vierentwintig dat van de Kerk van het Oude en Nieuwe Testament samen. Ook visioenen moeten niet letterlijk. maar geestelijk worden uitgelegd. De engel uit Openbaring 20 heeft geen echte sleutel en geen echte ketting. De afgrond is geen echte kuil en het getal duizend moeten we niet letterlijk nemen. Zo moeten we ook het overige van dit hoofdstuk met grote voorzichtigheid verklaren. Wc moeten daarbij niet de methode volgen van de chiliasten, die deze moeilijk te verklaren verzen als een bril op hun neus zetten en daardoor dan heel de Bijbel willen lezen en verklaren.

Beter is het om het geheel van wat Gods Woord ons leert over de toekomst van de Kerk voor ogen te hebben bij het lezen van dit hoofdstuk. Dan weten we. dat de Heere Jezus nooit over een eerste en tweede wederkomst heeft | gesproken. Ook heeft Hij ; geen melding gemaakt van een eerste en tweede opstanding der doden en van een duizendjarig vrederijk op aarde. Hij is dit niet vergeten terwijl Hij zo uitvoerig over dc toekomst der Kerk sprak.

Wel heeft Hij over dc toekomstige vervolgingen gesproken cn bemoedigingen gegeven voor de moeilijke tijden die aanstaande waren. Zijn profetieën laten duidelijk geen ruimte voor dc bonte fantasieën der chiliasten.

Onze belijdcnisgeschriften doen dit daarom ook niet. We moeten de gegevens uit Openbaring 20 proberen voorzichtig in te passen in wat er op andere plaatsen over de toekomst der kerk is geopenbaard. Dan kan met het binden van dc duivel bedoeld zijn. dat hij lange tijd als van zijn macht beroofd zou worden. De Heere Jezus weerstond hem met zijn: „Er staat geschreven...." Betekent dit niet. dat dc macht van de duivel lange tijd door Gods Woord aan banden is gelegd? En zou dan de ontbinding niet kunnen betekenen, dat het Woord van zijn gezag beroofd wordt en men de verbindende waarde ervan loochent? Wat zien we anders in onze tijd? Al leest men overal in de Bijbel dat de rustdag een instelling Gods is. dat gezag een gebod is. dat echtscheiding en homofilie zonden zijn. enzovoort, men maakt er nu van. dat deze zaken alleen vroeger waarde hadden. Nu wil men vrijheid om te zondigen en wil men van geen Bijbelse normen meer horen. Wordt de duivel daardoor niet ontbonden? En wat de regering der heiligen betreft, men kan denken aan hen die deel hebben aan de eerste opstanding: degenen die opstaan uit hun zondegraf door waarachtige wedergeboorte. De tweede dood heeft geen macht over hen: Christus heeft de dood voor hen verslonden tot over winning. De eindstrijd komt ook in de profetieën van de Heere Jezus voor en het schijnt dat deze niet zo heel ver meer weg is nu dc satan ontbonden is.

Blijvende vragen

We moeten niet denken, dat we nu op alle vragen die bij het lezen van het moeilijke boek Openbaring kunnen rijzen, een antwoord klaar hebben liggen. Calvijn heeft van de verklaring van dit Bijbelboek afgezien: een wijze bescheidenheid. Dat betekent niet. dat wij het nu ook maar terzijde moet leggen, of dat niemand cr iets van mag verklaren. Onze Statenvertalers voorzagen ook dit boek van kanttekeningen, hoewel ieder die deze leest, kan weten, dat ze hierbij dikwijls erg bescheiden waren. Ze lieten bijvoorbeeld dikwijls meerdere opvattingen naast elkaar slaan, hoewel ze niet met elkaar in overeenstemming waren. Het waren echter verschillende mogelijkheden van verklaring. De duizend jaren plaatsen ze ook in het verleden, hoewel zc aan een letterlijke verklaring van dit getal vasthouden (!).

Ze tonen iedere verklaring te kunnen waarderen als deze maar niet in strijd is met de andere boeken uit Gods Woord en dan ook met de belijdenis der Kerk. Er zijn er geweest van onze vaderen in de zeventiende eeuw, achtbare kinderen Gods, zoals Brakel. Witsius. Koelman en anderen, die nog een bloeitijd voor Gods Kerk op aarde verwachtten. Ze keken daarbij vooral naar onvervulde profetieën uit het Oude en Nieuwe Testament. Geen kleine plaats had daarbij voor hen een verwachte bekering van het Joodse volk. Ze verwachtten eerst de terugkeer naar het Beloofde Land, iets wat wij in deze eeuw plaats hebben zien vinden! Ook onze Statenvertalers spreken van een toekomstige bekering van dc Joden bij de verklaring van Romeinen 11. Ze verwachtten die niet van

alle Joden, maar wel \an „eene zeer grote menigte, cn gelijk als de gansche Joodsclre natie" (kantt 20 en : •> ). V1aar cr is geen gedachte aan een bijzondere positie van iht volk in die zin dal ze niel gewoon in de Kerk opgenomen zouden moeten worden. Dat moeten ze wel en ze zullen net als alle ware christenen tot Christus moeten komen door een waar zaligmakend geloof. Zo blijft dan nu ook de vraag hoe dc toekomst voor Gods Kerk op aarde precies zijn zal. openstaan. Komt er nog een bloeitijd? Zou het niet mogelijk zijn. bijvoorbeeld in die (ancien die nu van hel juk van het kommunismc bevrijd schijnen te worden? Hoe lang zal de eindstrijd duren en hoe hevig zal ze zijn? Hoe moeten we denken over de zeven zegelen en de zeven fiolen van Gods toorn uit Openbaring? Er is hier geen plaats om op al deze vragen in te gaan. Er zijn er zelfs veel meer te stellen. Het zou ook moeilijk zijn overal een pasklaar antwoord op te geven. Toch zijn het vragen die ons bezig mogen houden. Johannes mocht dc woorden van dc profetie van het laatste Bijbelboek niet verzegelen, want de tijd was nabij....

Jouw toekomst

Aan het begin van het jaar denk je vast en zeker wel aan de toekomst, aan jóuw toekomst. Veel ervan is onzeker. Wel weet je zeker, dat het hier op aarde maar tijdelijk is. dat er een eind aan komt. Verdring die gedachte niet. Als jc onbekeerd bent cn zo verder leeft, heb je geen beste toekomst voor je. Wat je op aarde ook zult bereiken, het zal geen echt geluk met zich meebrengen. Echt geluk, zaligheid. krijg je alleen als je tot het Koninkrijk van Christus behoort. Dan moet Hij je Koning worden! Dan moet Hij je regeren door Zijn Woord en Geest. En jij zult er dan vreugde in vinden je te laten regeren. Die Koning heeft geen slaven in Zijn dienst, maar alleen gewillige dienaren, dus dienaren die Zijn wil begeren te doen. Dienaren van die Koning zijn we niet automatisch door onze doop. Wel is toen gezegd, dat we het behoren te zijn! We kregen Zijn merken veldteken, zo staat in onze geloofsbelijdenis. Maar we zijn niet automatisch gewillig tot Zijn dienst. Dal worden we eerste door bekering, omkering, innerlijk en uiterlijk. Wie geleerd heeft wat een wondere Koning Christus is - namelijk een Koning die Zijn dienaren dient! - die zal zich leren overgeven aan Zijn zorg. En dan zorgt Hij voor de toekomst, die wedergeboren zijn tot een levende hoop. Hun verwachting gaat uil naar de Heere en naar Zijn bestuur over Zijn Kerk. Hij heeft beloofd bij haar te zullen blijven en alleen zo is het mogelijk staande te blijven als het vuur van de beproeving gestookt zal worden. Het gaal dus eigenlijk altijd goed met Christus' Koninkrijk, of het nu tot bloei komt. of dat er verdrukking en vervolging komen. Ja. het kon wel eens zo zijn. dat die verdrukking en vervolging en die bloei samenvallen. Ook in het verleden kwam Gods Kerk door de verdrukking dikwijls tot grote bloei. Het mocht een middel zijn voor velen. Het bloed der martelaren was als een zaad. Maar laat dc nood van vervolgingen cr toch niet toe laten leiden de toevlucht te nemen tol ijdele ehiliastische tcokomstdromen, alsof dat de betere toekomst der Kerk zou zijn. Nee. de toekomst, de goede toekomst, ligt vast in de belofte van Christus voor Zijn Kerk; „En ziet. Ik ben met ulieden al dc dagen tot de voleinding der wereld".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen