Kunst in de kerk: ja of nee?

Achtergrond

God is de grote Architect van de tabernakel. In Exodus geeft Hij precies aan hoe Mozes Gods huis moet maken.

Bouwstijl

Over de tabernakel zou je heel veel kunnen schrijven. Hieronder vind je de belangrijkste kenmerken van de tabernakel zelf:

• Tentvorm

• Open aan de zijkant

• Opgedeeld in voorhof, heilige en heilige der heiligen

• Frame met dwarsbalken van hout, overtrokken met goud

• Dak van vier kleden: binnenkleed van hemelsblauw, purper (paars), en scharlaken (rood). Versierd met cherubs (engelen).

• Kleed van geitenhaar

• Kleed van roodgeverfde ramsvellen

• Waterdicht buitenkleed van dassenvellen of van de huid van een zeedier

Symboliek

Het bouwplan van God zat vol met symboliek. Wat je hier leest is nog maar een klein stukje ervan. De tabernakel staat symbool voor Gods heiligheid. Dat zie je terug in de blauwe kleur en in de cherubs op de gordijnen. Ook de kleur rood heeft een betekenis: het wijst op het bloed van de Heere Jezus. Purper, scharlaken en goud zijn kostbare materialen. Materialen voor het huis van dé Koning!

Weetje

De tabernakel bestaat uit losse onderdelen en is daardoor makkelijk te vervoeren. Zo kan hij steeds met het volk Israël meereizen.

Om over na te denken

De tabernakel is een tent. Tenten wijzen in de Bijbel op het leven als vreemdeling. Met een tent ben je namelijk altijd op reis. Je voelt je ergens nooit helemaal thuis. Zo is het ook met een kind van God: hij voelt zich hier niet thuis op aarde, maar is op reis naar de stad van God. Ben jij vooral bezig met het ‘wonen’ op aarde? Of bereid je je voor op de reis naar God?

Kunst in de tempel

1050-1200 na Christus

Achtergrond

Opdracht van God aan Salomo (niet aan David)

Bouwstijl

• Hoog gebouw met verschillende verdiepingen en kamers

• Voorhal, heilige en heilige der heiligen

• Stenen muren, bedekt met ceder- en dennenhout

• Versierd met houtsnijwerk

• Binnenkant met goud bedekt

• Versieringen met cherubs en bloemenpatronen

Symboliek

De koninklijke symboliek van de tempel heeft alles te maken met het heelal. Het wijst op God als de almachtige Schepper. God leidt Israël op een bijzondere manier. Ook dat is te zien in het ontwerp van de tempel.

Weetje

In Jeruzalem hoor je geen lawaai van hamers of beitels tijdens de tempelbouw. Buiten de stad worden de onderdelen van de tempel gemaakt. Ook daarin laat God Zijn heiligheid zien: Hij is een God van rust!

Om over na te denken

Voor de tempelbouw was veel geld en materiaal nodig. In 1 Kron. 29 staat dat het volk dit vrijwillig gaf met een blij hart. Hoe besteed jij je geld aan de dienst van de Heere?

Achtergrond

In de Middeleeuwen (500-1500) konden veel mensen niet lezen. Kunst was daarom bedoeld om mensen zichtbaar onderwijs te geven. Veel middeleeuwse kunst is anoniem. De gedachte hierachter is dat God door middel van kunst de eer krijgt en niet de kunstenaar. Deze bouwstijl lijkt op de Romeinse kunst. Vandaar de naam ‘romaans’.

Bouwstijl

Je kunt een romaanse kerk herkennen aan:

• dikke, zware muren

• korte, brede torens

• kleine, halfronde boogramen

• boogvormige timpanen (gevels) boven ramen en deuren

• kruisvorm

• sober, weinig versieringen

Symboliek

De dikke muren van deze kerken doen denken aan een kasteel. Een beeld van veiligheid en van Gods bescherming. Een burcht als huis van God.

Bekende romaanse kerken in Nederland:

• de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek in Maastricht

• de Pieterskerk en Janskerk in Utrecht

Om over na te denken

Ondanks dat de kunstenaars talent hadden, streken ze niet zelf met de eer. Ze waren erop gericht dat God de eer kreeg. Hoe geef jij met jouw talenten God de eer?

Achtergrond

De gotiek is een bouwstijl in de Europese kunst, die geliefd was aan het einde van de middeleeuwen. Veel kathedralen en kerken werden in deze stijl gebouwd. Deze bouwstijl ontstond in Frankrijk, rondom de hoofdstad Parijs. Gotische gebouwen hebben een andere constructie en nieuwere kenmerken dan gebouwen uit de tijd hiervoor. Zo zijn de afbeeldingen in de kerk realistischer. Ook worden kerken steeds hoger door bouwkundige vernieuwingen. De gotische architectuur wijst naar de hemel. De kerk werd gezien als weerspiegeling van het hemels Jeruzalem.

Bouwstijl

• hoge gebouwen

• smalle torens

• glas-in-loodramen

• spitsbogen (ronde punt aan de bovenkant van ramen)

• luchtbogen en/of kruisribgewelven (voor extra stevigheid)

• veel versiering aan de binnen- en buitenkant (beelden en schilderijen)

Symboliek

Dankzij de hoge ramen stroomt er veel licht naar binnen. De kerk staat symbool voor het hemels Jeruzalem, waarin Christus troont als het Licht van de wereld.

Weetje

Er zijn in Nederland ook nog verschillende kerken in de gotische stijl. Een paar voorbeelden:

• de Sint-Janskerk in Gouda

• de Domkerk in Utrecht

• de Grote Kerk in Dordrecht

Om over na te denken

Het licht staat centraal in de gotische kerk. De Heere Jezus geeft je de opdracht om Zijn licht te verspreiden in de wereld. Hoe breng jij deze opdracht in praktijk?

Achtergrond

1517: hét jaar van Luthers 95 stellingen. Hij en vele anderen stonden op tegen de dwalingen in de Rooms-Katholieke Kerk. Mariabeelden, verfraaide orgels, kleurige ramen: de kerkgebouwen van de roomsen waren rijk versierd. Tegenover de pracht en praal van de Rooms-Katholieke Kerk stond de soberheid van de kerk van de Reformatie.

Bouwstijl

• een preekstoel in het midden

• banken eromheen, op de preekstoel gericht

• weinig of geen versiering

Symboliek

Waarom zijn deze kerken zo sober, bijna kaal? De tijd van de Reformatie wordt weleens samengevat met 5 ‘sola’s’. De belangrijkste zijn sola scriptura (alleen Gods Woord), sola fide (alleen het geloof) en sola gratia (alleen genade). Daar gaat het om, zeiden de reformatoren. Niet om versieringen, het vereren van beelden en heiligen, maar alleen om het Woord van God. Dat moet letterlijk in het middelpunt staan.

Weetje

De kritiek op de pracht en praal van de Rooms-Katholieke Kerk kwam tot een hoogtepunt in 1566. Dit is het jaar van de beeldenstorm.

Om over na te denken

Is de Bijbel het middelpunt van jouw leven? Of ben je drukker met activiteiten in en rondom de kerk?

KORT VOOR KIDS:

Is er kunst in jouw kerk? Mooie ramen, een versierde preekstoel, of een schilderij? Weet jij wat het betekent? Vraag het maar eens aan je vader en moeder. Misschien ben jij wel heel creatief. Of maak je mooie dingen met je handen. Dank God voor de talenten die Hij aan jou heeft gegeven!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen