Aanwijzingen voor het gebruik

Deze Treffer gaat over de gelijkenis van de verloren zoon. De Heere Jezus vertelde deze gelijkenis in aansluiting op twee andere gelijkenissen, die van het verloren schaap en van de verloren penning. De Heere Jezus liet hiermee zien dat Hij zondaren opzoekt om hen te redden. Eerst één van de honderd, vervolgens één van de tien en in de gelijkenis van de verloren zoon één van de twee. Tieners denken na over het omgaan met geld en vrije tijd.
Tenslotte komt het aspect ‘vergeving’ aan bod.

In deze Treffer treft u de volgende werkvormen aan:
- Opdracht (in tweetallen) voor beide groepen blz. 3
- Vragen voor beide groepen blz. 4
- Gespreksvragen voor beide groepen blz. 5
- Vragen voor + 14-groepen blz. 6
- Stellingen voor beide groepen blz. 7
- Vragen voor beide groepen blz. 8
- Bijbelstudie blz. 9
- Test met meerkeuzevragen voor beide groepen blz. 10 en 11
- Werkvorm voor + 14-groepen blz. 12

Lezen: Lukas 15 : 11-32, Lukas 13 : 1-9, Mattheüs 21 : 28 – 32,
Zingen: Psalm 32 : 3, 5, 6, Psalm 33 : 11, Psalm 51 : 1, Psalm 65 : 2, Psalm 103 : 2, 7

Programmasuggesties

Doel van de schets
Het doel van deze Treffer is:
Pagina 3: De jongeren zien het verband tussen de drie gelijkenissen in Lukas 15.
Pagina 4 en 5: De jongeren gaan nadenken over hun besteding van geld en vrije tijd.
Pagina 6: De jongeren leren wat bekering is.
Pagina 7: De jongeren zien door middel van een voorbeeld hoe God kan werken onder zondaren in de wereld.
Pagina 8: De jongeren leren dat er in de hemel vreugde is over zondaren die zich bekeren.
Ook denken ze na over de halsstarrigheid van de oudste zoon (een kerkmens).
Pagina 9: Leren vanuit Psalm 51 wat schuld bekennen is.
Pagina 10 en 11: Denken na over schuld bekennen in het dagelijkse leven.
Pagina 12: De jongeren worden geprikkeld om de kern van het Evangelie onder woorden te brengen.

Idee voor de +12 groepen
- Opening
- Groepsgesprek over ‘Matthijs’
- Inleiding door leidinggevende over verloren zoon
- Pauze
- Beantwoording in groepen van de vragen op pagina 4 en 9
- Sluiting

Idee voor +14 groepen
- Opening
- Groepsgesprek over ‘Matthijs’
- Inleiding door jongere(n) over verloren zoon
- Pauze
- Schrijven van de brief op pagina 12, en als er tijd is nog even bespreken.
- Sluiting

Schets voor een inleiding
Neem de tekst van onderstaand (nep)krantenbericht over, en zet de plaatsnaam van de plaatselijke gemeente er in. Print het groot uit, en hang het op het bord. Kleiner uitprinten en op de tafels leggen kan ook. Lees het bericht voor.

          JONGEN UIT <PLAATSNAAM> WEGGELOPEN

Sinds eergisteravond 23.00 uur is de 15-jarige Matthijs Willems vermist. De jongen is na een huiselijke ruzie van zijn ouderlijk huis weggelopen.

Vader en zoon hadden een meningsverschil over de tijd van thuiskomen. De jongen leek zich bij de uitkomst van de discussie neer te leggen, waarna hij meedeelde naar bed te gaan. De ouders van de jongen ontdekten echter bij het naar bed gaan dat Matthijs een rugzak vol spullen had ingepakt, zijn spaargeld had meegenomen en via zijn raam verdwenen was.

De politie heeft een onderzoek ingesteld. Het vermoeden bestaat dat de 15-jarige jongen bij iemand in de auto is gestapt. Getuigen menen hier iets van gezien te hebben. De politie tast echter in het duister over de mogelijke locatie van de jongen.

De avond van zijn verdwijning droeg Matthijs een zwarte leren jas van het merk Letherwear, een wijde blauwe spijkerbroek van het merk Lose-it en zwarte legerkisten. De tas die hij meenam is een felblauwe Umbro-sporttas. Matthijs is ongeveer 1 meter 80 lang, heeft een slank postuur, bruine ogen en kort donkerbruin haar.

Op de avond van zijn verdwijning droeg hij een zilveren kettinkje met een kruisje er aan.

De politie zoekt naar mensen die meer informatie hebben over de verdwijning van de 15-jarige jongen. Gebeld kan worden naar het landelijke nummer: 0800 8844 (lokaal tarief)

Bespreking
Pak de aandacht door aan de groep te vragen wie er ook wel eens over nagedacht heeft om weg te lopen. Misschien is er iemand van de groep zelfs wel weggelopen? Hoe reageerden ouders toen?
Matthijs vind zijn ouders onredelijk. Hij kan zelf best bepalen hoe laat hij thuis moet zijn.
Weglopen is ook niet zo erg, zo zien zijn ouders tenminste dat ze hem helemaal verkeerd aanpakken.

Stel: De politie heeft Matthijs gevonden. Hij had het grootste gedeelte van zijn spaargeld opgemaakt door in hotels te overnachten en overdag eten te kopen bij snackbars en restaurants.

Jij bent de vader of moeder van Matthijs. Matthijs wordt door de politie thuis afgeleverd.
Zou je boos reageren?
Sluit je hem in je armen, en zegt: wat geweldig dat je er weer bent?
Ontvang je hem eerst vriendelijk, en geef je hem later straf?

Matthijs moet van zijn ouders een baantje zoeken, om zo snel mogelijk al zijn uitgegeven spaargeld weer terug te verdienen.
En voor straf mag Matthijs zijn spaargeld niet meer zelf bewaren, maar bewaren zijn ouders het op de bank tot hij 22 jaar is.
Vind je dit eerlijk?
Of mag hij zelf weten wat hij er mee doet?

Vervolg inleiding
Praat over spaargeld. Veel jongeren hebben een leuk bedrag aan spaargeld, gekregen van opa’s en oma’s, en ouders. Dat is vaak ‘geld voor later’ Jongeren mogen het uitgeven, maar op de tijd dat ze het nodig hebben. Ze mogen het dus niet verkwisten, of gebruiken zoals Matthijs, om overnachtingen van te betalen tijdens een wegloop-avontuur. In de gelijkenis van de verloren zoon lezen we dat de vader geen arme man is. Hij heeft knechten, slaven, bezittingen. Nu zouden we zeggen: die man heeft een grote onderneming, een groot bedrijf.
Hoe zou het zijn als een zoon van een directeur de helft van een bedrijf op zou eisen, alles daarvan zou verkopen, bijvoorbeeld de vrachtwagens of de machines, en vanaf schiphol naar een zonnig eiland zou vertrekken?
Zo kan je dat met de gelijkenis van de verloren zoon ook zien. Het maakte hem niet uit wat zijn vader er van vond, hij eiste zijn deel van de bezittingen op, en verkocht alles. Dan gaat hij er vandoor, met al zijn geld.
De zoon leeft in grote luxe. Wat zouden jongeren tegenwoordig voor luxe dingen kopen of doen? Noem voorbeelden, zoals automerken, bestemmingen, luxe goederen die tieners ‘gaaf’ vinden.

Toelichting op de vragen

Toelichting bij pagina 3:

Tekst                 De gelijkenis van        Inhoud                                            Betekenis
Lukas 15 : 1-7    Het verloren schaap     De herder zoekt een                      De Heere zoekt verloren zondaren
                                                                      verloren schaap en viert               en er is blijdschap in de hemel als
                                                                      feest als hij het gevonden            een zondaar zich bekeert. 
                                                                      heeft.
Lukas 15 : 8-10 De verloren penning    Een vrouw is één van haar tien   God zoekt zondaren net zolang tot
                                                                      penningen kwijt en keert haar   hij ze gevonden heeft en als ze 
                                                                      hele huis onderste boven om     gevonden zijn is er grote blijdschap                                                                              het te vinden. Als de penning     in de hemel.
                                                                      gevonden is viert zij feest met 
                                                                      de buren en vriendinnen.
Lukas 15 : 11-32 De verloren zoon          De jongste zoon vertrekt met     De Heere wacht zondaren op, Hij
                                                                      het geld van zijn vader naar        kijkt naar ze uit en neemt hen aan
                                                                      de wereld. Hij brengt al zijn         wanneer er oprecht berouw is.
                                                                      geld erdoor en eindigt tenslotte 
                                                                      bij de varkens. Dan gaat hij 
                                                                      nadenken en keert terug naar 
                                                                      huis, naar zijn vader. Zijn vader 
                                                                      wacht op hem en viert een 
                                                                      groot feest omdat zijn verloren 
                                                                      zoon weer teruggekeerd is.

Drie-eenheid                   Gelijkenis                           Beeld
God de Vader                    De verloren zoon               De vader
God de Zoon                     Het verloren schaap         De herder
God de Heilige Geest      De verloren penning        De vrouw

Rijke mensen worden altijd gevolgd door de roddelpers. Allerlei smeuïge details staan in de roddelbladen. De zoon had veel vrienden. Wat waren dat voor vrienden?
Probeer te schetsen wat de zoon alle dagen deed, en hoe hij met zijn geld omging.

Vertel van de hongersnood. Is het mogelijk om een link te leggen naar de economie van nu?
Hoe zou het bij ons ineens mis kunnen gaan? Wat zou er gebeuren als ineens alle olievelden op zouden zijn?
De vrachtauto’s niet meer zouden kunnen rijden? Boten niet meer varen?
Trekkers niet kunnen ploegen?
Auto’s niet naar kantoor konden rijden?
Schets de situatie die ontstaat.

Op welk moment ging hij weer aan zijn vader denken? Vertel over het diepe berouw dat hij kreeg. Wat betekent dat berouw krijgen?
Het punt waarop de jongen tot zichzelf komt is de bekering:
inkeer-omkeer-terugkeer. Vaak leeft hier onduidelijkheid over bij de jongeren, gebruik de gelijkenis om dit helder uit te leggen.
Benoem ook het hartelijke welkom van de vader. Waar de jongen erop had gerekend weer als knecht aan de slag te moeten, wordt hij binnengehaald als een kind. Hier ligt ook een belangrijke boodschap in voor jongeren. Als ze met berouw tot de Heere komen, zal Hij ze niet afwijzen. De verloren zoon is getuige!
De andere kant moet ook benoemd worden. Als ze leven zoals de oudste zoon, wel in het huis van de vader, maar nooit aan zijn voeten terecht gekomen. Dan zullen tollenaren en zondaren hen voorgaan in het Koninkrijk der helemelen.

Toelichting bij pagina 4:
1. God de Vader.
2. De tollenaars en zondaars.
3. De Farizeeën en de Schriftgeleerden.
4. Het vijfde gebod: Eert uw vader en uw moeder.
Het achtste gebod: Gij zult niet stelen.

Toelichting bij pagina 5:
1. De Heere Jezus schetst hier het beeld van een joodse jongen uit die tijd. Voor Joden was het ondenkbaar dat er zwijnen werden gehouden, laat staan dat er voor gezorgd werd. Zwijnen of varkens waren immers onreine dieren. De rijke zoon van een vermogende man moest zich verlagen om te werken als huurling bij een boer. Daarbij moest hij genoegen nemen met het meest smerige werk, zwijnen hoeden. Zelfs voor heidenen was dit een weinig geliefde job. Omdat hij ook nog joods was, was het extra pijnlijk dat hem juist dit werk werd opgedragen. Een andere keus had hij op dat moment echter niet.
2. Johannesbrood was het voedsel voor de zeer armen, het werd eigenlijk gebruikt als veevoeder. Zodra het volk Johannesbrood nodig had, betekende dat dus een grote armoede of hongersnood. In moeilijke tijden wordt de Heere dan toch weer opgezocht.

1. Ze kunnen hun geld gebruiken voor mobiele telefoon, kleding, verzorgings-producten, computerspel, uitgaan, collecte in de kerk, contributie JeV, enzovoort.
2. Praat daarover met elkaar.
3. Laat de jongeren met elkaar hierover praten, probeer het gesprek enkel wat leiding te geven en te coördineren. De levenshouding zou zo moeten zijn dat ze het ook gewoon doen. De Heere vraagt het van hen.
4. Idem.
5. Idem.
6. Luister naar hun antwoorden zonder iets direct af te keuren. Spreek ze aan op hun verantwoordelijkheid, ook wat tijd betreft. De Tien Geboden zijn leidend voor de invulling van het leven.
7. Velen zullen echt wel beseffen dat ze misschien beter iets anders kunnen doen. Waardeer een verantwoorde tijdsbesteding positief en probeer daar over door te praten. Benoem alternatieven, zoals jeugdwerk, het treffen van vrienden thuis en het gezamenlijk bezoeken van bepaalde activiteiten.

Toelichting bij pagina 6:
1. Het woordje ‘ik’ staat er heel duidelijk. Die ‘ik’ is gewillig gemaakt om terug te keren door God Zelf. De oude mens had nooit gewild en gaat ook niet terug naar het Vaderhuis. Maar de oude mens is gestorven en de nieuwe mens is opgestaan.
2. Hij verlangt naar de zegeningen in het huis van zijn Vader en keert terug tot God.
3. Uiteindelijk is het de Vader waar hij het meest naar verlangt.

Toelichting bij pagina 7:
Stelling 1
Alleen straf dragen is niet voldoende. Als je verkeerd gedaan hebt, heb je straf verdiend. Maar, is de schuld dan ook betaald?
Je hebt ook vergeving nodig. Vergeving van degene die je wat hebt aangedaan, maar ook vergeving van de Heere. Alleen straf is niet afdoende. De vergeving is uiteindelijk veel belangrijker.
Vergeving krijg je niet zomaar. Daarvoor moet je eerst je schuld bekennen.

Stelling 2
De Heere werkt met name in de kerk. Er staat niet voor niets: “het geloof is uit het gehoor en het gehoor uit het Woord Gods.”
Dat je er soms weinig van ziet kan best waar zijn, maar dat wil niet zeggen dat Gods werk er niet is. Daarnaast blijkt uit het evangelisatiewerk hoe moeilijk het is om seculiere mensen te bereiken met de boodschap van het evangelie.

Toelichting bij pagina 8:
1. Geen eenvoudige vraag. De ring was het teken van het kindschap. Eigen kinderen van rijke mensen hadden een ring, een zegelring. Daarmee konden ze taken van de vader overnemen, bijv. belangrijke brieven voorzien van een zegel. De verloren zoon kreeg gelijk weer een ring aan zijn vinger. Hij was weer aangenomen tot kind.
2. Hij heeft geen zin in een feest voor zijn broer, die in zijn ogen een grote zondaar was.
3. Het lijkt misschien terecht. De oudste zoon, een oppassende jongen heeft nooit feestgevierd met zijn vrienden. De jongste zoon komt thuis, al het geld heeft hij opgemaakt en voor hem wordt een feest gehouden. ‘Nu moet het toch niet gekker worden’, heeft die oudste jongen gedacht. Wat de oudste zoon vergeet en waarschijnlijk nooit heeft gezien is, dat hij erfgenaam is; zoon van de vader met allerlei voorrechten. (zie verder vraag 4)
4. De vader wijst zijn zoon erop dat hij ‘zoon’ is, dat wil zeggen erfgenaam. Alles wat van de vader is, is ook van die oudste zoon. Dat heeft die jongen zijn hele leven nooit begrepen.
Hij werkt voor geld, zoals de knechten dat doen, maar hij krijgt nooit uitbetaald voor zijn gezwoeg. Aan het eind van de week, als de knechten hun loon ontvangen, hoeft hij niet in de rij te staan. Hij krijgt geen loon. Dat hij geen loon hoeft te ontvangen omdat hij ‘zoon’ is begrijpt hij niet. Als hij zijn vader gevraagd had om met zijn vrienden samen te mogen zijn had zijn vader het hem vast niet geweigerd. Maar dat wil die oudste zoon niet. Hij wil liever knecht zijn en loon ontvangen dan ‘zoon’ en erfgenaam zijn.

Toelichting bij pagina 9:
1a. Boetpsalm
1b. Schuld bekennen, schuld belijden, straf dragen voor die schuld.
2a. David
2b. Na zijn zonde (overspel) met Bathseba.
3 - delg mijn overtreding uit
- was mij wel van mijn ongerechtigheid
- reinig mij van mijn zonde
4. Hij spreekt in vers 5 over het ‘kennen van zijn overtreding’.
Hij bekent zijn zonden tegenover God in vers 6.
5a. Het doopformulier zegt: ‘in zonden ontvangen en geboren’. We staan schuldig voor God niet alleen omdat we zonde doen, maar omdat we zonde zijn. Door de val in Adam, hebben wij allen een schuld voor God.
Vergelijk: iemand heeft een grote financiële schuld. De schuldeisers staan klaar om hun schuld op te eisen. Deze persoon sterft. Is de schuld dan kwijtgescholden? Nee! Deze schuld gaat over op de erfgenamen en het is ook hun schuld geworden. Zo gaat de schuld van Adam over op de erfgenamen en is het ook onze schuld.
5b. ‘Zie ik ben in ongerechtigheid geboren, en in zonde heeft mij mijn moeder ontvangen.’
6a. Hij vraagt om een rein hart en een vaste geest.
6b. Dat wijst erop dat David wenst dat het schommelen tussen goed en kwaad afgelopen is en dat de reinheid van hart ook in de toekomst blijft.
7. Het woord bloedschulden wijst op de doodstraf.
8. Geen offers, maar een verbroken geest en een verslagen hart.
9a. Als koning werd hij geacht een voorbeeld te zijn. Wat een voorbeeld heeft hij zijn volk nu gegeven! Jeruzalem (beeld van Davids koninkrijk) zou af kunnen glijden op zedelijk gebied. David vraagt aan de Heere of Hij ondanks Davids slechte voorbeeld Jeruzalem toch wil opbouwen.
9b. Laat de jongeren nadenken over hun gedrag en wat andere mensen daarvan kunnen denken. ‘Zijn dat nu die refo’s, met zulk taalgebruik?’ is een veelgehoorde uitspraak van mensen.
Zo zijn er meer voorbeelden te noemen.

Toelichting bij pagina 10 en 11:
De test kun je door ieder persoonlijk laten maken. Je kunt ook kiezen voor een vorm waarbij in tweetallen wordt gewerkt, met een vraagsteller en één die de antwoorden geeft. De puntentelling spreekt voor zich. Praat eventueel na over de score. Hoeveel kwamen er uit bij de eerste, tweede of derde score. Wat zegt dat over ons? Vergeven wij onze schuldenaren? Bekennen we dat we fout geweest zijn tegenover elkaar?

Toelichting bij pagina 12:
Deze opdracht kan in groepjes worden gemaakt.

Geef de volgende richtlijnen:
Wat moet de persoon in kwestie te lezen krijgen?
Brainstorm eventueel vooraf met de hele groep en noem een paar trefwoorden.
Bijvoorbeeld: Vergeving, zonde, schuld, Gods liefde voor zondaren, genadetijd.
Denk vooraf ook na over: Vertellen we deze persoon van de schepping, de uittocht, de profeten, de geboorte van de Heere Jezus of Zijn sterven en opstanding?

Bespreek de resultaten met de hele groep of apart in de werkgroepjes.
Laat degenen die dat willen de brief thuis uittypen en daadwerkelijk naar iemand opsturen.

Vraag:
Op wie lijk jij?
Geef ze deze vraag mee naar huis. Uiteindelijk zijn we allemaal één van de twee.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen