4.. Brazilië: reformatie is nodig

Brazilië is een enorm uitgestrekt land, rijk aan mensen en veel vermenging van rassen. Er is over het algemeen genomen een goede infrastruktuur (wegen, vliegvelden etc.)- Hoewel Brazilië officieel geen rassendiscriminatie heeft, vindt er wel degelijk discriminatie plaats op grond van huidskleur. Opvallend is dat degenene die het donkerst gekleurd zijn overwegend de minste banen hebben! De hoofdstad van Brazilië is Brazilia.

De hoofdstad van Brazilië is Brazilia. De grootste steden van Brazilië zijn echter Sao Paulo en Rio de Janeiro, resp. met 13 en 10 miljoen inwoners. Deze grote steden liggen momenteel zo'n 250 kilometer bij elkaar vandaan, maar groeien in een angstwekkend tempo naar elkaar toe. De groei van de bevolking is zo groot dat naar verwachting in het jaar 2000 een aaneengesloten metropool zal ontstaan, zo groot als Nederland met 50 miljoen inwoners.

Geschiedenis In 1493. kregen de Portugezen door

In 1493. kregen de Portugezen door Paus Alexander VI Brazilië toegewezen. Vandaar dat in Brazilië tot op de dag van vandaag nog steeds Portugees wordt gesproken. Dit in tegenstelling tot de meeste andere landen in Zuid- Amerika waar de spaanse taal voertaal is. De grootste stad in Brazilië is Sao Pau

De grootste stad in Brazilië is Sao Paulo. In het centrum van deze miljoenenstad staat het standbeeld van pater Achièta, met het opschrift "Apostel van Brazilië". De Jezuïetenpater Achièta bouwde hier bijna 500 jaar geleden een simpel huisje dat dienst deed als school, keuken en ziekenzaaltje. Hij noemde de plaats naar de apostel Paulus: Sao Paulo. Dit dorpje is uitgegroeid tot een monsterstad van 13 miljoen inwoners. Een stad met gigantische wolkenkrabbers van beton en glas én een zee van hutten van planken, karton, blik en plastic.

In 1872 is Brazilië onafhankelijk geworden van Portugal. Er zijn wisselende regimes en wisselende internationale omstandigheden op politiek en en economisch gebied. Dit zorgt eveneens voor wisselende resultaten van handel en industrie.

De strijd om het bestaan Evenals de meeste landen in Latijns

Evenals de meeste landen in Latijns Amerika is ook in Brazilië het inkomen per hoofd van de bevolking erg laag. Er is een kleine rijke elite en een zeer grote massa arme mensen. De laatste jaren zijn de problemen van de armen alleen maar toegenomen. Er zijn veel boeren zonder land, terwijl de grootgrondbezitters de beste landbouwgronden in beheer hebben. Zij worden door de regering bevoorrecht. De armoede onder de kleine boeren neemt daardoor nog meer toe. Verder zijn er de grote industriële

Verder zijn er de grote industriële ondernemingen die grote stukken van het Amazonegebied opkopen. Hun winsten steken ze in de ontwikkeling van dit gebied door ontbossing voor veehouderij. Dit gaat ten koste van veel vruchtbare grond en het is een grove aantasting van het milieu. De armen hebben weinig mogelijkheden om een bestaan op te bouwen.

Economisch is Brazilië een achterstand. Financieel zijn ze afhankelijk van de Verenigde Staten. Sanering van de schulden en verdergaande landhervormingen zijn hard nodig in de meeste landen van Zuid-Amerika.

Vanwege het gebrek bestaansmogelijkheden trekken velen arme mensen van het platteland naar de stad De urbanisatie is een bekend verschijnsel in ontwikkelingslanden. In Brazilië is dit een gigantisch probleem. Vele arme mensen strijken neer aan de rand van de stad. Van allerlei materialen bouwen ze een hutje op grond, waarop ze oogluikend worden toegelaten. Zo onstaan de krottenwijken. In Brazilië worden ze favelia's genoemd.

Slechts weinig bewoners van de krottenwijken hebben vast werk. Velen hebben los werk, bedelen of leven van diefstal. De woonomstandigheden zijn slecht, sanitaire voorzieningen ontbreken, er heerst vaak bittere armoede en de criminaliteit is groot.

Het analfabetisme onder de armen is groot. Er is dringend behoefte aan voorzieningen voor onderwijs en gezondheidszorg.

Rooms-Katholicisme

Brazilië kan het grootste Rooms Katholieke land ter wereld worden genoemd. Er is een tijd geweest dat elke Braziliaan in de Roomse kerk gedoopt werd. In naam is nog altijd 85% van de Brazilianen roomskatholiek, maar naar schatting is in de steden nog slechts 10 k 15 procent praktiserend. De Brazilianen zijn zeer godsdienstig, maar hun godsdienst is tegelijk zeer oppervlakkig en vervuld met bijgeloof. Er is veel romantiek rond het "kindeke Jezus en de lijdende Christus". De Persoon van Christus, zoals deze zich door de eeuwen heen in de portugese en spaanse volksreligie heeft gevormd, heeft weinig te maken met het bijbelse getuigenis van Jezus als Middelaar Gods en der mensen. Christus is in deze religie geheel verdrongen door Maria, de moeder des Heeren. Rond Christus speelt de tragiek, de dood, maar Maria is het symbool van het leven. Zij draag het Kind in haar armen, Jezus wordt in Zijn lijden ondersteund door Maria. In de volksreligie van Zuid-Amerika kent men Christus niet als grote inhoud van het heil. Het is een aangrijpende gedachte: zovele miljoenen mensen behoren tot een christelijke religie, maar ze weten niet van verzoening door voldoening.

Spiritisme in Brazilië

De gevaarlijkste vijand van het volk van Brazilië is het spiritisme. Ongeveer 80% van de Rooms-Katholieke bevolkingsgroep doet op de een of andere wijze mee aan het spiritisme. Volgens de R.K.-kerk gaat 60% van de katholieken regelmatig naar een spiritistische bijeenkomst. Regeringsleiders, militairen, advokaten en artsen bijvoorbeeld vinden het geen tijdverlies om aan het spiritisme deel te nemen. Voor de armen speelt tijdverlies niet. Voor hen is het spiritisme een ontsnapping uit de ellende van elke dag.

Het spiritisme is in Brazilië gegroeid tot een soort supergodsdienst. Naast de Eerste Openbaring door Mozes, de Tweede Openbaring door Christus, is het spiritisme de Derde Openbaring. Men zegt in het spiritisme zelfs dat "Jezus al gezegd heeft dat de Trooster zal komen om zijn onderwijs aan te vullen. De beloofde Trooster is het Spiritisme. Het vertelt ons vanwaar we komen, wat we op aarde doen en waar we heengaan". Alle geesten zijn onsterfelijk en op weg naar perfectie, aldus het spiritisme. Praktisch alle Braziliaanse spiritisten zijn reïncarnisten; dat wil zeggen dat men gelooft dat de menselijke geest na het sterven in een andere persoon terugkeert op de aarde.

Er zijn veel uiterlijke symbolen in het spiritisme die overeenkomen met het Rooms-Katholicisme, zoals relekwieën, beelden van heiligen e.d. Vele Brazilianen zullen nooit een beslissing nemen als men niet eerst de geesten om raad heeft gevraagd. Overal op de hoeken van de straten worden kaarsen aangestoken en offers gebracht. Er zijn talloze winkels waar heilige voorwerpen worden verkocht. Hoewel het spiritisme zich alleen in

Hoewel het spiritisme zich alleen in Brazilië in een godsdienstige stroming presenteert, zijn veel vormen van magie en spiritisme ook in andere Zuid-Amerikaanse landen herkenbaar. '

De Pinksterbeweging

De pinksterbeweging maakt vooral in Brazilië een sterke groei door. Dat valt te verklaren uit het feit dat honderdduizenden van de armste mensen van Brazilië nieuwe hoop hebben gevonden in de boodschap van de pinksterbeweging. Ze ontdekten de Bijbel, ervaren de betekenis van christelijke gemeenschap. Het spreken van tongen en "het hebben van de geest" is iets nieuws voor een geestelijke bijeenkomst. Sao Paulo wordt wel de Pinksterhoofdstad van de wereld genoemd. Daar staat een kerk van de Assemblies of God met 25.000 zitplaatsen. Zelfs in de meest beroerde sloppenwijken zijn de kerkjes van de Assemblies of God te vinden. De bezoekers aan zo'n lokaaltje krijgen te horen: "Voor God ben jij belangrijk, want Hij zoekt je. God heeft in jouw ziel de hoogste interesse. Daarom, al word je ook door de gemeenschap veracht, ook al ben je voor de gemeenschap niets waard, je bent een parel van grote waarde, het verloren schaap dat door Jezus wordt gezocht (Christen in Zuid-Amerika).

Het protestantisme in Brazilië

Het protestantisme is in Brazilië onstaan door: a) het zendingswerk onder de niet

a) het zendingswerk onder de nietrooms-katholieke, oorspronkelijke bevolkingsgroepen;

b) protestantse immigrantenkerken, die min of meer evangeliserend aktief waren; c) het zendingswerk onder de bevol

c) het zendingswerk onder de bevolking, afgezien van de vraag of men Rooms-Katholiek was of niet. Het zou te ver voeren om een beschrijving te geven van de groei van het protestantisme in Brazilië.

Met het oog op de aktie "Een wereld in nood" geven we enkele impressies van de huidige kerkelijke situatie.

Dit doen we middels een vraaggesprek met de heer Mauritz, die een bezoek bracht aan Brazilië.

Mijnheer Mauritz kunt u iets vertellen over uw kontakten in Brazilië?

Bij aankomst in Sao Paulo werden we opgewacht door ds. P. Unruh, vertegenwoordiger van Friedensstimme in Brazilië en verbonden aan de baptistengemeenten die nauwe kontakten onderhouden met de niet-geregistreerde gemeenten in Rusland. Ds. Peter Unruh is geboren in Brazilië, zijn ouders zijn echter afkomstig uit Novosibirsk. Deze predikant is een aantal jaren voor een gedeelte van zijn tijd vrijgesteld geweest voor het werk van Friedensstimme. Dat betekende elke maand 14 dagen onderweg, zwervend door geheel Brazilië, een land dat ruim 200 maal zo groot is als Nederland.

Dominee Unruh kent Sao Paulo als geen ander. Hij heeft er als zendeling gewerkt in een arme wijk dicht bij een "favella", een krottenwijk waar de allerarmsten wonen. De Heere heeft zijn werk willen zegenen, zodat er een gemeente is ontstaan waaraan een jonge predikant verbonden is. Ds. Unruh heeft een nieuwe taak op zich genomen in Curitiba, een grote stad in het zuid-westen van Brazilië.

Zijn er ook protestantse kerken die in favella werken ?

Tijdens ons verblijf in Sao Paulo kregen we de gelegenheid om een favella te bezoeken. Zonder begeleiding is dat echter veel te gevaarlijk. Een mensenleven telt immers niet in de favella's. Ds. Unruh kende een jongen van de gemeente die kontakten had met een bewoner van een favella. Deze man heeft ons begeleid door de krottenwijk. Ds. Peter Unruh vertelde dat hij met enkele mensen van zijn gemeente enige tijd in een favella gewerkt heeft. Er zijn zelfs weieens enkele mensen uit een favelle in de kerk geweest. Het heeft echter geen stand gehouden vanwege het grote verschil in wijze van denken en leven. Er zijn wel favella's waar door de kerken een sociaal centrum is opgezet. Bij al het goede wat daar wordt gedaan, is het helaas vaak zo dat er een sociaal evangelie wordt gepreekt of dat de pinksterbeweging er aktief is.

Welke mogelijkheden zijn er dan voor de kerken ?

Ik denk aan het werk van ds. Unruh in Curitiba, een stad van ruim een miljoen inwoners in het zuiden van Brazilië. Ds. Unruh vertelde mij het volgende: "We zijn gaan wonen in een arme wijk van de stad om daar een tweede gemeente op te bouwen. Tot nu toe hebben we een groep van 40 kinderen en jonge mensen in de leeftijd van 6 t/m 17 jaar. We houden met hen een eenvoudige catechisatie en een zondagsschool. Voor de oudere jeugd is er een bijbelkursus en 's zondags komen we met de jeugd en enkele ouderen samen in ons huis. In een huis is een winkel waar mijn vrouw en kinderen huishoudelijke artikelen verkopen om in ons dagelijks onderhoud te voorzien. We willen ons huis gaan verbouwen, zodat er een kerkzaal en een lokaal voor het kinderwerk beschikbaar komt." Op mijn vraag hoe hij de ouderen benadert, vertelde ds. Unruh: "Telkens als ik met mensen van buiten de gemeente in aanraking kom, probeer ik met hen een eenvoudige bijbelstudie te doen. Er zijn daarvoor zes eenvoudige gestencilde boekjes beschikbaar. Bij elk hoofdstuk staan vragen en men kan na de bespreking het antwoord invullen. Het eerste boekje gaat over: de eerste mensen, over God, het geschapene, de zondeval, de geboden van God en de genade. Elk volgend deeltje geeft een verdieping van de stof. In het zesde deeltje ga ik dan tot slot in op vragen met betrekking tot de leer van de Roomse kerk, het spiritisme en de pinkstergroepen."

In de vele pinkstergroepen benadrukt men de persoonlijke keuze. Ds. Unruh benadrukte dat het werk van de Heilige Geest onmisbaar is. "Het zal moeten gaan om een door God gewerke keuze. Deze wordt zichtbaar in de vruchten van berouw en bekering. Dat alleen maakt plaats voor Christus en Zijn werk."

Bent u nog bij een kerk in Sao Paulo op bezoek geweest?

In de omgeving van Sao Paulo in het stadje Riacho Grande brachten we een bezoek aan het Seminario prebiteriano conservador, een theologisch seminarium waar jonge mensen opgeleid worden voor predikant, evangelist of zendeling. We werden vriendelijk ontvangen door ds. Joao Alves dos Santos, de director van de theologische opleiding. Ds. Alves dos Santos vertelde ons dat er in Brazilië verschillende kleine presbyteriaanse kerken zijn. De Igreja Prebiteriana Conservadora (IPC) is een afsplitsing van een grote presbyteriaanse kerk. De kerk is onstaan in 1940. Direkte aanleiding daartoe was dat een theologisch student openlijk twijfel uitte aan de eeuwige straf voor de goddelozen. Ook de onsterfelijkheid van de ziel werd betwijfeld. Bij het kerkelijk overleg hierover adviseerde een kommissie deze student niet toe te laten tot het predikambt. De rector van de opleiding verzette zich daartegen en omdat de kerk niet duidelijk stelling nam, traden een aantal predikanten en gemeenten uit het kerkverband. Ook was er verschil van mening over de vrijmetselarij. Velen in Brazilië zijn aanhanger van deze sekte, maar willen tegelijk lid van de kerk zijn. In de conservatieve presbyteriaanse kerk is dat niet mogelijk. Men wil in deze kerk (IPC) onverkort vasthouden aan de Westminster Confessie en de "five points of Calvinism" (vergelijkbaar met de hoofdpunten van de Dordtse Leerregels).

De kerk is aktief in zendingswerk. Men heeft op 5 plaatsen pionierswerk aangevangen. Twee plaatsen liggen in de Matto Grosso, een gebied dat tot de Amazones behoort. Toen we een kijkje namen in het theologisch seminarium kwamen we Sebastian Machado Arruda tegen. Een jonge indiaan die uit de Matto Grosso afkomstig is en straks onder zijn eigen mensen wil gaan werken. Het was ontroerend om deze jonge man te horen vertellen dat de Heere in zijn leven is gekomen en hoe hij daarna geroepen werd om onder zijn mensen te gaan werken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen