‘Keuzes werken door in de opvoeding’

Duurzaamheid is een term die tegenwoordig veel voorbij komt. Guido (11) weet er al aardig wat van: “Op school bij aardrijkskunde en biologie gaat het regelmatig over duurzaamheid. Het gaat dan bijvoorbeeld over groene energie, zonnepanelen en windmolens. Pas hield een jongen uit mijn klas een spreekbeurt over ecologisch wonen. Dan wordt er geen gebruik gemaakt van gas.”

Opa Moerdijk (65) luistert met bewondering naar zijn kleinzoon: “Daar ging het vroeger bij mij op school echt niet over.” René (42) signaleert dat er nu heel veel aandacht voor het thema groen en duurzaam is: “Eerder was de boodschap meer Greenpeace-achtig, heel activistisch. Daar heb ik niet zoveel mee. De boodschap dat we zuinig moeten omgaan met de hulpbronnen, is er wel één die me aanspreekt. Waar ik in dit verband ook aan denk, is dat de schepping zucht onder de zonde. Daar ben ik ook debet aan en ik moet er mijn verantwoordelijkheid in nemen om schade aan het milieu te beperken.” Zijn vader sluit daarbij aan: “Inderdaad, de onderhouding en regering van God sluit niet uit dat wij niks moeten doen.” Guido: “Het gaat slecht met de aarde, dat hoor ik steeds en daarom moeten we duurzaam doen. Plastic recyclen en minder plastic gebruiken bijvoorbeeld.”

Voetafdruk

Het verminderen van het gebruik van plastic is één van de adviezen die gegeven worden om je ecologische voetafdruk te verkleinen. Alle drie hebben ze door middel van een test hun voetafdruk bepaald. Guido is trots op de uitslag: “Ik had een kleine voetafdruk. Er stond: Ga zo door! Ik weet wel hoe het komt dat ik goed scoor. Ik ga altijd op de fiets naar school en we gaan nooit met het vliegtuig op vakantie.” Zijn vader heeft een voetafdruk van 4,71 gha. Dat is kleiner dan de gemiddelde Nederlander (6,3), maar nog steeds is er gemiddeld 2,6 aardbol nodig om de consumptie van René mogelijk te maken. Het feit dat hij in een jarendertigwoning woont die slecht geïsoleerd is, levert een belangrijke bijdrage aan zijn voetafdruk. Hij koopt niet veel kleding, is een bewuste gebruiker van elektriciteit en fietst naar zijn werk, dat compenseert weer. Opa heeft een vergelijkbare voetafdruk, namelijk 4,85 gha. Qua wonen scoort hij beter dan zijn zoon. Maar nu hij gepensioneerd is, heeft hij de tijd om er meer samen met zijn vrouw op uit te gaan en dat zorgt voor een grotere voetafdruk.

Voorbeeld

De test maakt niet alleen duidelijk waar verbetering mogelijk is, maar ook dat ze alle drie duurzame keuzes maken, die vanzelfsprekend zijn geworden als gevolg van hun opvoeding. Opa: “Ik heb van mijn ouders meegekregen dat je geen eten weg moet gooien. Daarnaast gebruikten we alles tot het versleten was, er werd niks nieuws gekocht als dat niet noodzakelijk was. Dat heb ik weer meegenomen in de opvoeding die ik mijn kinderen gaf.” Dat is blijkbaar goed op René overgekomen, want Guido merkt op: “Wat ik thuis zie, is dat we niet zomaar van alles weggooien. Veel dingen kunnen nog wel eens voor wat anders gebruikt worden en daarom bewaren we dat.” Daarnaast merkt hij op: “We fietsen zoveel mogelijk als de afstand goed te doen is op de fiets.” René weet dat wel te duiden: “Ik heb van thuis meegekregen dat je zo mogelijk dicht bij werk en school moet wonen, zodat je zoveel mogelijk de fiets kan pakken en de auto kan laten staan. ” Van dat laatste is zijn vader zich niet bewust geweest: “Ik kan me niet herinneren dat ik met mijn kinderen gesprekken heb gevoerd over duurzaamheid. Ze hebben vooral aan mijn gedrag kunnen zien wat ik belangrijk vond.” Ook René praat er weinig met zijn kinderen over, maar geeft vooral het goede voorbeeld: “Ik zet de fietsen buiten als vanzelfsprekendheid, we kopen niet zomaar wat nieuws als het niet nodig is en carpoolen wanneer dat mogelijk is.”

Geen gasleiding

Er zijn ook dingen die nu vanzelfsprekend zijn en die een gevolg zijn van de aandacht vanuit de overheid of de media. René: “Afvalscheiding is nu normaal, daar denk ik amper bij na. Ik vertelde pas aan Guido dat we dat vroeger nooit deden, dat alles gewoon bij elkaar gegooid werd. Daar keek hij van op.” Zijn opa weet: “Daar heeft de overheid in gestuurd en het heeft bewustwording en gedragsverandering opgeleverd.” Een andere positieve ontwikkeling vindt René het meer vanzelfsprekend worden van groene energie: “We zijn bezig met een nieuwbouwhuis. Het is niet de vraag óf er zonnepanelen komen, maar alleen wáár ze komen.” Zijn vader ziet diezelfde ontwikkeling ook: “In de nieuwbouwwijk voor ons huis wordt geen gasleiding aangelegd.” Guido weet dankzij de spreekbeurt over ecologisch wonen hoe het water in die huizen dan opgewarmd wordt: “Ze gebruiken dan een warmtewisselpomp.”

De oudste in het gezelschap noemt nog een andere ontwikkeling, het gebruik van plastic: “Ik weet nog dat er geen plastic was. Alle etenswaren lagen los in de winkel en gingen in papieren zakken. Eind jaren ’50 kwam er plastic en daardoor kon je eten langer bewaren, daar was mijn moeder heel blij mee.” René: “Dat heeft een enorme vlucht genomen. Toen ik jong was, zat bijna alles in plastic.” Guido constateert: “En nu worden we gestimuleerd om zo min mogelijk plastic te gebruiken.”

Keuzes

Ondanks het veelvuldig gebruik van de fiets, het scheiden van afval en het bewust consumeren, is de voetafdruk van zowel René als zijn vader groot te noemen. Beiden zijn na gaan denken wat ze zouden kunnen veranderen om hun ecologische voetafdruk te verkleinen. Vader Moerdijk is van plan om vaker thee in plaats van koffie te drinken: “De productie van thee belast het milieu minder dan bij koffie het geval is. Ook attendeerde de test mij erop dat standaard de airco aanzetten in de auto, meer brandstof kost. Daar lette ik nooit op en dat ga ik vanaf nu zeker doen.” René maakt vooral rondom zijn nieuwe huis keuzes die zijn voetafdruk flink kunnen verkleinen: “We proberen zo energiezuinig mogelijke keuzes te maken, wellicht zelfs wel energieneutraal.” Zijn vader reageert: “Maar je neemt dan weer wel een houtkachel, dat is bepaald niet goed voor het milieu.” René: “Ja, die nemen we voor de sfeer. De gezelligheid weegt dan zwaarder dan het milieu.” Ook zijn vader maakt een dergelijke keuze, alleen op een ander gebied: “Een verandering die echt zoden aan de dijk zou zetten, is minder reizen. Maar dat wil ik niet beperken in verband met het milieu. We hebben nu de tijd en kunnen het ons veroorloven om er wat vaker op uit te trekken. Wel proberen we soms de trein te nemen en de auto te laten staan.” Duurzaam kiezen is niet makkelijk, ervaart ook Guido: “Ik zou minder vlees moeten eten en minder vaak op vakantie gaan om mijn voetafdruk te verkleinen. Maar vlees vind ik erg lekker en zowel ’s zomers op vakantie als op wintersport gaan, is misschien niet goed, maar wel heel leuk.” René herkent wat Guido zegt: “Ik merk dat ik de neiging heb om keuzes die niet zo duurzaam zijn, voor mezelf te vergoelijken. Bijvoorbeeld onze jaarlijkse wintersportvakantie. Dan redeneer ik dat we niet willens en wetens de natuur vernietigen, we netjes binnen de pistes skiën en zoveel voor de liften betalen dat daar mijn bijdrage aan natuurherstel vast wel in zit. Voor een ander is het altijd makkelijker verbeteringen aan te wijzen, maar voor mezelf merk ik dat ik bepaalde dingen niet graag op wil geven.”

Nieuwe hemel en aarde

Vader en zoon constateren dat hier sprake is van een spanningsveld. René: “Enerzijds ligt er de opdracht van God om de aarde te bouwen en te bewaren en anderzijds heerst de zonde er. Die is er de oorzaak van, dat het nauwelijks lukt om het menselijk streven naar welvaart in te perken. Dat merk ik ook in mijn eigen leven. God blijft de Eigenaar van de aarde en alles wat de aarde voortbrengt, maar ondanks dat ik dat belijd, gedraag ik mezelf vaak als eigenaar van mijn bezit.” Zijn vader vult aan: “Je ziet heel duidelijk dat de schepping zucht onder de zonde. Dat zal ze blijven doen, totdat de hemel en de aarde op de dag van het eindoordeel zullen vergaan. Dan krijgen Gods kinderen, naar Zijn belofte, een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, waarin gerechtigheid heerst. En God zal alle tranen van hun ogen afwissen; en de dood zal niet meer zijn, noch rouw, noch gekrijt, noch moeite zal meer zijn; want de eerste dingen zijn weggegaan’. Het is een troost om dat te weten.

Auto delen

Heb je een auto, maar staat die het grootste deel van de week voor de deur? Of heb je geen auto, maar soms wel een auto nodig? Een auto delen is dan een optie. Verschillende bedrijven bemiddelen in het delen van particuliere auto’s of bieden zelf auto’s aan. De ANWB geeft een mooi overzicht van bekende en minder bekende aanbieders: www.anwb.nl. Een ander sympathiek initiatief is ‘ANWB AutoMaatje’: als auto-maatje rijd je een oudere die niet meer mobiel is naar zijn afspraak. Meer informatie vind je op de website van de ANWB.

Ecologische voetafdruk

De ecologische voetafdruk is een getal dat weergeeft hoeveel biologisch productieve grond- en wateroppervlakte je als persoon in dat jaar gebruikt om je consumptieniveau te kunnen handhaven en je afvalproductie te kunnen verwerken. Bij een eerlijke verdeling is per persoon wereldwijd 1,7 gha (mondiale hectare) beschikbaar. Wereldwijd wordt gemiddeld per persoon 2,6 gha gebruikt. De gemiddelde ecologische voetafdruk van de Nederlander is 6,3 gha.

Op www.wnf.nl kan een test ingevuld worden om je ecologische voetafdruk te meten. Voor kinderen en jongeren is een voetafdrukscan te downloaden via www.voetafdruk.eu.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen