O, HEERE der heirscharen, Gij rechtvaardige Rechter, Die de nieren en het hart proeft! (Jeremia 11:20)

Komt het uit de Bijbel?

Deze uitdrukking lees je veel in het Oude Testament, vooral in het Bijbelboek Jeremia. In Jeremia 17 vers 9 staat: Arglistig is het hart meer dan enig ding, ja dodelijk is het, wie zal het kennen? De kanttekening zegt dat ons hart geneigd is om te overtreden. Wie zal zijn eigen hart kennen? Vervolgens komt vers 10: Ik, de HEERE, doorgrond het hart en proef de nieren. Hier wordt verwezen naar Psalm 7 vers 10: Laat toch de boosheid der goddeloosheid een einde nemen, maar bevestig de rechtvaardige, Gij die harten en nieren beproeft, o rechtvaardige God. Met beproeven wordt, volgens de kanttekening, onderzoeken en doorgronden bedoeld. Doorgronden betekent het doorzien, het naspeuren.

Wat betekent het?

Even terug naar die zomerdag. Je proeft het water uit de kraan. Eigenlijk keur je het. Een goudsmid deed dit vroeger met goud. Dit ging een hete oven in. Het échte goud verbrandde nooit, maar andere metalen en vuil wel. Zo keurde hij het goud. Het zuivere, échte goud hield hij over. Zo keurt God je als het ware ook. Hij proeft de nieren. Dit heeft te maken met Gods eigenschappen. Die noemen we deugden. Eén van die deugden is dat God alwetend is. Toen Samuël een zoon van Isaï moest zalven, vergistte hij zich. Wij zien aan wat voor ogen is, maar God ziet het hart aan. Je nieren wijzen in de Bijbel altijd op je binnenste. Op je wensen, je gevoelens, je begeerten, je diepste bedoelingen. Er zijn mensen die een open boek zijn. Die leer je snel kennen. Andere mensen zijn meer gesloten over hun binnenste. Maar God kent ieders hart. Hij ‘proeft’ de nieren. Dat betekent dat Hij ons doorgrondt. Hij weet waarom je bijvoorbeeld de Bijbel leest. Is dat omdat dit zo hoort? Of kun je de Heere niet meer missen? De Heere beproeft zoals een goudsmid. Hij wil graag echt ‘goud’ bij je zien.

Wat is de boodschap voor jou?

Voor mensen kun je je anders voordoen. Maar voor de Heere kan dat niet. God is de ‘hartenkenner en de nierenproever’. Wat doet dit met jou? Als je voor mensen iets te verbergen hebt, kan dit je bang maken. ‘Ze mogen niet weten wie ik echt ben!’, denk je dan. Als God met Zijn Geest in je werkt, kun je ook zo bang worden. God ziet alles van jou en mij.

David wilde juist wel alles bekend maken aan God. Je kunt hierover lezen in Psalm 32 vers 5. Mijn zonde maakte ik U bekend, en mijn ongerechtigheid bedekte ik niet. Wees eerlijk voor God en mensen!

God moet de zonden straffen, want Hij is rechtvaardig. Maar Hij is ook genadig. Dat Hij rechtvaardig en genadig is, heeft ook Petrus ervaren. Je leest hierover in Johannes 21. Hij had Jezus lief met hart en nieren.

Toch stelde Jezus drie keer de vraag: “Simon, zoon van Jona, hebt gij Mij lief?” Hij kon zijn liefde voor de Heere Jezus niet meer bewijzen. Toen bleef over: “Heere, Gij weet alle dingen, Gij weet dat ik U liefheb”. Jezus proefde zijn nieren. Toen kwam het goud boven drijven. Het goud van de liefde. Bij jou ook?

Regelmatig klinken in preken vertrouwde woorden en zinsneden. Sommige kun je wel dromen. Ze zijn zo bekend, maar weet je ook echt wat ze betekenen? In deze rubriek behandelen we elke keer een uitdrukking die regelmatig in preken terugkomt. Je kunt ons mailen naar danielredactie@jbgg.nl als je een uitdrukking hebt die je graag in deze rubriek uitgelegd wilt zien.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen