Is het geloof in God een verzinsel?
Voor een essay dat ik binnenkort moet inleveren op de Open Universiteit zit ik met een probleem. De kans is groot dat ik voor dit essay een onvoldoende ga halen. Nee, niet omdat ik de stof niet begrijp of omdat het essay slecht in elkaar steekt. Het is simpelweg om het feit dat ik iets van religie in mijn essay verwerk. Op de universiteit mag ik niet aankomen met geloof in (een) God. Dat is achterhaald en niet meer ‘redelijk’. Misschien loop jij er op het mbo, hbo of op de universiteit ook wel tegenaan dat docenten of professoren er sterk van overtuigd zijn dat God een illusie is. En misschien doet dat wel meer met je dan je laat merken. Want hoe weet je nu zeker dat God bestaat? Hebben de mensen op de universiteit niet gewoon gelijk? Gebeurt alles in deze wereld toevallig? Is er een God Die de wereld gemaakt heeft en alles daarin bestuurt? Gaan we naar de kerk om naar een sprookje te luisteren? Is God een verzinsel? Door veel eeuwen heen is hierover nagedacht en er zijn allerlei bewijzen voor God bedacht.
Is het niet bijzonder dat we allemaal over heel de wereld en in alle eeuwen hetzelfde besef van goed en kwaad hebben?
Alles is ontworpen
Is het je weleens opgevallen hoe mooi en bijzonder alles in de wereld in elkaar steekt? Allerlei natuurlijke krachten zijn heel precies op elkaar afgestemd. De planeten en sterren draaien in perfecte banen door het heelal. Ook in de scheikunde zijn de waardes van kleine deeltjes als atomen, protonen en elektronen precies op elkaar afgesteld. Als er maar ergens een heel kleine verandering zou ontstaan, dan zou er geen mogelijkheid voor leven meer zijn. Heb je weleens naar de complexiteit van het (menselijk) DNA gekeken? Het is dan toch ondenkbaar dat al deze krachten en al deze bijzonderheden puur toevallig zo exact juist zijn? Zou er dan geen Ontwerper achter deze wereld zijn? Dit is een filosofisch argument om in het bestaan van God te geloven. Het wordt wel het teleologische godsbewijs genoemd. Is het een heel sterk wetenschappelijk argument? Deels, maar deels ook niet, want het hoeft niet te betekenen dat die Ontwerper er nog stééds is. Hij kan ook als een horlogemaker een mooi horloge (onze wereld) hebben ontworpen en daarna zich niet meer met dat horloge bemoeien.
Besef van goed en kwaad
Je mag niemand vermoorden, toch? Daar zijn we het allemaal over eens. En merkwaardig genoeg zijn alle mensen in alle landen en door alle tijden het erover eens geweest. We weten ook allemaal dat we niemands eigendommen mogen stelen. Je kunt dus zeggen dat we allemaal een besef hebben van goed en kwaad, van wat wel mag en wat niet mag. Is het niet bijzonder dat we allemaal over heel de wereld en in alle eeuwen ditzelfde besef hebben? Zou dat niet wijzen op een Goddelijke Wetgever die dat morele besef in ons heeft gelegd? Vanuit de Bijbel weten we dat hiermee het geweten wordt bedoeld. Dit argument om in het bestaan van God te geloven, noemen we het morele godsbewijs. Natuurlijk hebben mensen daar ook wel een tegenargument op bedacht. Want waarom is er nog kwaad in de wereld als we allemaal weten dat het niet goed is? Waarom vermoorden mensen elkaar dan toch nog, terwijl ze weten dat het niet mag?
Alles heeft een oorzaak
Als je kijkt naar de tuin bij jullie huis, dan is deze vast mooi aangelegd. Maar wat je ziet is niet zoals het was. Want toen jouw ouders het huis kochten, was het misschien wel heel anders. En de vorige bewoners kochten het huis toen de tuin er wellicht nog weer anders uitzag. Kort gezegd: wat jij ziet in de tuin is het gevolg van een verandering. Jouw ouders hebben de tuin mooi gemaakt. Zo is alles wat we om ons heen zien een gevolg van een verandering. En als je zo terug gaat redeneren dan is alles een gevolg, van weer een gevolg, van weer een gevolg et cetera. Wanneer heb je het eind van deze redenering bereikt? Als je de allereerste oorzaak hebt gevonden. Dit kosmologische godsbewijs zegt: de eerste oorzaak van alle dingen is God. Het feit dat er een wereld is, wijst erop dat deze wereld er gekomen is. Iets of Iemand moet daarvoor gezorgd hebben. Iemand die Zelf niet kan veranderen en dat is God. Is ook dit een sterk argument? Nee, eigenlijk ook niet, want hoe weet je zeker dat er een eerste oorzaak is? Hoe weet je dat die reeks van gevolg en oorzaak niet eindeloos kan doorgaan (zoals de evolutie eigenlijk zegt)?
God is volmaakt
J God is volmaakt/perfect;
J Als iets bestaat, is dat meer perfect dan wanneer iets niet bestaat;
J Daarom bestaat God.
Deze redenering is erg filosofisch en moeilijk te begrijpen, maar het is wel een argument dat gebruikt kan worden om het bestaan van God te verdedigen. Dit wordt het ontologische godsbewijs genoemd. Toch is het geen sterk argument. Want stel dat je nu denkt dat er ergens op de wereld een perfect eiland is, waarin alles helemaal volmaakt is. Dan zou dat ook moeten inhouden dat het eiland dus daadwerkelijk moeten bestaan. Want bestaan is perfecter dan niet bestaan, toch?
Op zoek naar God
Is het je ook weleens opgevallen dat ongeveer elk volk in de wereld en door alle eeuwen heen op zoek is naar iets wat ze kunnen vereren en aanbidden? Sommige volken vereren hun voorvaderen en andere volken vereren juist de goden van het hindoeïsme. Zelfs een geseculariseerde samenleving als Nederland is toch steeds op zoek naar iets dat zin geeft aan het bestaan en naar iets dat als een soort god kan dienen (en soms is dat juist de god van je eigen ik). Het religieuze godsbewijs zegt dat iedereen een intuïtief bestaan heeft van God en dat er een universeel geloof is in een god of goden.
Getuigen van God
Heb jij misschien een opa die vertelt over God en over hoe hij persoonlijk God kent? Overal op aarde getuigen mensen van hun geloof in God en ook van de gebeurtenissen die daarmee samenhangen. Daarnaast zijn er ook getuigenissen van wonderen. Er is dus blijkbaar echt iets dat indruk op deze mensen heeft gemaakt. Zouden zulke getuigenissen dan niet wijzen op het bestaan van God? Een kanttekening bij dit getuigende godsbewijs is wel dat ook mensen van de islam kunnen getuigen van hun god en dat ook boeddhisten bijvoorbeeld spirituele ervaringen meemaken.
Geen sprookje
Er zijn nog wel meer godsbewijzen te noemen. Maar eigenlijk zijn er altijd wel kanttekeningen bij te maken. Bovendien zijn het altijd bewijzen die alleen ons verstand kunnen overtuigen. Het gaat er echter niet om dat we verstandelijk wéten dat God bestaat. Het gaat erom dat je met je hart gelóóft dat God bestaat. En dan geeft de Bijbel zelf antwoorden op de vragen over het bestaan van God. Dan zegt de Bijbel zelf dat het niet om een sprookje gaat of om een verzinsel: Want wij zijn geen kunstelijk verdichte fabelen nagevolgd, als wij u bekend gemaakt hebben de kracht en toekomst van onzen Heere Jezus Christus, maar wij zijn aanschouwers geweest van Zijn majesteit (2 Petr. 1:16).
En wij hebben het profetische woord, dat zeer vast is, en gij doet wel, dat gij daarop acht hebt, als op een licht, schijnende in een duistere plaats, totdat de dag aanlichte, en de Morgenster opga in uw harten. Dit eerst wetende, dat geen profetie der Schrift is van eigen uitlegging; Want de profetie is voortijds niet voortgebracht door de wil eens mensen, maar de heilige mensen Gods, van den Heiligen Geest gedreven zijnde, hebben ze gesproken.
(2 Petrus 1:19-21)
Is het je weleens opgevallen dat ongeveer elk volk in de wereld en door alle eeuwen heen op zoek is naar iets wat ze kunnen vereren en aanbidden?
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 28 november 2019
Daniel | 32 Pagina's