CHRISTELIJK OF REFORMATORISCH.. ?

De tweede titel die hierboven genoemd wordt is de titel van een gedichtenbundel van Martinus Nijhoff. Een titel die erop wijst dat wij niet alleen de woorden moeten lezen, maar vooral ook de bedoeling die erachter zit. Zijn woorden bedoelen vaak iets anders dan er eigenlijk staat!

ïn d : it herdenkingsnummer van de Reformatie gaat het mij erom, jullie erop te wijzen dat ook allerlei woorden op dat gebied een geheel eigen inhoud hebben, die —• zeker voor de buitenstaander — niet altijd duidelijk is.

Als wij bij de woorden „hervormd" en „gereformeerd" alleen op de letterlijke betekenis afgaan, betekenen zij precies hetzelfde.

her-vormd: opnieuw gevormd ge-re-formeerd: opnieuw geformeerd (— gevormd).

Beide woorden wijzen ons op een omwenteling in de kerk van de zestiende eeuw, die zich losmaakte van de roomse dwalingen en Gods Woord opnieuw de hoogste zeggenschap gaf. Toch zit er achter beide genoemde woorden een totaal andere geschiedenis, die er toe geleid heeft dat ook nu nog steeds een hervormde zich min of meer beledigd zou voelen als je hem gereformeerd zou noemen, of andersom. En wie tot de Gereformeerde Gemeenten behoort, is toch beslist geen lid van de Hervormde Kerk. Uit het bovenstaande blijkt, dat ook hier van toepassing is: lees maar, er staat niet wat er staat!

Christelijk

Hoewel de Heidelbergse Catechismus geen enkele onduidelijkheid laat bestaan als er gevraagd wordt: „Waarom wordt gij een christen genaamd.? ", toch is het juiist dit woord dat in die loop der tijden sterk van inhoud veranderde. Was een christelijke school vroeger hetzelfde als een „school met den Bijbel" — en dan met een Bijbel die van Genesis tot en met Openbaringen gezag had — nu kan dat evengoed een school zijn waar roomskatholiek en protestant om het hardst de Bijbel van zijn wezenlijke boodschap probeert te ontdoen.

Reformatorisch

Zo kon men vroeger blij zijn met een christelijk dagblad, nu blijkt er een ruime markt te bestaan voor het „Reformatorisch Dagblad" en een reformatorisch opinieblad „Koers".

Het is nodig dat wij ons eens afvragen, wat er de oorzaak van is dat er reformatorische bladen, reformatorische scholen, reformatorische hulpakties e.d. moesten ontstaan. De oorzaak is de ont-

kerstening van ons christelijk volksleven. De enorme verwatering van veel wat zich christelijk noemt, moest wel leiden tot reaktie. Het is dus in de eerste plaats een trieste zaak voor ons land en volk dat het zover kwam.

Ik hen bang dat wij dat wel eens vergeten bij alle ijver die er is voor allerlei reformatorische idealen. Natuurlijk, het was nodig dat er andere —• reformatorische — mogelijkheden kwamen. Maar dat het nodig was, moeten wij blijven betreuren.

Wat betekent reformatorisch?

In het voetspoor van de Reformatie? Of in de lijn van de Nadere Reformatie? Wie zowel Koers als het R.D. kent, moet toch toegeven, dat er tussen beide bladen belangrijke verschillen van inhoud zijn. Toch dezelfde naam! Het is misschien wat gedurfd te stellen, dat Koers meer teruggaat op de Reformatie en het R.D. meer aansluit bij de Nadere Reformatie. Denken wij in het eerste geval allereerst aan Luther en Calvijn, in verband met het tweede geval worden wij herinnerd aan namen als Teellinck, Udemans, Koelman e.d.

Bovenstaande bewering mag er echter niet toe leiden, dat de Reformatie en de Nadere Reformatie tegen elkaar uitgespeeld worden.

Bij een Reformatie-herdenking gaan wij (als het goed is) in de geschiedenis terug via de Nadere Reformatie. Maar wie dat eerlijk doet, kan bij die Nadere Reformatie nooit integenspraak komen met de Reformatie. De kern van de boodschap van de reformatoren was „Sola Scriptura, Sola Gratia, Sola Fides". (alleen de Schrift, alleen genade, alleen het geloof). In wezen ging het daar bij de Nadere Reformatie ook om.

Wel was het de Reformatie daarbij vooral tedoen om de leer te zuiveren tegenover de roomse dwalingen, terwijl de Nadere Reformatie vooral ook de rereformatie van het volksleven en de praktijk der godzaligheid benadrukte.

Verschillende aksenten blijven er daarom ook in de Kerk der Reformatie bestaan. Genoemd werdien Koers en het R.D.; wij zouden er de Staatkundig Gereformeerde Partij en de Reformatorische Politieke Federatie aan toe kunnen voegen. Beide partijen willen reformatorische politiek voeren, maar de praktische uitvoering daarvan is toch niet zondermeer dezelfde.

Twee gevaren

Ik wil hier ook nog tegen twee gevaren waarschuwen die ons streven naar reformatorische instellingen bedreigen. Het eerste is dat wij alle scholen, bladen enz., die de naam „reformatorisch" niet dragen, verdenken. Gelukkig zijn er toch nog steeds christelijke scholen, waar vanuit de gedachten van de Reformatie geleefd en geleerd wordt. Ik zei immers dat de noodzaak om reformatorische scholen op te richten op zich betreurenswaardig was. Verblijdend is het dan als er scholen zijn die in de juiste zin christelijk gebleven zijn., ondanks alle gebreken die ook daar aan te wijzen zullen zijn.

Het andere gevaar is, dat wij zoveel vertrouwen hebben in het woord „reformatorisch", dat wij denken dat iets al goed is als d'at „etiket" erop staat. Laten zeker de ouders bedenken, dat hun verantwoordelijkheid niet eindigt, waar de reformatorische school begint! En laten wij niet bij voorbaat ja-knikken op wat een reformatorisch blad ons voorhoudt. Steeds zullen wij moeten beseffen dat woorden zonder wezenlijke inhoud waardeloos zijn. Ook het woord reformatorisch!

De kern van de Reformatie

Tenslotte wil ik nu doorstoten naar de kern van de Reformatie. Denken wij er wel aan, - dat het wezen van de Reformatie inhoudt, dat wij gereformeerd moeten worden? Ons hart moet gereformeerd, ja, moet zelfs vernieuwd worden.

Hoe staat het daarmee rondom de herdenking van de Reformatie? Meit deze vraag zou ik daarom ook ter overdenking willen besluiten,

BEN JIJ AL GEREFORMEERD? IS JOUW HART AL HER-VORMD!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen