Calvijn over Luther

(Uit een brief van Calvijn aan Henri Bullinger te Zürich n.a.v. de strijd tussen Luther en de andere reformatoren over het H. Avondmaal).

Ik hoor, dat Luther ten slotte niet alleen tegen u, maar ook tegen ons allen met vreselijk schelden uitgevaren is. Het is op zichzelf een treurig verschijnsel, dat wij, die slechts weinigen in getal zijn, en aan alle kanten door vijanden bestookt worden, door een strijd in eigen boezem tegenover elkaar staan, want op een ongelegener tijdstip kon het daartoe niet komen. (...)

Het is zeker nuttig, te erkennen, dat de Heere ons met deze gesel kastijdt. Wij zullen dan des te geduldiger dragen, wat anders zeer bitter zou zijn. Ik weet niet, of Luther soms door een of ander geschrift van u geprikkeld is. Een karakter als het zijne, dat niet alleen prikkelbaar, maar ook bitter is, vliegt door een kleine oorzaak al op. Voor een waanzinnig optreden en een rumoer, als thans weer het geval is, kon hij zeker geen voldoende grond hebben. Nu durf ik bijna niet te vragen, of ge er maar het zwijgen aan toe doen wilt, want het is niet billijk, onschuldigen zo kwalijk te laten bejegenen, en hun de gelegenheid te weigeren, zich te verantwoorden. Ook is het moeilijk te bepalen, of het goed zou zijn, om te zwijgen. Ik zou echter willen, dat gij bedenkt, welk een groot man Luther is, en door welke bijzondere geestesgaven hij uitmunt; hoe dapper en standvastig, en met welk een bekwaamheid en grote kennis hij tot nu toe krachtig gearbeid heeft, om het rijk van de antichrist ter aarde te werpen, en de leer der zaligheid te verbreiden. Dikwijls zeg ik: ook wanneer Luther mij voor een duivel schold, dan zou ik hem toch in zoverre eren, dat ik hem erkende als een dienstknecht Gods, die evenzeer aan grote gebreken mank gaat, als die door voortreffelijke deugden uitblinkt. Had hij er zich maar wat meer op toegelegd, zijn onstuimigheid, die hij overal botviert, te beteugelen! Had hij toch zijn aangeboren woeste aard maar aangewend tegen de vijand van Gods Waarheid, en niet misbruikt tegen de dienaren des Heeren. Had hij zich maar wat meer moeite gegeven, eigen gebreken in te zien! Het meest hebben de vleiers hem geschaad, daar hij van nature reeds geneigd is. toegeeflijk te zijn tegenover zichzelf. Toch is het onze plicht, hetgeen in hem afkeuring verdient, zó te berispen, dat er plaats over blijft voor de erkening van zijn voortreffelijke gaven.

Ik verzoek u benevens uw collega's dan ook dringend, allereerst te bedenken, dat gij te doen hebt met de eerste dienaar van Christus, wien wij allen veel verschuldigd zijn. (...) Indien we elkander onderling te lijf gaan, dan zullen onze vijanden ons maar al te veel geloof schenken. Prediken wij echter, met één hart en mond, Christus, dan zullen zij ons niet geloven, maar ons verschil van inzicht misbruiken, waaraan zij overigens ten onrechte te veel waarde toekennen. Ik zou willen, dat gij dit wat meer voor ogen hield en bedacht, en wat minder zag op wat Luther om zijn heftigheid openlijk verdient. Bij ons mag niet plaats hebben datgene, waarvoor Paulus waarschuwt, namelijk, dat wij, door elkander te bijten en te vereten, zelf verscheurd zouden worden. Ook wanneer Luther ons geprikkeld heeft, moeten wij toch liever van de strijd afzien, dan de schade tot nadeel van de kerk groter te maken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen