Scheiden doet lijden

We zaten met een groepje dienstplichtigen aan een koffietafeltje in de kazerne. Met een mannetje of vijf, zes, allemaal werkzaam op dezelfde afdeling. Het gesprek kwam op onze ouders. "Die van mij zijn gescheiden." "Die van mij ook." "Van mij ook." Meer dan de helft van de aanwezigen kwam uit een gebroken gezin.

En zeg nu niet dat ik het met dit groepje 'toevallig' slecht getroffen had. Helaas waren deze vijf of zes dienstplichtigen tamelijk representatief voor de Nederlandse bevolking. Sinds de jaren zestig is in alle westerse landen het echtscheidingspercentage onrustbarend gestegen. In Nederland en Duitsland eindigt één op de drie huwelijken in een scheiding. In Zweden, Denemarken, Engeland en de VS zelfs één op de twee.

De gevolgen van al die echtscheidingen voor de maatschappij zijn groot. Nee, aan die jongens op de kazerne zag je op het eerste gezicht niets af. Maar wat ging er schuil onder de oppervlakte? Want dat echtscheiding, naast het persoonlijke leed, ook iets negatiefs en verwoestends met kinderen doet, wordt tegenwoordig steeds openlijker erkend. "Het gebroken gezin is een groot sociaal probleem, oorzaak van misdaad, armoede, gemiste onderwijskansen en ongeluk", stelde de Britse premier Tony Blair onlangs vast.

Spijbelen

Een groot sociaal probleem. Dat is geen overdreven benaming. Steeds meer wetenschappers gaan er tegenwoordig vanuit dat echtscheiding negatieve effecten heeft op de kinderen en dat die negatieve effecten jarenlang blijven bestaan. Kinderen van gescheiden ouders hebben meer kans te gaan spijbelen, ziek of depressief te worden, drugs te gaan gebruiken, zelfmoord te plegen of zich schuldig te maken aan gewelddadig gedrag. Welke elementen in een echtscheiding maken dan dat kinderen zo worden? Nog niet eens zozeer het opgroeien in een één-ouder-gezin, stellen verschillende wetenschappers. Het is namelijk opmerkelijk dat kinderen van wie de vader of moeder overlijdt, veel minder aan alle genoemde risico's bloot staan. Blijkbaar begrijpen kinderen, ook jonge kinderen, heel goed dat het overlijden van vader of moeder niemand verweten kan worden. Bij echtscheiding zijn er wel schuldigen. Echtscheiding ondermijnt het gezag van de ouders.

Ruzies

Belangrijker dan het opgroeien in een één-ouder-gezin zijn de constante ruzies die bijna altijd met een echtscheiding gepaard gaan. "Wij gaan maar uit elkaar", zeggen echtparen soms, "want die ruzie-sfeer die bij ons thuis heerst, kan toch nooit goed zijn voor de kinderen." Dat is voor een belangrijk deel een drogredenering. "Hoewel jullie vaak ruzie hadden, hadden we toch liever gehad dat jullie bij elkaar waren gebleven", zeiden de kinderen van VVD-politicus Nijpels vaak tegen hem. En zo denken heel veel kinderen van gescheiden ouders. Maar het is om nog een andere reden een drogredenering. De ruzie houdt namelijk zelden op nadat de echtscheiding is voltrokken. Er zijn ruzies vooraf, maar er zijn ook ruzies achteraf. Over de verdeling van de goederen, over de bezoekregeling aan de kinderen. Al die ruzies slorpen tijd en aandacht, die ten koste gaat van de tijd en aandacht die aan de kinderen besteed kan worden.

Verhuizing

En zo zijn er nog meer dingen in een scheiding, die kinderen in hun gedrag en schoolgang negatief beinvloedt: de gedwongen verhuizing die er meestal mee gepaard gaat, de nieuwe partner van een ouder die nieuwe spanningen oplevert en opnieuw opvoedingstijd kost.

Maar dat weten we toch allemaal wel? vraagt misschien iemand. Ja en nee. Niemand zal ooit beweerd hebben dat echtscheiding een positieve bijdrage levert aan de ontwikkeling van een kind. Maar wel hebben velen jarenlang de grote schade ontkend, die het gebroken gezin aan de kinderen en aan de maatschappij toebrengt. Velen sloten daarvoor de ogen. Omdat het op een bepaalde manier toch makkelijker leek de onder druk staande relatie te verbreken en met een nieuwe partner een 'fris' begin te maken. Tot ook daar gelijksoortige problemen de kop op staken.

Nu ziet een deel van de bevolking, in elk geval de wetenschap, in dat we toch wel iets over het hoofd gezien hebben: het belang van het kind. Het valt te hopen dat dit besef bij brede lagen van de bevolking doorbreekt. Dat trouwen geen vrijblijvend probeersel is, maar een onomkeerbare stap waarbij iemand verantwoordelijkheid neemt. Blijvende verantwoordelijkheid. Voor de partner, maar ook voor eventuele kinderen.

Zoiets vraagt een andere, nieuwe mentaliteit. Een mentaliteit die zal ontstaan als mensen weer onvoorwaardelijk buigen voor Gods Woord.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen