Herinneringen van dominee J. Mijnders

Hoe oud was u toen de oorlog uitbrak?

“Ik was 18 jaar. Op 10 mei 1940 werden wij ’s morgens om half 5 wakker door vliegtuiggeronk en het duurde niet lang of we beseften dat we in oorlog waren met Duitsland. We hebben toen drie bange dagen en nachten in een kleine kelder doorgebracht. De angst en benauwdheid die ik daar ervaarde, zal ik niet meer vergeten. Ik voelde dat ik moest sterven en niet kon sterven. Heel mijn zondige leven veroordeelde mij. Ik beloofde de Heere mijn leven te zullen beteren, als Hij mij wilde sparen. Maar erna ging ik weer door met mijn leven.”

Heeft de Heere de oorlog wel willen gebruiken om u stil te zetten?

“Nee, dit gebeurde niet door de nood en angst van het oorlogsgeweld, maar eenvoudig door het luisteren naar Gods Woord. Er hoeft geen wereldoorlog uit te breken om een zondaar in het stof te doen buigen! Mijn vader las na het eten Psalm 91: Die in de schuilplaats des Allerhoogsten is gezeten, die zal vernachten in de schaduw des Almachtigen. De Heere liet mij zien dat ik buiten die Schuilplaats stond! Ik, de grootste verzetsstrijder, moest mezelf op 21-jarige leeftijd onvoorwaardelijk overgeven. Wat was ik die weken erna aan het zoeken en aan het smeken. Maar toen liet de Heere ook zien dat er een weg ter ontkoming was.”

Werd uw leven toen anders?

“Ja, maar op een andere manier dan ik gedacht had. Mijn baas was bijzonder vijandig tegenover Gods Woord en Gods volk. Ook van mij moest hij niets hebben. Ik was daarom de eerste uit zijn bedrijf die me moest melden om in Duitsland tewerkgesteld te worden. De zondag voordat ik op transport werd gesteld, preekte ds. W.C. Lamain over Hebreeën 13:5b: Want Hij heeft gezegd: Ik zal u niet begeven en Ik zal u niet verlaten. De inhoud van dit Woord werd door Gods Geest zo krachtig in mij, dat ik vast mocht geloven dat ik weer gezond thuis zou mogen komen. Maar wat zijn die woorden op een ingrijpende wijze beproefd…”

Kunt u daar iets over vertellen?

“’t Begon al heel gauw. Toen we net over de grens opgesloten werden in een doorgangskamp, en ik op zondag mijn koffer openmaakte om een preekje te lezen, zag ik tot mijn grote schrik dat een pot stroop die ik had meegekregen was leeggelopen. De meeste preken en enkele boekjes waren onbruikbaar geworden. Ik hoorde als het ware de duivel spotten: ‘Geloof jij nu echt dat de Heere meegaat?' In Berlijn werd ik tewerkgesteld bij een fabriek waar allerlei oorlogsmaterialen gemaakt werden. Al na enkele weken kreeg ik opdracht tot zondagsarbeid. Ik vroeg een gesprek aan, waarin ik in mijn vurigheid te ver ging. De uitwerking liet niet lang op zich wachten. Ik werd door twee leden van de Gestapo naar de gevangenis in Berlijn gebracht. Daarna werd ik veroordeeld tot ‘strafkamp’ wegens mijn arbeidsweigering en belediging van de Duitse staat.”

Wat heeft u daar meegemaakt?

“Ik zal niet alles vertellen wat ik daar heb ondergaan, het zou jullie met afkeer vervullen. Eigenlijk laat het leven in zo’n kamp zich nauwelijks beschrijven. Als ik terugdenk aan de wreedheden van de Duitsers, doen die gedachten me na meer dan 75 jaar nog beven. We moesten de hele dag, 12 uur lang, zwaar werk verrichten. In de barakken was afschuwelijk veel ongedierte, die het slapen bijna ondragelijk maakten. Toen ik een zware griep en keelontsteking kreeg, werd ik naar een soort ziekenbarak gebracht. Daar schrokken de Duitsers van mijn rug, die kapot gegeten was door de luizen. Ze waren bang dat het besmettelijk was en gaven mij medicijnen. De Heere zorgde voor mij, dwars door alle omstandigheden heen.”

Heeft u dat altijd mogen geloven?

“Ik was ook wel eens moedeloos en het werd ook bestreden. Maar de Heere heeft vaak zo wonderlijk gezorgd. Ik werd een keer in de dodenkamer gegooid, een hok in het veld waar de meeste gevangenen dood uitkwamen. In de dodenkamer vol menselijk vuil, lag in de hoek een man te sterven. Die man is in die nacht gestorven. Maar ik werd de volgende dag levend uit de dodenkamer gehaald. Wat een stille verwondering. Dan zing je zelfs in een gevangenkamp. Jonge mensen, diezelfde God leeft vandaag nog!”

Hoe kijkt u terug op deze jaren?

“Alle kastijding, als je die moet ondergaan, schijnt geen zaak van vreugde, maar van droefheid te zijn. Nu, na 75 jaar, voel ik soms nog letterlijk de gevolgen van wat ik moest ondergaan. Daarna echter geeft zij van zich een vreedzame vrucht der gerechtigheid degenen, die door dezelve geoefend zijn (Hebreeën 12:11). God leerde mij te aanvaarden alles wat Hij over mij besloten had. Had die God dwars door alle lijden heen niet trouw voor mij gezorgd, niet over mij gewaakt? Eigenlijk praat ik niet graag over mijn ervaringen, het is een pijn die je niet onder woorden kunt brengen. Maar aan de andere kant kan ik er niet over zwijgen. Want juist daar waar nood en lijden het diepst werden gevoeld, was de Heere het meest nabij.”

Uit: De veilige Schuilplaats in groot gevaar, Gods weldaden in oorlogstijd - Ds. J. Mijnders (uitgeverij Den Hertog)

Verder lezen

In dit artikel is niet alles gezegd over oorlog. Hieronder staan suggesties als je meer wilt weten wat de Bijbel over oorlog zegt:

• Oorlog en geweld in het Oude Testament

- Als de maat vol is: Genesis 15:16,

Jozua 11:19 en 20

- Na vredesaanbiedingen en volgens regels:

Deuteronomium 20:10-20

- Als noodzakelijke strijd tegen de macht van de duisternis: Psalm 82, Daniël 10,

1 Korinthe 10:20

• Het rijk van Christus is een vrederijk:

Mattheüs 5: 5, 9 en 39

• Vrede in de toekomst:

Jesaja 2:4, Openbaring 21:4-5

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen