2. Guinee, een land met mogelijkheden

"De dorpsbewoners zijn over het algemeen zeer toeschietelijk, vooral als je zelf het initiatief tot kennismaken neemt. Andersom komt er ook veel bezoek. Het heeft iets gezelligs, maar het is goed om grenzen te trekken, anders kom je nooit aan werken toe. Vooral kinderen zouden het huisje het liefst binnenste buiten keren uit pure nieuwsgierigheid en ons zelfs waarschijnlijk ook. Het bleef gelukkig beperkt tot het aanraken van de huid en mijn lange haar. Alles heeft twee kanten. Maar het is toch wel leuk als je ergens op bezoek komt en de hele familie gaat plotseling op kippejacht. Eenmaal gevangen kreeg ik een levende kip aangeboden als vlees voor het avondeten, hij moest alleen nog gevild worden.

Goede relaties zijn zeer belangrijk in dit soort culturen, waarin men geen individuen kent. Je redt het niet als je alleen komt te staan. Alles en iedereen heeft met elkaar te maken.

Met de politie hadden we niet zo'n goede relatie, we werden herhaaldelijk aangehouden en men verzon een overtreding of klopte het op, om vervolgens veel geld te vragen. De eerste keer laat je je nog inpakken, maar daarna is het afgelopen. Het is jammer dat dit zo vaak voorkomt. Het moet echter gezegd worden: er zijn gelukkig ook politiemensen die zeer behulpzaam zijn".

Een impressie van de eerste indrukken van Carla de Bruyn (Paulus, januari 1991). Carla is de eerste zendingswerkster die in het begin van 1991 namens de zending van de Gereformeerde Gemeenten naar Guinee vertrok. Later in het jaar volgde het echtpaar Commelin en in 1992 vertrok het echtpaar Van Rijssel met drie kinderen naar Guinee.

Enkele gegevens

Guinee ligt aan de kust van West- Afrika, omringd door Guinee Bissau, Senegal, Sierra Leone en Liberia. Iemand die vanuit Nederland naar Guinee gaat, komt in de hoofdstad Conakry aan. Het land kent een gematigd tropisch klimaat met veel neerslag. Soms kunnen de tropische regens zich kort maar krachtig op Guinee storten. De warmte in Guinee is dan ook een vochtige en vermoeiende warmte. Veel grote rivieren, zoals de Niger, de Senegal en de Gambia, ontspringen in dit Afrikaanse land. Vandaar dat het land wel eens "de watertoren van Afrika" wordt genoemd.

Het land is ongeveer zevenmaal zo groot als Nederland en telt 6,7 miljoen inwoners (cijfers van 1989). Veel Guineërs wonen in het buitenland, vooral in Senegal en Ivoorkust. Naar schatting waren dit enkele jaren geleden zo'n 1 a 2 miljoen mensen. Na de dood van president Sékou Touré zijn velen weer teruggekeerd naar hun land van herkomst.

De bevolking van Guinee bestaat uit ongeveer twintig verschillende stammen. Iedere stam kent zijn eigen taal. Frans is in Guinee de voertaal die de meeste geschoolde mensen goed kunnen spreken. Andere talen zijn Fulfude, het Malinke en het Susu (uitspraak: Soesoe).

De meeste mensen zijn echter aangewezen op hun eigen stamtaal. Ongeveer 80 procent van de bevolking kan niet lezen of schrijven. De gemiddelde leeftijd van bevolking ligt op 43 jaar. Dit is één van de laagste ter wereld. Dertig procent van de kinderen tussen de één en vier jaar sterft. Wellicht dat dit te maken heeft met het feit dat slecht 12 procent van de bevolking toegang heeft tot 'veilig water'. Velen maken gebruik van het veelal onzuivere water uit de rivieren.

Geschiedenis

Rond 1700 landen Portugezen aan de kust van Guinee. Al snel ontstaat er een handel. Deze handel komt tot stilstand wanneer Guinee een franse kolonie wordt in de helft van de negentiende eeuw.

Aan het eind van de negentiende eeuw maken Engeland en Frankrijk afspraken over de verschillende kolonieën en worden de landgrenzen vastgesteld. Guinee behoort tot de Franse invloedssfeer. In 1902 gaat Guinee op in Frans West- Afrika met Dakar als de hoofdstad.

1945. In Guinee worden de vakbonden aktief. De latere president Sékou Touré is in 1946 één van de mede-oprichters van de partij "Rassemblement Démocratique Africain" (RDA). De Guinese afdeling krijgt de naam "Parti Démocratique de Guinee" (PDG). Vijfjaar later, in 1951, probeert deze partij (PDG) steun te krijgen van brede lagen van de bevolking. Sékou Touré is inmiddels de sekretarisgeneraal van de PDG.

De Franse president De Gaulle stelt in 195S voor om een stemming uit te roepen waarin de bevolking kan kiezen of zij wel of niet deel wil uitmaken van een gemeenschap onder Franse leiding.

Mede door de PDG wordt massaal gestemd voor onafhankelijkheid. Guinee wordt het eerste Frans sprekend land in Afrika dat onafhankelijk wordt.

Overhaast verlaten de Fransen het land. Ze nemen van alles mee, zelfs complete dossiers van stuwdammen en bruggen. Hierdoor wordt Guinee geheel en al op zichzelf terug geworpen. Frankrijk hoopt dat het volk van Guinee spijt zal krijgen. Dit gebeurt echter niet.

Een nieuwe tijd breekt voor Guinee aan. Sékou Touré wordt eerste minister en in 1961 president. In 1965 breekt Guinee definitief met Frankrijk en zoekt toenadering tot de Sowjet-Unie. Guinee heeft nooit bekend gestaan als een communistisch land. Toch is de ideologie van de PDG in feite communistisch. Alles staat onder toezicht van de partij.

De ideeën van Sékou Térou worden uitgevoerd zonder dat dit vastgesteld wordt in wetten. Hij benoemt persoonlijk alle gouverneurs van de regio's. Bezoekers mogen niet alleen reizen of direkt kontakten leggen met de bevolking. Er is sprake van een machtsmonopolie in Guinee.

Dit beleid roept uiteindelijk verzet op, ook al krijgt het verzet weinig kans van slagen. Hierdoor vluchten velen naar Senegal en Ivoorkust. In 1970 wordt een groep "huurlingen" en Portugeze soldaten in Conakry ontscheept. De groep wil de macht overnemen. Na enkele dagen van vechten druipen de opstandelingen af. Hierna wordt op genadeloze manier afgerekend met de echte of vermeende aanhangers van de opstandelingen. Mensen uit de hoge kringen worden gevangen genomen of vermoord.

Het gaat niet goed in Guinee. Economisch komt het land meer en meer aan de grond te zitten. Sékou Touré probeert het buitenlandse beleid te verbeteren door goede kontakten te leggen met Frankrijk. Daardoor worden de banden met andere landen losser, waaronder Rusland.

Op 27 maart 1984 meldt de radio dat president Achmed Sékou Touré op 62-jarige leeftijd is overleden. Volgens de grondwet moet er binnen 45 dagen een nieuwe president worden gekozen. Enkele familieleden van Sékou Touré staan voor deze post kandidaat.

De militairen grijpen echter naar de macht. Op 3 april 1984 komt er een eind aan de diktatuur van Sékou Touré en zijn familie. Direkt na de staatsgreep wordt een "Comité Militaire de Redressement Nationale" (CMRN) opgericht. Kolonel Lansane Konté wordt tot

Kolonel Lansane Konté wordt tot leider en staatshoofd benoemd. Alle politieke gevangen worden onmiddellijk vrijgelaten. De vrijheid van meningsuiting wordt aangekondigd. Al met al verandert er veel in Guinee.

Er breekt opnieuw een nieuwe periode voor Guinee aan. De deuren gaan open voor buitenlandse investeringen om op deze wijze de slechte economische situatie weer gezond te maken. Deuren gaan open... ook voor zendingsorganisaties.

Zending in Guinee

West-Afrika werd vroeger wel "het slagveld voor de zending" genoemd. In 1804 gelukt het de Anglicaanse zending (Church and Missionary Society) om in Guinee, toen nog een Franse kolonie, met het zendingswerk te beginnen. In enkele jaren tijds overlijden dertig zendingswerkers aan malaria. Het aantal kerkgangers loopt snel terug van tweeduizend naar duizend. De Islam doet zijn intrede en verslaat zijn duizenden. Momenteel is meer dan 70 procent van de bevolking moslim.

Pas in 1919 begint een Amerikaanse zendingsorganisatie opnieuw met het zendingswerk in Guinee, de CAMA (Christian And Missionary Alliance). Uit het werk van deze zending is de "Eglise Protestante Evangélique" ontstaan. Dit is de enige protestantse kerk van belang in Guinee met ruim honderd gemeenten en ongeveer vijfentwin tigduizend leden en twaalf zendingswerkers.

Het werk van de CAMA beperkt zich tot een viertal stammen in het oosten van Guinee en tot de hoofdstad Conakry.

In Midden-Guinee is sinds enkele jaren de Christian Reformed Church (CRC) aktief met zendingswerk.

Van de twintig stammen in Guinee zijn er maar vier of vijf bereikt met het Evangelie. Guinee, een land met mogelijkheden...

ZGG in Guinee

In 1989 verschijnt het boek "Zie, Ik zend u" naar aanleiding van 25-jarig Zending Gereformeerde Gemeenten. In deze uitgave schrijft drs. G. Nieuwenhuis een hoofdstuk over Guinee. Hierin lezen we het volgende: "In de afgelopen twee jaar zijn de contacten met Guinee verder verstevigd. Voor het beginnen van zendingswerk in een bepaald land zijn goede contacten met zowel de overheid van dit land als met de reeds in het land werkzame zendingen en kerken onontbeerlijk. Heel belangrijk is het maken van afspraken betreffende het gebied waar men wil werken en het soort werk dat men wil gaan doen. Vorig jaar is in Guinee, zoals dat ook in veel andere Afrikaanse lan-den is gebeurd een "Association des Eglises et Missions de Guinee" (Gemeenschap uan protestantse kerken en zendingen uan Guinee) opgericht. Deze gemeenschap dient ten opzichte uan de overheid als gesprekspartner c.q. onderhandelaar uoor alle zaken betreffende protestantse kerken en zendingen in Guinee en wordt ook door de overheid van Guinee als zodanig erkend.

Doordat onze zending in de loop uan 1987 tot waarnemend lid uan deze gemeenschap is toegelaten, is het verkrijgen uan visa geen probleem meer. Ook wat dat betreft lijkt de weg naar Guinee open.

... Tot op heden kon er nog niemand uoor het nieuwe zendingsterrein benoemd worden. Dit heeft tot gevolg gehad dat zich intussen in één uan de gebieden die onze zending op het oog had - rond Boké in het westen van Guinee - reeds twee zendelingen van een andere organisatie hebben geuestigd. Maar desondanks blijft de nood elders in Guinee groot, met name ook als het om de verkondiging van het Evangelie onder de moslims gaat, die ruim 70% van de beuolking uitmaken. Alhoewel dit als een ueel moelijker taak wordt beschouwd dan zending bedrijven onder aanhangers uan traditionele godsdiensten, is het niet minder hard nodig. Wel zullen degenen die zich hiertoe geroepen weten, zich zeer grondig moeten voorbereiden op hun taak, onder andere door het bestuderen van de islam en het goed leren uan de taal uan de stam waaronder gewerkt gaat worden.

Zeker bij zendingswerk onder moslims moeten de eerste jaren van het verblijf op het zendingsveld worden besteed aan het leggen van goede contacten met de bevolking en het winnen van hun vertrouwen, zodat er op die wijze plaats komt voor de verkondiging uan het Evangelie onder hen

In 1989 was er nog niemand aangenomen voor dit nieuwe zendingsterrein. Inmiddels (1993) bestaat het team uit de volgende personen: Carla de Bruyn: bezig met het vertalen van Gods Woord in de Susutaal, Carla woont in Dubreka. een dorp dat ongeveer 45 minuten rijden van de hoofdstad ligt en een dag reizen van de stad Boke waar de andere teamleden werken.

Joh. Commelin: Zendeling in de stad Boke en tevens bezig met het oriënteren van het zendingsgebied. Het echtpaar Commelin woont in Boke.

Dhr. Van Rijssel: technisch werker, woonachtig in Boke. Het echtpaar Van Rijssel heeft drie kinderen die nog op de lagere school zitten.

Met zendingsterrein

Aan de zending van de Gereformeerde Gemeenten is een gebied in West Guinee toegewezen. Iemand die het zendingsveld zou bezoeken komt in de hoofdstad Conakry aan. Wanneer men dan 's morgens om 09.00 uit Conakry vertrekt met de auto, komt men rond de middag aan in Boffa. Boffa is het dorp waar een breed water overgestoken moet worden met behulp van een pond. De wachttijd voor de pond kan variëren van twintig minuten tot drie uren.

Iets boven Boffa begint het zendingsgebied. waar de zending van onze gemeenten werkzaam is Het gebied kan verdeeld worden in vier streken

1 De stad Boke

2 Bintimodta -gebied

3. Kofoboui-gebied

4. Malapuya-gebied

Boke

De stad Boke telt ongeveer

225.000 inwoners.

In Boke wonen verschillende stammen. De meeste mensen behoren tot de volgende stammen:

Landuma, Pular. Tobaka en Baga. Ook andere stammen komen in Boke voor. zoals: Susu, Nalou en Mixifore (spreek uit: Michifoore).

Vanuit deze stad probeert het zendingsteam de dorpen in te gaan. Er is namelijk groot verschil tussen stads-zending en zending in de dorpen. In een dorp behoren de mensen over het algemeen tot één bepaalde stam. Dat is in de stad niet het geval. Toch is stadszending van groot belang. In het Nieuwe Testament gaat Paulus ook naar de stad om daar het Evangelie te verkondingen.

Denk maar aan Antiochië. Eféze en andere steden. Het was Jezus' opdracht aan de discipelen om het Woord van God te verkondigen "beginnende van Jeruzalem". Het zendingswerk in de stad is enerzijds niet makkelijk. Er moeten verschillende talen worden gesproken. Anderzijds kan het zendingswerk vanuit de stad zich verspreiden naar de dorpen. Zendeling Commelin zegt hierover:

"Het zendingswerk in de dorpen is aantrekkelijker, maar de bijbelse opdracht is om vanuit de stad te beginnen Dat motiveert me ook om in Boke te beginnen met het iverk

Bintimodu üt'bkd

De gebieden buiten Boke bestaan uit verschillende dorpen »Jn dit gebied wonen mensen uit de volgende stammen: Mixifore, Baga en Susu.

De Mixifore-stam overheerst in dit gebied. Zij bevinden zich ook in het Kolaboui-gebied, vandaar dat men ook wel spreekt over het Mixiforegebied. De mensen vanuit deze stam wonen in een flink aantal dorpen, waarvan sommige met behoorlijke omvang. Preciese aantallen van de bewoners zijn nog niet te geven. Wel kan een globale berekening gemaakt worden. Het distrikt Songolon bestaat uit vijf dorpen en heeft totaal 1.400 inwoners. In totaal zijn er binnen het Mixiforegebied zo'n 9 of 10 distrikten. Dus zal het totale aantal Mixifore zeker naar de 9.000 gaan. Het zendingsteam heeft zich in de

Het zendingsteam heeft zich in de taalstudie voornamelijk gericht op de Susu-taal. Naast de Mixifore-taal spreken de meeste mensen vrij goed Susu. In hoofdstuk 3 wordt gesproken over het bezoek aan een moskee in Garama. Garama is een dorpje in het Bintimodia-gebied. De inwoners zijn Mixifore-mensen.

De Baga-stam is de grootste van de kleinere stammen in het kustgebied. De meesten wonen direkt langs de kust en zijn daarom ook visser. Ook zijn er mensen die in de landbouw werkzaam zijn.

De Susu-stam is de grootste bevolkingsgroep in Lager Guinee. Ongeveer 17% van de bevolking van Guinee behoort bij de Susustam. De Susu's zijn overwegend moslims, ook al zijn er Rooms- Katholieken onder de Susu's te vinden. Susu's zijn hoofdzakelijk handelaren en boeren. Degenen die aan de kust wonen, leven van de visserij en verzamelen palmolie en cocosnoten.

Kolaboui-gebied

In het Kolaboui-gebied wonen de volgende stammen: Tubaka, Mixifore en Fular. De Tubaka-stam waren vroeger slaven van de Fularstam. De meeste mensen zijn boeren die in Midden- en Hoog-Guinee wonen.

De Fular vormen de op één na de grootste stam in Guinee. De stam telt bijna 2 miljoen leden en maakt ongeveer 30% van de totale bevolking uit. De Fular beschouwen zich voor 100% moslims. Gebruiken uit het heidendom en de islam komen vaak naast elkaar voor.

Aan het eind van de 17de eeuw begon deze stam een soort "heilige oorlog". Het gevolg was dat de islamisering sterk gestimuleerd werd. De meeste Fular zijn boeren. Er zijn er echter ook die nog met grote kudden rondzwerven. De mensen uit deze stam hebben over het algemeen een goede opleiding ontvangen. Vandaar dat veel Fular op andere stammen neerzien. Hun levensstandaard is over het algemeen hoger dan andere stammen. Voor zover bekend zijn er geen christenen onder de Fular. In hoofdstuk 3 is een gesprek weer

In hoofdstuk 3 is een gesprek weergegeven tussen zendeling Commelin en twee onderwijzers. Deze twee onderwijzers behoren beiden tot de Fular.

Malapuva-gebied

In het Malapuya-gebied wonen overwegend Landumas en Fulars. De Landuma is nauw verbonden aan de Baga. Eigenlijk is Landuma een kleine stam die verspreid over Guinee woont.

IMalapuya ligt 35 km ten zuid-oosten van Boke. Over de verkenningstocht naar dit gebied schrijft Commelin het volgende: "De rechtstreekse weg voert over de heuvels en passeert verscheidene kleine Landuma nederzettingen. Maar deze weg is erg slecht.

Weinig auto's wagen zich daar. De langere weg via Kollaboui is beter, maar heeft als grote hindernis de Buruma rivier, die in de regentijd vaak niet te passeren is met de auto. We kwamen er met grote moeite doorheen.

Maar in Malapuya werden we met open armen ontvangen. De mensen zijn daar behoorlijk geïsoleerd, en de regering bemoeit zich weinig met hen. Geen school, geen kliniek, en natuurlijk ook geen Evangelie.

En dat voor ± 9.000 mensen in dat gebied...

Met Susu kun je er maar gebrekkig terecht: de Landuma preferen hun eigen taal, en de Pular spreken nauwelijks Susu. Toch gaat je hart open als je in zo'n gebied komt, en je ziet de grote kansen voor het Evangelie!"

Guinee, een land met mogelijkheden...

Sékou Touré

President Sékou Touré had als titel 'de hoogst verantwoordelijke voor de revolutie". Daarnaast had hij een aantal belangrijke funkties in het land.

Belangrijker dan zijn funkties was dat bijna alle beslissingen door hem werden genomen of gesanctioneerd. De president is omstreeks 1922 geboren in Guinee. Hij begon zijn carrière als vakbondsman. Zijn hobby was autorijden en hij bestuurde vaak zelf zijn Mercedes bij bezoeken aan het binnenland. Hij was een autodidact. Na zijn schoolopleiding volgde hij uitsluitend enkele vakbondscursussen in Frankrijk. Men zegt echter dat hij wel zeer belezen was en veel kranten, tijdschriften en boeken in de avonduren doornam. Vermoed wordt dat hij geholpen werd bij

Vermoed wordt dat hij geholpen werd bij zijn omvangrijke oeuve. Zijn werken zijn een kombinatie van marxistische ideeën en Afrikaanse realiteiten. Een andere bijnaam die de Guineërs hem gaven is 'Ie grand Sili', de grote olifant, symbool van kracht. In de jaren vijftig stond hij bovendien bekend als de 'heraut van de Afrikaanse bevrijding'. Tien jaar later was het Sékou Touré 'de grote onderdrukker' (Jeune Afrique, 18-10-1978). Deze grote verandering is waarschijnlijk

Deze grote verandering is waarschijnlijk deels te verklaren door de angst voor komplotten, nadat hij er inderdaad in 1970 één had meegemaakt dat bijna lukte. In 1976 zou er ook een aanslag op hem gepleegd zijn en er doen nog veel meer verhalen de ronde over echte of vermeende komplotten. Men spreekt soms van een 'permanente komplotten' in Guinee. Na 1978 probeerde Sékou Touré internationaal een belangrijke rol te spelen. Eerst probeert hij Benin en Gabon te verzoenen en vervolgens kondigde hij aan zich met het konflikt tussen Marokko en Algerije (over de positie van Polisario) te willen bemoeien.

In Conakry, de hoofdstad is het vliegveld. Vanuit Conakry is het een dag reizen naar het zendingsterrein.

Conakry - Dubreka is ongeveer 45 minuten rijden. In Dubreka woont Carla de Bruin.

Conakry - Boffa is een halve dag rijden. In Boffa moet met een pond worden overgevaren. De wachttijd voor deze pond kan verschillend zijn (minimaal 20 minuten en maximaal 3 uren).

Van Boffa naar Boke is nog een halve dag reizen, aangezien de weg tussen Boffa en Boke bijzonder slecht is.

Net boven Boffa begint het zendingsgebied (zie pag. 18).

Literatuur

Bij de stichting Evangelie en Moslims kan informatie worden opgevraagd over de Islam (Johan van Oldenbarneveltlaan 10, 3818 HB Amersfoort, tel. 033-611949)

De volgende informatiebrochures geven in kort bestek informatie over moslims:

• Kennismaking met de islam

• De Islam

• Getuigen onder moslims

• De Koran

• Sekten en stromingen in de Islam

Andere literatuur is:

Moslims, omheen gaan? Mee omgaan! GZB-IZB, Morgenlandzending

De gezonde gemeente, Getuigenis en dienst onder moslims, IZB, Amersfoort Boeken:

Trees Andree. Arianne van Dijk en Karin de Jonge, De Moskee is om de hoek. Ontmoetingen met Islamitische jongeren, Boekencentrum, Den Haag, 1990

I.A. Kole, De dreiging van de Islam, Stark - Texel

Mauritz, J.H. e.a., Zending in een wereld in nood, JBGG te Woerden. 1993

W.M. Miller, Het antwoord van een christen aan de islam, Amsterdam, 1980

H.J. Takken, Evangelie en moslims. Kampen, 1985

Over Guinee is niet veel informatie te verkrijgen. In het boek "Ziet, Ik zend u" staat een hoofdstuk met informatie over het land.

"Bolivia, zending in Zuid-Amerika", is een uitgave van de Jeugdbond van de Gereformeerde Gemeenten in het kader van de aktie "Een wereld in nood"

De katern is bedoeld voor de leeftijdsgroep van boven veertien jarigen.

Samenstelling en eindredaktie J.J. de Jong

JBGG, Postbus 79, 3440 AB Woerden 03480-18587

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen