Een groet van een kleine kerk in Cambodja

In zijn brief schreef ds. Koy ons dat hij in 1987 een Bijbel had gekregen en tot bekering was gekomen. De politieke situatie in Cambodja was in die tijd niet gemakkelijk. De communisten onder leiding van Pol Pot hadden de macht in handen. In het geheim kwamen kleine groepjes christenen bij elkaar om te bidden en samen de Bijbel te lezen. Koy was toen nog politieagent en verschillende keren werd hij gesommeerd om te stoppen met het christelijk geloof en het spreken over Jezus. Koy kon dat echter niet. Christus was hem dierbaar geworden. Later is hij predikant geworden van een kleine Cambodjaans christelijke kerk.

Toen dominee Koy hoorde dat er in Nederland een jeugdactie voor Cambodja gehouden zou worden, gaf hij in zijn brief een Bijbeltekst mee aan de jongeren in Nederland. Dit was zijn wens: Niemand verachte uw jonkheid; maar zijt een voorbeeld der gelovigen in het woord, in wandel, in liefde, in den geest, in geloof, in reinheid' (1 Timotheüs 4: 12).

Enige tijd later was ds. Koy in Nederland te gast bij dokter Diny van Bruggen en konden we op het Bondscentrum persoonlijk met hem kennismaken.

Een ontmoeting in Phom Penh

Twee jaar later ontmoet ik ds. Koy weer, ditmaal in Phnom Penh, de hoofdstad van Cambodja. Op verzoek van de zendingsdeputaten breng ik samen met drs. G. Nieuwenhuis een bezoek aan China ter voorbereiding van de uitzending van Esther Klaassen en Lamertha Wilbrink. We zijn in de gelegenheid om een kort bezoek te brengen aan Cambodja om van dichtbij te zien wat er met het geld van de actie 'De verborgen bron' tot stand is gebracht.

We ontmoeten ds. Koy en zijn vrouw op een bijzondere plek. Het is een vroegere middelbare school waarin nu het Tuol Sleng Genocide Museum gevestigd is. In dit schoolgebouw heeft het regiem van Pol Pot in de jaren '75 - '78 een geheime gevangenis ingericht om de mensen te ondervragen en te martelen. Van de ruim tienduizend mensen die in deze gevangenis hebben gezeten, hebben zeven gevangenen het overleefd. Vanuit deze gevangenis werden de mensen naar de zogenaamde killing fields gebracht om daar te worden afgeslacht. Door middel van voorwerpen, foto's en schilderijen van een kunstenaar die het kamp heeft overleefd, wordt een beeld gegeven van de gruwelen die zich er hebben afgespeeld. Opnieuw ben ik onder de indruk van het grote lijden dat het Cambodjaanse volk heeft ondergaan. Meer dan twee miljoen Cambodjanen hebben het leven verloren door honger en geweld.

Op bezoek bij de projecten

Samen met Diny van Bruggen, ds. Koy en dr. Phan, bestuurders van de Cambodjaanse stichting Spie-en (De Brug), bezoeken we een aantal gerealiseerde projecten in Takeo, een gebied ongeveer tachtig kilometer ten zuiden van Phnom Penh.

Het is een druk programma. Regelmatig stoppen we om te kijken bij een waterput, een brug, een school en een kliniek die onder leiding van Spie-en in samenwerking met de locale bevolking gebouwd zijn.

Tijdens onze actie is voor Cambodja f 300.000,- bijeengebracht voor de bouw van enkele scholen, een aantal woningen voor weduwen en mensen met een handicap, waterputten en christelijke lectuur, waaronder een heruitgave van Bunyan's Christenreis. Daarnaast heeft het Deputaatschap Hulpverlening in Bijzondere Noden eveneens hulp verleend bij de bouw van scholen en een gezondheidscentrum.

Overal waar we kwamen, werden we hartelijk begroet. Telkens weer hoorden we van de mensen: "Zonder de hulp uit Nederland zou het niet mogelijk zijn om ons land weer op te bouwen." Graag geef ik dit dankwoord maar weer door aan onze jongeren en aan de lezers van 'Daniël' die indertijd de actie ondersteund hebben. Hoogtepunt van ons bezoek aan Takeo was de opening van een nieuwe school in het dorp Bothum Soriya. Speciale gast was de minister van milieu, Mok Mareth. Het hele dorp was present en ongeveer tweehonderd schoolkinderen stonden klaar om de minister en de Nederlandse gasten toe te zingen. Voor de officiële opening van de school werden er enkele toespraken gehouden, ondermeer door de minister Mareth en Diny van Bruggen. Samen met hen mocht ik vervolgens een lint doorknippen en kon de school bezichtigd worden.

Opleving van het boeddhisme

Bij de opening van de school was ook een zestal boeddhistische priesters aanwezig. Tot mijn verbazing zag ik dat de minister en andere hoge functionarissen voor hen knielden. Er werden bloemen gestrooid en mantra's uitgesproken. Het werd ons duidelijk dat Cambodja langzamerhand weer een boeddhistisch land wordt, waar christenen een kleine minderheid vormen. In feite is het boeddhisme in Cambodja de staatsgodsdienst, die weer sterk opleeft getuige de herbouw van vele pagodes. Het christelijk hulpverleningswerk biedt intussen een mogelijkheid om met de mensen in contact te komen en met hen te spreken over de Bijbelse boodschap. Zo mag ds. Koy in de scholen van tijd tot tijd een Bijbelverhaal vertellen. En in de contacten met de mensen nodigt hij ze uit om de kerkdiensten bij te wonen.

Een kleine presbyteriaanse gemeente

's Zondags waren we te gast bij ds. Koy in PreChor een flink dorp circa honderd kilometer ten noorden van Phnom Penh. De dienst werd geleid door ds. Koy. Begonnen werd met het zingen van een aantal liederen, zowel originele Khmer-liederen als uit het Engels vertaalde hyms. Ds. Koy hield een indringende preek over Efeze 2: 1-10, toegespitst op de verzen 4 en 5: Maar God die rijk is in barmhartigheid, door Zijn grote liefde waarmede Hij ons liefgehad heeft, ook toen wij dood waren door de misdaden, heeft ons levend gemaakt met Christus (uit genade zijt gij zalig geworden).

Het was een bijzondere ervaring om zover van huis dezelfde boodschap van Gods Woord te horen. Hoe de Heere van dood levend maakt. Het wondere werk van Gods genade dat zijn oorsprong heeft in Gods verkiezende liefde. Uit genade zijt gij zalig geworden. De verlossing is uit genade alleen op grond van het offer van Christus. En nu laat God verkondigen dat Hij rijk is in barmhartigheid. Met grote aandacht werd naar de preek geluisterd. Aan het eind van de dienst heeft br. G. Nieuwenhuis de groeten overgebracht. Ds Koy vertolkte zijn verbondenheid met de gemeenten in Nederland en vroeg ons de hartelijke groeten over te brengen, in het bijzonder aan alle jongeren die zoveel voor Cambodja gedaan hebben.

Jongeren in Cambodja

Wat mij opviel was dat er veel jonge mensen in de kerk waren. Na afloop van de dienst heb ik met een twintigtal jongeren gesproken en vragen gesteld over de kerk in Cambodja.

Meer dan de helft van deze jongeren heeft boeddhistische ouders. Ze vertelden me dat hun ouders het niet fijn vinden dat ze naar de kerk gaan. Soms schamen de ouders zich voor buren en familie dat hun kind ongehoorzaam is. In het boeddhisme is het gezag heel belangrijk. Amona Sopheap, een meisje van achttien jaar, vertelde dat haar ouders tegen haar gezegd hadden dat ze een schande was voor haar ouders. De buren hadden tegen haar moeder gezegd: nu luistert ze voortaan naar Jezus en niet meer naar jullie. Haar ouders verboden haar toen om naar de kerk gegaan. Op mijn vraag hoe ze daar op gereageerd had, zei ze: "Ik heb mijn ouders gezegd dat in de Bijbel staat dat je niet alleen je ouders moet dienen, maar ook de Heere. Ze hebben wel naar me geluisterd, maar ik weet niet of ze het begrijpen. In het boeddhisme is het onmogelijk dat je als kind je ouders leert." Toen ik aan Amona vroeg waarom ze dan toch naar de kerk ging, zei ze heel eenvoudig: "Ik wil graag de Heere dienenI"

Tenslotte: Amona Sopheap, Bun Kim Koy, Chamboeun Sok, Sotheas Prum, Phan Sovathna en alle andere jongeren van PreChor groeten de jongeren in Holland en vragen jullie hen in het gebed te gedenken. Opdat Zijn Koninkrijk kome, ook in Cambodja.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen