Huisgodsdienst

Tot hiertoe is de aandacht gericht geweest op de persoonlijke stille tijd. Het is de persoonlijke omgang met God die hierdoor gestalte krijgt. Maar het persoonlijke dienen van God is niet los te denken van het gemeenschappelijke. Het is ook belangrijk om als gezin de dienst aan God vorm te geven. In de eerste plaats hebben man en vrouw de plicht om elkaar te helpen in geestelijke zaken.

Zij moeten ook hun kinderen, als zij die hebben, leiding geven in godsdienstige activiteiten. Zo leren de kinderen door het voorbeeld van de ouders ook zelf bidden en Bijbellezen. Aan de andere kant zijn de wat oudere kinderen verantwoordelijk voor hoe zij zich gedragen als er bijvoorbeeld in het gezin uit de Bijbel gelezen wordt. Als binnen een gezin aandacht is voor zowel het persoonlijk als het gezamenlijk dienen van God, zal dat een positieve invloed op elkaar hebben.

Het begrip huisgodsdienst is niet zo 'in'. Velen weten wellicht nauwelijks wat ze er zich bij voor moeten stellen. Voor anderen verwijst het misschien naar een streng, wettisch keurslijf, naar lang bidden of Bijbellezen, kortom naar iets dat moet en dat bovendien niet fijn is. Weer anderen proberen er misschien wel eens iets aan te doen, door bijvoorbeeld een gesprek over de preek te beginnen. En dan maar hopen dat de anderen bereid zijn om mee te doen...

Het is in deze tijd ook niet eenvoudig om in het gezin met elkaar bezig te zijn rond het Woord van God. Wanneer zijn alle leden van het gezin eigenlijk nog bij elkaar? Misschien rond de avondmaaltijd, maar er bestaat grote kans dat er iemand later komt of dat er een weer heel vroeg weg moet. Toch is het goed om net zo bewust om te gaan met godsdienstige activiteiten binnen het gezin als met het zoeken naar een geschikte tijd voor de persoonlijke omgang met God. Zo kan er in de gezinnen een dam opgeworpen worden tegen het anti-christelijke klimaat dat ieder gezinslid als het ware inademt buiten het gezin en de kerk.

Petrus Wittewrongel, een vertegenwoordiger van de Nadere Reformatie, zegt dat een huisvader en -moeder moeten zorgen voor de volgende godsdienstige activiteiten: catechisatie, persoonlijk en huisgebed, individuele en gezamenlijke Bijbellezing, stichtelijke gesprekken, meditatie en psalmzingen. Hij geeft bij elke activiteit een toelichting. Zo vindt hij bijvoorbeeld catechisatie belangrijk omdat men in de zaligmakende kennis van Cod onderwezen moet zijn om Hem 'recht' te kunnen dienen. En het zingen van psalmen is volgens hem een uitstekend middel om onze dank aan God 'seer gevoeligh' uit te drukken, ons te sterken tegen verzoekingen en het (geestelijk) dode hart te verlevendigen. Overigens acht hij ook andere geestelijke liederen geoorloofd, maar hij geeft aan de psalmen de voorkeur omdat die het eerst genoemd worden (in bijv. Ef.5:19). Bovendien maken zij deel uit van het geïnspireerde Woord van Cod.

Uit het bovenstaande blijkt dat het zoeken en dienen van God, zowel persoonlijk als gezamenlijk, niet vanzelf gaat. Het kost inzet en moeite, niet een keer maar steeds weer opnieuw, om daar echt inhoud aan te geven, zodat het ook vruchten kan dragen, leder gezinslid heeft daarin zijn eigen verantwoordelijkheid. Ook jongeren kunnen meedenken over de invulling van gezamenlijke godsdienstige activiteiten. Een paar voorbeelden:

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat het Bijbellezen aan tafel meer is dan een dode sleur die aangeeft dat de maaltijd bijna afgelopen is? Wat zou een goede manier kunnen zijn om er alleen al voor te zorgen dat we onze aandacht er bij hebben?

Het met elkaar psalmen zingen zou bijvoorbeeld op zondag kunnen gebeuren, maar het is ook een idee om dat 's avonds na het Bijbellezen bij de maaltijd te doen. Misschien dat het in het begin vreemd lijkt; daarom is het goed om met zoiets te beginnen als de kinderen klein zijn. Het is opvallend hoe vanzelfsprekend zij het vinden datzoiets gebeurt. Op die manier kan er ook heel natuurlijk aandacht besteed worden aan het psalmvers dat geleerd moet worden.

Met elkaar spreken over de dingen van Cod doen we meestal niet 'zo maar'. Een goede aanleiding om het te doen is de preek die 's zondags gehoord is. Tijdens het koffie drinken kan geprobeerd worden om de preek in het kort te herhalen.

Als vanzelf herinneren we ons dan dingen die ons aangesproken hebben, of gedeelten die we moeilijk te begrijpen vonden. Zo is er stof genoeg om een zinvol gesprek te hebben over geestelijke dingen.

Spanningsveld

Het is mogelijk dat bij deze of gene al lezend de vraag naar boven is gekomen: Is dit alles niet te veel aan regels gebonden?

Het wekt misschien de indruk dat het wel goed zit met je als je alle voorschriften precies nakomt. Misschien zal iemand er het etiket 'wettisch' op plakken: Doe dat en gij zult leven. Het kan goed zijn om dit bij onszelf na te gaan. Als wij zo stille tijd willen houden, alsof wij daarmee de hemel kunnen verdienen, zijn we inderdaad op de verkeerde weg. Het houden van stille tijd, het zoeken naar de gemeenschap met God, is geen grond om op te bouwen voor de eeuwigheid. De enige grond is Christus en Zijn verdienste. Stille tijd is ook geen doel op zichzelf, maar is het middel voor Gods kerk in de gemeenschap met God. "Gods verborgen omgang vinden, Zielen, waar Zijn vrees in woont" (Ps. 25:7 ber.). In deze verborgen omgang met God gaat het om de Heere Zelf. Hij is het naar Wie het hart van de gelovige uitgaat in de beoefening van stille tijd.

Aan de andere kant zouden we de vraag kunnen stellen: Als wij het zoeken van God met inzet van alles wat we hebben afwijzen, wat doen we dan wel? Is er dan niet het gevaar dat we uitkomen op een lijdelijke houding in de trant van: God moet het doen? Nog even terugblikkend op de voorbeelden uit de Bijbel van Daniël en de Heere jezus: zijn die ons niet gegeven om na te volgen? Ja, zeker wel! De Bijbel vertelt ons dat het gebruiken van de middelen de weg is waarlangs de Heere Zijn zegeningen wil geven:

Psalm 50: 15 "Roept Mij aan in de dag der benauwdheid; Ik zal er u uithelpen".

Psalm 81: 11 "Doe uw mond wijd open, en Ik zal hem vervullen".

Mattheus 7: 6, 7, 8 "Bidt, en u zal gegeven worden; zoekt, en gij zult vinden; klopt, en u zal opengedaan worden. Want een iegelijk, die bidt, die ontvangt; en die zoekt, die vindt; en die klopt zal opengedaan worden".

Luther vatte zijn taak als priester in zijn gezin zeer ernstig op, en de drukste bezigheden buitenshuis konden hem niet van die plicht terughouden. Hij preekte en catechiseerde zelfs wel in huiselijke samenkomsten, waarbij hij zijn vrouw en zijn kinderen, maar ook zijn huisvrienden en dienstboden samenriep. Ook de gesprekken aan tafel waren meestal zo rijk aan inhoud, dat zijn vrienden ze optekenden en later uitgegeven hebben. Zonder voorbij te gaan aan de kleine dingen van het leven, en met een open oog voor humoristische situaties, had hij toch altijd het besef leiding te moeten geven aan de huiselijke gesprekken; het zieleheil van hen, die in zijn huis verkeerden, woog hem zwaar.

C.J. Meeuse in: Daniël, jrg. 32, n r. 1.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen