Verwerking

Octrooiverlening voor biotechnologische "uitvindingen"

De Europese commissie heeft een opzienbarende richtlijn ontworpen die ruime mogelijkheden schept om planten en dieren, of delen daarvan te octrooieren. Zelfs mensen worden daarvan niet uitgesloten. Het octrooieren, of ook wel het verlenen van patent, houdt in dat wanneer een bedrijf een ontdekking heeft gedaan m.b.t. het erfelijk materiaal, zij hiervoor een eigendomsrecht kan aanvragen. Producenten die deze "uitvinding" willen gebruiken, moeten dan de "uitvinder" betalen.

Uit de landbouw-, milieu- en ethische hoek, en ook door Van der Waal en zijn collega's, zijn nogal wat bezwaren aangetekend tegen deze richtlijnen. Is het nu mogelijk dat een bedrijf levende natuur "in eigendom" kan hebben? Zal er geen machtsconcentratie plaatsvinden bij de grote bedrijven die immers alleen in staat zijn hoge onderzoekskosten te betalen? Zal de richtlijn niet bevorderen dat genetisch gemanipuleerde planten of wezens gemakkelijker in de vrije natuur terechtkomen? Van der Waal vond eigenlijk dat, alvorens tot octrooiering over te gaan, er eigenlijk nog een vraag vooraf moet worden beantwoord. Binnen welke scherpe ethische grenzen mag de biotechnologie zich eigenlijk bewegen? Deze tak van wetenschap moeten we namelijk niet onbeperkt de ruimte geven. Er zijn nu al meerdere gevallen van grensoverschrijding bekend. Hij verwees hierbij naar de ontwikkeling van haarloze varkens en vissen zonder schubben: een reconstructie van het dier terwille van een efficiëntere "produktie". Stimuleren we dit juist niet door deze richtlijn in deze vorm goed te keuren? Daarom dienen volgens hem eerst de resultaten worden afgewacht van een grondig ethisch, sociaal en ecologisch beraad van de pas ingestelde Ethisch Commissie. Dan pas zou moeten worden bekeken hoe de richtlijn aangepast kan worden.

Uit: De Banier, 1 mei 1992

Vragen

1. Wat vind je van de mogelijkheden van octrooi voor biotechnologische "uitvindingen"? Leg uit waarom je dit vindt.
2. Is het verantwoord om dieren genetisch te veranderen ten gunste van de voedselproduktie?
   En voor medische doeleinden? Verklaar je antwoord.
3. In Gen. 1:28 staat: "..en hebt heerschappij over de vissen der zee en over het gevogelte des hemels en over al het gedierte dat op de aarde kruipt."
   a. Wat betekent hier 'heerschappij'.
   b. Welke gevolgen heeft de zondeval voor de schepping?
   Noem een aantal concrete gevolgen.
4. In het stukje hierboven wordt gesproken ovér 'gevallen van grensoverschrijding'. Waarom zijn deze gevallen grensoverschrijdend? Betrek hierin Gen. 1:28.

A. Bespreek de volgende vragen

1. Er wordt nog steeds heel veel geëxperimenteerd met genetisch materiaal. De ontwikkelingen op dit terrein lijken maar door te gaan.
   a. Mag je alle experimenten met planten en dieren zo maar uitvoeren?
   b. Kun je aangeven waar de grenzen liggen? Denk daarbij onder andere aan voortplantingstechnieken.
   c. Is er wat dit betreft verschil tussen planten, dieren en mensen?
2. Het ganse schepsel zucht, als in barensnood onder de vloek die de mens heeft verdiend (Rom.8). Kunnen wij dat lijden verlichten? Of verzwaren wij het juist door onze moderne landbouwmethoden en allerlei experimenten?
3. Moet een boer die bepaalde voortplantingsmethoden principieel afwijst stoppen met zijn bedrijf, omdat zijn bedrijf zonder die methoden niet rendabel is? Denk hierbij ook aan de mogelijkheid dat er in de toekomst bijvoorbeeld alleen nog maar genetisch gemanipuleerd stamboekvee is.

B. Stellingen wisselen

• Verdeel de vereniging in maximaal drie groepen. Iedere groep maakt een stelling over genetische manipulatie. Geef de stellingen door aan de volgende groepen.
• Iedere groep geeft een mening over de stellingen. Per stelling worden de meningen op een groot vel papier gezet.
• De stellingen worden plenair besproken. Elke stelling wordt vooraf toegelicht door de groep die hem opstelde.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen